علت حوادثی مانند سیل و زلزله: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۱۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{شروع متن}} | {{شروع متن}} | ||
{{سوال}} | {{سوال}} | ||
چرا خداوند حوادثی مانند سیل و زلزله را بوجود می‌آورد تا انسانها از بین بروند؟ | چرا خداوند حوادثی مانند سیل و زلزله را بوجود می‌آورد تا انسانها از بین بروند؟ | ||
{{پایان سوال}} | {{پایان سوال}} | ||
{{پاسخ}}جهان طبیعت بر اساس علت و معلول شکل گرفته و بسیاری از حوادث مانند زلزله، سیل و ... در اثر سیر عادی طبیعت است. اقتضای عادی جهان چنین است که برخی وقایعی مانند سیل و زلزله و ... شکل بگیرد. البته عدل الهی اقتضا دارد که گرفتاران و حادثه دیدگان بی‌گناه را از طریق پاداش‌های اخروی یا تخفیف در احکام، کمک نماید. همچنین انسانها می‌توانند از زیان‌های این بلایا بکاهند و حتی در برخی موارد از آنها به سود خود بهره گیرند. مانند ساختن ساختمان‌های ضد زلزله و ... . | {{پاسخ}} | ||
{{درگاه|کرونا}} | |||
جهان طبیعت بر اساس علت و معلول شکل گرفته و بسیاری از حوادث مانند زلزله، سیل و ... در اثر سیر عادی طبیعت است. اقتضای عادی جهان چنین است که برخی وقایعی مانند سیل و زلزله و ... شکل بگیرد. البته عدل الهی اقتضا دارد که گرفتاران و حادثه دیدگان بی‌گناه را از طریق پاداش‌های اخروی یا تخفیف در احکام، کمک نماید. همچنین انسانها می‌توانند از زیان‌های این بلایا بکاهند و حتی در برخی موارد از آنها به سود خود بهره گیرند. مانند ساختن ساختمان‌های ضد زلزله و ... . | |||
آنچه ما از اسرار آفرینش و جهان هستی می‌دانیم، در برابر آنچه نمی‌دانیم، اندک است. اگر ما نتوانیم اسرار طوفان یا زلزله را دریابیم، نمی‌توانیم به کلی آن را مورد انتقاد قرار دهیم. در گذشته بسیاری از مسائل را جزء شرور و بلایا به حساب می‌امد، ولی امروز به جهت پیشرفت‌های علمی و کشف اسرار تازه از جهان آفرینش آنها را مفید و سودمند می‌دانیم. | آنچه ما از اسرار آفرینش و جهان هستی می‌دانیم، در برابر آنچه نمی‌دانیم، اندک است. اگر ما نتوانیم اسرار طوفان یا زلزله را دریابیم، نمی‌توانیم به کلی آن را مورد انتقاد قرار دهیم. در گذشته بسیاری از مسائل را جزء شرور و بلایا به حساب می‌امد، ولی امروز به جهت پیشرفت‌های علمی و کشف اسرار تازه از جهان آفرینش آنها را مفید و سودمند می‌دانیم. | ||
البته باید توجه داشت که در قرآن و روایات اسلامی بخشی از حوادث جوامع انسانی، به عنوان مجازات گناهان دانسته شده است. گناهان و کردار ناشایسته انسان، | البته باید توجه داشت که در قرآن و روایات اسلامی بخشی از حوادث جوامع انسانی، به عنوان مجازات گناهان دانسته شده است. گناهان و کردار ناشایسته انسان، نه تنها در مورد شخص گنه‌کار تأثیر دارد، بلکه نسبت به سرنوشت سایر افراد جامعه نیز مؤثر است. | ||
== جهان هستی بر پایه علت‌های طبیعی == | == جهان هستی بر پایه علت‌های طبیعی == | ||
جهان طبیعت بر اساس علت و معلول‌ها شکل گرفته است. خواستن جهانی که مرض و بیماری، مرگ و میر، درگیری و ناراحتی در میان آفریده‌های آن نباشد، در حقیقت خواستن | جهان طبیعت بر اساس علت و معلول‌ها شکل گرفته است. خواستن جهانی که مرض و بیماری، مرگ و میر، درگیری و ناراحتی در میان آفریده‌های آن نباشد، در حقیقت خواستن آتشی که گاهی اوقات نسوزاند. آتش در هر کجا باشد اثر ویژه آن سوزاندن است، خواه در کعبه و مسجد، خواه در خانه و مغازه. بنابراین نمی‌توان انتظار داشت که جهان ماده خارج از نظام علیت، کاری را انجام دهد.<ref>سبحانی، جعفر، مدخل مسائل جدید در علم کلام، قم، مؤسسه امام صادق، چاپ اول، ۱۳۷۵، ص۱۲۳.</ref> البته عدل الهی ایجاب می‌کند که گرفتاران و حادثه دیدگان بی‌گناه را از طریق پاداش‌های اخروی یا تخفیف در احکام، کمک نماید. خداوند در سوره یقره می‌فرماید: {{قرآن|الَّذِينَ إِذَا أَصَابَتْهُم مُّصِيبَةٌ قَالُواْ إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَيْهِ رَاجِعُونَ|۱۵۶|أُوْلَئكَ عَلَيهِْمْ صَلَوَاتٌ مِّن رَّبِّهِمْ وَ رَحْمَةٌ وَ أُوْلَئكَ هُمُ الْمُهْتَدُونَ|۱۵۷ | ||
| ترجمه = و بشارت بده به صابران؛ کسانی که در هنگام مواجهه با مصیبت می‌گویند: ما از خدا خداییم و به سوی او بازمی‌گردیم، اینان کسانی اند که رحمت خدا شامل حالشان می‌شود. | | ترجمه = و بشارت بده به صابران؛ کسانی که در هنگام مواجهه با مصیبت می‌گویند: ما از خدا خداییم و به سوی او بازمی‌گردیم، اینان کسانی اند که رحمت خدا شامل حالشان می‌شود. | ||
}} | }} | ||
==حکمت‌ها و مصلحت‌های پنهان در آفرینش== | ==حکمت‌ها و مصلحت‌های پنهان در آفرینش== | ||
آنچه ما از اسرار آفرینش و جهان هستی می‌دانیم، در برابر آنچه نمی‌دانیم، اندک است. اگر ما نتوانیم اسرار طوفان یا زلزله را دریابیم، نمی‌توانیم به کلی آن را مورد انتقاد قرار دهیم. در گذشته بسیاری از مسائل را جزء شرور و بلایا به حساب می‌امد، ولی امروز به جهت پیشرفت‌های علمی و کشف اسرار تازه از جهان آفرینش آنها را مفید و سودمند می‌دانیم.<ref> | آنچه ما از اسرار آفرینش و جهان هستی می‌دانیم، در برابر آنچه نمی‌دانیم، اندک است. اگر ما نتوانیم اسرار طوفان یا زلزله را دریابیم، نمی‌توانیم به کلی آن را مورد انتقاد قرار دهیم. در گذشته بسیاری از مسائل را جزء شرور و بلایا به حساب می‌امد، ولی امروز به جهت پیشرفت‌های علمی و کشف اسرار تازه از جهان آفرینش آنها را مفید و سودمند می‌دانیم.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، پیام قرآن، قم، مدرسه امیرالمؤمنین، چاپ چهارم، ۱۳۷۴، ج۴، ص۴۴۳.</ref> | ||
پس باید جهان طبیعت را با نگاه عقل و خرد بررسی کرد نه از دیده عاطفی. حوادث منطقه‌ای، از نظر جزء نگری، شر و ناگوار است، ولی در مطالعه مجموعه حوادث طبیعت، چه بسا در نتیجه یک رشته خیرهای بی‌شمار قبلی بوده یا سرچشمه پدید آمدن فراوانی است که زندگی انسانهای بی‌شماری را تأمین می‌کند، این نوع شر قلیل در برابر آن خیر کثیر (که تفکیک‌پذیر نیستند) شر محسوب نمی‌شود. | پس باید جهان طبیعت را با نگاه عقل و خرد بررسی کرد نه از دیده عاطفی. حوادث منطقه‌ای، از نظر جزء نگری، شر و ناگوار است، ولی در مطالعه مجموعه حوادث طبیعت، چه بسا در نتیجه یک رشته خیرهای بی‌شمار قبلی بوده یا سرچشمه پدید آمدن فراوانی است که زندگی انسانهای بی‌شماری را تأمین می‌کند، این نوع شر قلیل در برابر آن خیر کثیر (که تفکیک‌پذیر نیستند) شر محسوب نمی‌شود. | ||
| خط ۲۸: | خط ۲۴: | ||
== برخی عذاب‌ها در قالب حوادث طبیعی == | == برخی عذاب‌ها در قالب حوادث طبیعی == | ||
در قرآن و روایات اسلامی بخشی از حوادث جوامع انسانی، به عنوان مجازات گناهان دانسته شده است. گناهان و کردار ناشایسته انسان، | در قرآن و روایات اسلامی بخشی از حوادث جوامع انسانی، به عنوان مجازات گناهان دانسته شده است. گناهان و کردار ناشایسته انسان، نه تنها در مورد شخص گنه‌کار تأثیر دارد، بلکه نسبت به سرنوشت سایر افراد جامعه نیز مؤثر است، قرآن کریم صریحاً اعلام می‌کند که: {{قرآن|وَ اتَّقُوا فِتْنَةً لا تُصيبَنَّ الَّذينَ ظَلَمُوا مِنْكُمْ خَاصَّة.|ترجمه=از فتنه‌ای که تنها به ستمگران شما نمی‌رسد بترسید.|سوره=انفال|آیه=۲۵}} و در مورد گروهی از امت‌های پیشین که هر کدام به خاطر گناهانشان گرفتار مجازاتهایی شدند می‌فرماید: {{قرآن|فَكُلاًّ أَخَذْنا بِذَنْبِهِ ... وَ مِنْهُمْ مَنْ أَغْرَقْنا وَ ما كانَ اللَّهُ لِيَظْلِمَهُمْ وَ لكِنْ كانُوا أَنْفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ|ترجمه=هر یک از ایشان را به گناهش گرفتار کردیم … بعضی را غرق کردیم و این خدا نبود که بر ایشان ستم کرد، بلکه خودشان بر خود ستم کردند.|سوره=عنکبوت|آیه=۴۰}} | ||
{{مطالعه بیشتر}} | {{مطالعه بیشتر}} | ||
| خط ۳۴: | خط ۳۰: | ||
== مطالعه بیشتر == | == مطالعه بیشتر == | ||
* پیام قرآن، ناصر مکارم شیرازی، ج۴، ص۴۴۰، ـ۵۰۶، ج۱، قم نسل جوان، ۱۳۶۹. | * پیام قرآن، ناصر مکارم شیرازی، ج۴، ص۴۴۰، ـ۵۰۶، ج۱، قم نسل جوان، ۱۳۶۹. | ||
* مفاهیم القرآن، جعفر سبحانی، نگارش جعفر الهادی، ج۱، چ۲، ص۳۲۹–۳۳۴، قم: توحید، ۱۴۰۴ ح.ق. | * مفاهیم القرآن، جعفر سبحانی، نگارش جعفر الهادی، ج۱، چ۲، ص۳۲۹–۳۳۴، قم: توحید، ۱۴۰۴ ح.ق. | ||
* آموزش عقاید، محمدتقی مصباح یزدی، ج۱، درس۲۰، ص۱۹۸، تهران: سازمان تبلیغات. | * آموزش عقاید، محمدتقی مصباح یزدی، ج۱، درس۲۰، ص۱۹۸، تهران: سازمان تبلیغات. | ||
* مجموعه آثار، مرتضی مطّهری، ج۱، ص۱۴۷، مکرر، قم، صدرا. | * مجموعه آثار، مرتضی مطّهری، ج۱، ص۱۴۷، مکرر، قم، صدرا. | ||
* عقیده یک مسلمان، ناصر مکارم شیرازی، ص۶۰–۶۳، قم: مطبوعاتی هدف. | * عقیده یک مسلمان، ناصر مکارم شیرازی، ص۶۰–۶۳، قم: مطبوعاتی هدف. | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{پانویس|۲}} | {{پانویس|۲}} | ||
{{شاخه | |||
| شاخه اصلی = کلام | |||
| شاخه فرعی۱ = عدل الهی | |||
| شاخه فرعی۲ = تفاوت‌ها و شرور | |||
| شاخه فرعی۳ = | |||
}} | |||
{{تکمیل مقاله | {{تکمیل مقاله | ||
| شناسه = شد | | شناسه = شد | ||
| خط ۵۲: | خط ۴۸: | ||
| لینک‌دهی = | | لینک‌دهی = | ||
| ناوبری = | | ناوبری = | ||
| نمایه = | | نمایه = شد | ||
| تغییر مسیر = | | تغییر مسیر =شد | ||
| ارجاعات = | |||
| بازبینی نویسنده = | |||
| بازبینی = شد | | بازبینی = شد | ||
| تکمیل = | | تکمیل = | ||
| خط ۶۰: | خط ۵۸: | ||
}} | }} | ||
{{پایان متن}} | {{پایان متن}} | ||
[[ar:سبب الأحداث كالفيضانات والزلازل]] | |||
[[es:La causa de eventos naturales como inundaciones y terremotos]] | |||
[[ps:د پیښو لکه سیلابونه او زلزلې لاملونه]] | |||
[[fr:Cause des événements tels que les inondations et les tremblements de terre]] | |||
[[رده:بلایا و شرور]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۲۹ نوامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۰:۲۲
چرا خداوند حوادثی مانند سیل و زلزله را بوجود می‌آورد تا انسانها از بین بروند؟
جهان طبیعت بر اساس علت و معلول شکل گرفته و بسیاری از حوادث مانند زلزله، سیل و ... در اثر سیر عادی طبیعت است. اقتضای عادی جهان چنین است که برخی وقایعی مانند سیل و زلزله و ... شکل بگیرد. البته عدل الهی اقتضا دارد که گرفتاران و حادثه دیدگان بی‌گناه را از طریق پاداش‌های اخروی یا تخفیف در احکام، کمک نماید. همچنین انسانها می‌توانند از زیان‌های این بلایا بکاهند و حتی در برخی موارد از آنها به سود خود بهره گیرند. مانند ساختن ساختمان‌های ضد زلزله و ... .
آنچه ما از اسرار آفرینش و جهان هستی می‌دانیم، در برابر آنچه نمی‌دانیم، اندک است. اگر ما نتوانیم اسرار طوفان یا زلزله را دریابیم، نمی‌توانیم به کلی آن را مورد انتقاد قرار دهیم. در گذشته بسیاری از مسائل را جزء شرور و بلایا به حساب می‌امد، ولی امروز به جهت پیشرفت‌های علمی و کشف اسرار تازه از جهان آفرینش آنها را مفید و سودمند می‌دانیم.
البته باید توجه داشت که در قرآن و روایات اسلامی بخشی از حوادث جوامع انسانی، به عنوان مجازات گناهان دانسته شده است. گناهان و کردار ناشایسته انسان، نه تنها در مورد شخص گنه‌کار تأثیر دارد، بلکه نسبت به سرنوشت سایر افراد جامعه نیز مؤثر است.
جهان هستی بر پایه علت‌های طبیعی
جهان طبیعت بر اساس علت و معلول‌ها شکل گرفته است. خواستن جهانی که مرض و بیماری، مرگ و میر، درگیری و ناراحتی در میان آفریده‌های آن نباشد، در حقیقت خواستن آتشی که گاهی اوقات نسوزاند. آتش در هر کجا باشد اثر ویژه آن سوزاندن است، خواه در کعبه و مسجد، خواه در خانه و مغازه. بنابراین نمی‌توان انتظار داشت که جهان ماده خارج از نظام علیت، کاری را انجام دهد.[۱] البته عدل الهی ایجاب می‌کند که گرفتاران و حادثه دیدگان بی‌گناه را از طریق پاداش‌های اخروی یا تخفیف در احکام، کمک نماید. خداوند در سوره یقره می‌فرماید: ﴿الَّذِينَ إِذَا أَصَابَتْهُم مُّصِيبَةٌ قَالُواْ إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَيْهِ رَاجِعُونَ۱۵۶أُوْلَئكَ عَلَيهِْمْ صَلَوَاتٌ مِّن رَّبِّهِمْ وَ رَحْمَةٌ وَ أُوْلَئكَ هُمُ الْمُهْتَدُونَ۱۵۷؛ و بشارت بده به صابران؛ کسانی که در هنگام مواجهه با مصیبت می‌گویند: ما از خدا خداییم و به سوی او بازمی‌گردیم، اینان کسانی اند که رحمت خدا شامل حالشان می‌شود.﴾
حکمت‌ها و مصلحت‌های پنهان در آفرینش
آنچه ما از اسرار آفرینش و جهان هستی می‌دانیم، در برابر آنچه نمی‌دانیم، اندک است. اگر ما نتوانیم اسرار طوفان یا زلزله را دریابیم، نمی‌توانیم به کلی آن را مورد انتقاد قرار دهیم. در گذشته بسیاری از مسائل را جزء شرور و بلایا به حساب می‌امد، ولی امروز به جهت پیشرفت‌های علمی و کشف اسرار تازه از جهان آفرینش آنها را مفید و سودمند می‌دانیم.[۲]
پس باید جهان طبیعت را با نگاه عقل و خرد بررسی کرد نه از دیده عاطفی. حوادث منطقه‌ای، از نظر جزء نگری، شر و ناگوار است، ولی در مطالعه مجموعه حوادث طبیعت، چه بسا در نتیجه یک رشته خیرهای بی‌شمار قبلی بوده یا سرچشمه پدید آمدن فراوانی است که زندگی انسانهای بی‌شماری را تأمین می‌کند، این نوع شر قلیل در برابر آن خیر کثیر (که تفکیک‌پذیر نیستند) شر محسوب نمی‌شود.
توانایی انسانها در کنترل برخی بلایا
با وجود اینکه انسانها در دل بلاها و مصائب قرار گرفته و جهان ماده با حوادث ناگواری چون طوفان، سیل و زلزله همراه است، ولی انسانها می‌توانند از زیان‌های آنها بکاهند و حتی در برخی موارد از آنها به سود خود بهره گیرند. ساختن خانه‌های ضد زلزله در مراکز زلزله خیز، احداث سدهای استوار در محل‌های سیل‌خیز، بخشی از زیان‌های ناشی از این دو حادثه طبیعی را جلوگیری می‌کند و چه بسا انسان از آن به سود خود بهره می‌گیرد.[۳]
برخی عذاب‌ها در قالب حوادث طبیعی
در قرآن و روایات اسلامی بخشی از حوادث جوامع انسانی، به عنوان مجازات گناهان دانسته شده است. گناهان و کردار ناشایسته انسان، نه تنها در مورد شخص گنه‌کار تأثیر دارد، بلکه نسبت به سرنوشت سایر افراد جامعه نیز مؤثر است، قرآن کریم صریحاً اعلام می‌کند که: ﴿وَ اتَّقُوا فِتْنَةً لا تُصيبَنَّ الَّذينَ ظَلَمُوا مِنْكُمْ خَاصَّة.؛ از فتنه‌ای که تنها به ستمگران شما نمی‌رسد بترسید.﴾(انفال:۲۵) و در مورد گروهی از امت‌های پیشین که هر کدام به خاطر گناهانشان گرفتار مجازاتهایی شدند می‌فرماید: ﴿فَكُلاًّ أَخَذْنا بِذَنْبِهِ ... وَ مِنْهُمْ مَنْ أَغْرَقْنا وَ ما كانَ اللَّهُ لِيَظْلِمَهُمْ وَ لكِنْ كانُوا أَنْفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ؛ هر یک از ایشان را به گناهش گرفتار کردیم … بعضی را غرق کردیم و این خدا نبود که بر ایشان ستم کرد، بلکه خودشان بر خود ستم کردند.﴾(عنکبوت:۴۰)
مطالعه بیشتر
- پیام قرآن، ناصر مکارم شیرازی، ج۴، ص۴۴۰، ـ۵۰۶، ج۱، قم نسل جوان، ۱۳۶۹.
- مفاهیم القرآن، جعفر سبحانی، نگارش جعفر الهادی، ج۱، چ۲، ص۳۲۹–۳۳۴، قم: توحید، ۱۴۰۴ ح.ق.
- آموزش عقاید، محمدتقی مصباح یزدی، ج۱، درس۲۰، ص۱۹۸، تهران: سازمان تبلیغات.
- مجموعه آثار، مرتضی مطّهری، ج۱، ص۱۴۷، مکرر، قم، صدرا.
- عقیده یک مسلمان، ناصر مکارم شیرازی، ص۶۰–۶۳، قم: مطبوعاتی هدف.