خواستگاری: تفاوت میان نسخه‌ها

(ابرابزار)
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۱۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{ویرایش}}
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
من جوانی ۲۳ ساله، در آستانهٔ ازدواج هستم، لطفاً دربارهٔ خواستگاری و چگونگی خواستگاری و مطالبی که باید در جلسات خواستگاری به همسر آینده ام بیان کنم توضیحاتی بفرمایید؟
خواستگاری باید چگونه انجام شود؟‌ زمان و شرایط آن چیست؟‌
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
{{درگاه|واژه‌ها}}
خواستگاری به معنای پیشنهاد ازدواج دادن به دختر یا زن از جانب مرد است و بسته به جامعه و [[خانواده]]، دارای شرایط و آدابی است. خواستگاری زن از مرد نیز، از نظر شرع اسلام [[جایز]] است؛ البته با توجه به ویژگی‌هایی که در زن و مرد وجود دارد، بهتر است خواستگاری از طرف مرد انجام شود.
در انتخاب زمان خواستگاری باید به شرایط روحی و مادی دو طرف توجه کرد و با پسر، بستگانی مانند [[والدین]]، خواهر و برادر بزرگتر حضور داشته باشند.
[[خواستگاری]] زن از مرد نیز، از نظر شرع اسلام [[جایز]] است؛ البته با توجه به ویژگی‌هایی که در زن و مرد وجود دارد، بهتر است خواستگاری از طرف مرد انجام شود.
[[سؤالات جلسه خواستگاری]] باید شامل ابعاد مختلف مانند [[اخلاق|اخلاقی]]، [[مذهب|مذهبی]]، فرهنگی و اقتصادی باشد. مسائل روحی و عاطفی و مسائل مربوط به خانواده طرف مقابل نیز، باید در نظر گرفته شود.
== مفهوم‌شناسی و شرایط ==
خواستگاری به معنای پیشنهاد ازدواج دادن به دختر یا زن از جانب مرد است؛<ref>معین، فرهنگ فارسی معین، ذیل واژه خواستگاری.</ref> که البته گاه این پیشنهاد از جانب دختر یا زن انجام می‌شود.
خواستگاری بسته به فرهنگ‌ و جامعه، دارای شرایط مختلفی است. داشتن ظاهری آراسته، [[عطر|استعمال بوی خوش]]، همراه داشتن دسته گل و [[هدیه]]، برخی از این شرایط دانسته شده است.<ref name=":2">امینی، ابراهیم، انتخاب همسر، انتشارات سازمان انجمن اولیاء و مربیان، چاپ سوم، ۱۳۷۹.</ref>
=== زمان ===
زمان مناسب برای خواستگاری وقتی است که خود شخص، [[خانواده]] و نیز طرف مقابل و خانواده‌اش از نظر [[روح|روحی]]، زمانی و مادی آمادگی داشته باشند. برای نمونه، دختری که فردای خواستگاری آزمون یا امتحانی دارد و از نظر روحی آرامش ندارد، به راحتی نمی‌تواند دست به انتخاب درست بزند، یا دختری که یکی از بستگان او به‌تازگی درگذشته است، شرایط مناسب روحی را ندارد.


== زمان ==
=== همراهان ===
در شرایطی باید به خواستگاری برویم که هم خودمان و خانواده و هم طرف مقابل و خانواده اش از نظر روحی، روانی، زمانی، مادی، جسمی و… آمادگی داشته باشند که برای روشن شدن این مطلب چند مثال می‌آوریم. مثال: دختر خانمی فردای خواستگاری امتحان دارد و از نظر روحی آرامش ندارد و در مجلس به راحتی نمی‌تواند با شما صحبت کند یا چند روز قبل یکی از بستگان آنها فوت کرده، حالا مناسب خواستگاری نیست یا به‌طور غیر مستقیم متوجه شده‌اید خانواده دختر در شرایط فعلی از لحاظ مادی، آمادگی خواستگاری را ندارند و نمونه‌های دیگر که با کمی فکر کردن می‌توانید دریابید.
همراهان فرد در خواستگاری بسته به فرهنگ، محیط و خانواده متفاوت است؛ ولی در بیشتر موارد [[والدین]]، خواهر و برادر بزرگترِ پسر او را همراهی می‌کنند. به باور برخی، وقتی جمعیت همراهان زیاد می‌شود، مشکلات احتمالی نیز بیشتر خواهد شد.<ref name=":2" />


== همراهان ==
تنها رفتن پسر برای خواستگاری را توصیه نکرده‌اند.<ref name=":2" />
(با چه کسانی و چگونه به خواستگاری برویم؟) همراه بودن تنی چند از افراد ذیل ضروری است: والدین، خواهر، برادر بزرگتر، عمو، عمه، خاله و ریش سفید معتمد، البته به این نکته توجه کنید هر چه جمعیت همراه بیشتر باشد دردسر آن بیشتر است پس به حداقل اکتفا شود. در ضمن تنها رفتن پسر برای خواستگاری صحیح نیست و معمولاً مشکلاتی در پی دارد. مطلب دوم در مورد چگونگی خواستگاری اینکه رعایت پاکیزگی کامل و ظاهری کاملاً آراسته و استعمال بوی خوش نیز لازم است و البته و صددرصد همراه داشتن دسته گل و خرید یک هدیه، زیرا بردن هدیه در روح زن تأثیر نیکو می‌گذارد و این عمل را دلیل صدق و علاقه مرد می‌شمارد و به این وسیله احساس شخصیت می‌کند و به تبع محبت و علاقه اش زیاد می‌گردد.»<ref>امینی، ابراهیم، انتخاب همسر، انتشارات سازمان انجمن اولیاء و مربیان، چاپ سوم، ۱۳۷۹.</ref>


== سؤالات ==
== احکام ==
{{اصلی|سؤالات جلسه خواستگاری}}
خواستگاری دارای [[فقه|احکامی]] است، که برخی از آنها چنین است:
(چه سوالاتی در جلسه خواستگاری یا در جلسات بعدی مطرح نماییم؟) در این مرحله از چیزهایی سؤال می‌شود که قبلاً جوابش را به دست نیاورده ایم و برای ما مخفی است. از این قبیل سوالات: ۱. چه انتظاری از همسر آینده ات داری که نوع پاسخ او می‌تواند برای شما مهم باشد؟ مثلاً طرف مقابل بگوید من از همسرم توقع دارم بلافاصله بعد از عقد ماشین مدل بالا برایم تهیه کند و یا….
 
=== نگاه در جلسه خواستگاری ===
{{اصلی|نگاه در جلسه خواستگاری}}
به [[فتوا|فتوای]] برخی از [[مرجع تقلید|مراجع تقلید]]،  نگاه کردن به صورت، مو و گردن زنی که خواستگار می‌خواهد با او [[ازدواج]] کند، با شرایطی جایز است:


۲. همسر شما چه ویژگی‌هایی باید داشته باشد که مطلوب شما باشد؟ ۳. اصلی‌ترین وظیفه زن و شوهر در مقابل یکدیگر چیست؟ ۴. آیا تصمیم به ادامه تحصیل دارید؟ ۵. هدف شما از ازدواج چیست؟ ۶. به ترتیب علاقه خود را به سرگرمی‌های زیر ذکر کنید. (شماره گذاری کنید)
* مانع شرعی از ازدواج آن دو وجود نداشته باشد.  
* احتمال بدهد که طرف مقابل ازدواج را قبول می‌کند.
* نگاه  به قصد لذت بردن نباشد.
* قصد ازدواج با شخص او را داشته باشد، نه اینکه دنبال جستجو و یافتن زن مناسب باشد.<ref name=":0" />


ارتباط با دوستان و اقوام، مطالعه، رفتن به سینما، صحبت تلفنی، ورزش، گردش در خیابان، مسافرت، تماشای تلویزیون، ویدئو، بازی با رایانه و…
البته اگر یک نگاه کافی باشد، نگاه دوباره جایز نیست. به فتوای [[محمدتقی بهجت|آیت‌الله محمدتقی بهجت]]، مرجع تقلید شیعه، وجهی دارد که زن هم بتواند به مردی که می‌خواهد با او ازدواج کند با شرایط گفته شده نگاه کند.<ref name=":0">نگاه کنید به توضیح المسائل مراجع، ج۲. ص۴۲۱. چ ۳. قم: انتشارات جامعه مدرسین، ۱۳۷۸، (فتوای حضرت آیت الله بهجت) گرد آورنده؛ [https://www.leader.ir/fa/content/23408/www.leader.ir «نگاه کردن در جلسه خواستگاری»]، پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر مقام معظم رهبری، تاریخ درج مطلب: ۸ شهریور ۳۹۹ش، تاریخ بازدید: ۱۴ بهمن ۱۳۹۹ش؛ [https://www.sistani.org/persian/qa/02295/#12002 «پرسش و پاسخ:خواستگاری»]، سایت رسمی مرجع عالیقدر آیت‌الله‌العظمی سید علی سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۴ بهمن ۱۳۹۹ش.</ref>


۷. سؤال از مکان زندگی آینده و نحوه آن آیا مستقل باشد یا همراه خانواده پسر؟ ۸. نحوه معاشرت همسران با نامحرمان فامیل که با آنها احساس نزدیکی و خودمانی دارد. (دختر خاله، پسر خاله، پسر دائی، دختر دائی)
=== خواستگاری زن از مرد ===
{{اصلی|خواستگاری زن از مرد}}
خواستگاری زن از مرد، از نظر شرع اسلام [[جایز]] است؛ البته با توجه به ویژگی‌های که در زن و مرد وجود دارد، بهتر است خواستگاری از طرف مرد انجام شود.<ref name=":02">صافی، احمد، خانواده متعادل، انجمن اولیا و مربیان، ۱۳۷۴ش.</ref> خواستن و عشق ورزیدن از ویژگی‌های مرد، و خواسته شدن و معشوق بودن از ویژگی‌های زن است؛<ref>مطهری، مرتضی، نظام حقوق زن در اسلام، قم: صدرا، ابتدای کتاب.</ref> بنابراین خواستگاری زن از مرد را خلاف حیثیت و کرامت زن دانسته‌اند.<ref name=":1">مطهری، مرتضی، نظام حقوق زن در اسلام، قم: صدرا، ۱۳۷۸ش، ص۳۹ و ۴۰.</ref> همچنین به باور برخی، جواب رد شنیدن برای مرد قابل تحمل، ولی برای زن غیرقابل تحمل است.<ref name=":12">مطهری، مرتضی، نظام حقوق زن در اسلام، قم: صدرا، ۱۳۷۸ش، ص۳۹ و ۴۰.</ref>


۹. میزان علاقه همسر خود را در مورد ارتباط داشتن با دوستان و فامیل بدانیم؟<ref>مقدس نیا، سید عبدالحامد، روانکاوی زنان و مردان در زندگی زناشوئی، انتشارات دلاوری، چاپ اول، ۱۳۸۰، ص۱۴۰–۱۳۲.</ref>
با این همه، رعایت این سفارش که خواستگاری بهتر است از جانب مرد باشد، در همه موارد لازم نیست؛ بلکه نسبت به شرایط و حالات مختلف قابل تغییر است؛ از آن جمله، شرایطی است که در جریان [[دلیل خواستگاری حضرت خدیجه از پیامبر(ص)|خواستگاری حضرت خدیجه(س) از پیامبر(ص)]] وجود داشته است.
{{پایان پاسخ}}
== سؤالات جلسه خواستگاری ==
{{اصلی|سؤالات جلسه خواستگاری}}
سؤالات جلسه خواستگاری، بسته به میزان آشنایی با طرف مقابل و تفاوت‌هایِ ملاک‌هایِ افراد برای انتخاب همسر، متفاوت است؛ ولی به طور کلی [[سؤالات جلسه خواستگاری|سؤالاتی]] در ابعاد مختلف پیشنهاد شده است، که می‌تواند فرد را در [[جلسه خواستگاری]] کمک کند. پرسش‌ها باید شامل ابعاد مختلف مانند اخلاقی، مذهبی، فرهنگی و اقتصادی باشد. مسائل روحی و عاطفی و مسائل مربوط به خانواده طرف مقابل نیز، باید در نظر گرفته شود.


{{مطالعه بیشتر}}
بیان سؤالات بدون رودربایستی و با آرامش انجام شود؛ البته برخی از سؤالات بهتر است به صورت غیر مستقیم پرسیده شود؛ مانند سؤال از وجود بیماری خاص در طرف مقابل.{{مطالعه بیشتر}}


== مطالعه بیشتر ==
== مطالعه بیشتر ==
* احمدی، محمدرضا، خواستگاری، قم: دفتر نشر معارف (وابسته به نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها)، ۱۳۹۱.
* احمدی، محمدرضا، خواستگاری، قم، دفتر نشر معارف (وابسته به نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها)، ۱۳۹۱ش.
* پلنگ‌پوش، منیژه، خواستگاری (۹۰ نکته کاربردی برای مراسم خواستگاری)، نوش، ۱۳۸۵.
* پلنگ‌پوش، منیژه، خواستگاری: ۹۰ نکته کاربردی برای مراسم خواستگاری، نوش، ۱۳۸۵ش.
* تقی‌زاده، محمداحسان و حسین‌زاده، اکرم، وصال مهرورزان: مسائل اساسی قبل و بعد از ازدواج، سوالات زمان خواستگاری پسران و دختران، اصفهان: حدیث راه عشق، ۱۳۹۰.
* حسینی، سیدحسین، آیین خواستگاری و ازدواج، تهران، منیر، ۱۳۸۹ش.
* حسینی، سیدحسین، آیین خواستگاری و ازدواج، تهران: منیر، ۱۳۸۹.
 
* داودی نژاد، مسلم، سین جین‌های خواستگاری، قم: مهر دلدار، ۱۳۹۳.
* لبهی، مونیکامندز، هزار و یک پرسش که می‌بایست قبل از ازدواج از همسر آینده تان بپرسید (و پاسخ‌های قانع کننده و امیدوارکننده‌ای دریافت دارید)، ترجمه: هادی ابراهیمی، تهران: نسل نو اندیش، ۱۳۸۷.
* رادمنش، مسلم، سوالات خواستگاری: مبانی انتخاب همسر و چگونگی شناخت خواستگار، تهران: رسانه تخصصی، ۱۳۸۹.
{{پایان مطالعه بیشتر}}


== منابع ==
== منابع ==
خط ۴۱: خط ۶۲:
{{شاخه
{{شاخه
  | شاخه اصلی = تربیت و مشاوره
  | شاخه اصلی = تربیت و مشاوره
|شاخه فرعی۱ = خانواده
| شاخه فرعی۱ = خانواده
|شاخه فرعی۲ = ازدواج
| شاخه فرعی۲ = ازدواج
|شاخه فرعی۳ =
| شاخه فرعی۳ =
}}
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه =
  | شناسه = شد
  | تیترها =
  | تیترها = شد
  | ویرایش =
  | ویرایش = شد
  | لینک‌دهی =
  | لینک‌دهی = شد
  | ناوبری =
  | ناوبری =
  | نمایه =
  | نمایه =شد
  | تغییر مسیر =
  | تغییر مسیر = شد
  | ارجاعات =
  | ارجاعات =
| بازبینی نویسنده =
  | بازبینی =
  | بازبینی =
  | تکمیل =
  | تکمیل =
  | اولویت =
  | اولویت = ج
  | کیفیت =
  | کیفیت = ب
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}
[[رده:خواستگاری]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۵ ژانویهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۳:۱۰


سؤال

خواستگاری باید چگونه انجام شود؟‌ زمان و شرایط آن چیست؟‌

درگاه‌ها
واژه-ها.png


خواستگاری به معنای پیشنهاد ازدواج دادن به دختر یا زن از جانب مرد است و بسته به جامعه و خانواده، دارای شرایط و آدابی است. خواستگاری زن از مرد نیز، از نظر شرع اسلام جایز است؛ البته با توجه به ویژگی‌هایی که در زن و مرد وجود دارد، بهتر است خواستگاری از طرف مرد انجام شود.

در انتخاب زمان خواستگاری باید به شرایط روحی و مادی دو طرف توجه کرد و با پسر، بستگانی مانند والدین، خواهر و برادر بزرگتر حضور داشته باشند.

خواستگاری زن از مرد نیز، از نظر شرع اسلام جایز است؛ البته با توجه به ویژگی‌هایی که در زن و مرد وجود دارد، بهتر است خواستگاری از طرف مرد انجام شود.

سؤالات جلسه خواستگاری باید شامل ابعاد مختلف مانند اخلاقی، مذهبی، فرهنگی و اقتصادی باشد. مسائل روحی و عاطفی و مسائل مربوط به خانواده طرف مقابل نیز، باید در نظر گرفته شود.

مفهوم‌شناسی و شرایط

خواستگاری به معنای پیشنهاد ازدواج دادن به دختر یا زن از جانب مرد است؛[۱] که البته گاه این پیشنهاد از جانب دختر یا زن انجام می‌شود.

خواستگاری بسته به فرهنگ‌ و جامعه، دارای شرایط مختلفی است. داشتن ظاهری آراسته، استعمال بوی خوش، همراه داشتن دسته گل و هدیه، برخی از این شرایط دانسته شده است.[۲]

زمان

زمان مناسب برای خواستگاری وقتی است که خود شخص، خانواده و نیز طرف مقابل و خانواده‌اش از نظر روحی، زمانی و مادی آمادگی داشته باشند. برای نمونه، دختری که فردای خواستگاری آزمون یا امتحانی دارد و از نظر روحی آرامش ندارد، به راحتی نمی‌تواند دست به انتخاب درست بزند، یا دختری که یکی از بستگان او به‌تازگی درگذشته است، شرایط مناسب روحی را ندارد.

همراهان

همراهان فرد در خواستگاری بسته به فرهنگ، محیط و خانواده متفاوت است؛ ولی در بیشتر موارد والدین، خواهر و برادر بزرگترِ پسر او را همراهی می‌کنند. به باور برخی، وقتی جمعیت همراهان زیاد می‌شود، مشکلات احتمالی نیز بیشتر خواهد شد.[۲]

تنها رفتن پسر برای خواستگاری را توصیه نکرده‌اند.[۲]

احکام

خواستگاری دارای احکامی است، که برخی از آنها چنین است:

نگاه در جلسه خواستگاری

به فتوای برخی از مراجع تقلید، نگاه کردن به صورت، مو و گردن زنی که خواستگار می‌خواهد با او ازدواج کند، با شرایطی جایز است:

  • مانع شرعی از ازدواج آن دو وجود نداشته باشد.
  • احتمال بدهد که طرف مقابل ازدواج را قبول می‌کند.
  • نگاه به قصد لذت بردن نباشد.
  • قصد ازدواج با شخص او را داشته باشد، نه اینکه دنبال جستجو و یافتن زن مناسب باشد.[۳]

البته اگر یک نگاه کافی باشد، نگاه دوباره جایز نیست. به فتوای آیت‌الله محمدتقی بهجت، مرجع تقلید شیعه، وجهی دارد که زن هم بتواند به مردی که می‌خواهد با او ازدواج کند با شرایط گفته شده نگاه کند.[۳]

خواستگاری زن از مرد

خواستگاری زن از مرد، از نظر شرع اسلام جایز است؛ البته با توجه به ویژگی‌های که در زن و مرد وجود دارد، بهتر است خواستگاری از طرف مرد انجام شود.[۴] خواستن و عشق ورزیدن از ویژگی‌های مرد، و خواسته شدن و معشوق بودن از ویژگی‌های زن است؛[۵] بنابراین خواستگاری زن از مرد را خلاف حیثیت و کرامت زن دانسته‌اند.[۶] همچنین به باور برخی، جواب رد شنیدن برای مرد قابل تحمل، ولی برای زن غیرقابل تحمل است.[۷]

با این همه، رعایت این سفارش که خواستگاری بهتر است از جانب مرد باشد، در همه موارد لازم نیست؛ بلکه نسبت به شرایط و حالات مختلف قابل تغییر است؛ از آن جمله، شرایطی است که در جریان خواستگاری حضرت خدیجه(س) از پیامبر(ص) وجود داشته است.

سؤالات جلسه خواستگاری

سؤالات جلسه خواستگاری، بسته به میزان آشنایی با طرف مقابل و تفاوت‌هایِ ملاک‌هایِ افراد برای انتخاب همسر، متفاوت است؛ ولی به طور کلی سؤالاتی در ابعاد مختلف پیشنهاد شده است، که می‌تواند فرد را در جلسه خواستگاری کمک کند. پرسش‌ها باید شامل ابعاد مختلف مانند اخلاقی، مذهبی، فرهنگی و اقتصادی باشد. مسائل روحی و عاطفی و مسائل مربوط به خانواده طرف مقابل نیز، باید در نظر گرفته شود.

بیان سؤالات بدون رودربایستی و با آرامش انجام شود؛ البته برخی از سؤالات بهتر است به صورت غیر مستقیم پرسیده شود؛ مانند سؤال از وجود بیماری خاص در طرف مقابل.

مطالعه بیشتر

  • احمدی، محمدرضا، خواستگاری، قم، دفتر نشر معارف (وابسته به نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها)، ۱۳۹۱ش.
  • پلنگ‌پوش، منیژه، خواستگاری: ۹۰ نکته کاربردی برای مراسم خواستگاری، نوش، ۱۳۸۵ش.
  • حسینی، سیدحسین، آیین خواستگاری و ازدواج، تهران، منیر، ۱۳۸۹ش.


منابع

  1. معین، فرهنگ فارسی معین، ذیل واژه خواستگاری.
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ امینی، ابراهیم، انتخاب همسر، انتشارات سازمان انجمن اولیاء و مربیان، چاپ سوم، ۱۳۷۹.
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ نگاه کنید به توضیح المسائل مراجع، ج۲. ص۴۲۱. چ ۳. قم: انتشارات جامعه مدرسین، ۱۳۷۸، (فتوای حضرت آیت الله بهجت) گرد آورنده؛ «نگاه کردن در جلسه خواستگاری»، پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر مقام معظم رهبری، تاریخ درج مطلب: ۸ شهریور ۳۹۹ش، تاریخ بازدید: ۱۴ بهمن ۱۳۹۹ش؛ «پرسش و پاسخ:خواستگاری»، سایت رسمی مرجع عالیقدر آیت‌الله‌العظمی سید علی سیستانی، تاریخ بازدید: ۱۴ بهمن ۱۳۹۹ش.
  4. صافی، احمد، خانواده متعادل، انجمن اولیا و مربیان، ۱۳۷۴ش.
  5. مطهری، مرتضی، نظام حقوق زن در اسلام، قم: صدرا، ابتدای کتاب.
  6. مطهری، مرتضی، نظام حقوق زن در اسلام، قم: صدرا، ۱۳۷۸ش، ص۳۹ و ۴۰.
  7. مطهری، مرتضی، نظام حقوق زن در اسلام، قم: صدرا، ۱۳۷۸ش، ص۳۹ و ۴۰.