حروف مقطعه در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها
Nazarzadeh (بحث | مشارکت‌ها) جز جایگزینی متن - ' | بازبینی =' به ' | ارزیابی کمی =' |
|||
| (۳ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
{{پایان سوال}} | {{پایان سوال}} | ||
{{پاسخ}} | {{پاسخ}} | ||
حُروفِ مُقَطَّعه، یک یا چند حرف که در آغاز ۲۹ سوره از سوره‌های قرآن کریم، پس از {{قرآن|بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ}} آمده است. این حروف، جداجدا و گسسته خوانده می‌شود؛ مانند {{قرآن|الم}} در ابتدای سوره بقره که «الف، لام، میم» خوانده می‌شود. حروف مقطعه در قرآن عبارتند از: | |||
{{ستون|3}} | |||
* {{قرآن|الم}}<ref>سوره بقره، سوره آل عمران، سوره عنکبوت، سوره روم، سوره لقمان، سوره سجده.</ref> | |||
* {{قرآن|المص}}<ref>سوره اعراف.</ref> | |||
* {{قرآن|الر}}<ref>سوره یونس، سوره هود، سوره یوسف، سوره ابراهیم، سوره حجر.</ref> | |||
* {{قرآن|المر}}<ref>سوره رعد.</ref> | |||
* {{قرآن|کهیعص}}<ref>سوره مریم.</ref> | |||
* {{قرآن|طه}}<ref>سوره طه.</ref> | |||
* {{قرآن|طسم}}<ref>سوره شعراء، سوره قصص.</ref> | |||
* {{قرآن|طس}}<ref>سوره نمل.</ref> | |||
* {{قرآن|یس}}<ref>سوره یس.</ref> | |||
* {{قرآن|ص}}<ref>سوره ص.</ref> | |||
* {{قرآن|حم}}<ref>سوره غافر، سوره فصلت، سوره شوری، سوره زخرف، سوره دخان، سوره جاثیه، سوره احقاف.</ref> | |||
* {{قرآن|حم عسق}}،<ref>سوره شوری، آیه۱و۲.</ref> | |||
* {{قرآن|ق}}<ref>سوره ق.</ref> | |||
*{{قرآن|ن}}<ref>سوره قلم.</ref> | |||
{{پایان}} | |||
کتاب‌های تفسیر و علوم قرآن، نظرات متفاوتی در مورد حروف مقطعه ذکر کرده‌اند. برخی این احتمالات را تا ۲۰ قول دانسته‌اند. به تعدادی از نظریه‌های مطرح در مورد حروف مقطعه در ذیل اشاره می‌شود: | کتاب‌های تفسیر و علوم قرآن، نظرات متفاوتی در مورد حروف مقطعه ذکر کرده‌اند. برخی این احتمالات را تا ۲۰ قول دانسته‌اند. به تعدادی از نظریه‌های مطرح در مورد حروف مقطعه در ذیل اشاره می‌شود: | ||
* این حروف سرّ و رمزی است بین [[خداوند]] و [[پیامبر(ص)]]<ref>جوادی آملی، عبدالله، تسنیم، ج۲، ص۹۸.</ref> و چون از معنای آنها اطلاعی در دسترس نیست، جایگاه و موقعیت آنها را عالم السرّ می‌دانند. | * '''رمزی بین خدا و پیامبر(ص):''' این حروف سرّ و رمزی است بین [[خداوند]] و [[پیامبر(ص)]]<ref>جوادی آملی، عبدالله، تسنیم، قم، انتشارات اسراء، چاپ اوّل، ۱۳۷۸، ج۲، ص۹۸.</ref> <ref>محمدى گلپايگانى، ابوالقاسم، جرعه اى از زلال قرآن، قم، بوستان كتاب، چاپ اول، ۱۳۸۰ش، ج۲، ص۱۳.</ref>و چون از معنای آنها اطلاعی در دسترس نیست، جایگاه و موقعیت آنها را عالم السرّ می‌دانند.<ref>طيب، عبدالحسين، اطيب البيان في تفسير القرآن، تهران، اسلام، چاپ دوم، ۱۳۶۹ ش، ج۱، ص۱۲۵.</ref> | ||
* حروف مقطعه برای آگاه کردن و ساکت کردن کافران بوده است؛ چون کافران در زمان قرائت [[قرآن]] توسط پیامبر اکرم(ص) با ایجاد جنجال و سر و صدا مانع می‌شدند که دیگران به آن گوش فرا دهند، بنابر این در آغاز برخی سوره‌ها این حروف نازل شده است تا مشرکان با شنیدن این حروف که نه نظم بود و نه نثر، ساکت شده و گوش دهند، لذا این حروف، حروفی نظیر حروف تنبیه است که در اوّل کلام می‌آیند.<ref>جوادی آملی، تسنیم، ج۲، | * '''آگاه کردن و ساکت کردن:''' حروف مقطعه برای آگاه کردن و ساکت کردن کافران بوده است؛ چون کافران در زمان قرائت [[قرآن]] توسط پیامبر اکرم(ص) با ایجاد جنجال و سر و صدا مانع می‌شدند که دیگران به آن گوش فرا دهند، بنابر این در آغاز برخی سوره‌ها این حروف نازل شده است تا مشرکان با شنیدن این حروف که نه نظم بود و نه نثر، ساکت شده و گوش دهند، لذا این حروف، حروفی نظیر حروف تنبیه است که در اوّل کلام می‌آیند.<ref>زرقانى، محمد عبدالعظيم، مناهل العرفان فى علوم القرآن، ترجمه: محسن آرمین، تهران، پژوهشگاه علوم انسانى و مطالعات فرهنگى، چاپ اول، ۱۳۸۵ش، ص۲۶۲.</ref> <ref>جوادی آملی، عبد الله، تسنیم، قم، انتشارات اسراء، چاپ اوّل، ۱۳۷۸، ج۲، ص ۸۷.</ref> <ref>طبرسی، فضل بن الحسن، مجمع البیان، تهران، انتشارات کتابفروشی اسلامیّه، چاپ پنجم، ۱۳۹۵ق، ج۱، ص۳۲.</ref> | ||
* حروف مقطعه هر سوره نام همان سوره است مانند سوره‌های [[سوره طه|طه]] و [[سوره یس|یس]] و… و سوره‌های دیگر هم نام‌های متعددی دارند که یکی از آنها همان حروف مقطعه است. اگرچه بسیاری از این نام‌ها (حروف مقطعه) نامِ غیر مشهور سوره‌ها است.<ref>جوادی آملی، تسنیم، ج۲، | * '''نامی برای سوره‌ها:''' حروف مقطعه هر سوره نام همان سوره است مانند سوره‌های [[سوره طه|طه]] و [[سوره یس|یس]] و… و سوره‌های دیگر هم نام‌های متعددی دارند که یکی از آنها همان حروف مقطعه است. اگرچه بسیاری از این نام‌ها (حروف مقطعه) نامِ غیر مشهور سوره‌ها است.<ref>جوادی آملی، عبد الله، تسنیم، قم، انتشارات اسراء، چاپ اوّل، ۱۳۷۸، ج۲، ص۷۲.</ref> <ref>خمینی، مصطفی، تفسیر القرآن الکریم، ج۲، ص۲۸۵.</ref>از آنجا که این حروف اسم سوره هستند؛ در اول سوره آمده‌اند. | ||
* حروف مقطعه برای مرزبندی بین سوره‌ها است و نشانه انقضای سوره قبلی و شروع سوره بعدی | * '''مرزبندی بین سوره‌ها:''' حروف مقطعه برای مرزبندی بین سوره‌ها است و نشانه انقضای سوره قبلی و شروع سوره بعدی است.<ref>خمینی، مصطفی، کتاب تفسیر القرآن الکریم، ص۲۸۷.</ref> <ref>جوادی آملی، عبد الله، تسنیم، قم، انتشارات اسراء، چاپ اوّل، ۱۳۷۸، ج۲، ص۹۴.</ref> حروف مقطعه باید در ابتدای سوره باشند تا معلوم شود ابتدای سوره و کلام جدید کجاست. برخی به این نظریه اشکال کرده‌اند که ابتدا و انتهای هر سوره‌ای با{{قرآن|بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ}} شروع می‌شود نه با حروف مقطعه و اگر اینگونه بود باید در اول همه سوره‌های قرآن، حروف مقطعه بیاید. | ||
{{مطالعه بیشتر}} | {{مطالعه بیشتر}} | ||
== مطالعه بیشتر == | == مطالعه بیشتر == | ||
* | * اسرار حروف مقطعه در آیات الهی، علی خرامان خسروشاهی. | ||
* | * حروف مقطعه ، علی اکبر لطیفیان. | ||
* | * الحروف المقطعة فی القرآن، عبدالجبار شراره. | ||
* | * اوائل السور فی القرآن الکریم، علی ناصوح طاهر. | ||
== منابع == | == منابع == | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۸ مارس ۲۰۲۵، ساعت ۱۳:۴۶
سؤال
تفسیر حروف مقطعه چیست و به چه معنایی است؟
حُروفِ مُقَطَّعه، یک یا چند حرف که در آغاز ۲۹ سوره از سوره‌های قرآن کریم، پس از ﴿بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ﴾ آمده است. این حروف، جداجدا و گسسته خوانده می‌شود؛ مانند ﴿الم﴾ در ابتدای سوره بقره که «الف، لام، میم» خوانده می‌شود. حروف مقطعه در قرآن عبارتند از:
کتاب‌های تفسیر و علوم قرآن، نظرات متفاوتی در مورد حروف مقطعه ذکر کرده‌اند. برخی این احتمالات را تا ۲۰ قول دانسته‌اند. به تعدادی از نظریه‌های مطرح در مورد حروف مقطعه در ذیل اشاره می‌شود:
- رمزی بین خدا و پیامبر(ص): این حروف سرّ و رمزی است بین خداوند و پیامبر(ص)[۱۵] [۱۶]و چون از معنای آنها اطلاعی در دسترس نیست، جایگاه و موقعیت آنها را عالم السرّ می‌دانند.[۱۷]
- آگاه کردن و ساکت کردن: حروف مقطعه برای آگاه کردن و ساکت کردن کافران بوده است؛ چون کافران در زمان قرائت قرآن توسط پیامبر اکرم(ص) با ایجاد جنجال و سر و صدا مانع می‌شدند که دیگران به آن گوش فرا دهند، بنابر این در آغاز برخی سوره‌ها این حروف نازل شده است تا مشرکان با شنیدن این حروف که نه نظم بود و نه نثر، ساکت شده و گوش دهند، لذا این حروف، حروفی نظیر حروف تنبیه است که در اوّل کلام می‌آیند.[۱۸] [۱۹] [۲۰]
- نامی برای سوره‌ها: حروف مقطعه هر سوره نام همان سوره است مانند سوره‌های طه و یس و… و سوره‌های دیگر هم نام‌های متعددی دارند که یکی از آنها همان حروف مقطعه است. اگرچه بسیاری از این نام‌ها (حروف مقطعه) نامِ غیر مشهور سوره‌ها است.[۲۱] [۲۲]از آنجا که این حروف اسم سوره هستند؛ در اول سوره آمده‌اند.
- مرزبندی بین سوره‌ها: حروف مقطعه برای مرزبندی بین سوره‌ها است و نشانه انقضای سوره قبلی و شروع سوره بعدی است.[۲۳] [۲۴] حروف مقطعه باید در ابتدای سوره باشند تا معلوم شود ابتدای سوره و کلام جدید کجاست. برخی به این نظریه اشکال کرده‌اند که ابتدا و انتهای هر سوره‌ای با﴿بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ﴾ شروع می‌شود نه با حروف مقطعه و اگر اینگونه بود باید در اول همه سوره‌های قرآن، حروف مقطعه بیاید.
مطالعه بیشتر
- اسرار حروف مقطعه در آیات الهی، علی خرامان خسروشاهی.
- حروف مقطعه ، علی اکبر لطیفیان.
- الحروف المقطعة فی القرآن، عبدالجبار شراره.
- اوائل السور فی القرآن الکریم، علی ناصوح طاهر.
منابع
- ↑ سوره بقره، سوره آل عمران، سوره عنکبوت، سوره روم، سوره لقمان، سوره سجده.
- ↑ سوره اعراف.
- ↑ سوره یونس، سوره هود، سوره یوسف، سوره ابراهیم، سوره حجر.
- ↑ سوره رعد.
- ↑ سوره مریم.
- ↑ سوره طه.
- ↑ سوره شعراء، سوره قصص.
- ↑ سوره نمل.
- ↑ سوره یس.
- ↑ سوره ص.
- ↑ سوره غافر، سوره فصلت، سوره شوری، سوره زخرف، سوره دخان، سوره جاثیه، سوره احقاف.
- ↑ سوره شوری، آیه۱و۲.
- ↑ سوره ق.
- ↑ سوره قلم.
- ↑ جوادی آملی، عبدالله، تسنیم، قم، انتشارات اسراء، چاپ اوّل، ۱۳۷۸، ج۲، ص۹۸.
- ↑ محمدى گلپايگانى، ابوالقاسم، جرعه اى از زلال قرآن، قم، بوستان كتاب، چاپ اول، ۱۳۸۰ش، ج۲، ص۱۳.
- ↑ طيب، عبدالحسين، اطيب البيان في تفسير القرآن، تهران، اسلام، چاپ دوم، ۱۳۶۹ ش، ج۱، ص۱۲۵.
- ↑ زرقانى، محمد عبدالعظيم، مناهل العرفان فى علوم القرآن، ترجمه: محسن آرمین، تهران، پژوهشگاه علوم انسانى و مطالعات فرهنگى، چاپ اول، ۱۳۸۵ش، ص۲۶۲.
- ↑ جوادی آملی، عبد الله، تسنیم، قم، انتشارات اسراء، چاپ اوّل، ۱۳۷۸، ج۲، ص ۸۷.
- ↑ طبرسی، فضل بن الحسن، مجمع البیان، تهران، انتشارات کتابفروشی اسلامیّه، چاپ پنجم، ۱۳۹۵ق، ج۱، ص۳۲.
- ↑ جوادی آملی، عبد الله، تسنیم، قم، انتشارات اسراء، چاپ اوّل، ۱۳۷۸، ج۲، ص۷۲.
- ↑ خمینی، مصطفی، تفسیر القرآن الکریم، ج۲، ص۲۸۵.
- ↑ خمینی، مصطفی، کتاب تفسیر القرآن الکریم، ص۲۸۷.
- ↑ جوادی آملی، عبد الله، تسنیم، قم، انتشارات اسراء، چاپ اوّل، ۱۳۷۸، ج۲، ص۹۴.