پیش نویس:گریه حضرت زهرا(س)

علت گریه های بلند و با صدای حضرت زهرا(س)

سؤال

چگونه است كه مي گويند كسي صداي زهرا (س) را نمي شنيده اما گريه آن حضرت را در رحلت پيامبر همسايه ها مي شنيدند؟

اولاً حضرت فاطمه زهرا(س) به جهت مقام والایی که داشتند مورد مراجعه اقشار مختلف مردم قرار می گرفتند. لذا ایشان منزوی و محبوس نبودند به طوری که کسی صدای ایشان را نشنیده باشد. ثانیاً نمی توان مطلقاً شنیده شدن صدای زن توسط مردان را قبیح دانست بلکه گاهی حتی ضرورت دارد که صدا به آن ها برسد.

موارد حضور حضرت فاطمه زهرا(س) در اجتماع

۱. آن حضرت در جنگ احد همراه با زنان مدينه به منطقه جنگي رفته و بعد از جنگ به مداواي رسول خدا(ص) و حضرت علي(ع) كه جراحاتي برداشته بودند پرداختند.

۲. بعد از جنگ احد، آن حضرت به زيارت شهداي جنگ مي رفت.

۳. بعد از اين كه غوغاي سقيفه به راه افتاد، عمر با عده اي به در خانه آن حضرت آمد و فرياد مي كشيد كه بيرون بيائيد. حضرت زهرا(س) به پشت در حجره آمدند و عمر را ديدند كه آتش در دست دارد. پس فرمود: عمر ـ مگر از خدا نمي ترسي چه شده است؟ عمر گفت: بايد علي و بني هاشم بيايند و با خليفة رسول خدا بيعت كنند. ايشان گفتند: خليفه كيست؟ خليفه رسول اكنون در كنار پيكر اوست. عمر گفت: ابوبكر پيشواي مسلمين است، مردم با او بيعت كرده اند، شما نيز بايد بيعت كنيد و گرنه خانه را به آتش مي كشم. حضرت فرمود: آيا خانه ما را به آتش مي كشي و او گفت آري.

۴. ده روز بعد از رحلت پيامبر اكرم(ص) فاطمه زهرا (س) براي اعتراض به مصادره فدك نزد ابوبكر رفته و با او به گفتگو و بحث پرداختند. اين كار دوبار صورت گرفت.

۵. همچنين بعد از رحلت پيامبر اکرم(ص) و غصب خلافت مسلمين توسط غاصبان، حضرت فاطمه(س) به مسجد رفتند و در حالي كه مسجد مملو از مرد و زن بود، در پشت پرده اي خطبه اي ايراد فرمود كه معروف است.

۶. زماني كه آن حضرت بعد از قضيه آتش زدن در خانه، در بستر مريضي بودند، عمر و ابوبكر به عيادتشان رفتند. وقتی آن ها وارد شدند و نشستند حضرت صورتشان را از آن ها برگرداندند و فرمودند: آيا شنيده ايد كه پدرم فرمود رضای فاطمه رضای من است و خشم او خشم من، هركه او را بيازارد مرا آزرده است و هر كه او را دوست بدارد مرا دوست داشته است.»

۷. جابر مي گويد روزي همراه رسول اكرم(ص) به در خانه حضرت فاطمه (س) رفتيم، پيامبر اكرم اجازه خواست طلبيد و وارد شديم، ديدم چهره زهرا آنچنان زرد بود كه مانند... بود.[۲]

۸. روزي سلمان خدمت آن حضرت بود، حضرت زهرا دعاي نور را به او تعليم فرمود و گفتند اگر مي خواهي هرگز ترا تب نگيرد بر اين دعا مداومت كن.[۳]

محدوده فعالیت زن در جامعه

از سوي ديگر آنچه كه از طرف شارع مقدس مورد نهي قرار گرفته است و از زنان خواسته شده از آن بپرهزيند، آن نوع سخن گفتني است كه باعث تحريك شهوت مردان گردد. لذا به زنان دستور مي دهد: «فلا تخضعن بالقول فيطمع الذي في قلبه مرض»[۴] در حرف زدن صدا را نازك و مهيج نكنيد كه موجب طمع بيماردلان گردد. و مفهوم آيه اين است كه اگر در سخن ناز و كرشمه نباشد جايز است يعني خود آيه دليل بر جواز سخن گفتن با مرد نامحرم است.[۵] بر همين اساس است كه فقهاي عظيم الشأن چنين فتوا داده اند كه شنيدن صداي زن در صورتي كه تلذذ و ريبه – وسوسيه نباشد جايز است. البته ماداميكه ضرورت نباشد ترك آن بهتر است و بر زن حرام است كه بخواهد صوت خود را نازك و مهيج گرداند.[۶]

جایگاه گریه در فراق عزیزان

مطلب قابل توجه ديگر اين است كه گريه در فراق عزيزان خود جايگاه خاصي دارد و از استثنائي برخوردار است، آن چنانكه روايت است روزي يك زن به دنبال جنازه يكي از خويشان خود مي رفت و بي تابي مي كرد. عمر به او نهيب زد كه برگردد اما رسول خدا ـ صلّي الله عليه و آله ـ فرمود: او را به حال خود بگذار دلش داغدار است و چشم گريان و عهد(ش به مرده) نزديك.[۷] و نيز امام باقر ـ عليه السّلام ـ فرموده اند: انما تحتاج المرأه في الماتم الي النوح لتسيلَ دمعها: زن در ماتم نياز به نوحه و شيون دارد تا اشك هايش را بريزيد.[۸] چون اين عمل از بار سنگين سختي ها او مي كاهد.

عظمت مصیبت رسول اکرم(ص)

توجه به اين نكته هم ضروري است، كه گريه حضرت زهرا در مصيبتي بوده است كه بزرگتر از آن مصيبتي نبوده و عظمت آن آسمانيان را به شيون آورده بود. امام باقر ـ عليه السّلام ـ در جايي ديگر مي فرمايد، اگر مصيبتي بر خودت يا مالت يا فرزندت پيش آمد، مصيبت رحلت پيامبر خدا را بياد آر، همانا خلائق مصيبتي (عظيم تر) از آن هيچوقت نديده اند.[۹]

منزه بودن اهل بیت(ع) از تمام عیب ها

اما نكته مهمتر از همه اينكه، حضرات چهارده معصوم كه از هرگونه خطا و عيبي منزه هستند، الگوي تمامي رفتارهاي ما مي باشند و ما بايد اعمال خود را با اعمال و فرمايشات آنها بسنجيم و حضرت زهرا نيز از جمله معصومين هستند كه بايد به ايشان اقتدا نمود. از اين روست كه فقهاي عظام وقتي مي خواهند به جايز بودن گريه بر مرده فتوا بدهند از جمله دلايلي كه براي آن مي آورند گرية حضرت زهرا در رحلت پيامبر اكرم ـ صلّي الله عليه و آله ـ مي باشد.[۱۰]