ذکر نشدن نام امامان شیعه در قرآن

سؤال

چرا نام امامان شیعه در قرآن ذکر نشده است؟

حدود سیصد آیه در قرآن در شأن اهل بیت(ع) نازل شده است. با این حال به دلایل مختلفی نام ایشان در قرآن ذکر نشده است. در صورت ذکر نام ائمه(ع) در قرآن، در شرایط آن روزگار عده‌ای از اعراب به خاطر تعصبات قومی و قبیله‌ای، در صدور آیات قرآن از طرف خدا شک و گمان می‌کردند پیامبر(ص) به خاطر خانواده خود این آیات را آورده است. همچنین احتمال داشت به دلیل حسادت و دشمنی با پیامبر و امامان(ع) از برخی دستورات قرآن پیروی نکنند و یا برای حذف نام اهل بیت(ع) قرآن را تحریف کنند. علاوه بر این‌که بسیاری از دستورات، اعتقادات و احکام شرعی که مسلمانان به آن عمل می‌کنند و از مسلّمات دین هم محسوب می‌شود، در قرآن نیست و به وسیله پیامبر و اهل بیت(ع) برای مردم بیان شده است.

سنت الهی در بیان احکام دین

خصوصیات بسیاری از ضروریات دین و اعتقادات، که به آن‌ها عمل می‌کنیم و مکلف به انجام آن‌ها هستیم در قرآن نیامده است. مثل خصوصیات نماز صبح از قبیل تعداد رکعات یا آهسته و بلند خواندن، و ده‌ها مسائل دیگر که در قرآن نیامده و آن‌ها را از روایات ائمه(ع) استفاده می‌کنیم چون طبق حدیث ثقلین که باز مورد قبول اهل تسنن می‌باشد، قرآن و سنت در کنار هم و اهل بیت(ع)، علی(ع) و اولاد علی(ع) همیشه در کنار قرآن و مفسران واقعی قرآن می‌باشند. نام ائمه(ع) نیز یکی از موضوعاتی است که برای دانستن آن باید به سنت پیامبر(ص) مراجعه کرد.

از تعصبات قومی تا دشمنی با اهل بیت(ع)

یکی از علت‌های ذکر نشدن نام ائمه در قرآن، نگرانی بوده که پیامبر از ابلاغ و ذکر آیات مربوط به امامت و اهل بیت(ع) داشتند چون ممکن بود عربی که تعصب درعمق جان و دل آن‌ها نفوذ کرده بود، بگویند پیامبر این آیات را به خاطر خانواده خود بیان کرده است.

علت دیگر این است که تصریح به نام ائمه موجب می‌شد عده‌ای افراد متعصب و ضعیف در ایمان و دشمنان ائمه از دستورات قرآن تمرد کرده و در مقابل قرآن بایستند و این به‌صورت تمرد از اسلام و قرآن در آید و ممکن بود کل قرآن و اسلام را انکار کنند. گویا خداوند متعال می‌خواهد تمردشان به شکلی در نیاید که به معنی طرد قرآن در کمال صراحت باشد. همانند آیه ﴿إِنَّما وَلِیُّکُمُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذِینَ آمَنُوا الَّذِینَ یُقِیمُونَ الصَّلاه وَ یُؤْتُونَ الزَّکاه﴾ دادن زکات در حال رکوع، یک کار عمومی نیست بلکه اشاره به یک واقعه معین دارد که هر آدم بی‌غرضی منظور آیه را می‌فهمد که در مورد امام علی(ع) می‌باشد ولی باز طبق همان سِر و هدف به نام امام در این آیه و به نام ائمه در آیات دیگر اشاره نشده است.

تحریف قرآن

قرآن برای همه زمان‌ها نازل شده است و باید از عواملی که موجب تحریف در قرآن می‌شد، پرهیز کرد. در صورت نام بردن از ائمه، پیامبر را متهم به تحریف می‌کردند و می‌گفتند این آیات را خود پیامبر به خاطر خانواده‌اش وارد کرده است و یا خودشان قرآن را تحریف می‌کردند. چنان‌که افرادی که جانشینی پیامبر(ص) را غصب کردند، قرآن جمع‌آوری شده به وسیله حضرت علی(ع) را قبول نکردند. در حالی که همه آن‌ها به جایگاه و فضیلت و تقوای علی(ع) آگاه بودند.

جستارهای وابسته

• جایگاه امامت در اندیشه شیعه