دلیل نامگذاری دختر پیامبر(ص) به فاطمه: تفاوت میان نسخه‌ها

جز (جایگزینی متن - '|شاخه فرعی' به '| شاخه فرعی')
جز (جایگزینی متن - ' | بازبینی =' به ' | ارزیابی کمی =')
 
(۲۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش|کاربر=A.ahmadi }}
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}دلیل نامگذاری اسم «فاطمه» برای حضرت فاطمه(س) چیست؟ آیا قبل از حضرت فاطمه(س) افرادی با این نام وجود داشته‌اند؟ اگر وجود داشته‌اند چگونه ممکن است دلیل نامگذاری او و زنان پیش از وی متفاوت باشد؟{{پایان سوال}}
در حدیث است که از آن رو نام فاطمه را فاطمه نهادند که آتش جهنم بر او حرام شد؛ ولی این دلیل زمانی درست است که قبل از او نام فاطمه بر کسی نهاده نشده باشد.
{{پایان سوال}}


{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
{{درگاه|فاطمی}}


فاطمه یعنی بریده شده از بدی‌ها یا از آتش و … و در روایات بسیاری به وجه تسمیه ایشان اشاره شده است منتها وجود افرادی قبل از ایشان به نام فاطمه مشکلی را ایجاد نمی‌کند چرا که این شخصیت حضرت فاطمه است که باعث بیان چنین فضایلی برای اسم فاطمه شده است نه اینکه نام فاطمه موجب ایجاد فضایل شده باشد.
براساس روایات، نام فاطمه برای حضرت زهرا(س) انتخاب شد؛ زیرا او «بریده شده از آتش»<ref name=":0" /> و «جدا شده از بدی‌ها»<ref name=":1">ابن بابویه، محمد، آمالی، تهران، کتابچی، ۱۳۷۶ش، ص۵۹۲.</ref> است. قبل از [[حضرت فاطمه(س)]] نیز افرادی با این نام وجود داشته‌اند. واژه فاطمه از «فطم» به معنای «بریده شده» و «جدا شده»‌ است.<ref>فیومی، احمد، المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر، قم، دار الهجره، ۱۴۱۴ ق، ج۲، ص۴۷۷.</ref> 


== معنای لغوی فاطمه ==
دلیل نامگذاری حضرت فاطمه(س) در منابع روایی [[شیعه]] و [[اهل سنت|سنی]] ذکر شده:
فاطمه وصفی است، از مصدر فطْم، به معنی بریدن و قطع کردن و جدا شدن. فاطمه بر وزن اسم فاعل معنی مفعولی می‌دهد، به معنی بریده شده و جدا شده.<ref>فیومی، احمد، المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر، قم، دار الهجره، ۱۴۱۴ ق، ج۲، ص۴۷۷.</ref>


== علت نامگذاری حضرت زهرا (سلام الله علیها) در روایات ==
* '''بریده شده از آتش''': بر اساس روایتی از [[پیامبر(ص)]]، فاطمه(س) به این نام نامگذاری شد؛ زیرا خود و شیعیانش از آتش [[دوزخ]] بریده شده‌اند.<ref name=":0">ابن بابویه، محمد، علل الشرایع، قم، داوری، ۱۳۸۵ ش، ج۱، ص۱۷۹.</ref>
در کتاب‌های شیعه و سنی علل متعددی برای علت نامگذاری حضرت زهرا (سلام الله علیها) بدین نام بیان شده است:
* '''بریده شده از بدی‌ها''': در حدیثی علت نامگذاری، بریده بودن او از بدی‌ها دانسته شده است.<ref name=":1" />


۱ـ رسول اکرم (صلی الله علیه و آله) فرمود: «او را فاطمه نامیدند، چون خود و شیعیانش از آتش دوزخ بریده شده‌اند.»<ref>ابن بابویه، محمد، علل الشرایع، قم، داوری، ۱۳۸۵ ش، ج۱، ص۱۷۹.</ref>
* '''اشتقاق از اسم فاطر''': بر پایه حدیثی، خدا اسم فاطمه را از اسم [[فاطر]] (یکی از اسم‌های خودش) گرفته است.<ref>مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ ق، ج۴۳، ص۱۵.</ref>


۲ـ ایشان در روایتی دیگر خطاب به حضرت فاطمه (سلام الله علیها) فرمودند: «ای فاطمه خداوند برای تو اسمی از اسامی خود را مشتق کرد، و او فاطر است و تو فاطمه هستی.»<ref>مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ ق، ج۴۳، ص۱۵.</ref>
* '''جدا شده از جهل و پلیدی''':‌ در روایتی از [[امام باقر(ع)]] دلیل نامگذاری حضرت فاطمه(س)، این دانسته شده که خدا او را از جهل و پلیدی جدا کرد.<ref>ابن بابویه، محمد، علل الشرایع، قم، داوری، ۱۳۸۵ ش، ج۱، ص۱۷۹.</ref>
 
۳ـ امام باقر «ع» فرمودند: «خداوند فاطمهٔ زهرا را از جهل و پلیدی جدا نموده است، لذا فاطمه نام گرفته است، به خدا قسم، خداوند در عالمِ پیمان، فاطمه را از جهل و پلیدی جدا کرده است.»<ref>ابن بابویه، محمد، علل الشرایع، قم، داوری، ۱۳۸۵ ش، ج۱، ص۱۷۹.</ref>
 
۴ـ یونس بن ظبیان می‌گوید: امام صادق فرمود: «آیا می دانی تفسیر فاطمه چیست؟ عرض کردم: نه، تفسیر آن را بفرمایید. حضرت فرمود: فطمت من الشر؛ بریده شده است، از بدی‌ها.»<ref>ابن بابویه، محمد، آمالی، تهران، کتابچی، ۱۳۷۶ش، ص۵۹۲.</ref>
 
فاطمهٔ زهرا (سلام الله علیها) به خاطر معرفت نسبت به ذات اقدس احدیت و عبادت و بندگی خالصانه به این مقام و منزلت راه یافته است، نه به خاطر این که دختر پیامبر (صلی الله علیه و آله) یا مادر حسنین یا همسر امام علی «ع» است، چرا که پیامبر دختران دیگر و امیرالمؤمنین «ع» زنان دیگر داشته‌اند و برخی زنان دیگر، مادر دیگر امامان بوده‌اند؛ ولی هیچ‌یک به مقامی که فاطمه زهرا (سلام الله علیها) رسیده است، نرسیده‌اند. پس بر اثر شایستگی شخصی که در وجودش بود، به این مرتبه معنوی رسید و اینکه آیا قبل از حضرت زهرا (سلام الله علیها) آیا کسی بدین نام وجود داشته است یا نه، مشکلی را ایجاد نمی‌کند چرا که فضیلت این اسم وابسته به شخصیت حضرت می‌باشد نه اسم و اسم تنها بیانگر مسمای فرد است یعنی اینکه این شخص است که به اسم خود معنا می‌دهد نه اینکه اسم موجب ایجاد شخصیتی در فرد بشود. بله افراد دیگری قبل از حضرت زهرا (سلام الله علیها) نام‌شان فاطمه بوده است اما هیچ‌کدام از آنها لیاقت داشتن چنین معنایی را نداشته‌اند.


{{پایان پاسخ}}
{{پایان پاسخ}}
خط ۳۱: خط ۲۲:


{{شاخه
{{شاخه
  | شاخه اصلی =
  | شاخه اصلی =تاریخ
  | شاخه فرعی۱ =
  | شاخه فرعی۱ =زنان اسوه
  | شاخه فرعی۲ =
  | شاخه فرعی۲ =حضرت فاطمه
  | شاخه فرعی۳ =
  | شاخه فرعی۳ =
}}
}}


{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه =
  | شناسه =شد
  | تیترها =
  | تیترها =-
  | ویرایش =
  | ویرایش =شد
  | لینک‌دهی =
  | لینک‌دهی =شد
  | ناوبری =
  | ناوبری =
  | نمایه =
  | نمایه =
  | تغییر مسیر =
  | تغییر مسیر =شد
| بازبینی =
  | ارجاعات =
  | ارجاعات =
  | بازبینی نویسنده =  
  | بازبینی نویسنده =  
| ارزیابی کمی =شد
  | تکمیل =
  | تکمیل =
  | اولویت =
  | اولویت =ج
  | کیفیت =
  | کیفیت =ب
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}
[[رده:فضایل حضرت فاطمه(س)]]
[[fr:Cause de nomination de Fatima (a)]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۹ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۱:۲۸

سؤال
دلیل نامگذاری اسم «فاطمه» برای حضرت فاطمه(س) چیست؟ آیا قبل از حضرت فاطمه(س) افرادی با این نام وجود داشته‌اند؟ اگر وجود داشته‌اند چگونه ممکن است دلیل نامگذاری او و زنان پیش از وی متفاوت باشد؟


درگاه‌ها
فاطمیه.png


براساس روایات، نام فاطمه برای حضرت زهرا(س) انتخاب شد؛ زیرا او «بریده شده از آتش»[۱] و «جدا شده از بدی‌ها»[۲] است. قبل از حضرت فاطمه(س) نیز افرادی با این نام وجود داشته‌اند. واژه فاطمه از «فطم» به معنای «بریده شده» و «جدا شده»‌ است.[۳]

دلیل نامگذاری حضرت فاطمه(س) در منابع روایی شیعه و سنی ذکر شده:

  • بریده شده از آتش: بر اساس روایتی از پیامبر(ص)، فاطمه(س) به این نام نامگذاری شد؛ زیرا خود و شیعیانش از آتش دوزخ بریده شده‌اند.[۱]
  • بریده شده از بدی‌ها: در حدیثی علت نامگذاری، بریده بودن او از بدی‌ها دانسته شده است.[۲]
  • اشتقاق از اسم فاطر: بر پایه حدیثی، خدا اسم فاطمه را از اسم فاطر (یکی از اسم‌های خودش) گرفته است.[۴]
  • جدا شده از جهل و پلیدی:‌ در روایتی از امام باقر(ع) دلیل نامگذاری حضرت فاطمه(س)، این دانسته شده که خدا او را از جهل و پلیدی جدا کرد.[۵]


منابع

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ ابن بابویه، محمد، علل الشرایع، قم، داوری، ۱۳۸۵ ش، ج۱، ص۱۷۹.
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ ابن بابویه، محمد، آمالی، تهران، کتابچی، ۱۳۷۶ش، ص۵۹۲.
  3. فیومی، احمد، المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر، قم، دار الهجره، ۱۴۱۴ ق، ج۲، ص۴۷۷.
  4. مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ ق، ج۴۳، ص۱۵.
  5. ابن بابویه، محمد، علل الشرایع، قم، داوری، ۱۳۸۵ ش، ج۱، ص۱۷۹.