باقیات الصالحات: تفاوت میان نسخه‌ها
Nazarzadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - ' | بازبینی =' به ' | ارزیابی کمی =') |
|||
| (۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{شروع متن}} | {{شروع متن}} | ||
{{سوال}} | {{سوال}} | ||
آیا | مراد از باقیات الصالحات چیست؟ آیا روایات آن معتبر است؟{{پایان سوال}} | ||
{{پایان سوال}} | |||
{{پاسخ}} | {{پاسخ}} | ||
{{درگاه|واژه‌ها}} | |||
'''باقیات الصالحات''' آثار نیک و اقدامات عام‌المنفعه‌ای که پس از [[مرگ]] نیز بر جای می‌ماند. صدقه جاریه، برپایی سنت‌های دینی مانند برگزاری جلسات تفسیر قرآن و [[فرزند صالح]]، مواردی هستند که ثواب آن پس از مرگ نیز به فرد می‌رسد. [[علم رجال|رجال‌شناسان]] روایاتی را که به این مطلب دلالت می‌کنند، [[حدیث معتبر|معتبر]] دانسته‌اند. | |||
باقیات الصالحات در کاربرد [[قرآن|قرآنی]]، شامل همه کارهای نیک [[انسان]] است؛ چراکه [[ثواب]] آن برای همیشه در [[آخرت]] باقی است. | |||
== مفهوم‌شناسی == | == مفهوم‌شناسی == | ||
باقیات الصالحات در کاربرد عرفی آن به معنای آثار نیک و اقدامات عام‌ّالمنفعه است، که پس از مرگ نیز بر جای می‌ماند.<ref>فرهنگ معین، ذیل باقیات الصالحات؛ همچنین نگاه کنید به حسینی ، سید محمدرضا، تراثنا محرم، ربیع الأول ۱۴۱۲ق، سال هفتم، شماره ۱، ص۶۵۳.</ref> | باقیات الصالحات در کاربرد [[عرف|عرفی]] آن به معنای آثار نیک و اقدامات عام‌ّالمنفعه است، که پس از [[مرگ]] نیز بر جای می‌ماند.<ref>فرهنگ معین، ذیل باقیات الصالحات؛ همچنین نگاه کنید به حسینی ، سید محمدرضا، تراثنا محرم، ربیع الأول ۱۴۱۲ق، سال هفتم، شماره ۱، ص۶۵۳.</ref> | ||
=== مفهوم قرآنی === | === مفهوم قرآنی === | ||
باقیات الصالحات در کاربرد قرآنی آن، شامل همه کارهای نیک انسان است؛ چراکه ثواب آن برای همیشه در آخرت باقی است؛ برخلاف کارهای دنیایی که تأثیر آن محدود به دنیا است و پس از مرگ فایده‌ای برای انسان ندارد.<ref>نگاه کنید به حسینی ، سید محمدرضا، تراثنا محرم، ربیع الأول ۱۴۱۲ق، سال هفتم، شماره ۱، ص۶۵۳.</ref> | باقیات الصالحات در کاربرد [[قرآن|قرآنی]] آن، شامل همه کارهای نیک [[انسان]] است؛ چراکه [[ثواب]] آن برای همیشه در [[آخرت]] باقی است؛ برخلاف کارهای دنیایی که تأثیر آن محدود به [[دنیا]] است و پس از مرگ فایده‌ای برای انسان ندارد.<ref>نگاه کنید به حسینی ، سید محمدرضا، تراثنا محرم، ربیع الأول ۱۴۱۲ق، سال هفتم، شماره ۱، ص۶۵۳.</ref> | ||
== سند روایات == | == سند روایات == | ||
رجال‌شناسان و | [[علم رجال|رجال‌شناسان]] و [[محدث|مُحَدِّثان]] روایاتی<ref>حر عاملی، محمد، وسائل الشیعه، ج۱۶، ص۱۷۲، باب ۱۶؛ بن حمد آل سعدی، عبد الرحمن، بهجه قلوب الأبرار وقره عیون الأخیار فی شرح جوامع الأخبار، عربستان، وزاره الشئون الإسلامیه والأوقاف والدعوه والإرشاد، ۱۴۲۳ق، ج۱، ص۱۰۲، به نقل از صحیح مسلم، کتاب الوصیه، باب ما یلحق الإنسان من الثواب بعد وفاته، حدیث ۱۶۳۱.</ref> را که بیانگر پیوستن آثار اعمال صالح دنیایی به [[مؤمن]]، پس از مرگ او است، معتبر دانسته‌اند؛ زیرا شمار آن به گونه‌ای است که به صادر شدن آن از [[معصوم(ع)]] اطمینان حاصل می‌شود. برخی از این روایات دارای [[روایت صحیح|سند صحیحی]] نیز هستند که گویای قطع نشدن حسنات مؤمنان پس از مرگ‌شان است.<ref name=":0">کلینی، محمد، الکافی، تهران، دار الکتب الإسلامیه، ۱۴۰۷ق، ج۷، ص۵۶، حدیث ۱.</ref> | ||
== صدقه جاریه == | == صدقه جاریه == | ||
یکی از کارهای نیک که ثواب آن پس از مرگ | {{اصلی|صدقه جاریه}} | ||
یکی از کارهای نیک که ثواب آن پس از مرگ باقی است و به فرد می‌رسد، صدقه جاریه است.<ref name=":0" /> مراد از صدقه جاریه، هزینه‌گذاری در راه نیکی است که منفعت عمومی را در پی دارد؛ مانند ساخت [[مسجد]]، بیمارستان و دیگر [[وقف|موقوفات]].<ref name=":1">فیض کاشانی، محمد محسن، الوافی، اصفهان، کتابخانه امام أمیر المؤمنین علی(ع)، ۱۴۰۶ق، ج۲۵، ص۵۸۶.</ref> در برخی روایات، صدقه و وقف دو ذخیره در روز آخرت و [[قیامت]] معرفی شده‌اند.<ref>ابن حیون مغربی، نعمان، دعائم الإسلام، قم، مؤسسه آل البیت(ع)، ۱۳۸۵ق، ج۲، ص۳۴۱.</ref> در روایات به نهال کردن درخت و کندن چاه نیز اشاره شده است.<ref name=":2"> کلینی، محمد، الکافی، تهران، دار الکتب الإسلامیه، ۱۴۰۷ق، ج۷، ص۵۷، حدیث۵.</ref> | |||
== برپایی سنت‌های دینی == | == برپایی سنت‌های دینی == | ||
یکی از کارهایی که ثواب آن پس از مرگ نیز به | یکی از کارهایی که ثواب آن پس از مرگ نیز به فرد می‌رسد، برپایی سنت‌های دینی است که سبب هدایت انسان‌ها می‌شود؛ طوری که پس از مرگ وی نیز، انسان‌ها با سنتی که او ایجاد کرده هدایت می‌شوند.<ref name=":0" /> برپایی جلسات [[تفسیر قرآن]] و شرح [[حدیث]]، از این جمله هستند. | ||
باقی گذاشتن مصحف از خود، یکی دیگر از مواردی است که ثواب آن پس از مرگ نیز به فرد می‌رسد. منظور از | بر پایه روایات، باقی گذاشتن مصحف از خود، یکی دیگر از مواردی است که ثواب آن پس از مرگ نیز به فرد می‌رسد. منظور از مصحف، نوشتن قرآن یا کتاب‌های هدایت‌کننده دانسته شده است.<ref>نگاه کنید به روضه المتقین فی شرح من لا یحضره الفقیه، ج۱۱، ص۱۶۵.</ref> | ||
== فرزند صالح == | == فرزند صالح == | ||
فرزند صالح یکی از مواردی است که ثواب آن پس از مرگ والدین نیز به آنها می‌رسد.<ref name=":2" /> فرزند صالح با اعمالی مانند استغفار برای والدین، زیارت | {{اصلی|فرزند صالح}} | ||
فرزند صالح یکی از مواردی است که ثواب آن پس از مرگ [[والدین]] نیز به آنها می‌رسد.<ref name=":2" /> فرزند صالح با اعمالی مانند [[استغفار]] برای والدین، [[زیارت نیابی]]، [[حج نیابی]]، [[صدقه]]، [[نماز]] و [[روزه]]<ref>مجلسی، محمدتقی، روضه المتقین فی شرح من لا یحضره الفقیه، ج۱۱، ص۱۶۶.</ref> سبب [[تکامل برزخیِ]] والدین خود می‌شود. بر اساس روایتی، فرزندی که برای والدین خود [[دعا]] می‌کند، یکی از مواردی است که ثواب آن پس از مرگ به والدین می‌رسد.<ref>ابن أبی جمهور، محمد، عواالی اللئالی العزیزیه فی الأحادیث الدینیه، قم، دار السید الشهداء، ۱۴۰۵ق، ج۳، ص۲۶۰، حدیث ۱.</ref> | |||
== منابع == | == منابع == | ||
{{پانویس|۲}} | {{پانویس|۲}} | ||
{{شاخه | {{شاخه | ||
| شاخه اصلی = | | شاخه اصلی = معاد | ||
|شاخه فرعی۱ = | | شاخه فرعی۱ = | ||
|شاخه فرعی۲ = | | شاخه فرعی۲ = | ||
|شاخه فرعی۳ = | | شاخه فرعی۳ = | ||
}} | }} | ||
{{تکمیل مقاله | {{تکمیل مقاله | ||
| شناسه = | | شناسه = شد | ||
| تیترها = | | تیترها = شد | ||
| ویرایش = | | ویرایش = شد | ||
| لینک‌دهی = | | لینک‌دهی = شد | ||
| ناوبری = | | ناوبری = | ||
| نمایه = | | نمایه = | ||
| تغییر مسیر = | | تغییر مسیر = شد | ||
| ارجاعات = | | ارجاعات = | ||
| بازبینی = | | بازبینی نویسنده = | ||
| ارزیابی کمی = | |||
| تکمیل = | | تکمیل = | ||
| اولویت = | | اولویت = ج | ||
| کیفیت = | | کیفیت = ج | ||
}} | }} | ||
{{پایان متن}} | {{پایان متن}} | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۹ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۰:۱۸
سؤال
مراد از باقیات الصالحات چیست؟ آیا روایات آن معتبر است؟
درگاه‌ها
باقیات الصالحات آثار نیک و اقدامات عام‌المنفعه‌ای که پس از مرگ نیز بر جای می‌ماند. صدقه جاریه، برپایی سنت‌های دینی مانند برگزاری جلسات تفسیر قرآن و فرزند صالح، مواردی هستند که ثواب آن پس از مرگ نیز به فرد می‌رسد. رجال‌شناسان روایاتی را که به این مطلب دلالت می‌کنند، معتبر دانسته‌اند.
باقیات الصالحات در کاربرد قرآنی، شامل همه کارهای نیک انسان است؛ چراکه ثواب آن برای همیشه در آخرت باقی است.
مفهوم‌شناسی
باقیات الصالحات در کاربرد عرفی آن به معنای آثار نیک و اقدامات عام‌ّالمنفعه است، که پس از مرگ نیز بر جای می‌ماند.[۱]
مفهوم قرآنی
باقیات الصالحات در کاربرد قرآنی آن، شامل همه کارهای نیک انسان است؛ چراکه ثواب آن برای همیشه در آخرت باقی است؛ برخلاف کارهای دنیایی که تأثیر آن محدود به دنیا است و پس از مرگ فایده‌ای برای انسان ندارد.[۲]
سند روایات
رجال‌شناسان و مُحَدِّثان روایاتی[۳] را که بیانگر پیوستن آثار اعمال صالح دنیایی به مؤمن، پس از مرگ او است، معتبر دانسته‌اند؛ زیرا شمار آن به گونه‌ای است که به صادر شدن آن از معصوم(ع) اطمینان حاصل می‌شود. برخی از این روایات دارای سند صحیحی نیز هستند که گویای قطع نشدن حسنات مؤمنان پس از مرگ‌شان است.[۴]
صدقه جاریه
یکی از کارهای نیک که ثواب آن پس از مرگ باقی است و به فرد می‌رسد، صدقه جاریه است.[۴] مراد از صدقه جاریه، هزینه‌گذاری در راه نیکی است که منفعت عمومی را در پی دارد؛ مانند ساخت مسجد، بیمارستان و دیگر موقوفات.[۵] در برخی روایات، صدقه و وقف دو ذخیره در روز آخرت و قیامت معرفی شده‌اند.[۶] در روایات به نهال کردن درخت و کندن چاه نیز اشاره شده است.[۷]
برپایی سنت‌های دینی
یکی از کارهایی که ثواب آن پس از مرگ نیز به فرد می‌رسد، برپایی سنت‌های دینی است که سبب هدایت انسان‌ها می‌شود؛ طوری که پس از مرگ وی نیز، انسان‌ها با سنتی که او ایجاد کرده هدایت می‌شوند.[۴] برپایی جلسات تفسیر قرآن و شرح حدیث، از این جمله هستند.
بر پایه روایات، باقی گذاشتن مصحف از خود، یکی دیگر از مواردی است که ثواب آن پس از مرگ نیز به فرد می‌رسد. منظور از مصحف، نوشتن قرآن یا کتاب‌های هدایت‌کننده دانسته شده است.[۸]
فرزند صالح
فرزند صالح یکی از مواردی است که ثواب آن پس از مرگ والدین نیز به آنها می‌رسد.[۷] فرزند صالح با اعمالی مانند استغفار برای والدین، زیارت نیابی، حج نیابی، صدقه، نماز و روزه[۹] سبب تکامل برزخیِ والدین خود می‌شود. بر اساس روایتی، فرزندی که برای والدین خود دعا می‌کند، یکی از مواردی است که ثواب آن پس از مرگ به والدین می‌رسد.[۱۰]
منابع
- ↑ فرهنگ معین، ذیل باقیات الصالحات؛ همچنین نگاه کنید به حسینی ، سید محمدرضا، تراثنا محرم، ربیع الأول ۱۴۱۲ق، سال هفتم، شماره ۱، ص۶۵۳.
- ↑ نگاه کنید به حسینی ، سید محمدرضا، تراثنا محرم، ربیع الأول ۱۴۱۲ق، سال هفتم، شماره ۱، ص۶۵۳.
- ↑ حر عاملی، محمد، وسائل الشیعه، ج۱۶، ص۱۷۲، باب ۱۶؛ بن حمد آل سعدی، عبد الرحمن، بهجه قلوب الأبرار وقره عیون الأخیار فی شرح جوامع الأخبار، عربستان، وزاره الشئون الإسلامیه والأوقاف والدعوه والإرشاد، ۱۴۲۳ق، ج۱، ص۱۰۲، به نقل از صحیح مسلم، کتاب الوصیه، باب ما یلحق الإنسان من الثواب بعد وفاته، حدیث ۱۶۳۱.
- ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ ۴٫۲ کلینی، محمد، الکافی، تهران، دار الکتب الإسلامیه، ۱۴۰۷ق، ج۷، ص۵۶، حدیث ۱.
- ↑ فیض کاشانی، محمد محسن، الوافی، اصفهان، کتابخانه امام أمیر المؤمنین علی(ع)، ۱۴۰۶ق، ج۲۵، ص۵۸۶.
- ↑ ابن حیون مغربی، نعمان، دعائم الإسلام، قم، مؤسسه آل البیت(ع)، ۱۳۸۵ق، ج۲، ص۳۴۱.
- ↑ ۷٫۰ ۷٫۱ کلینی، محمد، الکافی، تهران، دار الکتب الإسلامیه، ۱۴۰۷ق، ج۷، ص۵۷، حدیث۵.
- ↑ نگاه کنید به روضه المتقین فی شرح من لا یحضره الفقیه، ج۱۱، ص۱۶۵.
- ↑ مجلسی، محمدتقی، روضه المتقین فی شرح من لا یحضره الفقیه، ج۱۱، ص۱۶۶.
- ↑ ابن أبی جمهور، محمد، عواالی اللئالی العزیزیه فی الأحادیث الدینیه، قم، دار السید الشهداء، ۱۴۰۵ق، ج۳، ص۲۶۰، حدیث ۱.