اولویت بخشش فراوان یا میانه‌روی در بخشش: تفاوت میان نسخه‌ها

(بارگزاری اولیه)
 
(تکمیل و بارگزاری)
خط ۱: خط ۱:
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
درسوره اسراء آيه ۲۹ خطاب به پيامبر آمده که بيش از اندازه انفاق مکن ؛اما در سوره حشر آيه ۹ به بخشش هاي اهل بيت اشاره مي کند؟این دو تنافی ندارند.
درسوره اسراء خطاب به پيامبر آمده است که بيش از اندازه انفاق مکن؛ اما در سوره حشر آيه ۹ به بخشش هاي اهل بيت اشاره مي کند؟ این دو تنافی ندارند؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
در ابتداء لازم است ترجمه آيه به صورت دقيق بيان شود.
==بیان آیات==
[[خداوند]] خطاب به [[پیامبر(ص)]] مي فرمايد: {{قرآن|وَ لا تَجْعَلْ يَدَک مَغْلُولَه إِلي عُنُقِک وَ لا تَبْسُطْها کلَّ الْبَسْطِ فَتَقْعُدَ مَلُوماً مَحْسُوراً|ترجمه=هرگز دستت را بر گردنت زنجير مکن، (و ترک انفاق و بخشش نکن) و بيش از حدّ (نيز) دست خود را مگشاي، تا مورد سرزنش قرار گيري و از کار فروماني!|سوره=اسراء|آیه=29}}.


خداوند مي فرمايد: {{قرآن|وَ لا تَجْعَلْ يَدَک مَغْلُولَه إِلي عُنُقِک وَ لا تَبْسُطْها کلَّ الْبَسْطِ فَتَقْعُدَ مَلُوماً مَحْسُوراً}}<ref>اسراء / ۲۹.</ref>؛ «هرگز دستت را بر گردنت زنجير مکن، ترک انفاق و بخشش منما) و بيش از حدّ (نيز) دست خود را مگشاي، تا مورد سرزنش قرار گيري و از کار فروماني!».
در آيه ديگر در تمجید از [[اهل بیت]] در کمک به [[مهاجران]] آمده است: {{قرآن|وَ الَّذينَ تَبَوَّؤُا الدَّارَ وَ الْإيمانَ مِنْ قَبْلِهِمْ يُحِبُّونَ مَنْ هاجَرَ إِلَيْهِمْ وَ لا يَجِدُونَ في صُدُورِهِمْ حاجَه مِمَّا أُوتُوا وَ يُؤْثِرُونَ عَلي أَنْفُسِهِمْ وَ لَوْ کانَ بِهِمْ خَصاصَه وَ مَنْ يُوقَ شُحَّ نَفْسِهِ فَأُولئِک هُمُ الْمُفْلِحُونَ|ترجمه=و براي کساني است که در اين سرا (سرزمين مدينه) و در سراي ايمان پيش از مهاجران مسکن گزيدند و کساني را که به سويشان هجرت کنند دوست مي دارند، و در دل خود نيازي به آنچه به مهاجران داده شده احساس نمي کنند و آنها را بر خود مقدّم مي دارند هر چند خودشان بسيار نيازمند باشند کساني که از بخل و حرص نفس خويش باز داشته شده اند رستگارانند|سوره=حشر|آیه=9}}


و در آيه ديگر آمده است: {{قرآن|وَ الَّذينَ تَبَوَّؤُا الدَّارَ وَ الْإيمانَ مِنْ قَبْلِهِمْ يُحِبُّونَ مَنْ هاجَرَ إِلَيْهِمْ وَ لا يَجِدُونَ في صُدُورِهِمْ حاجَه مِمَّا أُوتُوا وَ يُؤْثِرُونَ عَلي أَنْفُسِهِمْ وَ لَوْ کانَ بِهِمْ خَصاصَه وَ مَنْ يُوقَ شُحَّ نَفْسِهِ فَأُولئِک هُمُ الْمُفْلِحُونَ}}<ref>حشر / ۹.</ref>؛ (حشر؛ ۹) و براي کساني است که در اين سرا (سرزمين مدينه) و در سراي ايمان پيش از مهاجران مسکن گزيدند و کساني را که به سويشان هجرت کنند دوست مي دارند، و در دل خود نيازي به آنچه به مهاجران داده شده احساس نمي کنند و آنها را بر خود مقدّم مي دارند هر چند خودشان بسيار نيازمند باشند کساني که از بخل و حرص نفس خويش باز داشته شده اند رستگارانند».
==عدم تناقض در دو آیه==
 
با دقت در [[شان نزول]] آيات فوق، و همچنين قرائن ديگر، پاسخ شبهه روشن مي شود. رعايت اعتدال يک حکم عام است که در تمام مراحل زندگي قابل اجرا است و منظور این است که بخشش فراوان نباید سبب نابساماني هاي فوق العاده، در زندگي انسان گردد، يا انفاق زياد سبب ناراحتي و فشار بر فرزندان گردد و نظام خانوادگي فرد به خطر افتد. اما [[انفاق]] زياد و ايثار يک حکم خاص است که مربوط به موارد معيني است و در موارد خاصي اعمال مي شود<ref>مکارم شيرازي، ناصر، تفسير نمونه، ج۱۲، ص۹۹.</ref> و اين دو حکم با هم تضادي ندارند. برای نمونه در برخي موارد به خاطر تلف شدن يک عده و نجات جان آن ها لازم است فرد تمام اموال خودش را انفاق نماید، و اگر کسی چنین کرد، شایسته تقدیر است، چرا که زندگی دیگران را در آن موقعیت به رفاه خود ترجیح داده است. بنابر این [[قرآن]] نیز در این آیه از کسانی که حاجت مهاجران را بر رفاه خودشان مقدم می دارند، تمجید کرده است.
از آيات فوق بعضي ها برداشت تناقض دارند که قرآن از يک طرف دعوت به ميانه روي دارد و از طرف ديگر ايثار بيش از حد اهل بيت را مورد تمجید قرار می دهد. در پاسخ بايد گفت:
 
با دقت در شان نزول آيات فوق، و همچنين قرائن ديگر، پاسخ شبهه روشن مي شود. دستور به رعايت اعتدال در جايي است که بخشش فراوان سبب نابساماني هاي فوق العاده اي در زندگي خود انسان گردد، و به اصطلاح سبب حسرت و ملامت گردد و يا انفاق زياد سبب ناراحتي و فشار بر فرزندان او گردد و نظام خانوادگيش را به خطر افکند، و در صورتي که هيچيک از اينها تحقق نيابد مسلما ايثار بهترين راه است.
 
از اين گذشته رعايت اعتدال يک حکم عام است که مي توان در تمام مراحل زندگي اجرا کرد اما انفاق زياد و يا فراوان و ايثار يک حکم خاص که مربوط به موارد معيني است و در موارد خاصي اعمال مي شود<ref>مکارم شيرازي، ناصر، تفسير نمونه، ج۱۲، ص۹۹.</ref> و اين دو حکم با هم تضادي ندارند. براي مثال جهاد در برخي موارد واجب کفائي و در موارد ديگر عيني مي گردد.
 
از سوره حشر آيه ۹ استفاده نمي شود که مردم بيش از اندازه انفاق و ايثار کرده باشند فقط اين نکته را مي رساند که به مهاجرين کمک شده است و ناراحت نيستند. و به کميت آن اشاره نشده است.
 
انفاق مال وابسته به شرايط زمانه است و نمي توان در تمام زمانها يک حکم کلي داد در برخي موارد به خاطر تلف شدن يک عده و نجات آنها لازم است تمام زندگي را انفاق نماييم و همچنين به افراد نيز بستگي دارد سائلي اگر درب خانه زهرا(س) را بزند با درب خانه ديگران فرق دارد.زهراي مرضيه به خاطر عصمتش خود را گرسنه نگه مي دارد تا بتواند حوائج اسير و مسکين را برطرف کند.
 
آيه ۲۹ سوره اسراء يک حکم براي عموم انسانها است. اما آيه ۹ سوره حشر و داستان سوره دهر مربوط به انسان هاي برگزيده و معصومين و اولياء الهي است که فوق عدالت و اخلاق انساني است.
{{پایان پاسخ}}
{{پایان پاسخ}}


خط ۳۲: خط ۲۲:
}}
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه =  
  | شناسه = -
  | تیترها =  
  | تیترها = شد
  | ویرایش =  
  | ویرایش = شد
  | لینک‌دهی =  
  | لینک‌دهی = شد
  | ناوبری =  
  | ناوبری =  
  | نمایه =  
  | نمایه =  
  | تغییر مسیر =  
  | تغییر مسیر = شد
  | ارجاعات =  
  | ارجاعات =  
  | بازبینی =  
  | بازبینی =  
  | تکمیل =  
  | تکمیل =  
  | اولویت =  
  | اولویت = ج
  | کیفیت =  
  | کیفیت = ج
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}

نسخهٔ ‏۶ دسامبر ۲۰۲۰، ساعت ۱۲:۱۰

سؤال

درسوره اسراء خطاب به پيامبر آمده است که بيش از اندازه انفاق مکن؛ اما در سوره حشر آيه ۹ به بخشش هاي اهل بيت اشاره مي کند؟ این دو تنافی ندارند؟

بیان آیات

خداوند خطاب به پیامبر(ص) مي فرمايد: ﴿وَ لا تَجْعَلْ يَدَک مَغْلُولَه إِلي عُنُقِک وَ لا تَبْسُطْها کلَّ الْبَسْطِ فَتَقْعُدَ مَلُوماً مَحْسُوراً؛ هرگز دستت را بر گردنت زنجير مکن، (و ترک انفاق و بخشش نکن) و بيش از حدّ (نيز) دست خود را مگشاي، تا مورد سرزنش قرار گيري و از کار فروماني!(اسراء:29).

در آيه ديگر در تمجید از اهل بیت در کمک به مهاجران آمده است: ﴿وَ الَّذينَ تَبَوَّؤُا الدَّارَ وَ الْإيمانَ مِنْ قَبْلِهِمْ يُحِبُّونَ مَنْ هاجَرَ إِلَيْهِمْ وَ لا يَجِدُونَ في صُدُورِهِمْ حاجَه مِمَّا أُوتُوا وَ يُؤْثِرُونَ عَلي أَنْفُسِهِمْ وَ لَوْ کانَ بِهِمْ خَصاصَه وَ مَنْ يُوقَ شُحَّ نَفْسِهِ فَأُولئِک هُمُ الْمُفْلِحُونَ؛ و براي کساني است که در اين سرا (سرزمين مدينه) و در سراي ايمان پيش از مهاجران مسکن گزيدند و کساني را که به سويشان هجرت کنند دوست مي دارند، و در دل خود نيازي به آنچه به مهاجران داده شده احساس نمي کنند و آنها را بر خود مقدّم مي دارند هر چند خودشان بسيار نيازمند باشند کساني که از بخل و حرص نفس خويش باز داشته شده اند رستگارانند(حشر:9)

عدم تناقض در دو آیه

با دقت در شان نزول آيات فوق، و همچنين قرائن ديگر، پاسخ شبهه روشن مي شود. رعايت اعتدال يک حکم عام است که در تمام مراحل زندگي قابل اجرا است و منظور این است که بخشش فراوان نباید سبب نابساماني هاي فوق العاده، در زندگي انسان گردد، يا انفاق زياد سبب ناراحتي و فشار بر فرزندان گردد و نظام خانوادگي فرد به خطر افتد. اما انفاق زياد و ايثار يک حکم خاص است که مربوط به موارد معيني است و در موارد خاصي اعمال مي شود[۱] و اين دو حکم با هم تضادي ندارند. برای نمونه در برخي موارد به خاطر تلف شدن يک عده و نجات جان آن ها لازم است فرد تمام اموال خودش را انفاق نماید، و اگر کسی چنین کرد، شایسته تقدیر است، چرا که زندگی دیگران را در آن موقعیت به رفاه خود ترجیح داده است. بنابر این قرآن نیز در این آیه از کسانی که حاجت مهاجران را بر رفاه خودشان مقدم می دارند، تمجید کرده است.


منابع

  1. مکارم شيرازي، ناصر، تفسير نمونه، ج۱۲، ص۹۹.