آداب احوال‌پرسی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
(اصلاح سؤال)
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
 
(۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}آداب و شیوه احوالپرسی موقع دیدن همدیگر از نظر احادیث چگونه است؟
{{سوال}}از منظر احادیث، احوال‌پرسی و ملاقات یکدیگر چه آدابی دارد؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
روایات اسلامی به سلام کردن، احوال‌پرسی‌ها، مُصافحه (دست دادن با همدیگر) و مُعانقه (در آغوش گرفتن همدیگر و دست به گردن همدیگر انداختن) در ملاقات همدیگر  توصیه کرده است. مراعات آداب اسلامی در احوالپرسی و ملاقات با یکدیگر را مایه رحمت خدا، بخشش گناهان و لطف الهی برشمرده‌اند.
آداب احوال‌پرسی با [[سلام|سلام کردن]]، احوال‌پرسی‌ها، مُصافَحَه (دست دادن با همدیگر) و مُعانقه (در آغوش گرفتن همدیگر و دست به گردن همدیگر انداختن) توصیه شده است. مراعات آداب احوال‌پرسی را سبب رحمت خدا، رفع کینه‌ها و کدورت‌ها، بخشش گناهان و لطف الهی برشمرده‌اند.


== سلام کردن و آثار آن ==
== سلام کردن و آثار آن ==
{{همچنین ببینید|سلام}}
{{همچنین ببینید|سلام}}
سلام یعنی عافیت، سخن خالی از خیر و شر، درود، صلح، سخن دور از لغو، سلامتی از جمیع آفات، [[دعا]] برای احترام به از دست رفتگان، نامی از نام‌های خدا، تسلیم، بهشت، امان.<ref>ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، بیروت، دار الفکر للطباعة و النشر و التوزیع- دار صادر، چاپ سوم، 1414ق، ج12، ص289.</ref> اینکه مردم می‌گویند: «السلام علیکم» معنایش این است: از جانب خداوند متعال، سلامت بر شما ارزانی باد. به عبارت دیگر ما با سلام، از خدا درخواست می‌کنیم تا فرد سلام شونده را از هر گونه عیب و نقص حفظ کرده و سلامت بدارد.<ref>فراهیدی، خلیل بن احمد، کتاب العین، قم، نشر هجرت، چاپ دوم، ۱۴۰۹ق، ج۷، ص۲۶۵.</ref>
سلام به معنای عافیت، درود، سلامتی، تسلیم، بهشت و نامی از نام‌های خداوند است.<ref>ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، بیروت، دار الفکر - دار صادر، چاپ سوم، ۱۴۱۴ق، ج۱۲، ص۲۸۹.</ref> تعبیر «سلام علیکم» که توسط عموم مردم استفاده می‌شود به این معنا است که از جانب خداوند سلامت بر شما ارزانی باد.<ref>فراهیدی، خلیل بن احمد، کتاب العین، قم، نشر هجرت، چاپ دوم، ۱۴۰۹ق، ج۷، ص۲۶۵.</ref>


قرآن واژه سلام را بارها به این معنا به کار برده است: در هنگام مواجهه افراد با یکدیگر.<ref>سوره هود، آیه۶۹.</ref> در هنگام ورود به خانه و محفل دیگران.<ref>سوره نور، آیه۲۷.</ref> در برخورد [[پیامبر(ص)]] با مؤمنان.<ref>سوره انعام، آیه۵۴.</ref>
روایاتی بیانگر آثار و اهمیت سلام دادن می‌باشد:
 
سلام در این آیات نوعی احساس ایمنی، سلامت و آرامش روحی در مخاطب پدیدمی‌آورد و خطری از ناحیه سلام کننده متوجه او نیست؛ به خصوص در آیه ۲۷ سوره نور که پیش از دستور به سلام کردن در هنگام ورود به خانه، عبارت {{قرآن|تَسْتَأْنِسُوا|}} به معنای آشنایی دادن و اعلام انس کردن بیان شده است.
 
روایاتی بیانگر آثار و اهمیت سلام دادن می‌باشد از جمله:
* '''نشانه تواضع:''' [[امام صادق(ع)]]: {{متن عربی|مِنَ التَّوَاضُعِ أَنْ تُسَلِّمَ عَلَى مَنْ لَقِيتَ|ترجمه= از تواضع است كه به هر كس برخوردى سلام كنى.}}<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۶۴۶، بَابُ التَّسْلِیمِ‏، حدیث۱۲.</ref>
* '''نشانه تواضع:''' [[امام صادق(ع)]]: {{متن عربی|مِنَ التَّوَاضُعِ أَنْ تُسَلِّمَ عَلَى مَنْ لَقِيتَ|ترجمه= از تواضع است كه به هر كس برخوردى سلام كنى.}}<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۶۴۶، بَابُ التَّسْلِیمِ‏، حدیث۱۲.</ref>
* '''سلام ندادن نشانه بخل:''' امام صادق(ع): {{متن عربی|إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ قَالَ إِنَّ الْبَخِيلَ مَنْ يَبْخَلُ بِالسَّلَامِ|ترجمه=خدای عز و جل گوید: بخیل کسی که است در سلام کردن بخل بورزد.}}<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۶۴۵، بَابُ التَّسْلِیمِ‏، حدیث۶.</ref>
* '''سلام ندادن نشانه بُخل:''' امام صادق(ع): {{متن عربی|إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ قَالَ إِنَّ الْبَخِيلَ مَنْ يَبْخَلُ بِالسَّلَامِ|ترجمه=خدای عزوجل گوید: بخیل کسی است که در سلام کردن بُخل بورزد.}}<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۶۴۵، بَابُ التَّسْلِیمِ‏، حدیث۶.</ref>


== دست دادن با همدیگر (مصافحه) ==
== دست دادن با همدیگر (مصافحه) ==
'''مُصافَحَة''' دست به هم دادن و رساندن کف دست‌ها به هم می‌باشد.<ref>راغب اصفهانی، حسین بن محمد، ترجمه و تحقیق مفردات الفاظ قرآن، ترجمه: غلامرضا خسروی حسینی، تهران، چاپ دوم، ۱۳۷۴ش، ج۲، ص۴۰۴.</ref>
مُصافَحَه دست به هم دادن است.<ref>راغب اصفهانی، حسین بن محمد، ترجمه و تحقیق مفردات الفاظ قرآن، ترجمه: غلامرضا خسروی حسینی، تهران، چاپ دوم، ۱۳۷۴ش، ج۲، ص۴۰۴.</ref> دست دادن نشانه رفتار پسندیده بوده و آثار فراوانی برایش ذکر شده است:
 
* '''کینه‌زدایی'''؛ [[رسول خدا(ص)]]: {{متن عربی||ترجمه=مصافحه کنید و دست دهید، چرا که آن، کینه و کدورت را می‌زداید.}}<ref>ابن شعبه حرانی، حسن بن علی، تحف العقول، قم، جامعه مدرسین، چاپ دوم، ۱۴۰۴ق، ص۵۵.</ref>
دست دادن نشانه رفتار پسندیده است و آثار فراوانی دارد:
* '''بخشش گناهان دست دهندگان'''؛ امام باقر(ع): {{متن عربی||ترجمه=چون دو مؤمن بهم برخورند و مصافحه كنند، خداى عز و جل به آنها رو آورد و گناهان‌شان چون برگ درخت بريزد.}}<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۱۸۰، بَابُ الْمُصَافَحَه، حدیث۴.</ref>
* '''دست خدا میان دست دهندگان:''' [[امام باقر(ع)]]: {{متن عربی|إِنَّ الْمُؤْمِنَيْنِ إِذَا الْتَقَيَا وَ تَصَافَحَا أَدْخَلَ اللَّهُ يَدَهُ بَيْنَ أَيْدِيهِمَا فَصَافَحَ أَشَدَّهُمَا حُبّاً لِصَاحِبِهِ|ترجمه= چون دو مؤمن بهم برخورند و مصافحه كنند، خدا دستش را ميان دست آنها گذارد و با آنكه رفيقش را بيشتر دارد مصافحه كند .}}<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۱۷۹، بَابُ الْمُصَافَحَه، حدیث۲.</ref>
* '''نگاه خداوند به مصافحه کننده'''؛ امام صادق(ع): {{متن عربی||ترجمه=مؤمن هر گاه برادرش را ملاقات و با او مصافحه كند خداوند به آنان توجّه نمايد و گناهان از چهره‌شان فرو مى‌ريزد، همچنان كه باد شديد برگ را از درخت مى‌ريزد}}<ref>ابن بابویه، محمد بن علی، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، قم، دار الشریف الرضی للنشر، چاپ دوم، ۱۴۰۶ق، ص۱۸۸.</ref>
* '''بخشش گناهان دست دهندگان:''' امام باقر(ع): {{متن عربی| إِنَّ الْمُؤْمِنَيْنِ إِذَا الْتَقَيَا فَتَصَافَحَا أَقْبَلَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ عَلَيْهِمَا بِوَجْهِهِ وَ تَسَاقَطَتْ عَنْهُمَا الذُّنُوبُ كَمَا يَتَسَاقَطُ الْوَرَقُ مِنَ الشَّجَرِ| ترجمه= چون دو مؤمن بهم برخورند و مصافحه كنند، خداى عز و جل بآنها رو آورد و گناهان‌شان چون برگ درخت بريزد.}}<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۱۸۰، بَابُ الْمُصَافَحَه، حدیث۴.</ref>
* '''دست خدا میان دست دهندگان:''' [[امام باقر(ع)]]: {{متن عربی||ترجمه=زمانی که دو مؤمن به یکدیگر برخورند و مصافحه كنند، خدا دستش را ميان دست آن‌ها گذارد و با آن فرد كه دوستش را بیشتر دوست دارد، مصافحه كند}}<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۱۷۹، بَابُ الْمُصَافَحَه، حدیث۲.</ref>
* '''نگاه خداوند به مصافحه کننده:''' امام صادق(ع): {{متن عربی|... إِنَّهُ لَيَلْقَى أَخَاهُ فَيُصَافِحُهُ فَيَنْظُرُ اللَّهُ إِلَيْهِمَا وَ الذُّنُوبُ تَحَاتُّ عَنْ وُجُوهِهِمَا حَتَّى يَتَفَرَّقَا كَمَا تَحُطُّ الرِّيحُ الشَّدِيدَةُ الْوَرَقَ عَنِ الشَّجَرِ|ترجمه= مؤمن هر گاه برادرش را ملاقات و با او مصافحه كند خداوند به آنان توجّه نمايد و گناهان از چهره‌شان فرو مى‌ريزد، همچنان كه باد شديد برگ را از درخت مى‌ريزد، تا اين كه از هم جدا شوند.}}<ref>ابن بابویه، محمد بن علی، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، قم، دار الشریف الرضی للنشر، چاپ دوم، ۱۴۰۶ق، ص۱۸۸.</ref>
* '''کینه زدایی:''' [[رسول خدا(ص)]]: {{متن عربی|تَصَافَحُوا فَإِنَّ التَّصَافُحَ يُذْهِبُ السَّخِيمَة|ترجمه=مصافحه کنید و دست دهید، چرا که آن، کینه و کدورت را می‌زداید.}}<ref>ابن شعبه حرانی، حسن بن علی، تحف العقول، قم، جامعه مدرسین، چاپ دوم، ۱۴۰۴ق، ص۵۵.</ref>


== به آغوش گرفتن (معانقه) ==
== به آغوش گرفتن (معانقه) ==
'''معانقه''' دست در گردن یکدیگر انداختن و همدیگر را در آغوش کشیدن است.<ref>بستانی، فؤاد افرام، فرهنگ ابجدی، تهران، انتشارات اسلامی، چاپ دوم، ۱۳۷۵ش، ص۲۳۸.</ref>
'''مُعانقه''' دست در گردن یکدیگر انداختن و همدیگر را در آغوش کشیدن است.<ref>بستانی، فؤاد افرام، فرهنگ ابجدی، تهران، انتشارات اسلامی، چاپ دوم، ۱۳۷۵ش، ص۲۳۸.</ref> فراگیری رحمت خدا و بخشش گناهان از آثار به آغوش گرفتن یکدیگر است:


فراگیری رحمت خدا و بخشش گناهان برای معانقه کردن از آثار به آغوش گرفتن همدیگر است: امام صادق(ع): {{متن عربی| إِنَّ الْمُؤْمِنَيْنِ إِذَا اعْتَنَقَا غَمَرَتْهُمَا الرَّحْمَه فَإِذَا الْتَزَمَا لَا يُرِيدَانِ بِذَلِكَ إِلَّا وَجْهَ اللَّهِ وَ لَا يُرِيدَانِ غَرَضاً مِنْ أَغْرَاضِ الدُّنْيَا قِيلَ لَهُمَا مَغْفُوراً لَكُمَا فَاسْتَأْنِفَا…|ترجمه= چون دو مؤمن يك ديگر را در آغوش كشند رحمت خدا آنها را فرا گيرد و چون بيكديگر چسبند و از آن جز رضاى خدا نخواهند و غرض دنيوى نداشته باشند، بآنها گفته شود: آمرزيده شديد، عمل را از سر گيريد (كنايه از اينكه نامه گناهان گذشته شما باطل شد).}}<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۱۸۴، بَابُ الْمُعَانَقَه، حدیث۲.</ref>
امام صادق(ع): {{متن عربی|إِنَّ الْمُؤْمِنَيْنِ إِذَا اعْتَنَقَا غَمَرَتْهُمَا الرَّحْمَه فَإِذَا الْتَزَمَا لَا يُرِيدَانِ بِذَلِكَ إِلَّا وَجْهَ اللَّهِ وَ لَا يُرِيدَانِ غَرَضاً مِنْ أَغْرَاضِ الدُّنْيَا قِيلَ لَهُمَا مَغْفُوراً لَكُمَا فَاسْتَأْنِفَا…|ترجمه=چون دو مؤمن یک ديگر را در آغوش كشند رحمت خدا آنها را فرا گيرد و چون به يكديگر چسبند و از آن جز رضاى خدا نخواهند و غرض دنيوى نداشته باشند، به آنها گفته شود: آمرزيده شديد، عمل را از سر گيريد (كنايه از اينكه نامه گناهان گذشته شما باطل شد).}}<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۱۸۴، بَابُ الْمُعَانَقَه، حدیث۲.</ref>


== منابع ==
== منابع ==
خط ۴۸: خط ۴۲:
  | تغییر مسیر = شد
  | تغییر مسیر = شد
  | ارجاعات =
  | ارجاعات =
  | بازبینی =
  | بازبینی =شد
  | تکمیل =
  | تکمیل =
  | اولویت = ج
  | اولویت = ج
  | کیفیت = ج
  | کیفیت = ب
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۰ ژوئیهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۷:۰۶

سؤال
از منظر احادیث، احوال‌پرسی و ملاقات یکدیگر چه آدابی دارد؟

آداب احوال‌پرسی با سلام کردن، احوال‌پرسی‌ها، مُصافَحَه (دست دادن با همدیگر) و مُعانقه (در آغوش گرفتن همدیگر و دست به گردن همدیگر انداختن) توصیه شده است. مراعات آداب احوال‌پرسی را سبب رحمت خدا، رفع کینه‌ها و کدورت‌ها، بخشش گناهان و لطف الهی برشمرده‌اند.

سلام کردن و آثار آن

سلام به معنای عافیت، درود، سلامتی، تسلیم، بهشت و نامی از نام‌های خداوند است.[۱] تعبیر «سلام علیکم» که توسط عموم مردم استفاده می‌شود به این معنا است که از جانب خداوند سلامت بر شما ارزانی باد.[۲]

روایاتی بیانگر آثار و اهمیت سلام دادن می‌باشد:

  • نشانه تواضع: امام صادق(ع): «مِنَ التَّوَاضُعِ أَنْ تُسَلِّمَ عَلَى مَنْ لَقِيتَ؛ از تواضع است كه به هر كس برخوردى سلام كنى.»[۳]
  • سلام ندادن نشانه بُخل: امام صادق(ع): «إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ قَالَ إِنَّ الْبَخِيلَ مَنْ يَبْخَلُ بِالسَّلَامِ؛ خدای عزوجل گوید: بخیل کسی است که در سلام کردن بُخل بورزد.»[۴]

دست دادن با همدیگر (مصافحه)

مُصافَحَه دست به هم دادن است.[۵] دست دادن نشانه رفتار پسندیده بوده و آثار فراوانی برایش ذکر شده است:

  • کینه‌زدایی؛ رسول خدا(ص): «مصافحه کنید و دست دهید، چرا که آن، کینه و کدورت را می‌زداید.»[۶]
  • بخشش گناهان دست دهندگان؛ امام باقر(ع): «چون دو مؤمن بهم برخورند و مصافحه كنند، خداى عز و جل به آنها رو آورد و گناهان‌شان چون برگ درخت بريزد.»[۷]
  • نگاه خداوند به مصافحه کننده؛ امام صادق(ع): «مؤمن هر گاه برادرش را ملاقات و با او مصافحه كند خداوند به آنان توجّه نمايد و گناهان از چهره‌شان فرو مى‌ريزد، همچنان كه باد شديد برگ را از درخت مى‌ريزد»[۸]
  • دست خدا میان دست دهندگان: امام باقر(ع): «زمانی که دو مؤمن به یکدیگر برخورند و مصافحه كنند، خدا دستش را ميان دست آن‌ها گذارد و با آن فرد كه دوستش را بیشتر دوست دارد، مصافحه كند»[۹]

به آغوش گرفتن (معانقه)

مُعانقه دست در گردن یکدیگر انداختن و همدیگر را در آغوش کشیدن است.[۱۰] فراگیری رحمت خدا و بخشش گناهان از آثار به آغوش گرفتن یکدیگر است:

امام صادق(ع): «إِنَّ الْمُؤْمِنَيْنِ إِذَا اعْتَنَقَا غَمَرَتْهُمَا الرَّحْمَه فَإِذَا الْتَزَمَا لَا يُرِيدَانِ بِذَلِكَ إِلَّا وَجْهَ اللَّهِ وَ لَا يُرِيدَانِ غَرَضاً مِنْ أَغْرَاضِ الدُّنْيَا قِيلَ لَهُمَا مَغْفُوراً لَكُمَا فَاسْتَأْنِفَا…؛ چون دو مؤمن یک ديگر را در آغوش كشند رحمت خدا آنها را فرا گيرد و چون به يكديگر چسبند و از آن جز رضاى خدا نخواهند و غرض دنيوى نداشته باشند، به آنها گفته شود: آمرزيده شديد، عمل را از سر گيريد (كنايه از اينكه نامه گناهان گذشته شما باطل شد).»[۱۱]

منابع

  1. ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، بیروت، دار الفکر - دار صادر، چاپ سوم، ۱۴۱۴ق، ج۱۲، ص۲۸۹.
  2. فراهیدی، خلیل بن احمد، کتاب العین، قم، نشر هجرت، چاپ دوم، ۱۴۰۹ق، ج۷، ص۲۶۵.
  3. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۶۴۶، بَابُ التَّسْلِیمِ‏، حدیث۱۲.
  4. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۶۴۵، بَابُ التَّسْلِیمِ‏، حدیث۶.
  5. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، ترجمه و تحقیق مفردات الفاظ قرآن، ترجمه: غلامرضا خسروی حسینی، تهران، چاپ دوم، ۱۳۷۴ش، ج۲، ص۴۰۴.
  6. ابن شعبه حرانی، حسن بن علی، تحف العقول، قم، جامعه مدرسین، چاپ دوم، ۱۴۰۴ق، ص۵۵.
  7. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۱۸۰، بَابُ الْمُصَافَحَه، حدیث۴.
  8. ابن بابویه، محمد بن علی، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، قم، دار الشریف الرضی للنشر، چاپ دوم، ۱۴۰۶ق، ص۱۸۸.
  9. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۱۷۹، بَابُ الْمُصَافَحَه، حدیث۲.
  10. بستانی، فؤاد افرام، فرهنگ ابجدی، تهران، انتشارات اسلامی، چاپ دوم، ۱۳۷۵ش، ص۲۳۸.
  11. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۱۸۴، بَابُ الْمُعَانَقَه، حدیث۲.