بهشتی‌بودن تلاوت‌کننده سوره عنکبوت و روم در شب قدر: تفاوت میان نسخه‌ها
(تکمیل اولیه مدخل) |
|||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{شروع متن}} | {{شروع متن}} | ||
{{سوال}} | {{سوال}} | ||
| خط ۵: | خط ۴: | ||
{{پایان سوال}} | {{پایان سوال}} | ||
{{پاسخ}} | {{پاسخ}} | ||
حدیث اهل بهشت بودن تلاوت کننده سوره عنکبوت و روم در شب بیست و سوم ماه رمضان، سند معتبری ندارد. هر چند خواندن قرآن به خصوص در ماه رمضان و شب‌های قدر پاداش زیادی دارد؛ اما نمی‌توان گفت فردی هیچ عملی نداشته باشد و فقط با خواندن دو سوره اهل بهشت شود و هیچ استثنایی هم نداشته باشد. | حدیث اهل بهشت بودن تلاوت کننده [[سوره عنکبوت]] و [[سوره روم]] در شب بیست و سوم ماه رمضان، سند معتبری ندارد. هر چند خواندن قرآن به خصوص در ماه رمضان و شب‌های قدر پاداش زیادی دارد؛ اما نمی‌توان گفت فردی هیچ عملی نداشته باشد و فقط با خواندن دو سوره اهل بهشت شود و هیچ استثنایی هم نداشته باشد. | ||
== متن روایت == | == متن روایت == | ||
امام صادق(ع) فرمود: | [[امام صادق(ع)]] فرمود: | ||
{{عربی بزرگ|مَنْ قَرَأَ سُورَه الْعَنْكَبُوتِ وَ الرُّومِ فِي شَهْرِ رَمَضَانَ لَيْلَه ثَلَاثَه وَ عِشْرِينَ فَهُوَ وَ اللَّهِ يَا أَبَا مُحَمَّدٍ مِنْ أَهْلِ الْجَنَّه لَا أَسْتَثْنِي فِيهِ أَبَداً وَ لَا أَخَافُ أَنْ يَكْتُبَ اللَّهُ عَلَيَّ فِي يَمِينِي إِثْماً وَ إِنَّ لِهَاتَيْنِ السُّورَتَيْنِ مِنَ اللَّهِ مَكَاناً<ref name=":0">ابن بابويه، محمد، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، قم، چاپ دوم، ۱۴۰۶ ق، ص۱۰۹.</ref> | {{عربی بزرگ|مَنْ قَرَأَ سُورَه الْعَنْكَبُوتِ وَ الرُّومِ فِي شَهْرِ رَمَضَانَ لَيْلَه ثَلَاثَه وَ عِشْرِينَ فَهُوَ وَ اللَّهِ يَا أَبَا مُحَمَّدٍ مِنْ أَهْلِ الْجَنَّه لَا أَسْتَثْنِي فِيهِ أَبَداً وَ لَا أَخَافُ أَنْ يَكْتُبَ اللَّهُ عَلَيَّ فِي يَمِينِي إِثْماً وَ إِنَّ لِهَاتَيْنِ السُّورَتَيْنِ مِنَ اللَّهِ مَكَاناً<ref name=":0">ابن بابويه، محمد، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، قم، چاپ دوم، ۱۴۰۶ ق، ص۱۰۹.</ref> | ||
|ترجمه= كسى كه سوره عنكبوت و روم را در شب بيست و سوم ماه مبارك رمضان تلاوت كند، به خدا سوگند اى ابا محمد كه او اهل بهشت است و هرگز از اين حكم كسى را استثنا نمىكنم و بيمى از آن ندارم كه خداوند به خاطر اين سوگند، گناهى در نامه اعمال من ثبت كند! و بدرستى كه منزلت اين دو سوره در نزد خداوند، والاست.}} | |ترجمه= كسى كه سوره عنكبوت و روم را در شب بيست و سوم ماه مبارك رمضان تلاوت كند، به خدا سوگند اى ابا محمد كه او اهل بهشت است و هرگز از اين حكم كسى را استثنا نمىكنم و بيمى از آن ندارم كه خداوند به خاطر اين سوگند، گناهى در نامه اعمال من ثبت كند! و بدرستى كه منزلت اين دو سوره در نزد خداوند، والاست.}} | ||
شیخ صدوق این روایت را در [[کتاب ثواب الاعمال]]<ref name=":0"/> ذیل اعمال شب بیست و سوم ماه رمضان آورده است. شیخ طوسی در [[کتاب تهذیب الاحکام]]، ذیل اعمال دهه آخر ماه رمضان آورده است.<ref>طوسی، محمد، تهذیب الاحکام، تهران، دار الکتب الاسلامیه، ۱۳۶۵ش، ج۳، الدُّعَاءُ بَيْنَ الرَّكَعَاتِ الْعَشَرَه الْمَزِيدَه عَلَى الْعِشْرِينَ فِي الْعَشْرِ الْأَوَاخِرِ، ص۱۰۰، حدیث۳۳.</ref> | [[شیخ صدوق]] این روایت را در [[کتاب ثواب الاعمال]]<ref name=":0"/> ذیل اعمال شب بیست و سوم ماه رمضان آورده است. [[شیخ طوسی]] در [[کتاب تهذیب الاحکام]]، ذیل اعمال دهه آخر [[معنای رمضان|ماه رمضان]] آورده است.<ref>طوسی، محمد، تهذیب الاحکام، تهران، دار الکتب الاسلامیه، ۱۳۶۵ش، ج۳، الدُّعَاءُ بَيْنَ الرَّكَعَاتِ الْعَشَرَه الْمَزِيدَه عَلَى الْعِشْرِينَ فِي الْعَشْرِ الْأَوَاخِرِ، ص۱۰۰، حدیث۳۳.</ref> | ||
== سند حدیث == | == سند حدیث == | ||
| خط ۲۲: | خط ۲۱: | ||
# محمد بن حسان الرازی: نجاشی می‌نویسد: روایات وی گاهی پذیرفته می‌شود و گاهی نیز رد می‌شود و زیاد از افراد ضعیف روایت نقل می‌کند.<ref>نجاشى، احمد، رجال النجاشي، قم، مؤسسه النشر الإسلامي، چاپ ششم، ۱۳۶۵ش، ص۳۳۸.</ref> حلی بعد از نقل سخن نجاشی، وی را جدا ضعیف دانسته است.<ref>تقى الدين حلى، حسن بن على، الرجال، تهران، دانشگاه تهران، چاپ اول، ۱۳۴۲ش، قسمت دوم الرجال الحلی، ص۵۰۲.</ref> برخی از کتاب‌های راوی‌شناسی نیز وی را به صراحت تضعیف کرده‌اند.<ref>قهپايى، عنايهالله، مجمع الرجال، قم، اسماعيليان، چاپ دوم، ۱۳۶۴ش، ج۵، ص۱۸۰. اعرجى كاظمى، محسن، عده الرجال، قم، اسماعيليان، چاپ اول، ۱۴۱۵ق، ج۲، ص۱۸۰. ساعدى، حسين، الضعفاء من رجال الحديث، قم، موسسه علمى فرهنگى دار الحديث، سازمان چاپ و نشر، چاپ اول، ۱۴۲۶ق، ج۳، ص۱۶۰.</ref> مرحوم خوئی هر چند سخن نجاشی را دلیل بر ضعف ندانسته، اما می‌گوید دلیلی هم بر ثقه بودن وی نیست.<ref>خويى، ابوالقاسم، معجم رجال الحديث و تفصيل طبقات الرواه، بی‌جا، بى‌نا، چاپ پنجم، ۱۴۱۳ق، ج۱۶، ص۲۰۳.</ref> | # محمد بن حسان الرازی: نجاشی می‌نویسد: روایات وی گاهی پذیرفته می‌شود و گاهی نیز رد می‌شود و زیاد از افراد ضعیف روایت نقل می‌کند.<ref>نجاشى، احمد، رجال النجاشي، قم، مؤسسه النشر الإسلامي، چاپ ششم، ۱۳۶۵ش، ص۳۳۸.</ref> حلی بعد از نقل سخن نجاشی، وی را جدا ضعیف دانسته است.<ref>تقى الدين حلى، حسن بن على، الرجال، تهران، دانشگاه تهران، چاپ اول، ۱۳۴۲ش، قسمت دوم الرجال الحلی، ص۵۰۲.</ref> برخی از کتاب‌های راوی‌شناسی نیز وی را به صراحت تضعیف کرده‌اند.<ref>قهپايى، عنايهالله، مجمع الرجال، قم، اسماعيليان، چاپ دوم، ۱۳۶۴ش، ج۵، ص۱۸۰. اعرجى كاظمى، محسن، عده الرجال، قم، اسماعيليان، چاپ اول، ۱۴۱۵ق، ج۲، ص۱۸۰. ساعدى، حسين، الضعفاء من رجال الحديث، قم، موسسه علمى فرهنگى دار الحديث، سازمان چاپ و نشر، چاپ اول، ۱۴۲۶ق، ج۳، ص۱۶۰.</ref> مرحوم خوئی هر چند سخن نجاشی را دلیل بر ضعف ندانسته، اما می‌گوید دلیلی هم بر ثقه بودن وی نیست.<ref>خويى، ابوالقاسم، معجم رجال الحديث و تفصيل طبقات الرواه، بی‌جا، بى‌نا، چاپ پنجم، ۱۴۱۳ق، ج۱۶، ص۲۰۳.</ref> | ||
# حسن بن علي بن ابی حمزه بطائنی: | # حسن بن علي بن ابی حمزه بطائنی: برخی وی کذاب و ملعون دانسته‌اند که حتی نقل یک حدیث از او حلال نیست.<ref> كشى، محمد، اختيار معرفه الرجال، قم، موسسه آل البيت(ع) لإحياء التراث، چاپ اول، ۱۴۰۴ق، ج۲، ص۸۲۶.</ref> وی از سران [[واقفیه]] است.<ref>نجاشى، احمد، رجال النجاشي، قم، مؤسسه النشر الإسلامي، چاپ ششم، ۱۳۶۵ش، ص۳۶. حلى، حسن بن يوسف، رجال العلامه الحلي، قم، الشريف الرضي، چاپ دوم، ۱۴۰۲ق، ص۲۱۲.</ref> | ||
# علي بن ابی حمزه بطائنی: در روایتی، امام کاظم وی را شبیه الاغ دانسته | # علي بن ابی حمزه بطائنی: در روایتی، [[امام کاظم(ع)]] وی را شبیه الاغ دانسته است.<ref>طوسى، محمد بن الحسن، الغيبه، قم، دار المعارف الاسلامیه، چاپ اول، ۱۴۱۱ق، ص۶۷.</ref> ابن فضال وی را کذاب و متهم می‌داند؛ در روایت [[امام رضا(ع)]] به خاطر اعتراف نکردن در قبر به امامت امام هشتم، ضربه‌ای به او زده می‌شود و قبرش پر از آتش می‌شود.<ref>كشى، محمد، اختيار معرفه الرجال، قم، موسسه آل البيت(ع) لإحياء التراث، چاپ اول، ۱۴۰۴ق، ج۲، ص۷۰۵. ج۲، ص۷۴۲.</ref> وی از بزرگان واقفیه است.<ref>نجاشى، احمد، رجال النجاشي، قم، مؤسسه النشر الإسلامي، چاپ ششم، ۱۳۶۵ش، ص۲۴۹. طوسى، محمد، رجال الطوسي، قم، مؤسسه النشر الإسلامي، چاپ سوم، ۱۳۷۳ش، ص۳۳۹. حلى، حسن بن يوسف، رجال العلامه الحلي، قم، الشريف الرضي، چاپ دوم، ۱۴۰۲ق، ص۲۳۱.</ref> | ||
== دلالت حدیث == | == دلالت حدیث == | ||
روایاتی که درباره فضیلت سوره‌ها آمده است به این معنی نیست که تنها قرائت، آن همه ثمرات را دارد. آن چه به این خواندن ارزش نهایی می‌بخشد همان ایمان به مفاد آن سوره‌ها و عمل کردن بر طبق آن است. تلاوت مقدمه‌ای است برای اندیشه و عمل. تنها با خواندن بدون فکر و عمل نباید این همه فضیلت را انتظار داشت. هدف اصلی از تلاوت، تطبیق اعمال و خلق و خوی خویش بر مفاد این آیات است. | روایاتی که درباره فضیلت سوره‌ها آمده است به این معنی نیست که تنها قرائت، آن همه ثمرات را دارد. آن چه به این خواندن ارزش نهایی می‌بخشد همان ایمان به مفاد آن سوره‌ها و عمل کردن بر طبق آن است. تلاوت قرآن مقدمه‌ای است برای اندیشه و عمل. تنها با خواندن بدون فکر و عمل نباید این همه فضیلت را انتظار داشت. هدف اصلی از تلاوت، تطبیق اعمال و خلق و خوی خویش بر مفاد این آیات است. | ||
خواندن سوره‌های قرآن به خصوص در شب‌های قدر پاداش زیادی دارد؛ اما نمی‌توان گفت افراد فقط با خواندن دو سوره از قرآن، اهل بهشت می‌شوند و هیچ استثنایی هم وجود ندارد و خدا هیچ گناهی را بر این افراد نمی‌نویسد. باید در معارف این دو سوره اندیشید و بدان عمل کرد تا اهل بهشت شد. | خواندن سوره‌های قرآن به خصوص در شب‌های قدر پاداش زیادی دارد؛ اما نمی‌توان گفت افراد فقط با خواندن دو سوره از قرآن، اهل بهشت می‌شوند و هیچ استثنایی هم وجود ندارد و خدا هیچ گناهی را بر این افراد نمی‌نویسد. باید در معارف این دو سوره اندیشید و بدان عمل کرد تا اهل بهشت شد. | ||
| خط ۴۴: | خط ۴۳: | ||
| تیترها = شد | | تیترها = شد | ||
| ویرایش = | | ویرایش = | ||
| لینک‌دهی = | | لینک‌دهی = شد | ||
| ناوبری = | | ناوبری = | ||
| نمایه = | | نمایه = | ||
نسخهٔ ۱۷ مارس ۲۰۲۴، ساعت ۱۲:۲۰
سؤال
امام صادق فرمود: «هر كس در شب بيست و سوم ماه رمضان سوره عنكبوت و روم را بخواند، به خدا سوگند كه او از اهل بهشت خواهد بود و من هرگز كسى را از اين حكم استثنا نمىكنم و بيم آن ندارم كه در اين سوگند خداوند گناهى بر من بنويسد، اين دو سوره نزد خدا جايگاهى عظيم دارند». اين روايت كه اينطورمحكم سخن گفته چقدر اساس دارد؟
حدیث اهل بهشت بودن تلاوت کننده سوره عنکبوت و سوره روم در شب بیست و سوم ماه رمضان، سند معتبری ندارد. هر چند خواندن قرآن به خصوص در ماه رمضان و شب‌های قدر پاداش زیادی دارد؛ اما نمی‌توان گفت فردی هیچ عملی نداشته باشد و فقط با خواندن دو سوره اهل بهشت شود و هیچ استثنایی هم نداشته باشد.
متن روایت
امام صادق(ع) فرمود:
| « | مَنْ قَرَأَ سُورَه الْعَنْكَبُوتِ وَ الرُّومِ فِي شَهْرِ رَمَضَانَ لَيْلَه ثَلَاثَه وَ عِشْرِينَ فَهُوَ وَ اللَّهِ يَا أَبَا مُحَمَّدٍ مِنْ أَهْلِ الْجَنَّه لَا أَسْتَثْنِي فِيهِ أَبَداً وَ لَا أَخَافُ أَنْ يَكْتُبَ اللَّهُ عَلَيَّ فِي يَمِينِي إِثْماً وَ إِنَّ لِهَاتَيْنِ السُّورَتَيْنِ مِنَ اللَّهِ مَكَاناً[۱]
كسى كه سوره عنكبوت و روم را در شب بيست و سوم ماه مبارك رمضان تلاوت كند، به خدا سوگند اى ابا محمد كه او اهل بهشت است و هرگز از اين حكم كسى را استثنا نمىكنم و بيمى از آن ندارم كه خداوند به خاطر اين سوگند، گناهى در نامه اعمال من ثبت كند! و بدرستى كه منزلت اين دو سوره در نزد خداوند، والاست. |
» |
شیخ صدوق این روایت را در کتاب ثواب الاعمال[۱] ذیل اعمال شب بیست و سوم ماه رمضان آورده است. شیخ طوسی در کتاب تهذیب الاحکام، ذیل اعمال دهه آخر ماه رمضان آورده است.[۲]
سند حدیث
سند حدیث شیخ صدوق و شیخ طوسی در سه راوی مشترک هستند. در حقیقت یک روایت بیشتر نیست.
- محمد بن حسان الرازی: نجاشی می‌نویسد: روایات وی گاهی پذیرفته می‌شود و گاهی نیز رد می‌شود و زیاد از افراد ضعیف روایت نقل می‌کند.[۳] حلی بعد از نقل سخن نجاشی، وی را جدا ضعیف دانسته است.[۴] برخی از کتاب‌های راوی‌شناسی نیز وی را به صراحت تضعیف کرده‌اند.[۵] مرحوم خوئی هر چند سخن نجاشی را دلیل بر ضعف ندانسته، اما می‌گوید دلیلی هم بر ثقه بودن وی نیست.[۶]
- حسن بن علي بن ابی حمزه بطائنی: برخی وی کذاب و ملعون دانسته‌اند که حتی نقل یک حدیث از او حلال نیست.[۷] وی از سران واقفیه است.[۸]
- علي بن ابی حمزه بطائنی: در روایتی، امام کاظم(ع) وی را شبیه الاغ دانسته است.[۹] ابن فضال وی را کذاب و متهم می‌داند؛ در روایت امام رضا(ع) به خاطر اعتراف نکردن در قبر به امامت امام هشتم، ضربه‌ای به او زده می‌شود و قبرش پر از آتش می‌شود.[۱۰] وی از بزرگان واقفیه است.[۱۱]
دلالت حدیث
روایاتی که درباره فضیلت سوره‌ها آمده است به این معنی نیست که تنها قرائت، آن همه ثمرات را دارد. آن چه به این خواندن ارزش نهایی می‌بخشد همان ایمان به مفاد آن سوره‌ها و عمل کردن بر طبق آن است. تلاوت قرآن مقدمه‌ای است برای اندیشه و عمل. تنها با خواندن بدون فکر و عمل نباید این همه فضیلت را انتظار داشت. هدف اصلی از تلاوت، تطبیق اعمال و خلق و خوی خویش بر مفاد این آیات است.
خواندن سوره‌های قرآن به خصوص در شب‌های قدر پاداش زیادی دارد؛ اما نمی‌توان گفت افراد فقط با خواندن دو سوره از قرآن، اهل بهشت می‌شوند و هیچ استثنایی هم وجود ندارد و خدا هیچ گناهی را بر این افراد نمی‌نویسد. باید در معارف این دو سوره اندیشید و بدان عمل کرد تا اهل بهشت شد.
منابع
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ابن بابويه، محمد، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، قم، چاپ دوم، ۱۴۰۶ ق، ص۱۰۹.
- ↑ طوسی، محمد، تهذیب الاحکام، تهران، دار الکتب الاسلامیه، ۱۳۶۵ش، ج۳، الدُّعَاءُ بَيْنَ الرَّكَعَاتِ الْعَشَرَه الْمَزِيدَه عَلَى الْعِشْرِينَ فِي الْعَشْرِ الْأَوَاخِرِ، ص۱۰۰، حدیث۳۳.
- ↑ نجاشى، احمد، رجال النجاشي، قم، مؤسسه النشر الإسلامي، چاپ ششم، ۱۳۶۵ش، ص۳۳۸.
- ↑ تقى الدين حلى، حسن بن على، الرجال، تهران، دانشگاه تهران، چاپ اول، ۱۳۴۲ش، قسمت دوم الرجال الحلی، ص۵۰۲.
- ↑ قهپايى، عنايهالله، مجمع الرجال، قم، اسماعيليان، چاپ دوم، ۱۳۶۴ش، ج۵، ص۱۸۰. اعرجى كاظمى، محسن، عده الرجال، قم، اسماعيليان، چاپ اول، ۱۴۱۵ق، ج۲، ص۱۸۰. ساعدى، حسين، الضعفاء من رجال الحديث، قم، موسسه علمى فرهنگى دار الحديث، سازمان چاپ و نشر، چاپ اول، ۱۴۲۶ق، ج۳، ص۱۶۰.
- ↑ خويى، ابوالقاسم، معجم رجال الحديث و تفصيل طبقات الرواه، بی‌جا، بى‌نا، چاپ پنجم، ۱۴۱۳ق، ج۱۶، ص۲۰۳.
- ↑ كشى، محمد، اختيار معرفه الرجال، قم، موسسه آل البيت(ع) لإحياء التراث، چاپ اول، ۱۴۰۴ق، ج۲، ص۸۲۶.
- ↑ نجاشى، احمد، رجال النجاشي، قم، مؤسسه النشر الإسلامي، چاپ ششم، ۱۳۶۵ش، ص۳۶. حلى، حسن بن يوسف، رجال العلامه الحلي، قم، الشريف الرضي، چاپ دوم، ۱۴۰۲ق، ص۲۱۲.
- ↑ طوسى، محمد بن الحسن، الغيبه، قم، دار المعارف الاسلامیه، چاپ اول، ۱۴۱۱ق، ص۶۷.
- ↑ كشى، محمد، اختيار معرفه الرجال، قم، موسسه آل البيت(ع) لإحياء التراث، چاپ اول، ۱۴۰۴ق، ج۲، ص۷۰۵. ج۲، ص۷۴۲.
- ↑ نجاشى، احمد، رجال النجاشي، قم، مؤسسه النشر الإسلامي، چاپ ششم، ۱۳۶۵ش، ص۲۴۹. طوسى، محمد، رجال الطوسي، قم، مؤسسه النشر الإسلامي، چاپ سوم، ۱۳۷۳ش، ص۳۳۹. حلى، حسن بن يوسف، رجال العلامه الحلي، قم، الشريف الرضي، چاپ دوم، ۱۴۰۲ق، ص۲۳۱.