قدیمی‌ترین قرآن‌های خطی: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۴۱: خط ۴۱:


== نسخه خطی صنعاء ==
== نسخه خطی صنعاء ==
...
در سال 1972 میلادی (1351شمسی) کارگرانی که مشغول تعمیر و بازسازی بخشی از دیوار غربی و سقف مسجد جامع صنعاء در یمن بودند به شمار زیادی از اوراق پوستی و کاغذی برخوردند که از مدت‌ها پیش در آنجا رها شده و بسیاری از آنها در اثر گذشت زمان و رطوبت، دچار فرسودگی شده بود. بیشتر اوراق کشف شده در جامع صنعاء، قرآن بود اما شماری کتب دیگر - ازجمله متونی تفسیری و حدیثی (مجموعا در حدود 150 برگه) - نیز در این میان یافت شد. این نسخه‌های قرآنی، برخی پوستی و شماری روی کاغذ با خطوط مختلف (حجازی، کوفی، کوفی مشرقی و نَسخ) و از دوره‌های مختلف تاریخ به جا مانده بود. شمار این اوراق قرآنی را از 12 هزار تا 15 هزار برگه گفته‌اند؛ این تعداد برگه به حدود 950 تا هزار نسخه قرآنی تعلق داشتند. از برخی مصاحف قرآنی چند برگ معدود و از دیگر نسخه‌ها گاه تا 50 برگ به دست آمده بود اما هیچ قرآنی کامل نبود. جداسازی قرآن‌ها و شماره‌گذاری هر یک از نسخه‌های کشف شده (اکنون محفوظ در دارالمخطوطات صنعاء)، نخستین بار بر اساس نظم و نظامی که گِرد پویین (متولد 1940.م  - محقق آلمانی در حوزه رسم‌الخط تاریخی قرآن است که به مطالعه تحقیقاتی و تفسیر نسخه‌های خطی باستان می‌پردازد. پویین همچنین متخصص کتیبه‌شناسی عربی است. او مدرس عربی در دانشگاه زارلاند در شهر زاربروکن آلمان است) وضع کرده بود، صورت گرفت. چنانکه اشاره شد مصاحف صنعاء، حاوی اوراق قرآنی و غیرقرآنی زیادی است که توسط گِرد پویین دسته‌بندی و شماره‌گذاری شده است و در این میان به گفته مرتضی کریمی‌نیا - قرآن‌پژوه و مترجم کتاب «مصحف صنعاء1 و مساله خاستگاه قرآن» - گل سرسبد این مصاحف حجازی، نسخه شماره 01-27.1 است. این نسخه اکنون دارای 36 برگ است.<ref>مصحف صنعاء1 و مساله خاستگاه قرآن، بهنام صادقی و محسن گودرزی، ترجمه و مقدمه مرتضی کریمی‌نیا، انتشارات هرمس، چاپ اول؛ 1400، ص12.و ۱۳ و ۱۴.</ref>
 
بر اساس آزمایش کربن14 که بهنام صادقی روی برگه استنفورد 2007 در آزمایشگاه آریزونا انجام داد، برگه در فاصله یک انحراف معیار به احتمال 68%، قدمتش به سال‌های 614 تا 656 میلادی می‌رسد. خوانندگان محترم توجه دارند که تاریخ هجرت پیامبر (ص) در سال 621 میلادی واقع شده است.<ref>عظیم محمودآبادی، «[https://www.cgie.org.ir/fa/news/265848/%D9%85%D8%B5%D8%AD%D9%81-%D8%B5%D9%86%D8%B9%D8%A7%D8%A1-%D9%88-%D9%85%D8%B3%D8%A7%D9%84%D9%87-%D9%88%D8%AB%D8%A7%D9%82%D8%AA-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86-%D8%B9%D8%B8%DB%8C%D9%85-%D9%85%D8%AD%D9%85%D9%88%D8%AF%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF%DB%8C مصحف صنعاء و مساله وثاقت قرآن]»، مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی، انتشار: ۱۹ آبان ۱۴۰۰ش، بازدید: ۳۰ آبان ۱۴۰۲ش. </ref>


== نسخه خطی توپ‌قاپی ==
== نسخه خطی توپ‌قاپی ==
۱۵٬۲۵۸

ویرایش