کلمه «قرآن» در قرآن

سؤال

کلمه قرآن چند بار در قرآن کریم آمده است؟

واژه «قرآن»، ۵۵ مرتبه در قرآن کریم تکرار شده است که در هر آیه پیام خاصی دارد.

فهرست آیات

۱. بقره: ۱۸۵ ﴿شَهْرُ رَمَضانَ الَّذی أُنْزِلَ فیهِ الْقُرْآنُ هُدیً لِلنَّاسِ وَ بَیِّناتٍ مِنَ الْهُدی وَ الْفُرْقانِ …؛ ماه رمضان، كه در آن براى راهنمايى مردم و بيان راه روشن هدايت و جدا ساختن حق از باطل، قرآن نازل شده است.﴾(بقره:۱۸۵)

۲. نساء: ۸۲ ﴿أَ فَلا یَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ وَ لَوْ کانَ مِنْ عِنْدِ غَیْرِ اللَّهِ لَوَجَدُوا فیهِ اخْتِلافاً کَثیراً؛ آیا در قرآن از روی فکر و تأمل نمی‌نگرند؟ و اگر از جانب غیر خدا بود در آن اختلافی بسیار می‌یافتند.﴾(نساء:۸۲)

۳. مائده: ۱۰۱ ﴿یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا لا تَسْئَلُوا عَنْ أَشْیاءَ إِنْ تُبْدَ لَکُمْ تَسُؤْکُمْ وَ إِنْ تَسْئَلُوا عَنْها حینَ یُنَزَّلُ الْقُرْآنُ تُبْدَ لَکُمْ عَفَا اللَّهُ عَنْها وَ اللَّهُ غَفُورٌ حَلیمٌ؛ اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد، از چيزهايى كه اگر براى شما آشكار گردد شما را اندوهناك مى‌كند مپرسيد. و اگر هنگامى كه قرآن نازل مى‌شود، در باره آنها سؤال كنيد، براى شما روشن مى‌شود. خدا از آن [پرسشهاى بيجا] گذشت، و خداوند آمرزنده بردبار است.﴾(مائده:۱۰۱)

۴. أنعام: ۱۹ ﴿أُوحِیَ إِلَیَّ هذَا الْقُرْآنُ لِأُنْذِرَکُمْ بِهِ وَ مَنْ بَلَغَ …؛ اين قرآن به من وحى شده تا به وسيله آن، شما و هر كس را [كه اين پيام به او] برسد، هشدار دهم﴾(انعام:۱۹)

۵. أعراف: ۲۰۴ ﴿وَ إِذا قُرِئَ الْقُرْآنُ فَاسْتَمِعُوا لَهُ وَ أَنْصِتُوا لَعَلَّکُمْ تُرْحَمُونَ؛ و چون قرآن خوانده شود، گوش بدان فرا داريد و خاموش مانيد، اميد كه بر شما رحمت آيد.﴾(اعراف:۲۰۴)

۶. توبه: ۱۱۱ ﴿وَعْداً عَلَیْهِ حَقًّا فِی التَّوْراه وَ الْإِنْجیلِ وَ الْقُرْآنِ وَ مَنْ أَوْفی بِعَهْدِهِ مِنَ اللَّهِ الْعَظیمُ؛ این وعده قطعی است بر خدا و عهدی است که در تورات و انجیل و قرآن یاد فرموده، و از خدا با وفاتر به عهد کیست؟﴾(توبه:۱۱۱)

۷. یونس: ۳۷ ﴿وَ ما کانَ هذَا الْقُرْآنُ أَنْ یُفْتَری مِنْ دُونِ اللَّهِ؛ و چنان نيست كه اين قرآن از جانب غير خدا [و] به دروغ ساخته شده باشد.﴾(یونس:۳۷)

۸. یونس: ۶۱ ﴿وَ ما تَکُونُ فی شَأْنٍ وَ ما تَتْلُوا مِنْهُ مِنْ قُرْآنٍ وَ لا تَعْمَلُونَ مِنْ عَمَلٍ إِلاَّ کُنَّا عَلَیْکُمْ شُهُوداً …؛ در هر كارى كه باشى، و هر چه از قرآن بخوانى و دست به هر عملى كه بزنيد هنگامى كه بدان مى‌پردازيد ما ناظر بر شما هستيم.﴾(یونس:۶۱)

۹. یوسف: ۳ ﴿نَحْنُ نَقُصُّ عَلَیْکَ أَحْسَنَ الْقَصَصِ بِما أَوْحَیْنا إِلَیْکَ هذَا الْقُرْآنَ وَ إِنْ کُنْتَ مِنْ قَبْلِهِ لَمِنَ الْغافِلینَ؛ ما نيكوترين سرگذشت را به موجب اين قرآن كه به تو وحى كرديم، بر تو حكايت مى‌كنيم.﴾(یوسف:۳)

۱۰. حجر: ۱ ﴿الر تِلْکَ آیاتُ الْکِتابِ وَ قُرْآنٍ مُبینٍ؛ الف، لام، راء. اين است آيات كتاب [آسمانى‌] و قرآن روشنگر.﴾(حجر:۱)

۱۱. حجر: ۸۷ ﴿وَ لَقَدْ آتَیْناکَ سَبْعاً مِنَ الْمَثانی وَ الْقُرْآنَ الْعَظیمَ؛ ما سبع‌المثانى و قرآن بزرگ را به تو داديم.﴾(حجر:۸۷)

۱۲. حجر: ۹۱ ﴿الَّذینَ جَعَلُوا الْقُرْآنَ عِضینَ؛ همانان كه قرآن را جزء جزء كردند [به برخى از آن عمل كردند و بعضى را رها نمودند].﴾(حجر:۹۱)

۱۳. نحل: ۹۸ ﴿فَإِذا قَرَأْتَ الْقُرْآنَ فَاسْتَعِذْ بِاللَّهِ مِنَ الشَّیْطانِ الرَّجیمِ؛ پس چون قرآن مى‌خوانى از شيطان مطرود به خدا پناه بر﴾(نحل:۹۸)

۱۴. إسراء: ۹ ﴿إِنَّ هذَا الْقُرْآنَ یَهْدی لِلَّتی هِیَ أَقْوَمُ؛ این قرآن، به راهی که استوارترین راه‌هاست، هدایت می‌کند.﴾(اسراء:۹)

۱۵. إسراء: ۴۱ ﴿وَ لَقَدْ صَرَّفْنا فی هذَا الْقُرْآنِ لِیَذَّکَّرُوا وَ ما یَزیدُهُمْ إِلاَّ نُفُوراً؛ و به راستى، ما در اين قرآن [حقايق را] گونه‌گون بيان كرديم، تا پند گيرند؛ و[لى‌] آنان را جز نفرت نمى‌افزايد.﴾(اسراء:۴۱)

۱۶. إسراء: ۴۵ ﴿وَ إِذا قَرَأْتَ الْقُرْآنَ جَعَلْنا بَیْنَکَ وَ بَیْنَ الَّذینَ لا یُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَه حِجاباً مَسْتُوراً؛ و چون قرآن بخوانى، ميان تو و كسانى كه به آخرت ايمان ندارند پرده‌اى پوشيده قرار مى‌دهيم.﴾(اسراء:۴۵)

۱۷. إسراء: ۴۶ ﴿وَ جَعَلْنا عَلی قُلُوبِهِمْ أَکِنَّه أَنْ یَفْقَهُوهُ وَ فی آذانِهِمْ وَقْراً وَ إِذا ذَکَرْتَ رَبَّکَ فِی الْقُرْآنِ وَحْدَهُ وَلَّوْا عَلی أَدْبارِهِمْ نُفُوراً؛ و ما بر دلهای تیره آن کافران پرده‌ای افکندیم که قرآن را فهم نکنند و در گوشهایشان هم سنگینی نهادیم، و چون تو در قرآن خدایت را به وحدانیت و یگانگی یاد کنی آنان روی گردانیده و به پشت گریزان می‌شوند.﴾(اسراء:۴۶)

۱۸. إسراء: ۶۰ ﴿وَ إِذْ قُلْنا لَکَ إِنَّ رَبَّکَ أَحاطَ بِالنَّاسِ وَ ما جَعَلْنَا الرُّؤْیَا الَّتی أَرَیْناکَ إِلاَّ فِتْنَه لِلنَّاسِ وَ الشَّجَرَه الْمَلْعُونَه فِی الْقُرْآنِ وَ نُخَوِّفُهُمْ فَما یَزیدُهُمْ إِلاَّ طُغْیاناً کَبیراً؛ و [ياد كن‌] هنگامى را كه به تو گفتيم: «به راستى پروردگارت بر مردم احاطه دارد.» و آن رؤيايى را كه به تو نمايانديم، و [نيز] آن درخت لعنت شده در قرآن را جز براى آزمايش مردم قرار نداديم؛ و ما آنان را بيم مى‌دهيم، ولى جز بر طغيان بيشتر آنها نمى‌افزايد.﴾(اسراء:۶۰)

۱۹. إسراء: ۸۲ ﴿وَ نُنَزِّلُ مِنَ الْقُرْآنِ ما هُوَ شِفاءٌ وَ رَحْمَه لِلْمُؤْمِنینَ وَ لا یَزیدُ الظَّالِمینَ إِلاَّ خَساراً؛ و اين قرآن را كه براى مؤمنان شفا و رحمت است، نازل مى‌كنيم، ولى كافران را جز زيان نيفزايد.﴾(اسراء:۸۲)

۲۰. إسراء: ۸۸ ﴿قُلْ لَئِنِ اجْتَمَعَتِ الْإِنْسُ وَ الْجِنُّ عَلی أَنْ یَأْتُوا بِمِثْلِ هذَا الْقُرْآنِ لا یَأْتُونَ بِمِثْلِهِ وَ لَوْ کانَ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ ظَهیراً؛ بگو: اگر جن و انس گرد آيند تا همانند اين قرآن را بياورند نمى‌توانند همانند آن را بياورند، هر چند كه يكديگر را يارى دهند.﴾(اسراء:۸۸)

۲۱. إسراء: ۸۹ ﴿وَ لَقَدْ صَرَّفْنا لِلنَّاسِ فی هذَا الْقُرْآنِ مِنْ کُلِّ مَثَلٍ فَأَبی أَکْثَرُ النَّاسِ إِلاَّ کُفُوراً؛ و به راستى در اين قرآن از هر گونه مَثَلى، گوناگون آورديم، ولى بيشتر مردم جز سرِ انكار ندارند.﴾(اسراء:۸۹)

۲۲. کهف: ۵۴ ﴿وَ لَقَدْ صَرَّفْنا فی هذَا الْقُرْآنِ لِلنَّاسِ مِنْ کُلِّ مَثَلٍ وَ کانَ الْإِنْسانُ أَکْثَرَ شَیْءٍ جَدَلاً؛ و به راستى در اين قرآن، براى مردم از هر گونه مَثَلى آورديم، و[لى‌] انسان بيش از هر چيز سرِ جدال دارد.﴾(کهف:۵۴)

۲۳. طه: ۲ ﴿ما أَنْزَلْنا عَلَیْکَ الْقُرْآنَ لِتَشْقی‏؛ قرآن را بر تو نازل نكرديم تا به رنج افتى﴾(طه:۲)

۲۴. طه: ۱۱۴ ﴿فَتَعالَی اللَّهُ الْمَلِکُ الْحَقُّ وَ لا تَعْجَلْ بِالْقُرْآنِ مِنْ قَبْلِ أَنْ یُقْضی إِلَیْکَ وَحْیُهُ وَ قُلْ رَبِّ زِدْنی عِلْماً؛ پس بلندمرتبه است خدا، فرمانرواى بر حق، و در [خواندن‌] قرآن، پيش از آنكه وحى آن بر تو پايان يابد، شتاب مكن، و بگو: «پروردگارا، بر دانشم بيفزاى.»﴾(طه:۱۱۴)

۲۵. فرقان: ۳۰ ﴿وَ قالَ الرَّسُولُ یا رَبِّ إِنَّ قَوْمِی اتَّخَذُوا هذَا الْقُرْآنَ مَهْجُوراً؛ و پيامبر [خدا] گفت: «پروردگارا، قوم من اين قرآن را رها كردند.»﴾(فرقان:۳۰)

۲۶. فرقان: ۳۲ ﴿وَ قالَ الَّذینَ کَفَرُوا لَوْ لا نُزِّلَ عَلَیْهِ الْقُرْآنُ جُمْلَه واحِدَه کَذلِکَ لِنُثَبِّتَ بِهِ فُؤادَکَ وَ رَتَّلْناهُ تَرْتیلاً؛ كافران گفتند: چرا اين قرآن به يكباره بر او نازل نمى‌شود؟ براى آن است كه دل تو را بدان نيرومندى دهيم و آن را به آهستگى و ترتيب فرو خوانيم.﴾(فرقان:۳۲)

۲۷. نمل: ۱ ﴿طس تِلْکَ آیاتُ الْقُرْآنِ وَ کِتابٍ مُبینٍ؛ طا، سين. اين است آيات قرآن و [آيات‌] كتابى روشنگر﴾(نمل:۱)

۲۸. نمل: ۶ ﴿وَ إِنَّکَ لَتُلَقَّی الْقُرْآنَ مِنْ لَدُنْ حَکیمٍ عَلیمٍ؛ و حقاً تو قرآن را از سوى حكيمى دانا دريافت مى‌دارى.﴾(نمل:۶)

۲۹. نمل: ۷۶ ﴿إِنَّ هذَا الْقُرْآنَ یَقُصُّ عَلی بَنی إِسْرائیلَ أَکْثَرَ الَّذی هُمْ فیهِ یَخْتَلِفُونَ؛ بى‌گمان، اين قرآن بر فرزندان اسرائيل بيشتر آنچه را كه آنان در باره‌اش اختلاف دارند حكايت مى‌كند.﴾(نمل:۷۶)

۳۰. نمل: ۹۲ ﴿وَ أَنْ أَتْلُوَا الْقُرْآنَ فَمَنِ اهْتَدی فَإِنَّما یَهْتَدی لِنَفْسِهِ وَ مَنْ ضَلَّ فَقُلْ إِنَّما أَنَا مِنَ الْمُنْذِرینَ؛ و اينكه قرآن را بخوانم. پس هر كه راه يابد تنها به سود خود راه يافته است؛ و هر كه گمراه شود بگو: «من فقط از هشداردهندگانم.»﴾(نمل:۹۲)

۳۱. قصص: ۸۵ ﴿إِنَّ الَّذی فَرَضَ عَلَیْکَ الْقُرْآنَ لَرادُّکَ إِلی مَعادٍ قُلْ رَبِّی أَعْلَمُ مَنْ جاءَ بِالْهُدی وَ مَنْ هُوَ فی ضَلالٍ مُبینٍ؛ در حقيقت، همان كسى كه اين قرآن را بر تو فرض كرد، يقيناً تو را به سوى وعده‌گاه بازمى‌گرداند. بگو: «پروردگارم بهتر مى‌داند چه كس هدايت آورده و چه كس در گمراهى آشكارى است؟»﴾(قصص:۸۵)

۳۲. روم: ۵۸ ﴿وَ لَقَدْ ضَرَبْنا لِلنَّاسِ فی هذَا الْقُرْآنِ مِنْ کُلِّ مَثَلٍ وَ لَئِنْ جِئْتَهُمْ بِآیَه لَیَقُولَنَّ الَّذینَ کَفَرُوا إِنْ أَنْتُمْ إِلاَّ مُبْطِلُونَ؛ و به راستى در اين قرآن براى مردم از هر گونه مَثَلى آورديم، و چون براى ايشان آيه‌اى بياورى، آنان كه كفر ورزيده‌اند حتماً خواهند گفت: «شما جز بر باطل نيستيد.»﴾(روم:۵۸)

۳۳. سبأ: ۳۱ ﴿وَ قالَ الَّذینَ کَفَرُوا لَنْ نُؤْمِنَ بِهذَا الْقُرْآنِ وَ لا بِالَّذی بَیْنَ یَدَیْهِ …؛ و كسانى كه كافر شدند گفتند: «نه به اين قرآن و نه به آن [توراتى‌] كه پيش از آن است هرگز ايمان نخواهيم آورد.»﴾(سبأ:۳۱)

۳۴. یس: ۲ ﴿وَ الْقُرْآنِ الْحَکیمِ؛ سوگند به قرآن حكمت‌آموز﴾(یس:۲)

۳۵. یس: ۶۹ ﴿وَ ما عَلَّمْناهُ الشِّعْرَ وَ ما یَنْبَغی لَهُ إِنْ هُوَ إِلاَّ ذِکْرٌ وَ قُرْآنٌ مُبینٌ؛ و [ما] به او شعر نياموختيم و در خور وى نيست، اين [سخن‌] جز اندرز و قرآنى روشن نيست.﴾(یس:۶۹)

۳۶. ص: ۱ ص﴿وَ الْقُرْآنِ ذِی الذِّکْرِ؛ صاد. سوگند به قرآن شريف صاحب اندرز﴾(ص:۱)

۳۷. زمر: ۲۷ ﴿وَ لَقَدْ ضَرَبْنا لِلنَّاسِ فی هذَا الْقُرْآنِ مِنْ کُلِّ مَثَلٍ لَعَلَّهُمْ یَتَذَکَّرُونَ؛ و در اين قرآن از هر گونه مثَلى براى مردم آورديم، باشد كه آنان پندگيرند.﴾(زمر:۲۷)

۳۸. فصلت: ۲۶ ﴿وَ قالَ الَّذینَ کَفَرُوا لا تَسْمَعُوا لِهذَا الْقُرْآنِ وَ الْغَوْا فیهِ لَعَلَّکُمْ تَغْلِبُونَ؛ و در اين قرآن از هر گونه مثَلى براى مردم آورديم، باشد كه آنان پندگيرند.﴾(زمر:۲۷)

۳۹. زخرف: ۳۱ ﴿وَ قالُوا لَوْ لا نُزِّلَ هذَا الْقُرْآنُ عَلی رَجُلٍ مِنَ الْقَرْیَتَیْنِ عَظیمٍ؛ و گفتند: «چرا اين قرآن بر مردى بزرگ از [آن‌] دو شهر فرود نيامده است؟»﴾(زخرف:۳۱)

۴۰. أحقاف: ۲۹ ﴿وَ إِذْ صَرَفْنا إِلَیْکَ نَفَراً مِنَ الْجِنِّ یَسْتَمِعُونَ الْقُرْآنَ فَلَمَّا حَضَرُوهُ قالُوا أَنْصِتُوا فَلَمَّا قُضِیَ وَلَّوْا إِلی قَوْمِهِمْ مُنْذِرینَ؛ و چون تنى چند از جِن را به سوى تو روانه كرديم كه قرآن را بشنوند؛ پس چون بر آن حاضر شدند [به يكديگر] گفتند: «گوش فرا دهيد.» و چون به انجام رسيد، هشداردهنده به سوى قوم خود بازگشتند.﴾(احقاف:۲۹)

۴۱. محمد: ۲۴ ﴿أَ فَلا یَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ أَمْ عَلی قُلُوبٍ أَقْفالُها؛ آيا به آيات قرآن نمى‌انديشند؟ يا [مگر] بر دلهايشان قفلهايى نهاده شده است؟﴾(محمد:۲۴)

۴۲. ق: ۱ ﴿ق وَ الْقُرْآنِ الْمَجیدِ؛ قاف، سوگند به قرآن باشكوه﴾(ق:۱)

۴۳. ق: ۴۵ ﴿نَحْنُ أَعْلَمُ بِما یَقُولُونَ وَ ما أَنْتَ عَلَیْهِمْ بِجَبَّارٍ فَذَکِّرْ بِالْقُرْآنِ مَنْ یَخافُ وَعیدِ؛ ما به آنچه مى‌گويند داناتريم و تو به آنها زور نمى‌گويى. پس هر كه را از وعده عذاب من مى‌ترسد به قرآن اندرز ده.﴾(ق:۴۵)

۴۴. قمر: ۱۷ و ۲۲ و ۳۲ و ۴۰: ﴿وَ لَقَدْ یَسَّرْنَا الْقُرْآنَ لِلذِّکْرِ فَهَلْ مِنْ مُدَّکِرٍ؛ و قطعاً قرآن را براى پندآموزى آسان كرده‌ايم؛ پس آيا پندگيرنده‌اى هست؟﴾(قمر:۱۷)

۴۵. رحمن: ۲ ﴿عَلَّمَ الْقُرْآنَ؛ (به رسولش) قرآن آموخت.﴾(الرحمن:۲)

۴۶. واقعه: ۷۷ ﴿إِنَّهُ لَقُرْآنٌ کَریمٌ؛ كه اين [پيام‌] قطعاً قرآنى است ارجمند﴾(واقعه:۷۷)

۴۷. حشر: ۲۱ ﴿لَوْ أَنْزَلْنَا هَٰذَا الْقُرْآنَ عَلَىٰ جَبَلٍ لَرَأَيْتَهُ خَاشِعًا مُتَصَدِّعًا مِنْ خَشْيَةِ اللَّهِ ۚ وَتِلْكَ الْأَمْثَالُ نَضْرِبُهَا لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ يَتَفَكَّرُونَ؛ اگر اين قرآن را بر كوهى فرومى‌فرستاديم، يقيناً آن [كوه‌] را از بيم خدا فروتن [و] از هم‌پاشيده مى‌ديدى. و اين مَثَلها را براى مردم مى‌زنيم، باشد كه آنان بينديشند.﴾(حشر:۲۱)

۴۸. مزمل: ۴ ﴿...وَ رَتِّلِ الْقُرْآنَ تَرْتیلاً؛ و قرآن را شمرده شمرده بخوان.﴾(مزمل:۴)

۴۹. مزمل: ۲۰ ﴿فَاقْرَؤُا ما تَیَسَّرَ مِنَ الْقُرْآنِ؛ هر چه از قرآن ميسر مى‌شود بخوانيد.﴾(مزمل:۲۰)

۵۰. إنسان: ۲۳ ﴿إِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنا عَلَیْکَ الْقُرْآنَ تَنْزیلاً؛ در حقيقت، ما قرآن را بر تو به تدريج فرو فرستاديم.﴾(انسان:۲۳)

۵۱. انشقاق: ۲۱ ﴿وَ إِذا قُرِئَ عَلَیْهِمُ الْقُرْآنُ لا یَسْجُدُونَ؛ و چون بر آنان قرآن تلاوت مى‌شود چهره بر خاك نمى‌سايند؟﴾(انشقاق:۲۱)

۵۲. بروج: ۲۱ ﴿بَلْ هُوَ قُرْآنٌ مَجیدٌ؛ آرى، آن قرآنى ارجمند است﴾(بروج:۲۱)