شیطان در عصر ظهور: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی پاسخ
جزبدون خلاصۀ ویرایش
(ابرابزار)
 
(۱۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
آیا شیطان به دست امام زمان(عج) کشته می شود؟
پایان کار شیطان چه زمانی است و آیا او به دست امام زمان(عج) کشته می‌شود؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
'''شیطان در عصر ظهور امام مهدی(عج)''' به پایان کار خود می‌رسد. در روایات، قتل شیطان به دست امام زمان و پایان نقش‌آفرینی شیطان در اغوا و ضلالت انسان‌ها به عنوان دو احتمال از چگونگی پایان کار او دانسته شده است.


==مهلت دادن شیطان تا وقت معلوم==
== مهلت داشتن شیطان تا وقت معلوم ==
موضوع پایان کار شیطان در قرآن به صورت اشاره، مطرح شده‌است. روایاتی نیز در ذیل آیات مربوط به این بحث نقل گردیده‌است. در قرآن جریان مهلت خواستن شیطان از خداوند در دو آیه (۳۶ سوره حجر ،۷۹ سوره ص) به یک شکل آمده‌است.
ماجرای مهلت خواستن شیطان تا روز قیامت و روز معلوم را، قرآن در [[سوره حجر]] گزارش کرده است. در این آیه، شیطان بعد از طرد شدن از درگاه الهی، از خداوند تقاضا می‌کند تا خداوند او را تا روز قیامت مهلت دهد:
در این آیات، شیطان بعد از طرد شدن از درگاه الهی، از خداوند تقاضا می‌کند تا خداوند تا روز قیامت مهلت دهد:
: {{قرآن|قَالَ رَبِّ فَأَنْظِرْنِی إِلَیٰ یَوْمِ یُبْعَثُونَ|ترجمه=گفت: پروردگارا! پس مرا تا روزی که [همگان] برانگیخته می‌شوند، مهلت ده|سوره=حجر|آیه=۱۵}}
{{قرآن|قَالَ رَبِّ فَأَنْظِرْنِي إِلَىٰ يَوْمِ يُبْعَثُونَ|ترجمه=گفت: پروردگارا! پس مرا تا روزی که [همگان] برانگیخته می شوند، مهلت ده|سوره=حجر|آیه=۱۵}}


خداوند در پاسخ می‌فرماید: {{قرآن|قَالَ فَإِنَّكَ مِنَ الْمُنْظَرِينَ|۳۷|إِلَىٰ يَوْمِ الْوَقْتِ الْمَعْلُومِ|۳۸|ترجمه=[خدا] گفت: تو از مهلت یافتگانی، تا روز [آن] وقت معین|سوره=حجر|آیه=۳۷-۳۸}} یعنی تو اجازه داری تا زمان مشخصی به کار خود ادامه دهی.
خداوند در پاسخ می‌فرماید: {{قرآن|قَالَ فَإِنَّکَ مِنَ الْمُنْظَرِینَ|۳۷|إِلَیٰ یَوْمِ الْوَقْتِ الْمَعْلُومِ|۳۸|ترجمه=[خدا] گفت: تو از مهلت یافتگانی، تا روز [آن] وقت معین|سوره=حجر|آیه=۳۷–۳۸}} یعنی تو اجازه داری تا زمان مشخصی به کار خود ادامه دهی.


از این آیات استفاده می‌شود که خداوند با اصل تقاضای شیطان موافقت فرموده اما آن را محدود نموده‌است به وقت معلوم. در مورد اینکه مراد از «وقت معلوم» در آیه چیست میان مفسرین اختلاف نظر وجود دارد که این اختلاف نظر نیز ناشی از اختلاف روایات مربوط به این مسئله می‌باشد.
از این آیات استفاده می‌شود که خداوند با اصل تقاضای شیطان موافقت فرموده اما آن را محدود نموده است به وقت معلوم. در مورد اینکه مراد از «وقت معلوم» در آیه چیست میان مفسران اختلاف نظر وجود دارد. این اختلاف‌نظر ناشی از اختلاف در روایات مربوط به این مسئله می‌باشد.


* بسیاری از مفسران، از جمله علامه طباطبائی، معتقدند که: میان پاسخ خداوند و تقاضای شیطان تفاوت وجود دارد و در این پاسخ از جهتی موافقت شده‌است و از جهتی نیز مخالفت شده‌است. اصل مهلت دادن به شیطان، پذیرفته شده ولی مدت مورد نظر شیطان رد شده‌است. چون سیاق آیه دلالت دارد بر اینکه «وقت معلوم» غیر از «یوم یعبثون» است و مراد از آن زمان قبل از قیامت است.
علامه طباطبائی، معتقد است: میان پاسخ خداوند و تقاضای شیطان تفاوت وجود دارد و در این پاسخ از جهتی موافقت شده است و از جهتی نیز مخالفت شده است. اصل مهلت دادن به شیطان، پذیرفته شده ولی مدت مورد نظر شیطان رد شده است. چون سیاق آیه دلالت دارد بر اینکه «وقت معلوم» غیر از «یوم یعبثون» است و مراد از آن زمان قبل از قیامت است.


ایشان، نتیجه می‌گیرد که منظور از وقت معلومی که خداوند آن را پایان مهلت شیطان قرار داده‌است، روزی است که خداوند جامعه بشری را در آن روزگار کاملاً اصلاح می‌کند و ریشه همه فسادها را قطع می‌کند نه اینکه مراد روز برپایی قیامت و مرگ عموم خلایق باشد.<ref>المیزان، بیروت، چاپ مؤسسه علمی، ۱۴۱۱ه‍، ج۱۲، ص۱۵۸–۱۶۰.</ref>
ایشان، نتیجه می‌گیرد که منظور از وقت معلومی که خداوند آن را پایان مهلت شیطان قرار داده است، روزی است که خداوند جامعه بشری را در آن روزگار کاملاً اصلاح می‌کند و ریشه همه فسادها را قطع می‌کند نه اینکه مراد، روز برپایی قیامت و مرگ عموم مخلوقات باشد.<ref>المیزان، بیروت، چاپ مؤسسه علمی، ۱۴۱۱ه‍، ج۱۲، ص۱۵۸–۱۶۰.</ref>


===ظهور امام زمان پایان کار شیطان===
=== پایان کار شیطان در روایات ===
روایاتی که در ذیل این آیه وارد شده متفاوت می‌باشد:
روایاتی که در ذیل آیه مهلت دادن شیطان تا روز معلوم(۳۶–۳۸ سوره حجر) وارد شده متفاوت می‌باشد:
* بعضی روایات بیان می‌دارند که پایان کار شیطان در عصر ظهور است و او به دست امام زمان (عج) کشته می‌شود، مانند روایت اسحاق بن عمار که از امام صادق (ع) روایت می‌کند: که حضرت فرمود: «مراد از وقت معلوم در آیه، روز قیام قائم ما است زمانی که خداوند او را ظاهر کند، در مسجد کوفه مستقر می‌شود در آن هنگام شیطان در حالی که به زانو راه می‌رود به سوی حضرت آورده می‌شود و شیطان فریادش از شدت حزن آن روز، بلند است آنگاه حضرت پیشانی شیطان را می‌گیرد (کنایه از ذلت و خواری) و گردن او را می‌زند.»<ref>همان.</ref> برخی روایات قتل شیطان را به رسول الله (ص) نسبت داده‌اند، و پاره ای هم بقای شیطان را تا زمان نفخه صور و مرگ دسته جمعی ذکر نموده‌اند.<ref>ر. ک. المیزان، ج۱۲، ص۱۷۴.</ref>
* در بعضی روایات پایان کار شیطان را در عصر ظهور دانسته و اشاره شده که او به دست امام زمان(عج) کشته می‌شود. روایت اسحاق بن عمار که از امام صادق(ع) روایت می‌کند از همین روایات است. امام صادق(ع) فرمود: «مراد از وقت معلوم در آیه، روز قیام قائم ما است. زمانی که خداوند او را ظاهر کند، در مسجد کوفه مستقر می‌شود. در آن هنگام شیطان در حالی که به زانو راه می‌رود به سوی حضرت آورده می‌شود و شیطان فریادش از شدت حزن آن روز، بلند است. آنگاه حضرت پیشانی شیطان را می‌گیرد (کنایه از ذلت و خواری) و گردن او را می‌زند.»<ref>المیزان، بیروت، چاپ مؤسسه علمی، ۱۴۱۱ه‍، ج۱۲، ص۱۵۸–۱۶۰.</ref>
* برخی روایات قتل شیطان را به رسول‌الله(ص) نسبت داده‌اند، و تعدادی هم بقای شیطان را تا زمان نفخه صور و مرگ دسته جمعی ذکر نموده‌اند.<ref>المیزان، بیروت، چاپ مؤسسه علمی، ۱۴۱۱ه‍، ج۱۲، ص۱۷۴.</ref>
* برخی در تفسیر روایات مربوط به قتل شیطان، گفته‌اند؛ ممکن است معنای کنایی آن باشد نه قتل واقعی؛ یعنی مراد محدود نمودن و بی‌نتیجه بودن تلاش‌های شیطان باشد که در عصر ظهور حضرت به خاطر رشد عقل مردم و تربیت آنان در پرتو حکومت حضرت مهدی(عج) کارهای شیطان بی‌اثر می‌شود و از تأثیرگذاری می‌افتد. در هر حال چه منظور قتل و کشتن خود شیطان باشد و چه بی تأثیر ماندن تلاش‌های شیطان باشد، نتیجه یکی خواهد بود و آن عبارت است از عدم نقش‌آفرینی و کارایی شیطان در گمراهی مردم در عصر حاکمیت مطلق دین خدا و دولت حضرت مهدی(عج) به گونه‌ای که در آن عصر، اطاعت و بندگی در سراسر جامعه توحیدی نمود دارد {{قرآن|یعبدوننی لایشرکون بی‌شیئاً.}}<ref>(نور: ۵۵).</ref>


* احتمال دارد که مراد از روایات مربوط به قتل شیطان، معنای کنائی آن باشد نه قتل واقعی، یعنی مراد محدود نمودن و بی‌نتیجه بودن تلاش‌های شیطان، باشد که در عصر ظهور حضرت به خاطر رشد عقول مردم و تربیت آنان در پرتو حکومت حضرت مهدی (عج) کارهای شیطان بی‌اثر می‌شود و از تأثیرگذاری می‌افتد در هر حال چه منظور قتل و کشتن خود شیطان باشد و چه بلاتأثیر ماندن تلاش‌های شیطان باشد، نتیجه یکی خواهد بود وآن عبارت است از عدم نقش‌آفرینی و کارایی شیطان در گمراهی مردم در عصر حاکمیت مطلق دین خدا و دولت کریمه حضرت مهدی (عج) به گونه‌ای که در آن عصر، اطاعت و بندگی در سراسر جامعه توحیدی نمود دارد {{قرآن|یعبدوننی لایشرکون بی‌شیئاً.<ref>نور/۵۵.</ref>
=== پایان کار شیطان در عصر ظهور ===
در عصر ظهور امام مهدی(عج) و تشکیل حکومت مهدوی، چه شیطان کشته شود و چه نشود؛ مهلت کار شیطان به پایان می‌رسد. فرقی ندارد شیطان توسط حضرت(عج) به قتل برسد، و چه اینکه اصل وجود شیطان معدوم نگردد، نقش‌آفرینی شیطان در اغوا و ضلالت انسان‌ها که بیشترین سهم را داشته است، در آن زمان به پایان می‌رسد. به همین خاطر بیش‌ترین نگرانی شیطان از ظهور حضرت و تعجیل آن می‌باشد.


===پایان کار شیطان در عصر ظهور===
در عصر تشکیل دولت امام مهدوی(عج) مهلت کار شیطان به پایان می‌رسد. فرقی ندارد چه این که شیطان توسط حضرت(عج) به قتل برسد، چنان‌که ظاهر برخی روایات دلالت بر آن دارد و چه اینکه اصل وجود شیطان معدوم نگردد و این روایات حمل به معنای کنائی بشود در این صورت، نقش‌آفرینی شیطان در اغوا و ضلالت انسان‌ها که بیشترین سهم را داشته‌است، در آن زمان به پایان می‌رسد. به همین خاطر بیش‌ترین نگرانی شیطان از ظهور حضرت و تعجیل آن می‌باشد.
{{پایان پاسخ}}
{{پایان پاسخ}}
{{مطالعه بیشتر}}
{{مطالعه بیشتر}}
== مطالعه بیشتر ==
* ''وقت معلوم''، محمدحسن گنجی فرد.
* ''تفسیر المیزان''، ج۱۲، تفسیر سوره حجر.
{{پایان مطالعه بیشتر}}


== منابع ==
== منابع ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}
{{شاخه
{{شاخه
  | شاخه اصلی =
  | شاخه اصلی =کلام
|شاخه فرعی۱ =
|شاخه فرعی۱ =آفرینش
|شاخه فرعی۲ =
|شاخه فرعی۲ =شیطان
|شاخه فرعی۳ =
|شاخه فرعی۳ =
}}
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه =
  | شناسه =شد
  | تیترها =
  | تیترها =شد
  | ویرایش =
  | ویرایش =شد
  | لینک‌دهی =
  | لینک‌دهی =شد
  | ناوبری =
  | ناوبری =
  | نمایه =
  | نمایه =
  | تغییر مسیر =
  | تغییر مسیر =شد
  | ارجاعات =
  | ارجاعات =
  | بازبینی =
  | بازبینی =
  | تکمیل =
  | تکمیل =
  | اولویت =
  | اولویت =ج
  | کیفیت =
  | کیفیت =د
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}
[[رده:مهدویت]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۵ اکتبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۳:۵۴

سؤال

پایان کار شیطان چه زمانی است و آیا او به دست امام زمان(عج) کشته می‌شود؟

شیطان در عصر ظهور امام مهدی(عج) به پایان کار خود می‌رسد. در روایات، قتل شیطان به دست امام زمان و پایان نقش‌آفرینی شیطان در اغوا و ضلالت انسان‌ها به عنوان دو احتمال از چگونگی پایان کار او دانسته شده است.

مهلت داشتن شیطان تا وقت معلوم

ماجرای مهلت خواستن شیطان تا روز قیامت و روز معلوم را، قرآن در سوره حجر گزارش کرده است. در این آیه، شیطان بعد از طرد شدن از درگاه الهی، از خداوند تقاضا می‌کند تا خداوند او را تا روز قیامت مهلت دهد:

﴿قَالَ رَبِّ فَأَنْظِرْنِی إِلَیٰ یَوْمِ یُبْعَثُونَ؛ گفت: پروردگارا! پس مرا تا روزی که [همگان] برانگیخته می‌شوند، مهلت ده(حجر:۱۵)

خداوند در پاسخ می‌فرماید: ﴿قَالَ فَإِنَّکَ مِنَ الْمُنْظَرِینَ۝۳۷إِلَیٰ یَوْمِ الْوَقْتِ الْمَعْلُومِ۝۳۸؛ [خدا] گفت: تو از مهلت یافتگانی، تا روز [آن] وقت معین(حجر:۳۷–۳۸) یعنی تو اجازه داری تا زمان مشخصی به کار خود ادامه دهی.

از این آیات استفاده می‌شود که خداوند با اصل تقاضای شیطان موافقت فرموده اما آن را محدود نموده است به وقت معلوم. در مورد اینکه مراد از «وقت معلوم» در آیه چیست میان مفسران اختلاف نظر وجود دارد. این اختلاف‌نظر ناشی از اختلاف در روایات مربوط به این مسئله می‌باشد.

علامه طباطبائی، معتقد است: میان پاسخ خداوند و تقاضای شیطان تفاوت وجود دارد و در این پاسخ از جهتی موافقت شده است و از جهتی نیز مخالفت شده است. اصل مهلت دادن به شیطان، پذیرفته شده ولی مدت مورد نظر شیطان رد شده است. چون سیاق آیه دلالت دارد بر اینکه «وقت معلوم» غیر از «یوم یعبثون» است و مراد از آن زمان قبل از قیامت است.

ایشان، نتیجه می‌گیرد که منظور از وقت معلومی که خداوند آن را پایان مهلت شیطان قرار داده است، روزی است که خداوند جامعه بشری را در آن روزگار کاملاً اصلاح می‌کند و ریشه همه فسادها را قطع می‌کند نه اینکه مراد، روز برپایی قیامت و مرگ عموم مخلوقات باشد.[۱]

پایان کار شیطان در روایات

روایاتی که در ذیل آیه مهلت دادن شیطان تا روز معلوم(۳۶–۳۸ سوره حجر) وارد شده متفاوت می‌باشد:

  • در بعضی روایات پایان کار شیطان را در عصر ظهور دانسته و اشاره شده که او به دست امام زمان(عج) کشته می‌شود. روایت اسحاق بن عمار که از امام صادق(ع) روایت می‌کند از همین روایات است. امام صادق(ع) فرمود: «مراد از وقت معلوم در آیه، روز قیام قائم ما است. زمانی که خداوند او را ظاهر کند، در مسجد کوفه مستقر می‌شود. در آن هنگام شیطان در حالی که به زانو راه می‌رود به سوی حضرت آورده می‌شود و شیطان فریادش از شدت حزن آن روز، بلند است. آنگاه حضرت پیشانی شیطان را می‌گیرد (کنایه از ذلت و خواری) و گردن او را می‌زند.»[۲]
  • برخی روایات قتل شیطان را به رسول‌الله(ص) نسبت داده‌اند، و تعدادی هم بقای شیطان را تا زمان نفخه صور و مرگ دسته جمعی ذکر نموده‌اند.[۳]
  • برخی در تفسیر روایات مربوط به قتل شیطان، گفته‌اند؛ ممکن است معنای کنایی آن باشد نه قتل واقعی؛ یعنی مراد محدود نمودن و بی‌نتیجه بودن تلاش‌های شیطان باشد که در عصر ظهور حضرت به خاطر رشد عقل مردم و تربیت آنان در پرتو حکومت حضرت مهدی(عج) کارهای شیطان بی‌اثر می‌شود و از تأثیرگذاری می‌افتد. در هر حال چه منظور قتل و کشتن خود شیطان باشد و چه بی تأثیر ماندن تلاش‌های شیطان باشد، نتیجه یکی خواهد بود و آن عبارت است از عدم نقش‌آفرینی و کارایی شیطان در گمراهی مردم در عصر حاکمیت مطلق دین خدا و دولت حضرت مهدی(عج) به گونه‌ای که در آن عصر، اطاعت و بندگی در سراسر جامعه توحیدی نمود دارد ﴿یعبدوننی لایشرکون بی‌شیئاً.[۴]

پایان کار شیطان در عصر ظهور

در عصر ظهور امام مهدی(عج) و تشکیل حکومت مهدوی، چه شیطان کشته شود و چه نشود؛ مهلت کار شیطان به پایان می‌رسد. فرقی ندارد شیطان توسط حضرت(عج) به قتل برسد، و چه اینکه اصل وجود شیطان معدوم نگردد، نقش‌آفرینی شیطان در اغوا و ضلالت انسان‌ها که بیشترین سهم را داشته است، در آن زمان به پایان می‌رسد. به همین خاطر بیش‌ترین نگرانی شیطان از ظهور حضرت و تعجیل آن می‌باشد.


منابع

  1. المیزان، بیروت، چاپ مؤسسه علمی، ۱۴۱۱ه‍، ج۱۲، ص۱۵۸–۱۶۰.
  2. المیزان، بیروت، چاپ مؤسسه علمی، ۱۴۱۱ه‍، ج۱۲، ص۱۵۸–۱۶۰.
  3. المیزان، بیروت، چاپ مؤسسه علمی، ۱۴۱۱ه‍، ج۱۲، ص۱۷۴.
  4. (نور: ۵۵).