جامعیت قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها
Mnazarzadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Mnazarzadeh (بحث | مشارکتها) (ابرابزار) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{شروع متن}} | {{شروع متن}} | ||
{{سوال}} | {{سوال}} | ||
طبق | طبق آیه شریفه {{قرآن|لا رَطْبٍ وَلا یَابِسٍ إِلا فِی کِتَابٍ مُبِینٍ|ترجمه=و نه هیچ تر و خشکی وجود دارد، جز اینکه در کتابی آشکار ثبت شده است.|سوره=انعام|آیه=۵۹}} پس چرا چیزهای زیاد مانند تعداد رکعات نماز در قرآن نیامده است؟ | ||
{{پایان سوال}} | {{پایان سوال}} | ||
{{پاسخ}} | {{پاسخ}} | ||
==ادله | == ادله جامعیت قرآن == | ||
{{درشت|'''در قرآن'''}} | |||
* [[سوره انعام]] | * [[سوره انعام]] «هیچ جنبنده‌ای در زمین، و هیچ پرنده‌ای که با دو بال خود پرواز می‌کند، نیست مگر اینکه امت‌هایی همانند شما هستند. ما هیچ چیز را در این کتاب، فرو گذار نکردیم؛ سپس همگی به سوی پروردگارشان محشور می‌گردند.»<ref>انعام / ۳۸.</ref> | ||
* سوره انعام | * سوره انعام «کلیدهای غیب، تنها نزد اوست؛ و جز او، کسی آنها را نمی‌داند. او آنچه را در خشکی و دریاست می‌داند؛ هیچ برگی [از درختی] نمی‌افتد، مگر اینکه از آن آگاه است؛ و نه هیچ دانه ای در تاریکی‌های زمین، و نه هیچ تر و خشکی وجود دارد، جز اینکه در کتابی آشکار [= در کتاب علم خدا] ثبت است.»<ref>انعام / ۵۹.</ref> | ||
* [[سوره | * [[سوره یوسف]] «در سرگذشت آنها درس عبرتی برای صاحبان اندیشه بود! اینها داستان دروغین نبود؛ بلکه [وحی آسمانی است، و] هماهنگ است با آنچه پیش روی او [از کتب آسمانی پیشین] قرار دارد؛ و شرح هر چیزی [که پایه سعادت انسان است]؛ و هدایت و رحمتی است برای گروهی که ایمان می‌آورند!»<ref>یوسف / ۱۱۱.</ref> | ||
* [[سوره نحل]] «[به | * [[سوره نحل]] «[به یاد آورید] روزی را که از هر امتی، گواهی از خودشان بر آنها برمی‌انگیزیم؛ و تو را گواه بر آنان قرارمی دهیم! و ما این کتاب را بر تو نازل کردیم که بیانگر همه چیز، و مایه هدایت و رحمت و بشارت برای مسلمانان است!»<ref>نحل / ۸۹.</ref> | ||
{{درشت|'''در روایات'''}} | |||
الف) | الف) روایاتی که از آنها استفاده می‌شود که اخبار گذشته و آینده، یا خبر آسمان‌ها و زمین، در [[قرآن]] وجود دارد، ولی در هیچ‌کدام به آگاهان از این خبرها اشاره نشده است، مثل روایتی که [[امام صادق(ع)]] فرمود: «خداوند بیان همه چیز را در قرآن نازل کرده است، قسم به خدا چیزی که بندگان به آن نیاز دارند، فروگذار نشده است…»<ref>جمعه العروسی الحویزی، عبدعلی، نورالثقلین، ج۳، ص۷۴–۷۷، ح ۱۷۶، ۱۸۴ و ۱۷۷.</ref> | ||
ب) | ب) روایاتی اشاره دارد که همه چیز در کتاب و سنت آمده است، از [[امام کاظم(ع)]] سؤال شد: آیا واقعاً همه چیز در کتاب و سنّت موجود است، یا مردم چنین می‌گویند؟! حضرت فرمودند: «بله، همه چیز در کتاب خدا و سنت پیامبرش هست.»<ref>جمعه العروسی الحویزی، عبدعلی، نورالثقلین، ج۳، ص۷۴–۷۷، ح ۱۸۴.</ref> | ||
ج) روایاتی که اشاره دارد به اینکه | ج) روایاتی که اشاره دارد به اینکه بیان همه چیز در قرآن، ویژه [[پیامبر اکرم(ص)]] و [[ائمه(ع)]] است. یعنی علم و آگاهی به همه چیز از قرآن کریم تنها در حیطه معصومین(ع) می‌باشد و بقیه از آن حضرات باید یاد بگیرند، امام باقر(ع) می‌فرماید: «خداوند همه چیز را در قرآن کریم نازل کرده و آن را برای پیامبر بیان نموده است»<ref>جمعه العروسی الحویزی، عبدعلی، نورالثقلین، ج۳، ص۷۴–۷۷، ح ۱۷۷.</ref> | ||
==معنای جامعیت قرآن== | == معنای جامعیت قرآن == | ||
* برخی از مفسران | * برخی از مفسران می‌گویند آیات ۳۸ و ۵۹ سوره انعام جامعیت قرآن را اثبات نمی‌کند، بلکه مراد از «کتاب» در آیات مذکور، لوح محفوظ و علم خدا است. | ||
* [[علامه | * [[علامه طباطبایی]] می‌فرماید: معنای جامعیت قرآن این است که در قرآن کریم هر چیزی که انسان لیاقت دارد و برای هدایت او مؤثر است، آمده است.<ref>ر. ک. طباطبایی، سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، تهران، دارالکتب الاسلامیه، چاپ پنجم، ۱۳۷۲، ج۱۴، ص۲۲۷.</ref> | ||
* ظاهر | * ظاهر «کل شیء» و «تبیاناً لکل شیء» این است که قرآن بیان کننده همه چیز است؛ چون تفصیل و تبیان به معنای بیان است.<ref>ابن علی الفضل بن الحسن الطبرسی، مجمع البیان، بیروت، دائره المعارف، ج۶–۵، ص۴۱۶ و ص۵۸۵.</ref> بنابراین قرآن بیان کننده همه چیز است نه اینکه تفاصیل آنها در آن باشد. | ||
* | * جامعیت قرآن، مربوط به باطن قرآن است و فقط توسط پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) که به تصریح قرآن «علم الکتاب» نزد ایشان است<ref>رعد:۴۳</ref> فهمیده می‌شود و به مردم تبیین می‌شود. | ||
{{مطالعه بیشتر}} | {{مطالعه بیشتر}} | ||
{{درشت|'''مطالعه بیشتر'''}} | |||
* | * تفسیر نمونه؛ ناصر مکارم شیرازی، ج۵، ص۲۶۸، ذیل آیه ۵۹ انعام. | ||
* | * تفسیر شریف لاهیجی؛ محمد لاهیجی؛ ج۱، ص۷۶۸. | ||
* | * تفسیر منهج الصادقین؛ ملافتح الله کاشانی، ج۳، ص۴۰۱. | ||
==منابع== | == منابع == | ||
{{پانویس|۲}} | |||
{{شاخه | {{شاخه | ||
| شاخه اصلی = علوم و معارف قرآن | | شاخه اصلی = علوم و معارف قرآن | ||
|شاخه فرعی۱ = اسامی و اوصاف قرآن | |شاخه فرعی۱ = اسامی و اوصاف قرآن | ||
|شاخه فرعی۲ = جامعیت قرآن | |شاخه فرعی۲ = جامعیت قرآن | ||
|شاخه فرعی۳ = | |شاخه فرعی۳ = | ||
}} | }} | ||
{{تکمیل مقاله | {{تکمیل مقاله | ||
| خط ۴۶: | خط ۴۶: | ||
| ویرایش = شد | | ویرایش = شد | ||
| لینک‌دهی = شد | | لینک‌دهی = شد | ||
| ناوبری = | | ناوبری = | ||
| نمایه = | | نمایه = | ||
| تغییر مسیر = شد | | تغییر مسیر = شد | ||
| ارجاعات = | | ارجاعات = | ||
| بازبینی = | | بازبینی = | ||
| تکمیل = | | تکمیل = | ||
| اولویت = ب | | اولویت = ب | ||
| کیفیت = ج | | کیفیت = ج | ||
}} | }} | ||
{{پایان متن}} | {{پایان متن}} | ||
نسخهٔ ۲۹ نوامبر ۲۰۲۰، ساعت ۱۴:۲۹
سؤال
طبق آیه شریفه ﴿لا رَطْبٍ وَلا یَابِسٍ إِلا فِی کِتَابٍ مُبِینٍ؛ و نه هیچ تر و خشکی وجود دارد، جز اینکه در کتابی آشکار ثبت شده است.﴾(انعام:۵۹) پس چرا چیزهای زیاد مانند تعداد رکعات نماز در قرآن نیامده است؟
ادله جامعیت قرآن
در قرآن
- سوره انعام «هیچ جنبنده‌ای در زمین، و هیچ پرنده‌ای که با دو بال خود پرواز می‌کند، نیست مگر اینکه امت‌هایی همانند شما هستند. ما هیچ چیز را در این کتاب، فرو گذار نکردیم؛ سپس همگی به سوی پروردگارشان محشور می‌گردند.»[۱]
- سوره انعام «کلیدهای غیب، تنها نزد اوست؛ و جز او، کسی آنها را نمی‌داند. او آنچه را در خشکی و دریاست می‌داند؛ هیچ برگی [از درختی] نمی‌افتد، مگر اینکه از آن آگاه است؛ و نه هیچ دانه ای در تاریکی‌های زمین، و نه هیچ تر و خشکی وجود دارد، جز اینکه در کتابی آشکار [= در کتاب علم خدا] ثبت است.»[۲]
- سوره یوسف «در سرگذشت آنها درس عبرتی برای صاحبان اندیشه بود! اینها داستان دروغین نبود؛ بلکه [وحی آسمانی است، و] هماهنگ است با آنچه پیش روی او [از کتب آسمانی پیشین] قرار دارد؛ و شرح هر چیزی [که پایه سعادت انسان است]؛ و هدایت و رحمتی است برای گروهی که ایمان می‌آورند!»[۳]
- سوره نحل «[به یاد آورید] روزی را که از هر امتی، گواهی از خودشان بر آنها برمی‌انگیزیم؛ و تو را گواه بر آنان قرارمی دهیم! و ما این کتاب را بر تو نازل کردیم که بیانگر همه چیز، و مایه هدایت و رحمت و بشارت برای مسلمانان است!»[۴]
در روایات
الف) روایاتی که از آنها استفاده می‌شود که اخبار گذشته و آینده، یا خبر آسمان‌ها و زمین، در قرآن وجود دارد، ولی در هیچ‌کدام به آگاهان از این خبرها اشاره نشده است، مثل روایتی که امام صادق(ع) فرمود: «خداوند بیان همه چیز را در قرآن نازل کرده است، قسم به خدا چیزی که بندگان به آن نیاز دارند، فروگذار نشده است…»[۵]
ب) روایاتی اشاره دارد که همه چیز در کتاب و سنت آمده است، از امام کاظم(ع) سؤال شد: آیا واقعاً همه چیز در کتاب و سنّت موجود است، یا مردم چنین می‌گویند؟! حضرت فرمودند: «بله، همه چیز در کتاب خدا و سنت پیامبرش هست.»[۶]
ج) روایاتی که اشاره دارد به اینکه بیان همه چیز در قرآن، ویژه پیامبر اکرم(ص) و ائمه(ع) است. یعنی علم و آگاهی به همه چیز از قرآن کریم تنها در حیطه معصومین(ع) می‌باشد و بقیه از آن حضرات باید یاد بگیرند، امام باقر(ع) می‌فرماید: «خداوند همه چیز را در قرآن کریم نازل کرده و آن را برای پیامبر بیان نموده است»[۷]
معنای جامعیت قرآن
- برخی از مفسران می‌گویند آیات ۳۸ و ۵۹ سوره انعام جامعیت قرآن را اثبات نمی‌کند، بلکه مراد از «کتاب» در آیات مذکور، لوح محفوظ و علم خدا است.
- علامه طباطبایی می‌فرماید: معنای جامعیت قرآن این است که در قرآن کریم هر چیزی که انسان لیاقت دارد و برای هدایت او مؤثر است، آمده است.[۸]
- ظاهر «کل شیء» و «تبیاناً لکل شیء» این است که قرآن بیان کننده همه چیز است؛ چون تفصیل و تبیان به معنای بیان است.[۹] بنابراین قرآن بیان کننده همه چیز است نه اینکه تفاصیل آنها در آن باشد.
- جامعیت قرآن، مربوط به باطن قرآن است و فقط توسط پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) که به تصریح قرآن «علم الکتاب» نزد ایشان است[۱۰] فهمیده می‌شود و به مردم تبیین می‌شود.
مطالعه بیشتر
- تفسیر نمونه؛ ناصر مکارم شیرازی، ج۵، ص۲۶۸، ذیل آیه ۵۹ انعام.
- تفسیر شریف لاهیجی؛ محمد لاهیجی؛ ج۱، ص۷۶۸.
- تفسیر منهج الصادقین؛ ملافتح الله کاشانی، ج۳، ص۴۰۱.
منابع
- ↑ انعام / ۳۸.
- ↑ انعام / ۵۹.
- ↑ یوسف / ۱۱۱.
- ↑ نحل / ۸۹.
- ↑ جمعه العروسی الحویزی، عبدعلی، نورالثقلین، ج۳، ص۷۴–۷۷، ح ۱۷۶، ۱۸۴ و ۱۷۷.
- ↑ جمعه العروسی الحویزی، عبدعلی، نورالثقلین، ج۳، ص۷۴–۷۷، ح ۱۸۴.
- ↑ جمعه العروسی الحویزی، عبدعلی، نورالثقلین، ج۳، ص۷۴–۷۷، ح ۱۷۷.
- ↑ ر. ک. طباطبایی، سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، تهران، دارالکتب الاسلامیه، چاپ پنجم، ۱۳۷۲، ج۱۴، ص۲۲۷.
- ↑ ابن علی الفضل بن الحسن الطبرسی، مجمع البیان، بیروت، دائره المعارف، ج۶–۵، ص۴۱۶ و ص۵۸۵.
- ↑ رعد:۴۳