فقه و مصلحت (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها
A.rezapour (بحث | مشارکتها) |
A.rezapour (بحث | مشارکتها) (ابرابزار) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{در دست ویرایش|کاربر=A.rezapour }} | {{در دست ویرایش|کاربر=A.rezapour}} | ||
{{شروع متن}} | {{شروع متن}} | ||
{{سوال}} | {{سوال}} | ||
| خط ۴۱: | خط ۴۱: | ||
{{درگاه|حوزه و روحانیت}} | {{درگاه|حوزه و روحانیت}} | ||
'''فقه و مصلحت (کتاب)''' اثر ابوالقاسم علیدوست (متولد ۱۳۴۰ش) است که اثر برگزیده کتاب سال جمهوری اسلامی در سال ۱۳۸۹ش شد. | '''فقه و مصلحت (کتاب)''' اثر ابوالقاسم علیدوست (متولد ۱۳۴۰ش) است که اثر برگزیده کتاب سال جمهوری اسلامی در سال ۱۳۸۹ش شد. | ||
از | == نویسنده == | ||
ابوالقاسم علیدوست در سال ۱۳۴۰ش در شهرستان ابرکوه (از توابع استان یزد) متولد شد. در سال ۱۳۵۴ش وارد حوزه علمیه شیراز شد. در آن جا با آیت‌الله شهید دستغیب (ره) آشنا شد و در مدرسه ایمانیه شیراز با مدیریت شهید دستغیب دروس حوزوی را ادامه داد. در سال ۱۳۵۵ به شهر قم مهاجرت کرد. اغلب دروس رسائل، مکاسب و کفایه را نزد آیت‌الله ستوده فرا گرفت و برخی از آن را هم از آیات آقایان کریمی جهرمی، و صلواتی استفاده کرد. از سال ۶۱ در دروس خارج شرکت کرد و ۲ سال درس اصول را به صورت خصوصی از آیت‌الله خاتم یزدی آموخت. | |||
از اساتید ایشان حضرات آیات آقایان فاضل لنکرانی، میرزا جواد تبریزی، ناصر مکارم شیرازی و عمدتاً حضرت آیت الله وحید خراسانی بوده‌اند. فلسفه را با شرح منظومه ملا هادی سبزواری خدمت آیات آقایان گرامی و انصاری شیرازی و اسفار اربعه را نزد عالمانی چون آیات آقایان جوادی آملی، حسن‌زاده آملی، محمدی گیلانی، انصاری شیرازی و مصباح یزدی فرا گرفت. | |||
علیدوست در سال ۷۱–۷۲ تدریس رسائل و مکاسب را در مدرسه حضرت آیت‌الله گلپایگانی آغاز کرد. تدریس خارج اصول را از سال ۱۳۷۵ و خارج فقه را از سال ۱۳۸۲، تدریس فلسفه فقه را در سال ۱۳۸۹ در مدرسه عالی خاتم‌الاوصیا(عج) آغاز نمود. رشته تخصصی علیدوست ادبیات عرب، اصول فقه، فقه، تفسیر و فلسفه فقه است. | |||
فقه و عقل، فقه و عرف، فقه و مصلحت، فقه و حقوق قرار دادها، ادله عام قرآنی، فقه و حقوق قرار دادها، ادله عام روایی، فقه هنر، مصادیق فقه از آثار اوست.<ref>«[http://a-alidoost.ir/persian/page/biography زندگینامه آیت الله علیدوست]»، سایت آیت الله علیدوست، تاریخ درج مطلب: ۰۶ شهریور ۱۳۹۸ش، تاریخ بازدید: ۲۸ شهریور ۱۴۰۲ش.</ref> | |||
== معرفی == | |||
کتاب '''فقه و مصلحت''' در صدد است با نگاه تطبیقی، جایگاه و کارکردهای مصلحت و شیوه تشخیص آن را بر اساس مبانی و منابع فقه اهل بیت(ع) در نظام فقهی- حقوقی اسلام و با توجه به موضوعات و نیازهای نوپدید جست و جو کند.<ref>«[https://poiict.ir/product/فقه-و-مصلحت-اثر-ابوالقاسم-علیدوست فقه و مصلحت اثر ابوالقاسم علیدوست]»، سایت پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، سازمان انتشارات، تاریخ درج مطلب: ۲۹ شهریور ۱۴۰۲ش.</ref> | |||
این کتاب اثر برگزیده کتاب سال جمهوری اسلامی در زمینه فقه و اصول در سال ۱۳۸۹ش، و اثر برگزیده کتاب سال حوزه درسال ۱۳۸۹ش و اثر برگزیده هفمین دوره جشنواره علامه طباطبایی درسال ۱۳۹۰ش شد.<ref>«[http://a-alidoost.ir/persian/page/biography زندگینامه آیت الله علیدوست]»، سایت آیت الله علیدوست، تاریخ درج مطلب: ۰۶ شهریور ۱۳۹۸ش، تاریخ بازدید: ۲۸ شهریور ۱۴۰۲ش.</ref> | |||
او با اشاره به کتاب فقه و مصلحت خود به عنوان دومین اثر خود گفت: چه در کشف احکام و چه در تداوم احکام مشروع، مصلحت | عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با اشاره به چگونگی روی آوردن به بحث مصلحت در فقه افزود: سال ۱۳۶۰، هنگام تحصیل در درس خارج، در بحث مصلحت و قانون اهم و مهم این سؤال برای من مطرح شد که چگونه می‌توان از مصلحت استفاده کرد بدون اینکه گرفتار آسیب‌های آن شد. حجت‌الاسلام و المسلمین علیدوست در ادامه گفت: نقش مهم مصلحت و نبود رویه‌ای ثابت، باعث شد که تحقیقات مفصلی در این زمینه انجام دهم که حاصل آن در کتاب «فقه و مصلحت» جمع‌آوری گردید.<ref>«[http://a-alidoost.ir/persian/news/view/22524/ استفاده از عقل و مصلحت یک ضرورت خطرناک است]»، سایت آیت الله علیدوست، تاریخ درج مطلب: ۵ آذر ۱۳۹۴ش، تاریخ بازدید: ۲۹ شهریور ۱۴۰۲ش.</ref> | ||
او با اشاره به کتاب فقه و مصلحت خود به عنوان دومین اثر خود گفت: چه در کشف احکام و چه در تداوم احکام مشروع، مصلحت می‌تواند کارآمد باشد.<ref>«[http://a-alidoost.ir/persian/news/view/22522/ بی مهری به هریک از علوم انسانی و فقه سبب پیمودن مسیر افراط می‌شود.]»، سایت آیت الله علیدوست، تاریخ درخ مطلب: ۱۲ آبان ۱۳۹۴ش، تاریخ بازدید: ۲۹ شهریور ۱۴۰۲ش.</ref> | |||
== تیتر == | == تیتر == | ||
این کتاب همچنان که از نامش پیداشت نقش مصلحت را در دانش فقه بررسی | این کتاب همچنان که از نامش پیداشت نقش مصلحت را در دانش فقه بررسی می‌کند، با این فرایند که مصلحت چیست؟ آیا ما مصلحت شرعی داریم یا نداریم؟ اگر مصلحت شرعی داریم سنجه تشخیص مصلحت شرعی چیست؟ نهاد تشخیص چیست؟ یا وظیفه تشخیص برعهده کیست؟ شاخصهای مصلحت، اصول مصلحت چیست و … همچنین بحث مستوفایی در مورد مصلحت دارد و بعد از آن کارایی مصلحت در فقه بررسی می‌شود. به این پرسشها پرداخته می‌شود که آیا می‌توانیم مصلحت را در کنار سایر اسناد شرعی قرار دهیم یا اینکه مصلحت کارایی سندی مثل قرآن و سنت و عقل در کشف یا اجرای مکشوف ندارد. | ||
طبق اصطلاحاتی که در کتاب خلق شده و به کار رفته در استنباط اول، استنباط دوم، مصلحت مبدأ، مصلحت معیار، مصلحت موضوع و … به بحث | طبق اصطلاحاتی که در کتاب خلق شده و به کار رفته در استنباط اول، استنباط دوم، مصلحت مبدأ، مصلحت معیار، مصلحت موضوع و … به بحث می‌پردازد و به تدریج به مجمع تشخیص مصلحت نظام و رابطه مجمع تشخیص مصلحت نظام با شورای نگهبان می‌پردازد. اینکه اصلاً نهادی بنام مجمع تشخیص با وجود شورای نگهبان می‌توانیم داشته باشیم یا نه؟ آیا اینها در نظام هرمی و طولی قرار دارند یا نیستند؟ نگاه کتاب هم عموماً نگاه مقارنه است، یعنی بین فقه اهل تسنن و فقه شیعه بحث می‌کند. در حدود ۵۰۰ منبع از کتب شیعه و سنی به‌طور مستقیم در این کتاب استفاده شده است. مقالات زیادی قبل از نشر کتاب به عنوان پیش نشر منتشر شده است. از این کتاب نظریه «نقش مصلحت در فرایند استنباط» تبیین شد. نقش مصلحت در فرایند استنباط ابتدا به عنوان نوآوری و بعداً به عنوان نظریه با درجه عالی در کرسیهای نظریه‌پردازی پذیرفته شد و تا جایی که اطلاع دارم در مجامع مختلف گاهی در قالب تدریس و گفتگو از این کتاب استفاده شده است.<ref>«[http://a-alidoost.ir/persian/news/view/22507/ آثار اندیشمندان در قید حیات را نمی‌خوانیم و به درگذشتگان می‌نازیم]»، سایت آیت الله علیدوست، تاریخ درج مطلب: ۱۸ آذر ۱۳۹۸ش، تاریخ بازدید: ۲۹ شهریور ۱۴۰۲ش.</ref> | ||
== تیتر == | == تیتر == | ||
وی پیرامون هدف از نگارش کتاب، گفت: کتاب فقه و مصلحت در صدد است با نگاه تطبیقی، جایگاه و کارکردهای مصلحت و شیوه تشخیص آن را بر اساس مبانی و منابع فقه اهل بیت (ع) در نظام فقهی- حقوقی اسلام و با توجه به موضوعات و نیازهای نوپدید جست و جو کند. | وی پیرامون هدف از نگارش کتاب، گفت: کتاب فقه و مصلحت در صدد است با نگاه تطبیقی، جایگاه و کارکردهای مصلحت و شیوه تشخیص آن را بر اساس مبانی و منابع فقه اهل بیت(ع) در نظام فقهی- حقوقی اسلام و با توجه به موضوعات و نیازهای نوپدید جست و جو کند. | ||
حجت الاسلام والمسلمین علیدوست ادامه داد: مبادی و مقدمات این پژوهش برآمده از سالیان متمادی تدریس اینجانب در دروس سطح و خارج حوزه | حجت الاسلام والمسلمین علیدوست ادامه داد: مبادی و مقدمات این پژوهش برآمده از سالیان متمادی تدریس اینجانب در دروس سطح و خارج حوزه می‌باشد که سرانجام در قالب طرحنامه پژوهشی تدوین گردید و در چندین مرحله در شورای علمی گروه فقه و حقوق مورد بررسی قرار گرفت. همچنین طی دوران انجام پژوهش بخش‌های مختلف آن در قالب نشست‌های علمی با حضور اندیشمندان به بررسی گذاشته شد و قسمت‌هایی از آن به صورت مقاله علمی در مجلات معتبر منتشر گردید و پس از اتمام پژوهش فقه و مصلحت، بخشی از آن به عنوان یک نوآوری در کرسیهای نظریه‌پردازی نقد و مناظره ارائه شد و پس از چندین جلسه بررسی و مناظره، هیئت داوران آن را با درجه عالی به ثبت رساند.<ref>«[https://hawzah.net/fa/News/View/86993/کتاب-فقه-و-مصلحت-کتاب-سال-جمهوری-اسلامی-ایران-شد کتاب «فقه و مصلحت» کتاب سال جمهوری اسلامی ایران شد.]»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، تاریخ درج مطلب: ۲۱ بهمن ۱۳۸۹ش، تاریخ بازدید: ۲۹ شهریور ۱۴۰۲ش.</ref> | ||
==محتوا== | == محتوا == | ||
این کتاب در سه بخش با ساختار زیر تدوین شده است: | این کتاب در سه بخش با ساختار زیر تدوین شده است: | ||
بخش نخست به تفسیر | بخش نخست به تفسیر واژه‌های محوری تحقیق و بیان کلیات و مبانی بحث می‌پردازد. تبعیت احکام شرع از مصالح و مفاسد موجود در متعلق یا تبعیت جعل احکام از مصلحت در اصل تشریع، امکان یا عدم امکان فهم مصالح و مفاسد مورد نظر شارع، بیان گستره شریعت، اجتهاد و فقه از مباحثی است که در این بخش مطرح شده است. | ||
مباحث بخش دوم در دو فصل سامان یافته است. در فصل اول از جایگاه مصلحت در کشف حکم بحث | مباحث بخش دوم در دو فصل سامان یافته است. در فصل اول از جایگاه مصلحت در کشف حکم بحث می‌شود. موقعیت سندی مصلحت در مذاهب شریعت با استنباط حکم بخشی از مباحث این فصل است. | ||
فصل دوم، از جایگاه مصلحت در تطبیق و اجرای احکام شرعی و فقهی مکشوف، شیوه و نهاد کشف، بحث و گفت و گو | فصل دوم، از جایگاه مصلحت در تطبیق و اجرای احکام شرعی و فقهی مکشوف، شیوه و نهاد کشف، بحث و گفت و گو می‌کند. | ||
بیان معیارها و مبانی فهم و کشف مصالح و | بیان معیارها و مبانی فهم و کشف مصالح و سنجه‌های ترتیب، بررسی شئون شارع و مبینان معصوم شریعت، گفت و گو از افراد یا نهادهای متولّی تشخیص مصالح، بخشی از مباحث این فصل است. | ||
بخش سوم، | بخش سوم، عهده‌دار بحث از پرسشها و شبهه‌ها در یک فصل و آسیب‌های مطرح در اطراف فقه المصالح در فصل دیگر است. کشاکش مصلحت و قانون؛ چیستی، بنیان و گستره حکم حکومی؛ اصل تشریع و جایگاه نهادهای تشخیص مصلحت از موضوع‌هایی است که در فصل یکم از این بخش مورد گفت و گو قرار می‌گیرد. | ||
جمود و اسباب آن؛ مصلحت گرایی افراطی و علل آن؛ نداشتن منطقی بسامان در کاربرد مصلحت؛ غفلت از مصالح بنیادین و | جمود و اسباب آن؛ مصلحت گرایی افراطی و علل آن؛ نداشتن منطقی بسامان در کاربرد مصلحت؛ غفلت از مصالح بنیادین و بی‌توجهی نسبت به لوازم و مقارنات یک یا چند استصلاح از موضوع‌های مطرح در فصل دوم این بخش است.<ref>«[https://hawzah.net/fa/News/View/86993/کتاب-فقه-و-مصلحت-کتاب-سال-جمهوری-اسلامی-ایران-شد کتاب «فقه و مصلحت» کتاب سال جمهوری اسلامی ایران شد.]»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، تاریخ درج مطلب: ۲۱ بهمن ۱۳۸۹ش، تاریخ بازدید: ۲۹ شهریور ۱۴۰۲ش.</ref> | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{پانویس|۲}} | {{پانویس|۲}} | ||
{{شاخه | {{شاخه | ||
| شاخه اصلی = | | شاخه اصلی =حقوق | ||
|شاخه فرعی۱ = | |شاخه فرعی۱ = | ||
|شاخه فرعی۲ = | |شاخه فرعی۲ = | ||
|شاخه فرعی۳ = | |شاخه فرعی۳ = | ||
}} | }} | ||
نسخهٔ ۲۰ سپتامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۲:۵۸
 | این مقاله هماکنون به دست A.rezapour در حال ویرایش است. |
کتاب فقه و مصلحت از کیست و چه محتوایی دارد؟
| فقه و مصلحت | |
|---|---|
 | |
| اطلاعات کتاب | |
| نویسنده | ابوالقاسم علیدوست |
| موضوع | فقه |
| زبان | فارسی |
فقه و مصلحت (کتاب) اثر ابوالقاسم علیدوست (متولد ۱۳۴۰ش) است که اثر برگزیده کتاب سال جمهوری اسلامی در سال ۱۳۸۹ش شد.
نویسنده
ابوالقاسم علیدوست در سال ۱۳۴۰ش در شهرستان ابرکوه (از توابع استان یزد) متولد شد. در سال ۱۳۵۴ش وارد حوزه علمیه شیراز شد. در آن جا با آیت‌الله شهید دستغیب (ره) آشنا شد و در مدرسه ایمانیه شیراز با مدیریت شهید دستغیب دروس حوزوی را ادامه داد. در سال ۱۳۵۵ به شهر قم مهاجرت کرد. اغلب دروس رسائل، مکاسب و کفایه را نزد آیت‌الله ستوده فرا گرفت و برخی از آن را هم از آیات آقایان کریمی جهرمی، و صلواتی استفاده کرد. از سال ۶۱ در دروس خارج شرکت کرد و ۲ سال درس اصول را به صورت خصوصی از آیت‌الله خاتم یزدی آموخت.
از اساتید ایشان حضرات آیات آقایان فاضل لنکرانی، میرزا جواد تبریزی، ناصر مکارم شیرازی و عمدتاً حضرت آیت الله وحید خراسانی بوده‌اند. فلسفه را با شرح منظومه ملا هادی سبزواری خدمت آیات آقایان گرامی و انصاری شیرازی و اسفار اربعه را نزد عالمانی چون آیات آقایان جوادی آملی، حسن‌زاده آملی، محمدی گیلانی، انصاری شیرازی و مصباح یزدی فرا گرفت.
علیدوست در سال ۷۱–۷۲ تدریس رسائل و مکاسب را در مدرسه حضرت آیت‌الله گلپایگانی آغاز کرد. تدریس خارج اصول را از سال ۱۳۷۵ و خارج فقه را از سال ۱۳۸۲، تدریس فلسفه فقه را در سال ۱۳۸۹ در مدرسه عالی خاتم‌الاوصیا(عج) آغاز نمود. رشته تخصصی علیدوست ادبیات عرب، اصول فقه، فقه، تفسیر و فلسفه فقه است.
فقه و عقل، فقه و عرف، فقه و مصلحت، فقه و حقوق قرار دادها، ادله عام قرآنی، فقه و حقوق قرار دادها، ادله عام روایی، فقه هنر، مصادیق فقه از آثار اوست.[۱]
معرفی
کتاب فقه و مصلحت در صدد است با نگاه تطبیقی، جایگاه و کارکردهای مصلحت و شیوه تشخیص آن را بر اساس مبانی و منابع فقه اهل بیت(ع) در نظام فقهی- حقوقی اسلام و با توجه به موضوعات و نیازهای نوپدید جست و جو کند.[۲]
این کتاب اثر برگزیده کتاب سال جمهوری اسلامی در زمینه فقه و اصول در سال ۱۳۸۹ش، و اثر برگزیده کتاب سال حوزه درسال ۱۳۸۹ش و اثر برگزیده هفمین دوره جشنواره علامه طباطبایی درسال ۱۳۹۰ش شد.[۳]
عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با اشاره به چگونگی روی آوردن به بحث مصلحت در فقه افزود: سال ۱۳۶۰، هنگام تحصیل در درس خارج، در بحث مصلحت و قانون اهم و مهم این سؤال برای من مطرح شد که چگونه می‌توان از مصلحت استفاده کرد بدون اینکه گرفتار آسیب‌های آن شد. حجت‌الاسلام و المسلمین علیدوست در ادامه گفت: نقش مهم مصلحت و نبود رویه‌ای ثابت، باعث شد که تحقیقات مفصلی در این زمینه انجام دهم که حاصل آن در کتاب «فقه و مصلحت» جمع‌آوری گردید.[۴]
او با اشاره به کتاب فقه و مصلحت خود به عنوان دومین اثر خود گفت: چه در کشف احکام و چه در تداوم احکام مشروع، مصلحت می‌تواند کارآمد باشد.[۵]
تیتر
این کتاب همچنان که از نامش پیداشت نقش مصلحت را در دانش فقه بررسی می‌کند، با این فرایند که مصلحت چیست؟ آیا ما مصلحت شرعی داریم یا نداریم؟ اگر مصلحت شرعی داریم سنجه تشخیص مصلحت شرعی چیست؟ نهاد تشخیص چیست؟ یا وظیفه تشخیص برعهده کیست؟ شاخصهای مصلحت، اصول مصلحت چیست و … همچنین بحث مستوفایی در مورد مصلحت دارد و بعد از آن کارایی مصلحت در فقه بررسی می‌شود. به این پرسشها پرداخته می‌شود که آیا می‌توانیم مصلحت را در کنار سایر اسناد شرعی قرار دهیم یا اینکه مصلحت کارایی سندی مثل قرآن و سنت و عقل در کشف یا اجرای مکشوف ندارد.
طبق اصطلاحاتی که در کتاب خلق شده و به کار رفته در استنباط اول، استنباط دوم، مصلحت مبدأ، مصلحت معیار، مصلحت موضوع و … به بحث می‌پردازد و به تدریج به مجمع تشخیص مصلحت نظام و رابطه مجمع تشخیص مصلحت نظام با شورای نگهبان می‌پردازد. اینکه اصلاً نهادی بنام مجمع تشخیص با وجود شورای نگهبان می‌توانیم داشته باشیم یا نه؟ آیا اینها در نظام هرمی و طولی قرار دارند یا نیستند؟ نگاه کتاب هم عموماً نگاه مقارنه است، یعنی بین فقه اهل تسنن و فقه شیعه بحث می‌کند. در حدود ۵۰۰ منبع از کتب شیعه و سنی به‌طور مستقیم در این کتاب استفاده شده است. مقالات زیادی قبل از نشر کتاب به عنوان پیش نشر منتشر شده است. از این کتاب نظریه «نقش مصلحت در فرایند استنباط» تبیین شد. نقش مصلحت در فرایند استنباط ابتدا به عنوان نوآوری و بعداً به عنوان نظریه با درجه عالی در کرسیهای نظریه‌پردازی پذیرفته شد و تا جایی که اطلاع دارم در مجامع مختلف گاهی در قالب تدریس و گفتگو از این کتاب استفاده شده است.[۶]
تیتر
وی پیرامون هدف از نگارش کتاب، گفت: کتاب فقه و مصلحت در صدد است با نگاه تطبیقی، جایگاه و کارکردهای مصلحت و شیوه تشخیص آن را بر اساس مبانی و منابع فقه اهل بیت(ع) در نظام فقهی- حقوقی اسلام و با توجه به موضوعات و نیازهای نوپدید جست و جو کند.
حجت الاسلام والمسلمین علیدوست ادامه داد: مبادی و مقدمات این پژوهش برآمده از سالیان متمادی تدریس اینجانب در دروس سطح و خارج حوزه می‌باشد که سرانجام در قالب طرحنامه پژوهشی تدوین گردید و در چندین مرحله در شورای علمی گروه فقه و حقوق مورد بررسی قرار گرفت. همچنین طی دوران انجام پژوهش بخش‌های مختلف آن در قالب نشست‌های علمی با حضور اندیشمندان به بررسی گذاشته شد و قسمت‌هایی از آن به صورت مقاله علمی در مجلات معتبر منتشر گردید و پس از اتمام پژوهش فقه و مصلحت، بخشی از آن به عنوان یک نوآوری در کرسیهای نظریه‌پردازی نقد و مناظره ارائه شد و پس از چندین جلسه بررسی و مناظره، هیئت داوران آن را با درجه عالی به ثبت رساند.[۷]
محتوا
این کتاب در سه بخش با ساختار زیر تدوین شده است:
بخش نخست به تفسیر واژه‌های محوری تحقیق و بیان کلیات و مبانی بحث می‌پردازد. تبعیت احکام شرع از مصالح و مفاسد موجود در متعلق یا تبعیت جعل احکام از مصلحت در اصل تشریع، امکان یا عدم امکان فهم مصالح و مفاسد مورد نظر شارع، بیان گستره شریعت، اجتهاد و فقه از مباحثی است که در این بخش مطرح شده است.
مباحث بخش دوم در دو فصل سامان یافته است. در فصل اول از جایگاه مصلحت در کشف حکم بحث می‌شود. موقعیت سندی مصلحت در مذاهب شریعت با استنباط حکم بخشی از مباحث این فصل است.
فصل دوم، از جایگاه مصلحت در تطبیق و اجرای احکام شرعی و فقهی مکشوف، شیوه و نهاد کشف، بحث و گفت و گو می‌کند.
بیان معیارها و مبانی فهم و کشف مصالح و سنجه‌های ترتیب، بررسی شئون شارع و مبینان معصوم شریعت، گفت و گو از افراد یا نهادهای متولّی تشخیص مصالح، بخشی از مباحث این فصل است.
بخش سوم، عهده‌دار بحث از پرسشها و شبهه‌ها در یک فصل و آسیب‌های مطرح در اطراف فقه المصالح در فصل دیگر است. کشاکش مصلحت و قانون؛ چیستی، بنیان و گستره حکم حکومی؛ اصل تشریع و جایگاه نهادهای تشخیص مصلحت از موضوع‌هایی است که در فصل یکم از این بخش مورد گفت و گو قرار می‌گیرد.
جمود و اسباب آن؛ مصلحت گرایی افراطی و علل آن؛ نداشتن منطقی بسامان در کاربرد مصلحت؛ غفلت از مصالح بنیادین و بی‌توجهی نسبت به لوازم و مقارنات یک یا چند استصلاح از موضوع‌های مطرح در فصل دوم این بخش است.[۸]
منابع
- ↑ «زندگینامه آیت الله علیدوست»، سایت آیت الله علیدوست، تاریخ درج مطلب: ۰۶ شهریور ۱۳۹۸ش، تاریخ بازدید: ۲۸ شهریور ۱۴۰۲ش.
- ↑ «فقه و مصلحت اثر ابوالقاسم علیدوست»، سایت پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، سازمان انتشارات، تاریخ درج مطلب: ۲۹ شهریور ۱۴۰۲ش.
- ↑ «زندگینامه آیت الله علیدوست»، سایت آیت الله علیدوست، تاریخ درج مطلب: ۰۶ شهریور ۱۳۹۸ش، تاریخ بازدید: ۲۸ شهریور ۱۴۰۲ش.
- ↑ «استفاده از عقل و مصلحت یک ضرورت خطرناک است»، سایت آیت الله علیدوست، تاریخ درج مطلب: ۵ آذر ۱۳۹۴ش، تاریخ بازدید: ۲۹ شهریور ۱۴۰۲ش.
- ↑ «بی مهری به هریک از علوم انسانی و فقه سبب پیمودن مسیر افراط می‌شود.»، سایت آیت الله علیدوست، تاریخ درخ مطلب: ۱۲ آبان ۱۳۹۴ش، تاریخ بازدید: ۲۹ شهریور ۱۴۰۲ش.
- ↑ «آثار اندیشمندان در قید حیات را نمی‌خوانیم و به درگذشتگان می‌نازیم»، سایت آیت الله علیدوست، تاریخ درج مطلب: ۱۸ آذر ۱۳۹۸ش، تاریخ بازدید: ۲۹ شهریور ۱۴۰۲ش.
- ↑ «کتاب «فقه و مصلحت» کتاب سال جمهوری اسلامی ایران شد.»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، تاریخ درج مطلب: ۲۱ بهمن ۱۳۸۹ش، تاریخ بازدید: ۲۹ شهریور ۱۴۰۲ش.
- ↑ «کتاب «فقه و مصلحت» کتاب سال جمهوری اسلامی ایران شد.»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، تاریخ درج مطلب: ۲۱ بهمن ۱۳۸۹ش، تاریخ بازدید: ۲۹ شهریور ۱۴۰۲ش.