امام زمان(ع) در دعاهای ماه رمضان: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی پاسخ
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{در دست ویرایش|کاربر=Shamloo}} {{شروع متن}} {{سوال}} آیا در دعاهای ماه رمضان از امام زمان(ع) یادی شده است؟ {{پایان سوال}} {{پاسخ}} ماه رمضان، بهار قرآن و هنگامه‌ي معطر شدن جان‌هاي مؤمنان با عطر دل نواز آيه‌هاي الهي است. رسول گرامي اسلام ـ صلّي الله عليه و...» ایجاد کرد)
 
(ابرابزار)
خط ۵: خط ۵:
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
ماه رمضان، بهار قرآن و هنگامه‌ي معطر شدن جان‌هاي مؤمنان با عطر دل نواز آيه‌هاي الهي است.
ماه رمضان، بهار قرآن و هنگامهٔ معطر شدن جان‌های مؤمنان با عطر دل نواز آیه‌های الهی است.
رسول گرامي اسلام ـ صلّي الله عليه و آله و سلّم ـ عترت خود را همراه و قرين قرآن ناميد، پس رمضان همان گونه كه بهار قرآن است. بايد بهار ولايت نيز باشد. به همين خاطر در اين ماه آن چنان كه از سوي پيشوايان ديني به قرآن دعوت شده است، جويندگان حقيقت به ولايت و امامت نيز فرا خوانده شده‌اند. اين حقيقت را در ادعيه‌اي از ماه مبارك رمضان كه در ارتباط با امام مهدي ـ عجل الله تعالي فرجه الشريف ـ است به عيان مي‌توان مشاهده كرد.
رسول گرامی اسلام ـ صلّی الله علیه و آله و سلّم ـ عترت خود را همراه و قرین قرآن نامید، پس رمضان همان گونه که بهار قرآن است. باید بهار ولایت نیز باشد. به همین خاطر در این ماه آن چنان‌که از سوی پیشوایان دینی به قرآن دعوت شده است، جویندگان حقیقت به ولایت و امامت نیز فرا خوانده شده‌اند. این حقیقت را در ادعیه‌ای از ماه مبارک رمضان که در ارتباط با امام مهدی ـ عجل الله تعالی فرجه الشریف ـ است به عیان می‌توان مشاهده کرد.
ما در اينجا برخي از اين ادعيه را از كتاب شريف مكيال المكارم[1] نقل مي‌كنيم. در اين كتاب در اين رابطه چنين آمده است:
ما در اینجا برخی از این ادعیه را از کتاب شریف مکیال المکارم[۱] نقل می‌کنیم. در این کتاب در این رابطه چنین آمده است:
تمام ماه رمضان
تمام ماه رمضان
(يكي از زمان‌هايي كه دعاي براي امام مهدي ـ عجل الله تعالي فرجه الشريف ـ در آن سفارش شده است، تمام ماه رمضان است.) به خصوص در شب‌هاي آن ماه شريف، زيرا كه اين ماه بهار دعا كردن است، و اين هم بهترين دعاها مي‌باشد. از همين روي از خود آن حضرت ـ كه خداوند فرجش را برساند ـ أمر و اهتمام به دعاي افتتاح در شبهاي اين ماه رسيده است. بنابراين از خواندن آن غافل مشو كه جدّاً دعايي است نفيس، و جامع مطالب دنيا و آخرت مي‌باشد.
(یکی از زمان‌هایی که دعای برای امام مهدی ـ عجل الله تعالی فرجه الشریف ـ در آن سفارش شده است، تمام ماه رمضان است) به خصوص در شب‌های آن ماه شریف، زیرا که این ماه بهار دعا کردن است، و این هم بهترین دعاها می‌باشد. از همین روی از خود آن حضرت ـ که خداوند فرجش را برساند ـ أمر و اهتمام به دعای افتتاح در شبهای این ماه رسیده است؛ بنابراین از خواندن آن غافل مشو که جدّاً دعایی است نفیس، و جامع مطالب دنیا و آخرت می‌باشد.
و نيز مؤيد اين مطلب است آن كه رئيس محدثين شيخ بزرگوار صدوق ـ رحمة الله عليه ـ در كتاب فضائل شهر رمضان به سند خود از حضرت امام رضا ـ عليه السّلام ـ آورده كه درباره‌ي خوبي‌هاي ماه رمضان فرمود: كارهاي نيك در ماه رمضان پذيرفته شود و بدي‌ها آمرزيده گردد. هر كس در ماه رمضان يك آيه از كتاب خداي ـ عز و جل ـ بخواند چنان است كه در ماه‌هاي ديگر ختم قرآن كند، و هر كه در اين ماه به روي برادر مؤمنش بخندد، روز قيامت او را ملاقات ننمايد جز اين كه در روي او خنده آورد، و وي را به بهشت مژده دهد، و هر كس در اين ماه مؤمني را ياري كند خداي تعالي او را در درگذشتن از صراط ياري نمايد. روي كه قدم‌ها در آن خواهد لغزيد، و هر آن كه در اين ماه خشم خود را فرو گيرد، خداوند روز قيامت خشم خود را از او باز دارد، و كسي كه در آن اندوهگيني را دادرس شود خدايش از بيم بزرگ روز قيامت در امان دارد، و هر كه در اين ماه ستمديده‌اي را ياري نمايد خداوند او را بر هر كسي كه در دنيا با وي دشمني ورزد ياري فرمايد، و روز قيامت هنگام سنجش اعمال و حساب نيز ياريش كند.
و نیز مؤید این مطلب است آن که رئیس محدثین شیخ بزرگوار صدوق ـ رحمة الله علیه ـ در کتاب فضائل شهر رمضان به سند خود از حضرت امام رضا ـ علیه السّلام ـ آورده که دربارهٔ خوبی‌های ماه رمضان فرمود: کارهای نیک در ماه رمضان پذیرفته شود و بدی‌ها آمرزیده گردد. هر کس در ماه رمضان یک آیه از کتاب خدای ـ عز و جل ـ بخواند چنان است که در ماه‌های دیگر ختم قرآن کند، و هر که در این ماه به روی برادر مؤمنش بخندد، روز قیامت او را ملاقات ننماید جز این که در روی او خنده آورد، و وی را به بهشت مژده دهد، و هر کس در این ماه مؤمنی را یاری کند خدای تعالی او را در درگذشتن از صراط یاری نماید. روی که قدم‌ها در آن خواهد لغزید، و هر آن که در این ماه خشم خود را فرو گیرد، خداوند روز قیامت خشم خود را از او بازدارد، و کسی که در آن اندوهگینی را دادرس شود خدایش از بیم بزرگ روز قیامت در امان دارد، و هر که در این ماه ستمدیده‌ای را یاری نماید خداوند او را بر هر کسی که در دنیا با وی دشمنی ورزد یاری فرماید، و روز قیامت هنگام سنجش اعمال و حساب نیز یاریش کند.
ماه رمضان؛ ماه بركت؛ ماه رحمت؛ ماه مغفرت؛ و ماه توبه و بازگشت (به درگاه خداوند) است، و هر كس در ماه رمضان آمرزيده نشود پس در چه ماهي آمرزيده خواهد شد!؟ پس از خداوند بخواهيد كه روزه را از شما بپذيرد. و آن رمضان را آخرين رمضان شما قرار ندهد، و اين كه شما را در اين ماه براي فرمانبرداريش توفيق بخشد، و از نافرمانيش محفوظ بدارد، كه او بهترين سئوال شدگان است.[2]
ماه رمضان؛ ماه برکت؛ ماه رحمت؛ ماه مغفرت؛ و ماه توبه و بازگشت (به درگاه خداوند) است، و هر کس در ماه رمضان آمرزیده نشود پس در چه ماهی آمرزیده خواهد شد!؟ پس از خداوند بخواهید که روزه را از شما بپذیرد. و آن رمضان را آخرین رمضان شما قرار ندهد، و این که شما را در این ماه برای فرمانبرداریش توفیق بخشد، و از نافرمانیش محفوظ بدارد، که او بهترین سئوال شدگان است.[۲]
مي‌گويم: در باب پنجم گفتيم كه دعا براي تعجيل فرج و گشايش امر مولايمان حضرت حجت ـ عجل الله تعالي فرجه ـ از اقسام ياري و كمك مي‌باشد، كه در اين جهت شريف ياري كردن مؤمن تأكيد شده اين كه در اين ماه مبارك به آن عمل گردد، و بدون شك ياري كردن امام ـ عليه السلام ـ بهترين و تمام‌ترين اصناف ياري كردن است.
می‌گویم: در باب پنجم گفتیم که دعا برای تعجیل فرج و گشایش امر مولایمان حضرت حجت ـ عجل الله تعالی فرجه ـ از اقسام یاری و کمک می‌باشد، که در این جهت شریف یاری کردن مؤمن تأکید شده این که در این ماه مبارک به آن عمل گردد، و بدون شک یاری کردن امام ـ علیه السلام ـ بهترین و تمام‌ترین اصناف یاری کردن است.
و گواه بر آنچه ذكر شد از اهتمام به آن در ماه رمضان: دعايي است كه در كتاب اقبال و زاد المعاد از امام چهارم سيد العابدين و فرزندش ابو جعفر باقر ـ عليه السلام ـ روايت آمده كه اولش چنين است: «اللهم هذا شهر رمضان... و در آن آمده: أسألك أن تنصر خليفة محمد و وصيّ محمد و القائم بالقسط من أوصياء محمد صلواتك عليه و عليهم أعطف عليهم نصرك...»؛ خدايا اين ماه رمضان است... از تو مي‌خواهم كه جانشين محمد و وصي محمد و قيام كننده‌ي به عدالت از اوصياء محمد ـ كه درودهايت بر او و ايشان باد ـ را ياري نمايي، ياريت را بر آنان معطوف بدار.
و گواه بر آنچه ذکر شد از اهتمام به آن در ماه رمضان: دعایی است که در کتاب اقبال و زاد المعاد از امام چهارم سید العابدین و فرزندش ابو جعفر باقر ـ علیه السلام ـ روایت آمده که اولش چنین است: «اللهم هذا شهر رمضان… و در آن آمده: أسألک أن تنصر خلیفة محمد و وصیّ محمد و القائم بالقسط من أوصیاء محمد صلواتک علیه و علیهم أعطف علیهم نصرک…»؛ خدایا این ماه رمضان است… از تو می‌خواهم که جانشین محمد و وصی محمد و قیام کنندهٔ به عدالت از اوصیاء محمد ـ که درودهایت بر او و ایشان باد ـ را یاری نمایی، یاریت را بر آنان معطوف بدار.
و نيز شاهد بر آن است روايتي كه ثقة الاسلام محمد بن يعقوب كليني ـ رحمة الله عليه ـ در كتاب الصوم فروع كافي از محمد بن عيسي به سند خود از امامان ـ عليه السلام ـ آورده كه فرمود: اين دعا را شب بيست و سوم ماه رمضان در حال سجده و برخاستن و نشستن و در هر حال تكرار مي‌كني، و نيز هر قدر كه مي‌تواني و هرگاه كه به يادت آمد در دوران زندگيت، پس از حمد خداي تبارك و تعالي و درود بر پيغمبر ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ بگو: «الهم كن لوليك فلان بن فلان في هذه الساعة و في كل ساعة وليا و حافظا و ناصرا و دليلا و قائدا و عينا حتي تسكنه أرضك طوعا و تمتّعه فيها طويلا.»[3] خداوندا براي ولي خودت فلان فرزند فلان (در هر زماني شيعيان نام امام عصر و نام پدرش را مي‌گفتند و در زمان ما بايد گفت: حجت بن الحسن عليه و علي آبائه السلام ـ مترجم) در اين ساعت و هر ساعت سرپرست و نگهدار و ياور و راهنما و پيشوا و مددكار باش تا اين كه او را در زمين خويش (فرمانرواي) مطاع گرداني و در آن دوراني طولاني بهره‌مند سازي.
و نیز شاهد بر آن است روایتی که ثقة الاسلام محمد بن یعقوب کلینی ـ رحمة الله علیه ـ در کتاب الصوم فروع کافی از محمد بن عیسی به سند خود از امامان ـ علیه السلام ـ آورده که فرمود: این دعا را شب بیست و سوم ماه رمضان در حال سجده و برخاستن و نشستن و در هر حال تکرار می‌کنی، و نیز هر قدر که می‌توانی و هرگاه که به یادت آمد در دوران زندگیت، پس از حمد خدای تبارک و تعالی و درود بر پیغمبر ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ بگو: «الهم کن لولیک فلان بن فلان فی هذه الساعة و فی کل ساعة ولیا و حافظا و ناصرا و دلیلا و قائدا و عیناً حتی تسکنه أرضک طوعا و تمتّعه فیها طویلا.»[۳] خداوندا برای ولی خودت فلان فرزند فلان (در هر زمانی شیعیان نام امام عصر و نام پدرش را می‌گفتند و در زمان ما باید گفت: حجت بن الحسن علیه و علی آبائه السلام ـ مترجم) در این ساعت و هر ساعت سرپرست و نگهدار و یاور و راهنما و پیشوا و مددکار باش تا این که او را در زمین خویش (فرمانروای) مطاع گردانی و در آن دورانی طولانی بهره‌مند سازی.
اين حديث شريف دلالت دارد بر اين كه دعا كردن براي آن امر بزرگ (زودتر شدن ظهور) در شب بيست و سوم ماه رمضان مهمتر و مؤكدتر است از وقتها و زمان‌هاي ديگر، همچنان كه در ماه رمضان از ساير ماهها تأكيد بيشتري دارد،‌به جهت اين كه جهات استجابت و روي آوردن به درگاه خداوند و پاداش در آن شب جمع است، و نيز فرشتگان و روح در آن شب فرود مي‌آيند، و درهاي فتح و رحمت آن قدر گشوده مي‌شود كه در شب‌هاي ديگر گشوده نشوند. و بلكه از صريح بعضي از روايات به دست مي‌آيد كه آن شب همان شب قدر است كه از هزار ماه بهتر مي‌باشد، چنان كه ثقة الاسلام محمد بن يعقوب كليني ـ رحمة الله عليه ـ در كتاب اصول كافي باب النوادر كتاب فضل القرآن به سند خود از حضرت امام صادق ـ عليه السلام ـ از پيغمبر ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ آورده كه فرمود: قرآن در بيست و سوم ماه رمضان فرود آمد.[4] اين حديث به ضميميه‌ي اين كه خداي عز و جل فرمود: «انا انزلناه في ليلة القدر» ما (قرآن) را در شب قدر فرو فرستاديم؛[5] دلالت دارد بر اين كه شب قدر همان شب بيست و سوم ماه رمضان است، و اين براي اهل بينش واضح است.
این حدیث شریف دلالت دارد بر این که دعا کردن برای آن امر بزرگ (زودتر شدن ظهور) در شب بیست و سوم ماه رمضان مهمتر و مؤکدتر است از وقتها و زمان‌های دیگر، همچنان که در ماه رمضان از سایر ماه‌ها تأکید بیشتری دارد، به جهت این که جهات استجابت و روی آوردن به درگاه خداوند و پاداش در آن شب جمع است، و نیز فرشتگان و روح در آن شب فرود می‌آیند، و درهای فتح و رحمت آن قدر گشوده می‌شود که در شب‌های دیگر گشوده نشوند. و بلکه از صریح بعضی از روایات به دست می‌آید که آن شب همان شب قدر است که از هزار ماه بهتر می‌باشد، چنان‌که ثقة الاسلام محمد بن یعقوب کلینی ـ رحمة الله علیه ـ در کتاب اصول کافی باب النوادر کتاب فضل القرآن به سند خود از حضرت امام صادق ـ علیه السلام ـ از پیغمبر ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ آورده که فرمود: قرآن در بیست و سوم ماه رمضان فرود آمد.[۴] این حدیث به ضمیمیهٔ این که خدای عز و جل فرمود: «انا انزلناه فی لیلة القدر» ما (قرآن) را در شب قدر فرو فرستادیم؛[۵] دلالت دارد بر این که شب قدر همان شب بیست و سوم ماه رمضان است، و این برای اهل بینش واضح است.
و محقق نوري ـ رحمة الله عليه ـ در كتاب النجم الثاقب دعاي مزبور را به گونه‌ي مبسوطي از كتاب المضمار تأليف سيد علماي بزرگوار آن كه شايسته است عموم اهل بينش به او اقتدا كنند سيد علي بن طاووس ـ رحمة الله عليه ـ نقل كرده است، دعا چنين است: «اللهمّ كن لوليك القائم بأمرك الحجة بن الحسن المهدي عليه و علي آبائه أفضل الصلاة و السلام في هذه الساعة و في كل ساعة ولياً و حافظاً و قائداً و ناصراً و دليلاً و مؤيّداً (مريداً ـ خ ل) حتي تسكنه أرضك طوعاً و تمتّعه فيها طولاّ و عرضاً و تجعله من الائمة الوارثين اللهم انصره و انتصر به و اجعل النصر منك له و علي يده و اجعل النصر له و الفتح علي وجهه و لا توجه الأمر الي غيره اللهم اظهر به دينك و سنة نبيك صلي الله عليه و آله حتي لا يستخفي بشيء من الحق مخافة احد من الخلق اللهم اني ارغب اليك في دولة كريمة تعزّ بها الاسلام و اهله و تذلّ بها النفاق و اهله و تجعلنا فيها من الدّعاة الي طاعتك و القادة الي سبيك و آتنا في الدنيا حسنة و في الآخرة حسنة و قنا عذاب النار و اجمع لنا خير الدارين و اقض عنا جميع ما تحبّ فيهما و اجعل لنا في ذلك الخيرة برحمتك و منّك في عافية آمين ربّ العالمين و زدنا من فضلك و يدك الملاء فانّ كلّ معط ينقص من ملكه و عطاؤك يزيد في ملكك»؛ ‌خداوندا براي ولي قائم به أمرت حجت بن الحسن مهدي ـ كه بر او و بر پدرانش بهترين درود و سلام باد ـ در اين ساعت و در همه‌ي ساعت‌ها سرپرست و نگهبان و پيشوا و ياور و راهنما و تأييد كننده (يا خواهان) باش تا اين كه بر سراسر زمينت فرمانرواي مطاعش سازي و از كران تا كران گيتي برخوردارش نمايي، و او و فرزندانش را از امامانِ وارث قرار دهي، خدايا او را ياري نموده و به وسيله‌ي او پيروزي را براي (دين) خويش تحقق بخش، و نصرت خود را براي او و به دست او فراهم آور، و ياري را به او اختصاص ده،‌و فتح و پيروزي را به روي او بگشاي و امر (حكومت) را به غير او متوجه مساز، خداوندا دينت و سنت پيغمبرت ـ كه درود و سلامت بر او و خاندانش باد ـ را به او آشكار كن، تا چيزي از حق را از بيم احدي از خلق مخفي ندارد، خدايا من به درگاه تو زاري مي‌كنم به جهت دولتي گرامي كه اسلام و اهل آن را به آن عزت دهي و نفاق و اهل آن را خوار گرداني، و ما را در آن دولت از دعوت كنندگان به سوي طاعتت قرار داده و در شمار راهنمايان به راهت منظور داري، و در دنيا حسنه‌اي و در آخرت حسنه‌اي به ما عنايت فرماي و ما را از عذاب آتش نگهدار، و خير دنيا و آخرت را براي ما فراهم ساز، و تمام آنچه در آن دوست داري براي ما قرار ده، و اختيار آن را برايمان محفوظ بدار به رحمت و منت خودت و با عافيت، اجابت فرماي اي پروردگار عالميان،‌و از فضل و نعمتت بر ما بيفزاي پيمانه‌مان را) پر كن، كه هر بخشنده‌اي از داراييش كاسته مي‌شود، ولي عطاي تو در ملكت مي‌افزايد.
و محقق نوری ـ رحمة الله علیه ـ در کتاب النجم الثاقب دعای مزبور را به گونهٔ مبسوطی از کتاب المضمار تألیف سید علمای بزرگوار آن که شایسته است عموم اهل بینش به او اقتدا کنند سید علی بن طاووس ـ رحمة الله علیه ـ نقل کرده است، دعا چنین است: «اللهمّ کن لولیک القائم بأمرک الحجة بن الحسن المهدی علیه و علی آبائه أفضل الصلاة و السلام فی هذه الساعة و فی کل ساعة ولیاً و حافظاً و قائداً و ناصراً و دلیلاً و مؤیّداً (مریداً ـ خ ل) حتی تسکنه أرضک طوعاً و تمتّعه فیها طولاّ و عرضاً و تجعله من الائمة الوارثین اللهم انصره و انتصر به و اجعل النصر منک له و علی یده و اجعل النصر له و الفتح علی وجهه و لا توجه الأمر الی غیره اللهم اظهر به دینک و سنة نبیک صلی الله علیه و آله حتی لا یستخفی بشیء من الحق مخافة احد من الخلق اللهم انی ارغب الیک فی دولة کریمة تعزّ بها الاسلام و اهله و تذلّ بها النفاق و اهله و تجعلنا فیها من الدّعاة الی طاعتک و القادة الی سبیک و آتنا فی الدنیا حسنة و فی الآخرة حسنة و قنا عذاب النار و اجمع لنا خیر الدارین و اقض عنا جمیع ما تحبّ فیهما و اجعل لنا فی ذلک الخیرة برحمتک و منّک فی عافیة آمین ربّ العالمین و زدنا من فضلک و یدک الملاء فانّ کلّ معط ینقص من ملکه و عطاؤک یزید فی ملکک»؛ خداوندا برای ولی قائم به أمرت حجت بن الحسن مهدی ـ که بر او و بر پدرانش بهترین درود و سلام باد ـ در این ساعت و در همهٔ ساعت‌ها سرپرست و نگهبان و پیشوا و یاور و راهنما و تأیید کننده (یا خواهان) باش تا این که بر سراسر زمینت فرمانروای مطاعش سازی و از کران تا کران گیتی برخوردارش نمایی، و او و فرزندانش را از امامانِ وارث قرار دهی، خدایا او را یاری نموده و به وسیلهٔ او پیروزی را برای (دین) خویش تحقق بخش، و نصرت خود را برای او و به دست او فراهم آور، و یاری را به او اختصاص ده، و فتح و پیروزی را به روی او بگشای و امر (حکومت) را به غیر او متوجه مساز، خداوندا دینت و سنت پیغمبرت ـ که درود و سلامت بر او و خاندانش باد ـ را به او آشکار کن، تا چیزی از حق را از بیم احدی از خلق مخفی ندارد، خدایا من به درگاه تو زاری می‌کنم به جهت دولتی گرامی که اسلام و اهل آن را به آن عزت دهی و نفاق و اهل آن را خوار گردانی، و ما را در آن دولت از دعوت کنندگان به سوی طاعتت قرار داده و در شمار راهنمایان به راهت منظور داری، و در دنیا حسنه‌ای و در آخرت حسنه‌ای به ما عنایت فرمای و ما را از عذاب آتش نگهدار، و خیر دنیا و آخرت را برای ما فراهم ساز، و تمام آنچه در آن دوست داری برای ما قرار ده، و اختیار آن را برایمان محفوظ بدار به رحمت و منت خودت و با عافیت، اجابت فرمای ای پروردگار عالمیان، و از فضل و نعمتت بر ما بیفزای پیمانه‌مان را) پر کن، که هر بخشنده‌ای از داراییش کاسته می‌شود، ولی عطای تو در ملکت می‌افزاید.
شب ششم ماه رمضان
شب ششم ماه رمضان
از دعايي كه در اقبال از كتاب محمد بن ابي قره نقل شده به دست مي‌آيد، دعا اين است: «اللهم لك الحمد و اليك المشتكي اللهم أنت الواحد القديم و الآخر الدائم و الرّبّ الخالق و الديان يوم الدين تفعل ما تشاء بلا مغالبة و تعطي من تشاء بلا منّ و تمنع ما تشاء بلا ظلم و تداول الايام بين الناس و يركبون طبقاً عن طبق أسالك يا ذاالجلال و الاكرام و العزة التي لا ترام و أسئلك يا الله و أسئلك يا رحمن اسئلك أن تصلي علي محمد و آل محمد و أن تعجل فرج آل محمد و فرجنا بفرجهم و تقبل صومي و أسئلك خير ما أرجو منك و أعوذ بك من شرّ ما أحذر إن أنت خذلت فبعد الحجة و إن أنت عصمت فبتمام النّعمة يا صاحب محمد يوم حنين و صاحبه و مؤيده يوم بدر و خيبر و الموطن التي نصرت فيها نبيّك عليه و آله السلام يا مبير الجبارين و يا عاصم النبيين أسئلك أقسم عليك بحق يس و القرآن الحكيم و بحق طه و ساير القرآن العظيم أن تصلي علي محمد و آل محمد و أن تحصرني عن الذنوب و الخطايا و أن تزيدني في هذا الشهر العظيم تأييداً تربط به علي جأشي و تسدّ به علي خلّتي اللّهمّ إني ادرء بك في نحور أعدائي لا أجدلي غيرك‌ها أنا بين يديك فاصنع بي‌ما شئت لا يصيبني إلاّ ما كتبت لي أنت حسبي و نعم الوكيل.»[6]
از دعایی که در اقبال از کتاب محمد بن ابی قره نقل شده به دست می‌آید، دعا این است: «اللهم لک الحمد و الیک المشتکی اللهم أنت الواحد القدیم و الآخر الدائم و الرّبّ الخالق و الدیان یوم الدین تفعل ما تشاء بلا مغالبة و تعطی من تشاء بلا منّ و تمنع ما تشاء بلا ظلم و تداول الایام بین الناس و یرکبون طبقاً عن طبق أسالک یا ذاالجلال و الاکرام و العزة آلتی لا ترام و أسئلک یا الله و أسئلک یا رحمن اسئلک أن تصلی علی محمد و آل محمد و أن تعجل فرج آل محمد و فرجنا بفرجهم و تقبل صومی و أسئلک خیر ما أرجو منک و أعوذ بک من شرّ ما أحذر إن أنت خذلت فبعد الحجة و إن أنت عصمت فبتمام النّعمة یا صاحب محمد یوم حنین و صاحبه و مؤیده یوم بدر و خیبر و الموطن آلتی نصرت فیها نبیّک علیه و آله السلام یا مبیر الجبارین یا عاصم النبیین أسئلک أقسم علیک بحق یس و القرآن الحکیم و بحق طه و سایر القرآن العظیم أن تصلی علی محمد و آل محمد و أن تحصرنی عن الذنوب و الخطایا و أن تزیدنی فی هذا الشهر العظیم تأییداً تربط به علی جأشی و تسدّ به علی خلّتی اللّهمّ إنی ادرء بک فی نحور أعدائی لا أجدلی غیرک‌ها أنا بین یدیک فاصنع بی‌ما شئت لا یصیبنی إلاّ ما کتبت لی أنت حسبی و نعم الوکیل.»[۶]
{{پایان پاسخ}}
{{پایان پاسخ}}



نسخهٔ ‏۱۳ مارس ۲۰۲۳، ساعت ۱۱:۰۰

سؤال

آیا در دعاهای ماه رمضان از امام زمان(ع) یادی شده است؟

ماه رمضان، بهار قرآن و هنگامهٔ معطر شدن جان‌های مؤمنان با عطر دل نواز آیه‌های الهی است. رسول گرامی اسلام ـ صلّی الله علیه و آله و سلّم ـ عترت خود را همراه و قرین قرآن نامید، پس رمضان همان گونه که بهار قرآن است. باید بهار ولایت نیز باشد. به همین خاطر در این ماه آن چنان‌که از سوی پیشوایان دینی به قرآن دعوت شده است، جویندگان حقیقت به ولایت و امامت نیز فرا خوانده شده‌اند. این حقیقت را در ادعیه‌ای از ماه مبارک رمضان که در ارتباط با امام مهدی ـ عجل الله تعالی فرجه الشریف ـ است به عیان می‌توان مشاهده کرد. ما در اینجا برخی از این ادعیه را از کتاب شریف مکیال المکارم[۱] نقل می‌کنیم. در این کتاب در این رابطه چنین آمده است: تمام ماه رمضان (یکی از زمان‌هایی که دعای برای امام مهدی ـ عجل الله تعالی فرجه الشریف ـ در آن سفارش شده است، تمام ماه رمضان است) به خصوص در شب‌های آن ماه شریف، زیرا که این ماه بهار دعا کردن است، و این هم بهترین دعاها می‌باشد. از همین روی از خود آن حضرت ـ که خداوند فرجش را برساند ـ أمر و اهتمام به دعای افتتاح در شبهای این ماه رسیده است؛ بنابراین از خواندن آن غافل مشو که جدّاً دعایی است نفیس، و جامع مطالب دنیا و آخرت می‌باشد. و نیز مؤید این مطلب است آن که رئیس محدثین شیخ بزرگوار صدوق ـ رحمة الله علیه ـ در کتاب فضائل شهر رمضان به سند خود از حضرت امام رضا ـ علیه السّلام ـ آورده که دربارهٔ خوبی‌های ماه رمضان فرمود: کارهای نیک در ماه رمضان پذیرفته شود و بدی‌ها آمرزیده گردد. هر کس در ماه رمضان یک آیه از کتاب خدای ـ عز و جل ـ بخواند چنان است که در ماه‌های دیگر ختم قرآن کند، و هر که در این ماه به روی برادر مؤمنش بخندد، روز قیامت او را ملاقات ننماید جز این که در روی او خنده آورد، و وی را به بهشت مژده دهد، و هر کس در این ماه مؤمنی را یاری کند خدای تعالی او را در درگذشتن از صراط یاری نماید. روی که قدم‌ها در آن خواهد لغزید، و هر آن که در این ماه خشم خود را فرو گیرد، خداوند روز قیامت خشم خود را از او بازدارد، و کسی که در آن اندوهگینی را دادرس شود خدایش از بیم بزرگ روز قیامت در امان دارد، و هر که در این ماه ستمدیده‌ای را یاری نماید خداوند او را بر هر کسی که در دنیا با وی دشمنی ورزد یاری فرماید، و روز قیامت هنگام سنجش اعمال و حساب نیز یاریش کند. ماه رمضان؛ ماه برکت؛ ماه رحمت؛ ماه مغفرت؛ و ماه توبه و بازگشت (به درگاه خداوند) است، و هر کس در ماه رمضان آمرزیده نشود پس در چه ماهی آمرزیده خواهد شد!؟ پس از خداوند بخواهید که روزه را از شما بپذیرد. و آن رمضان را آخرین رمضان شما قرار ندهد، و این که شما را در این ماه برای فرمانبرداریش توفیق بخشد، و از نافرمانیش محفوظ بدارد، که او بهترین سئوال شدگان است.[۲] می‌گویم: در باب پنجم گفتیم که دعا برای تعجیل فرج و گشایش امر مولایمان حضرت حجت ـ عجل الله تعالی فرجه ـ از اقسام یاری و کمک می‌باشد، که در این جهت شریف یاری کردن مؤمن تأکید شده این که در این ماه مبارک به آن عمل گردد، و بدون شک یاری کردن امام ـ علیه السلام ـ بهترین و تمام‌ترین اصناف یاری کردن است. و گواه بر آنچه ذکر شد از اهتمام به آن در ماه رمضان: دعایی است که در کتاب اقبال و زاد المعاد از امام چهارم سید العابدین و فرزندش ابو جعفر باقر ـ علیه السلام ـ روایت آمده که اولش چنین است: «اللهم هذا شهر رمضان… و در آن آمده: أسألک أن تنصر خلیفة محمد و وصیّ محمد و القائم بالقسط من أوصیاء محمد صلواتک علیه و علیهم أعطف علیهم نصرک…»؛ خدایا این ماه رمضان است… از تو می‌خواهم که جانشین محمد و وصی محمد و قیام کنندهٔ به عدالت از اوصیاء محمد ـ که درودهایت بر او و ایشان باد ـ را یاری نمایی، یاریت را بر آنان معطوف بدار. و نیز شاهد بر آن است روایتی که ثقة الاسلام محمد بن یعقوب کلینی ـ رحمة الله علیه ـ در کتاب الصوم فروع کافی از محمد بن عیسی به سند خود از امامان ـ علیه السلام ـ آورده که فرمود: این دعا را شب بیست و سوم ماه رمضان در حال سجده و برخاستن و نشستن و در هر حال تکرار می‌کنی، و نیز هر قدر که می‌توانی و هرگاه که به یادت آمد در دوران زندگیت، پس از حمد خدای تبارک و تعالی و درود بر پیغمبر ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ بگو: «الهم کن لولیک فلان بن فلان فی هذه الساعة و فی کل ساعة ولیا و حافظا و ناصرا و دلیلا و قائدا و عیناً حتی تسکنه أرضک طوعا و تمتّعه فیها طویلا.»[۳] خداوندا برای ولی خودت فلان فرزند فلان (در هر زمانی شیعیان نام امام عصر و نام پدرش را می‌گفتند و در زمان ما باید گفت: حجت بن الحسن علیه و علی آبائه السلام ـ مترجم) در این ساعت و هر ساعت سرپرست و نگهدار و یاور و راهنما و پیشوا و مددکار باش تا این که او را در زمین خویش (فرمانروای) مطاع گردانی و در آن دورانی طولانی بهره‌مند سازی. این حدیث شریف دلالت دارد بر این که دعا کردن برای آن امر بزرگ (زودتر شدن ظهور) در شب بیست و سوم ماه رمضان مهمتر و مؤکدتر است از وقتها و زمان‌های دیگر، همچنان که در ماه رمضان از سایر ماه‌ها تأکید بیشتری دارد، به جهت این که جهات استجابت و روی آوردن به درگاه خداوند و پاداش در آن شب جمع است، و نیز فرشتگان و روح در آن شب فرود می‌آیند، و درهای فتح و رحمت آن قدر گشوده می‌شود که در شب‌های دیگر گشوده نشوند. و بلکه از صریح بعضی از روایات به دست می‌آید که آن شب همان شب قدر است که از هزار ماه بهتر می‌باشد، چنان‌که ثقة الاسلام محمد بن یعقوب کلینی ـ رحمة الله علیه ـ در کتاب اصول کافی باب النوادر کتاب فضل القرآن به سند خود از حضرت امام صادق ـ علیه السلام ـ از پیغمبر ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ آورده که فرمود: قرآن در بیست و سوم ماه رمضان فرود آمد.[۴] این حدیث به ضمیمیهٔ این که خدای عز و جل فرمود: «انا انزلناه فی لیلة القدر» ما (قرآن) را در شب قدر فرو فرستادیم؛[۵] دلالت دارد بر این که شب قدر همان شب بیست و سوم ماه رمضان است، و این برای اهل بینش واضح است. و محقق نوری ـ رحمة الله علیه ـ در کتاب النجم الثاقب دعای مزبور را به گونهٔ مبسوطی از کتاب المضمار تألیف سید علمای بزرگوار آن که شایسته است عموم اهل بینش به او اقتدا کنند سید علی بن طاووس ـ رحمة الله علیه ـ نقل کرده است، دعا چنین است: «اللهمّ کن لولیک القائم بأمرک الحجة بن الحسن المهدی علیه و علی آبائه أفضل الصلاة و السلام فی هذه الساعة و فی کل ساعة ولیاً و حافظاً و قائداً و ناصراً و دلیلاً و مؤیّداً (مریداً ـ خ ل) حتی تسکنه أرضک طوعاً و تمتّعه فیها طولاّ و عرضاً و تجعله من الائمة الوارثین اللهم انصره و انتصر به و اجعل النصر منک له و علی یده و اجعل النصر له و الفتح علی وجهه و لا توجه الأمر الی غیره اللهم اظهر به دینک و سنة نبیک صلی الله علیه و آله حتی لا یستخفی بشیء من الحق مخافة احد من الخلق اللهم انی ارغب الیک فی دولة کریمة تعزّ بها الاسلام و اهله و تذلّ بها النفاق و اهله و تجعلنا فیها من الدّعاة الی طاعتک و القادة الی سبیک و آتنا فی الدنیا حسنة و فی الآخرة حسنة و قنا عذاب النار و اجمع لنا خیر الدارین و اقض عنا جمیع ما تحبّ فیهما و اجعل لنا فی ذلک الخیرة برحمتک و منّک فی عافیة آمین ربّ العالمین و زدنا من فضلک و یدک الملاء فانّ کلّ معط ینقص من ملکه و عطاؤک یزید فی ملکک»؛ خداوندا برای ولی قائم به أمرت حجت بن الحسن مهدی ـ که بر او و بر پدرانش بهترین درود و سلام باد ـ در این ساعت و در همهٔ ساعت‌ها سرپرست و نگهبان و پیشوا و یاور و راهنما و تأیید کننده (یا خواهان) باش تا این که بر سراسر زمینت فرمانروای مطاعش سازی و از کران تا کران گیتی برخوردارش نمایی، و او و فرزندانش را از امامانِ وارث قرار دهی، خدایا او را یاری نموده و به وسیلهٔ او پیروزی را برای (دین) خویش تحقق بخش، و نصرت خود را برای او و به دست او فراهم آور، و یاری را به او اختصاص ده، و فتح و پیروزی را به روی او بگشای و امر (حکومت) را به غیر او متوجه مساز، خداوندا دینت و سنت پیغمبرت ـ که درود و سلامت بر او و خاندانش باد ـ را به او آشکار کن، تا چیزی از حق را از بیم احدی از خلق مخفی ندارد، خدایا من به درگاه تو زاری می‌کنم به جهت دولتی گرامی که اسلام و اهل آن را به آن عزت دهی و نفاق و اهل آن را خوار گردانی، و ما را در آن دولت از دعوت کنندگان به سوی طاعتت قرار داده و در شمار راهنمایان به راهت منظور داری، و در دنیا حسنه‌ای و در آخرت حسنه‌ای به ما عنایت فرمای و ما را از عذاب آتش نگهدار، و خیر دنیا و آخرت را برای ما فراهم ساز، و تمام آنچه در آن دوست داری برای ما قرار ده، و اختیار آن را برایمان محفوظ بدار به رحمت و منت خودت و با عافیت، اجابت فرمای ای پروردگار عالمیان، و از فضل و نعمتت بر ما بیفزای (و پیمانه‌مان را) پر کن، که هر بخشنده‌ای از داراییش کاسته می‌شود، ولی عطای تو در ملکت می‌افزاید. شب ششم ماه رمضان از دعایی که در اقبال از کتاب محمد بن ابی قره نقل شده به دست می‌آید، دعا این است: «اللهم لک الحمد و الیک المشتکی اللهم أنت الواحد القدیم و الآخر الدائم و الرّبّ الخالق و الدیان یوم الدین تفعل ما تشاء بلا مغالبة و تعطی من تشاء بلا منّ و تمنع ما تشاء بلا ظلم و تداول الایام بین الناس و یرکبون طبقاً عن طبق أسالک یا ذاالجلال و الاکرام و العزة آلتی لا ترام و أسئلک یا الله و أسئلک یا رحمن اسئلک أن تصلی علی محمد و آل محمد و أن تعجل فرج آل محمد و فرجنا بفرجهم و تقبل صومی و أسئلک خیر ما أرجو منک و أعوذ بک من شرّ ما أحذر إن أنت خذلت فبعد الحجة و إن أنت عصمت فبتمام النّعمة یا صاحب محمد یوم حنین و صاحبه و مؤیده یوم بدر و خیبر و الموطن آلتی نصرت فیها نبیّک علیه و آله السلام یا مبیر الجبارین یا عاصم النبیین أسئلک أقسم علیک بحق یس و القرآن الحکیم و بحق طه و سایر القرآن العظیم أن تصلی علی محمد و آل محمد و أن تحصرنی عن الذنوب و الخطایا و أن تزیدنی فی هذا الشهر العظیم تأییداً تربط به علی جأشی و تسدّ به علی خلّتی اللّهمّ إنی ادرء بک فی نحور أعدائی لا أجدلی غیرک‌ها أنا بین یدیک فاصنع بی‌ما شئت لا یصیبنی إلاّ ما کتبت لی أنت حسبی و نعم الوکیل.»[۶]


منابع