ماه رجب: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی پاسخ
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب: ویرایش مبدأ ۲۰۱۷
 
(۳۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش|کاربر=A.rezapour}}
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
فضایل و اعمال ماه رجب چیست؟
فضایل و اعمال ماه رجب چیست؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}'''ماه رجب''' در روایات اسلامی جایگاه ویژه‌ای دارد. در این ماه به روزه‌داری و عبادت و استغفار سفارش شده است. در برخی کتب،‌ دعاها و اعمالی برای روزها و شب های ماه رجب بیان گردیده است و اعمال مشترکی نیز گفته شده است. از پیامبر(ص) نقل است که ماه رجب را ماه خداوند ذکر کرده است؛ و کسی که یک روز از ماه رجب را روزه دارد مستوجب خوشنودی بزرگ خدا گردد و غضب الهی از او دور گردد. از امام صادق(ع) منقول است که حضرت رسول ص فرمود که: ماه رجب ماه استغفار امت من است پس در این ماه بسیار طلب آمرزش کنید که خدا آمرزنده و مهربان است
{{پاسخ}}
'''ماه رجب''' هفتمین ماه قمری است که در آن به روزه‌داری، عبادت، دعا و استغفار سفارش بسیار شده‌است. این ماه از [[ماه‌های حرام]] است. در کتاب‌های دعا، دعاها و اعمالی مخصوص برای روزها و شب‌های این ماه بیان شده است. از پیامبر(ص) نقل شده که ماه رجب ماه خداوند است؛ و کسی که یک روز از ماه رجب را روزه بگیرد، شایسته خوشنودی بزرگ خدا است و غضب الهی از او دور می‌شود. امام صادق(ع) از پیامبر اکرم(ص) نقل فرموده که که ماه رجب ماه استغفار امت من است؛ پس در این ماه بسیار طلب آمرزش کنید که خداوند آمرزنده و مهربان است.


== جایگاه ماه رجب ==
== جایگاه ماه رجب ==
ماه رجب را ماه استغفار و عبادت و روزه گویند.<ref>مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، تهران، صدرا، ۱۳۹۰، ج۲۷، ص۵۷۱.</ref>
ماه رجب را ماه استغفار و عبادت و روزه گویند.<ref>مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، تهران، صدرا، ۱۳۹۰، ج۲۷، ص۵۷۱.</ref> و از ماه‌های حرام است و از اوقات دعا می‌باشد. در [[حدیث ملک داعی]] از پیامبر(ص) نقل شده است: «خدای متعال در آسمان هفتم فرشته‌ای را قرار داده است که داعی گفته می‌شود. هنگامی که ماه رجب آمد، این فرشته در هر شب این ماه تا صبح می‌گوید: خوشا به‌حال تسبیح‌کنندگانِ خدا، خوشا بحال فرمانبرداران خدا. خدای متعال می‌فرماید همنشین کسی هستم که با من همنشینی کند، فرمانبردار کسی هستم که فرمانبردارم باشد و بخشنده خواهانِ بخشایش هستم. ماهْ ماهِ من، بنده بنده من و رحمت رحمت من است. هرکسی در این ماه من را بخواند او را اجابت می‌کنم و هرکس از من چیزی بخواهد به او می‌دهم و هرکس از من هدایت بخواهد او را هدایت می‌کنم. این ماه را رشته‌ای بین خود و بندگانم قرار دادم که هرکس آن را بگیرد به من می‌رسد.»<ref>ملکی تبریزی، میرزا جواد، المراقبات، ترجمه ابراهیم محدث بندر بیگی، قم، نشر اخلاق، ۱۳۸۷، ص۹۵ و ۹۶.</ref>


از [[حضرت محمد(ص)]] روایت شده که ماه رجب ماه بزرگ خدا است و ماهی در حرمت و فضیلت به آن نمی‌رسد و قتال با کافران در این ماه حرام است و رجب ماه خدا است و شعبان ماه من است و ماه رمضان ماه امت من است؛ کسی که یک روز از ماه رجب را روزه دارد مستوجب خوشنودی بزرگ خدا گردد و غضب الهی از او دور گردد و دری از درهای جهنم بر روی او بسته گردد.<ref>قمی، شیخ عباس، کلیات مفاتیح الجنان، اسوه، ص۱۳۱ و ۱۳۲.</ref>
از [[حضرت محمد(ص)]] روایت شده که ماه رجب ماه بزرگ خدا است و هیچ ماهی در حرمت و فضیلت به آن نمی‌رسد و قتال با کافران در این ماه حرام است و رجب ماه خدا است و شعبان ماه من است و ماه رمضان ماه امت من است؛ کسی که یک روز از ماه رجب را روزه دارد مستوجب خوشنودی بزرگ خدا گردد و غضب الهی از او دور گردد و دری از درهای جهنم بر روی او بسته گردد.<ref>قمی، شیخ عباس، کلیات مفاتیح الجنان، اسوه، ص۱۳۱ و ۱۳۲.</ref>


از [[امام کاظم(ع)]] منقول است که هر که یک روز از ماه رجب را روزه بدارد آتش جهنم یک‌ساله راه از او دور شود و هر که سه روز از آن را روزه دارد بهشت او را واجب گردد. از امام صادق(ع) منقول است که حضرت رسول (ص) فرمود که: ماه رجب ماه استغفار امت من است پس در این ماه بسیار طلب آمرزش کنید که خدا آمرزنده و مهربان است؛ پس بسیار بگوئید: {{متن عربی|أَسْتَغْفِرُ اَللَّهَ وَ أَسْأَلُهُ اَلتَّوْبَةَ}}.<ref>قمی، شیخ عباس، کلیات مفاتیح الجنان، اسوه، ص۱۳۱ و ۱۳۲.</ref>
از [[امام کاظم(ع)]] منقول است که هر که یک روز از ماه رجب را روزه بدارد آتش جهنم یک‌ساله راه از او دور شود و هر که سه روز از آن را روزه دارد بهشت او را واجب گردد. از امام صادق(ع) منقول است که حضرت رسول(ص) فرمود که: ماه رجب ماه استغفار امت من است پس در این ماه بسیار طلب آمرزش کنید که خدا آمرزنده و مهربان است؛ پس بسیار بگوئید: {{متن عربی|أَسْتَغْفِرُ اَللَّهَ وَ أَسْأَلُهُ اَلتَّوْبَةَ}}.<ref>قمی، شیخ عباس، کلیات مفاتیح الجنان، اسوه، ص۱۳۱ و ۱۳۲.</ref> امام كاظم(ع) فرمودند: رجب ماه بزرگى است كه خداوند حسنات را در آن دو برابر نموده و گناهان را در آن پاك مى‌كند. كسى كه يك روز از رجب را روزه بگيرد، جهنم به اندازه مسافت صد سال از او دور خواهد شد و كسى كه سه روز را روزه بگيرد، بهشت براى او واجب مى‌شود.<ref>شيخ صدوق،  ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ترجمه بندرريگي، ابراهيم، قم، اخلاق، ‌۱۳۷۹، ص۱۱۵.</ref>


روزه ماه رجب فضیلت بسیار وارد شده است و روایت شده که اگر شخص قادر بر آن نباشد هر روز صد مرتبه این تسبیحات را بخواند تا ثواب روزه آن را دریابد: {{متن عربی|سُبْحَانَ اَلْإِلَهِ اَلْجَلِیلِ سُبْحَانَ مَنْ لاَ یَنْبَغِی اَلتَّسْبِیحُ إِلاَّ لَهُ سُبْحَانَ اَلْأَعَزِّ اَلْأَکْرَمِ سُبْحَانَ مَنْ لَبِسَ اَلْعِزَّ وَ هُوَ لَهُ أَهْلٌ}}.<ref>قمی، شیخ عباس، کلیات مفاتیح الجنان، اسوه، ص۱۳۱ و ۱۳۲.</ref>
روزه ماه رجب فضیلت بسیار وارد شده است و روایت شده که اگر شخص قادر بر آن نباشد هر روز صد مرتبه این تسبیحات را بخواند تا ثواب روزه آن را دریابد: {{متن عربی|سُبْحَانَ اَلْإِلَهِ اَلْجَلِیلِ سُبْحَانَ مَنْ لاَ یَنْبَغِی اَلتَّسْبِیحُ إِلاَّ لَهُ سُبْحَانَ اَلْأَعَزِّ اَلْأَکْرَمِ سُبْحَانَ مَنْ لَبِسَ اَلْعِزَّ وَ هُوَ لَهُ أَهْلٌ}}.<ref>قمی، شیخ عباس، کلیات مفاتیح الجنان، اسوه، ص۱۳۱ و ۱۳۲.</ref>
درباره روز نیمه ماه رجب گفته شده است محبوب‌ترین روزها نزد خداوند است.<ref>ملکی تبریزی، میرزا جواد، المراقبات، ترجمه ابراهیم محدث بندر بیگی، قم، نشر اخلاق، ۱۳۸۷. ص۹۵.</ref>


{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
|+ مناسبت‌ها
|+ مناسبت‌های ماه رجب
! ۱ رجب !! ۳ رجب !! ۱۰ رجب!! ۱۳ رجب!! ۱۳ رجب!! ۱۵ رجب!! ۱۵ رجب!! ۲۵ رجب!!۲۷ رجب
! ۱ رجب !! ۳ رجب !! ۱۰ رجب!! ۱۳ رجب!! ۱۳ رجب!! ۱۵ رجب!! ۱۵ رجب!! ۲۵ رجب!!۲۷ رجب
|-
|-
| ولادت امام باقر(ع)|| شهادت [[امام هادی(ع)]] ||ولادت [[امام جواد(ع)]]||ولادت [[امام علی(ع)]]||آغاز [[ایام البیض]]||وفات [[حضرت زینب(س)]]||[[تغییر قبله مسلمانان]]||شهادت [[امام کاظم(ع)]]||بعثت [[پیامبر اسلام(ص)]]
| ولادت امام باقر(ع)|| شهادت امام هادی(ع) ||ولادت امام جواد(ع)||ولادت امام علی(ع)||آغاز ایام البیض||وفات حضرت زینب(س)||تغییر قبله مسلمانان||شهادت امام کاظم(ع)||بعثت پیامبر اسلام(ص)
|}
|}
=== اهل‌سنت و رد فضایل ماه رجب ===
منابع اهل‌سنت نقل کرده‌اند كه [[عمر بن خطاب]] از روزه گرفتن در اين ماه باز می‌داشت. او معتقد بود اين ماه در جاهليت ماه بزرگى بود و نبايد به رسوم آنان توجه داشت. برخى فقيهان اهل‌سنت نيز روزه گرفتن تمام ماه رجب را مكروه دانسته‌اند. به عقيده برخى اهل‌سنت، ماه رجب و [[صدقه]] و [[عمره]] در آن ماه، فضيلتى افزون بر ماه‌هاى ديگر ندارد.<ref>معينى'''،''' محسن، «رجب»، دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، ۱۳۹۳، ج۱۹، ذیل مدخل.</ref> [[ابن حَجَر عَسقلانی|ابن‌حَجَر عَسقلانی]] می‌گوید: در فضیلت روزه این ماه، یا روزه بودن چند روز معین از آن یا زنده داشتن شب مخصوصی از این ماه، حدیثی صحیح که  شایستگی استدلال داشته باشد روایت نشده است. ابن حجر می‌گوید: «[[امام ابو اسماعیل هروی|امام ابواسماعیل هروی]] قبل از من این سخن را با جزم و یقین گفته است و این سخن با سند صحیح از وی به ما رسیده است.»<ref>ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، تبیین العجب فیما ورد فی فضل رجب،ص۶، به نقل از فیصل بن علی البعدانی، «[http://eslahe.com/28772/%d9%81%d8%b6%d9%84%db%8c%d8%aa-%d9%85%d8%a7%d9%87-%d8%b1%d8%ac%d8%a8-%d9%88-%d8%a8%d8%af%d8%b9%d8%aa-%d9%87%d8%a7%db%8c-%d9%85%d8%a7%d9%87-%d8%b1%d8%ac%d8%a8 فضلیت ماه رجب و بدعت های ماه رجب]»، سایت نوگرا، تاریخ بازدید: ۱۴۰۱.</ref>


== لیلة الرغائب ==
== لیلة الرغائب ==
شب جمعه اول ماه رجب را لیلة الرغائب می‌گویند. از جمله فضیلت آن شب این است که گناهان بسیار به سبب او آمرزیده شود و آنکه هر که این نماز را بگزارد چون شب اول قبر او شود حق تعالی بفرستد ثواب این نماز را به سوی او به نیکوتر صورتی با روی گشاده و درخشان و زبان فصیح پس با وی گوید ای حبیب من بشارت باد تو را که نجات یافتی از هر شدت و سختی گوید تو کیستی به خدا سوگند که من رویی بهتر از روی تو ندیدم و کلامی شیرین‌تر از کلام تو نشنیده‌ام و بویی بهتر از بوی تو نبوییدم. گوید من ثواب آن نمازم که در فلان شب از فلان ماه از فلان سال بجا آوردی آمدم امشب به نزد تو تا حق تو را ادا کنم و مونس تنهایی تو باشم و وحشت را از تو بردارم و چون در صور دمیده شود من سایه بر سر تو خواهم افکند در عرصه قیامت پس خوشحال باش که خیر از تو معدوم نخواهد شد هرگز.<ref>قمی، شیخ عباس، کلیات مفاتیح الجنان، اسوه، ص۱۳۹.</ref>
شب جمعه اول ماه رجب را [[لیلة الرغائب]] می‌گویند. از جمله فضیلت آن شب این است که گناهان بسیار به سبب او آمرزیده شود و آنکه هر که این نماز را بگزارد چون شب اول قبر او شود حق تعالی بفرستد ثواب این نماز را به سوی او به نیکوتر صورتی با روی گشاده و درخشان و زبان فصیح پس با وی گوید ای حبیب من بشارت باد تو را که نجات یافتی از هر شدت و سختی گوید تو کیستی به خدا سوگند که من رویی بهتر از روی تو ندیدم و کلامی شیرین‌تر از کلام تو نشنیده‌ام و بویی بهتر از بوی تو نبوییدم. گوید من ثواب آن نمازم که در فلان شب از فلان ماه از فلان سال بجا آوردی آمدم امشب به نزد تو تا حق تو را ادا کنم و مونس تنهایی تو باشم و وحشت را از تو بردارم و چون در صور دمیده شود من سایه بر سر تو خواهم افکند در عرصه قیامت پس خوشحال باش که خیر از تو معدوم نخواهد شد هرگز.<ref>قمی، شیخ عباس، کلیات مفاتیح الجنان، اسوه، ص۱۳۹.</ref>


و کیفیت آن چنان است که: روز پنجشنبه اول آن ماه را روزه می‌داری چون شب جمعه داخل شود ما بین نماز مغرب و عشاء دوازده رکعت نماز می‌گزاری هر دو رکعت به یک سلام و در هر رکعت از آن یک مرتبه حمد و سه مرتبه {{متن عربی|إِنّٰا أَنْزَلْنٰاهُ}} و دوازده مرتبه {{متن عربی|قُلْ هُوَ اَللّٰهُ أَحَدٌ}} می‌خوانی و چون فارغ شدی از نماز هفتاد مرتبه می‌گویی {{متن عربی|اَللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ اَلنَّبِیِّ اَلْأُمِّیِّ وَ عَلَی آلِهِ [وَ آلِ مُحَمَّدٍ]}} پس به سجده می‌روی و هفتاد مرتبه می‌گویی {{متن عربی|سُبُّوحٌ قُدُّوسٌ رَبُّ اَلْمَلاَئِکَةِ وَ اَلرُّوحِ}} پس سر از سجده برمی‌داری و هفتاد مرتبه می‌گویی {{متن عربی|رَبِّ اِغْفِرْ وَ اِرْحَمْ وَ تَجَاوَزْ عَمَّا تَعْلَمُ إِنَّکَ أَنْتَ اَلْعَلِیُّ اَلْأَعْظَمُ}} پس باز به سجده می‌روی و هفتاد مرتبه می‌گویی {{متن عربی|سُبُّوحٌ قُدُّوسٌ رَبُّ اَلْمَلاَئِکَةِ وَ اَلرُّوحِ}} پس حاجت خود را می‌طلبی.<ref>قمی، شیخ عباس، کلیات مفاتیح الجنان، اسوه، ص۱۳۹.</ref>
و کیفیت آن چنان است که: روز پنجشنبه اول آن ماه را روزه می‌داری چون شب جمعه داخل شود ما بین نماز مغرب و عشاء دوازده رکعت نماز می‌گزاری هر دو رکعت به یک سلام و در هر رکعت از آن یک مرتبه حمد و سه مرتبه {{متن عربی|إِنّٰا أَنْزَلْنٰاهُ}} و دوازده مرتبه {{متن عربی|قُلْ هُوَ اَللّٰهُ أَحَدٌ}} می‌خوانی و چون فارغ شدی از نماز هفتاد مرتبه می‌گویی {{متن عربی|اَللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ اَلنَّبِیِّ اَلْأُمِّیِّ وَ عَلَی آلِهِ [وَ آلِ مُحَمَّدٍ]}} پس به سجده می‌روی و هفتاد مرتبه می‌گویی {{متن عربی|سُبُّوحٌ قُدُّوسٌ رَبُّ اَلْمَلاَئِکَةِ وَ اَلرُّوحِ}} پس سر از سجده برمی‌داری و هفتاد مرتبه می‌گویی {{متن عربی|رَبِّ اِغْفِرْ وَ اِرْحَمْ وَ تَجَاوَزْ عَمَّا تَعْلَمُ إِنَّکَ أَنْتَ اَلْعَلِیُّ اَلْأَعْظَمُ}} پس باز به سجده می‌روی و هفتاد مرتبه می‌گویی {{متن عربی|سُبُّوحٌ قُدُّوسٌ رَبُّ اَلْمَلاَئِکَةِ وَ اَلرُّوحِ}} پس حاجت خود را می‌طلبی.<ref>قمی، شیخ عباس، کلیات مفاتیح الجنان، اسوه، ص۱۳۹.</ref>


== اعمال مخصوص ایام و لیالی ماه رجب ==
== اعمال مخصوص روزها و شب‌های ماه رجب ==
{| class="wikitable" style="background:#F0F5FF; font-size:90%;"
{{نوشتار اصلی|اعمال مخصوص ماه رجب}}
|style="background:#E6D9CC; text-align:center; font-size:120%; font-weight:bold;"|
در [[مفاتیح الجنان]] دعاها و اعمالی درباره برخی روزها و شب‌های ماه رجب آمده است. بعضی روزها مانند روز اول و روز نیمه رجب و روز مبعث و نیز شب اول و شب نیمه رجب و شب مبعث اعمال و دعاهای بیشتری دارد.<ref>قمی، شیخ عباس، کلیات مفاتیح الجنان، اسوه، ص ۱۳۹تا ۱۵۴</ref>
|style="background:#FFF0E3; text-align:center; font-size:120%; font-weight:bold;"| اعمال مخصوص ماه رجب
|-
|style="background:#FFF0E3; text-align:center; font-size:100%; font-weight:bold;"|شب اول
|{{ستون-شروع}}
شب شریفی است و در آن چند عمل است: اول آنکه چون هلال را بیند بگوید [اَللَّهُمَّ أَهِلَّهُ عَلَیْنَا]
 
اَللَّهُمَّ أَهِلَّهُ عَلَیْنَا بِالْأَمْنِ وَ اَلْإِیمَانِ وَ اَلسَّلاَمَةِ وَ اَلْإِسْلاَمِ رَبِّی وَ رَبُّکَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ و نیز از حضرت رسول صلی الله علیه و آله منقول است که: چون هلال رجب را می‌دید می‌گفت اَللَّهُمَّ بَارِکْ لَنَا فِی رَجَبٍ وَ شَعْبَانَ وَ بَلِّغْنَا شَهْرَ رَمَضَانَ وَ أَعِنَّا عَلَی اَلصِّیَامِ وَ اَلْقِیَامِ وَ حِفْظِ اَللِّسَانِ وَ غَضِّ اَلْبَصَرِ وَ لاَ تَجْعَلْ حَظَّنَا مِنْهُ اَلْجُوعَ وَ اَلْعَطَشَ
 
دوم غسل کند چنان‌که بعضی از علما فرموده‌اند (۱۴۰ از حضرت رسول صلی الله علیه و آله مروی است که: هر که درک کند ماه رجب را و غسل کند در اول و وسط و آخر آن بیرون آید از گناهان خود مانند روزی که از مادر متولد شده)
سوم زیارت کند حضرت امام حسین علیه السلام را. چهارم بعد از نماز مغرب بیست رکعت نماز کند به حمد و توحید و بعد از هر دو رکعت سلام دهد تا محفوظ بماند خود و اهل و مال و اولادش و از عذاب قبر در پناه باشد و از صراط بی‌حساب مانند برق بگذرد
 
پنجم بعد از نماز عشاء دو رکعت نماز کند بخواند در رکعت اول حمد و أ لم نشرح یک مرتبه و توحید سه مرتبه و در رکعت دوم حمد و أ لم نشرح و توحید و معوذتین را و چون سلام نماز داد سی مرتبه لاٰ إِلٰهَ إِلاَّ اَللّٰهُ بگوید و سی مرتبه صلوات بفرستد تا حق تعالی گناهان او را بیامرزد مانند روزی که از مادر متولد شده
ششم آنکه بخواند سی رکعت نماز در هر رکعت حمد و قُلْ یٰا أَیُّهَا اَلْکٰافِرُونَ یک مرتبه و توحید سه مرتبه
 
هفتم بجا آورد آنچه را که شیخ در مصباح متهجد ذکر نموده [فرموده]. ذکر عمل شب اول رجب [۲۲](۱۴۰ روایت کرده است ابو البختری وهب بن وهب از حضرت امام جعفر صادق از پدرش از جدش از حضرت امیر المؤمنین علیه السلام که: آن حضرت را خوش می‌آمد که فارغ سازد خود را چهار شب در تمام سال یعنی احیا بدارد آن شبها را به عبادت و آن چهار شب اول رجب و شب نیمه شعبان و شب عید فطر و شب عید قربان بود) و روایت شده است از ابو جعفر ثانی حضرت امام محمد جواد علیه السلام که فرمود: مستحب است که هر آدمی بخواند این دعا را در شب اول رجب [بعد از عشاء آخره]
 
اَللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ بِأَنَّکَ مَلِکٌ وَ أَنَّکَ عَلَی کُلِّ شَیْءٍ مُقْتَدِرٌ وَ أَنَّکَ مَا تَشَاءُ مِنْ أَمْرٍ یَکُونُ اَللَّهُمَّ إِنِّی أَتَوَجَّهُ إِلَیْکَ بِنَبِیِّکَ مُحَمَّدٍ نَبِیِّ اَلرَّحْمَةِ صَلَّی اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ یَا مُحَمَّدُ یَا رَسُولَ اَللَّهِ إِنِّی أَتَوَجَّهُ بِکَ إِلَی اَللَّهِ رَبِّکَ وَ رَبِّی لِیُنْجِحَ [لِی] بِکَ طَلِبَتِی اَللَّهُمَّ بِنَبِیِّکَ مُحَمَّدٍ وَ اَلْأَئِمَّةِ مِنْ أَهْلِ بَیْتِهِ صَلَّی اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ عَلَیْهِمْ أَنْجِحْ طَلِبَتِی پس سؤال کن حاجتت را و روایت کرده است علی بن حدید که: حضرت موسی بن جعفر علیهما السلام بعد از فراغ از نماز شب در حال سجده می‌گفت
 
لَکَ اَلْمَحْمَدَةُ إِنْ أَطَعْتُکَ وَ لَکَ اَلْحُجَّةُ إِنْ عَصَیْتُکَ لاَ صُنْعَ لِی وَ لاَ لِغَیْرِی فِی إِحْسَانٍ إِلاَّ بِکَ یَا کَائِنُ [کَائِناً] قَبْلَ کُلِّ شَیْءٍ وَ یَا مُکَوِّنَ کُلِّ شَیْءٍ إِنَّکَ عَلَی کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ اَللَّهُمَّ إِنِّی أَعُوذُ بِکَ مِنَ اَلْعَدِیلَةِ عِنْدَ اَلْمَوْتِ وَ مِنْ شَرِّ اَلْمَرْجِعِ فِی اَلْقُبُورِ وَ مِنَ اَلنَّدَامَةِ یَوْمَ اَلْآزِفَةِ فَأَسْأَلُکَ أَنْ تُصَلِّیَ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَنْ تَجْعَلَ عَیْشِی عِیشَةً نَقِیَّةً وَ مِیتَتِی مِیتَةً سَوِیَّةً وَ مُنْقَلَبِی مُنْقَلَباً کَرِیماً غَیْرَ مُخْزٍ وَ لاَ فَاضِحٍ اَللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ اَلْأَئِمَّةِ یَنَابِیعِ اَلْحِکْمَةِ وَ أُولِی اَلنِّعْمَةِ وَ مَعَادِنِ اَلْعِصْمَةِ وَ اِعْصِمْنِی بِهِمْ مِنْ کُلِّ سُوءٍ وَ لاَ تَأْخُذْنِی عَلَی غِرَّةٍ وَ لاَ عَلَی غَفْلَةٍ وَ لاَ تَجْعَلْ عَوَاقِبَ أَعْمَالِی حَسْرَةً وَ اِرْضَ عَنِّی فَإِنَّ مَغْفِرَتَکَ لِلظَّالِمِینَ وَ أَنَا مِنَ اَلظَّالِمِینَ اَللَّهُمَّ اِغْفِرْ لِی مَا لاَ یَضُرُّکَ وَ أَعْطِنِی مَا لاَ یَنْقُصُکَ فَإِنَّکَ اَلْوَسِیعُ رَحْمَتُهُ اَلْبَدِیعُ حِکْمَتُهُ وَ أَعْطِنِی اَلسَّعَةَ وَ اَلدَّعَةَ وَ اَلْأَمْنَ وَ اَلصِّحَّةَ وَ اَلْبُخُوعَ وَ اَلْقُنُوعَ وَ اَلشُّکْرَ وَ اَلْمُعَافَاةَ وَ اَلتَّقْوَی وَ اَلصَّبْرَ وَ اَلصِّدْقَ عَلَیْکَ وَ عَلَی أَوْلِیَائِکَ وَ اَلْیُسْرَ وَ اَلشُّکْرَ وَ اُعْمُمْ بِذَلِکَ یَا رَبِّ أَهْلِی وَ وَلَدِی وَ إِخْوَانِی فِیکَ وَ مَنْ أَحْبَبْتُ وَ أَحَبَّنِی وَ وَلَدْتُ وَ وَلَدَنِی مِنَ اَلْمُسْلِمِینَ وَ اَلْمُؤْمِنِینَ یَا رَبَّ اَلْعَالَمِینَ ابن اشیم گفته: این دعا بعد از هشت رکعت نماز شب و پیش از نماز وتر است آنگاه سه رکعت وتر را بجا می‌آوری پس چون سلام دادی بگو در حالتی که نشسته باشی
 
اَلْحَمْدُ لِلّٰهِ اَلَّذِی لاَ تَنْفَدُ خَزَائِنُهُ وَ لاَ یَخَافُ آمِنُهُ رَبِّ إِنِ اِرْتَکَبْتُ اَلْمَعَاصِیَ فَذَلِکَ ثِقَةٌ [ثِقَةً] مِنِّی بِکَرَمِکَ إِنَّکَ تَقْبَلُ اَلتَّوْبَةَ عَنْ عِبَادِکَ وَ تَعْفُو عَنْ سَیِّئَاتِهِمْ وَ تَغْفِرُ اَلزَّلَلَ وَ إِنَّکَ [فَإِنَّکَ] مُجِیبٌ لِدَاعِیکَ وَ مِنْهُ قَرِیبٌ وَ أَنَا تَائِبٌ إِلَیْکَ مِنَ اَلْخَطَایَا وَ رَاغِبٌ إِلَیْکَ فِی تَوْفِیرِ حَظِّی مِنَ اَلْعَطَایَا یَا خَالِقَ اَلْبَرَایَا یَا مُنْقِذِی مِنْ کُلِّ شَدِیدَةٍ [شِدَّةٍ] یَا مُجِیرِی مِنْ کُلِّ مَحْذُورٍ وَفِّرْ عَلَیَّ اَلسُّرُورَ وَ اِکْفِنِی شَرَّ عَوَاقِبِ اَلْأُمُورِ [فَإِنَّکَ] فَأَنْتَ اَللَّهُ عَلَی نَعْمَائِکَ وَ جَزِیلِ عَطَائِکَ مَشْکُورٌ وَ لِکُلِّ خَیْرٍ مَذْخُورٌ و بدان که علما از برای هر شب این ماه نماز مخصوصی ذکر فرموده‌اند مقام را گنجایش نقل آن نیست.
{{پایان}}
|-
|style="background:#FFF0E3; text-align:center; font-size:100%; font-weight:bold;"| روز اول
| {{ستون-شروع}}
...
{{پایان}}
|}
 
== اعمال مشترک ==
== اعمال مشترک ==
{| class="wikitable" style="background:#F0F5FF; font-size:90%;"
{{اصلی|اعمال مشترک ماه رجب}}
|style="background:#E6D9CC; text-align:center; font-size:120%; font-weight:bold;"|
منابع شیعه، برخی اعمال، دعاها و ذکرها را برای ماه رجب ذکر کرده‌اند که در تمام روزها و شب‌های ماه رجب می‌تواند خوانده شود.<ref name=":0">قمی، شیخ عباس، کلیات مفاتیح الجنان، اسوه، ص۱۳۲ تا ۱۳۹.</ref> دعای «یَا مَنْ أَرْجُوهُ لِکُلِّ خَیْرٍ» و دعای «یَا مَنْ یَمْلِکُ حَوَائِجَ اَلسَّائِلِینَ» از جمله دعاهای مشترک این ماه هستند. همچنین نمازهای مخصوص، اذکاری برای استغفار، از اعمالی است که برای تمام روزهای ماه رجب سفارش شده است.<ref name=":0" /> روزه در تمام روزهای ماه رجب مستحب موکد است.<ref>منتظری، حسينعلی، رساله توضيح المسائل، تهران، سرایی، ۱۳۸۱، ص۲۷۹.</ref> و نیز حج عمره در ماه رجب بسیار سفارش شده است.<ref>منتظری، حسينعلی، احكام و مناسك حج،‌ تهران، سایه، ۱۳۸۱، ص۲۳۷.</ref>
|style="background:#FFF0E3; text-align:center; font-size:120%; font-weight:bold;"| اعمال مشترک ماه رجب
|-
|style="background:#FFF0E3; text-align:center; font-size:100%; font-weight:bold;"| اول
|{{ستون-شروع}}
در تمام ایام ماه رجب دعای «یَا مَنْ یَمْلِکُ حَوَائِجَ اَلسَّائِلِینَ» خوانده شود.
{{متن عربی|یَا مَنْ یَمْلِکُ حَوَائِجَ اَلسَّائِلِینَ وَ یَعْلَمُ ضَمِیرَ اَلصَّامِتِینَ لِکُلِّ مَسْأَلَةٍ مِنْکَ سَمْعٌ حَاضِرٌ وَ جَوَابٌ عَتِیدٌ اَللَّهُمَّ وَ مَوَاعِیدُکَ اَلصَّادِقَةُ وَ أَیَادِیکَ اَلْفَاضِلَةُ وَ رَحْمَتُکَ اَلْوَاسِعَةُ فَأَسْأَلُکَ أَنْ تُصَلِّیَ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَنْ تَقْضِیَ حَوَائِجِی لِلدُّنْیَا وَ اَلْآخِرَةِ إِنَّکَ عَلیٰ کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ}}
{{پایان}}
|-
|style="background:#FFF0E3; text-align:center; font-size:100%; font-weight:bold;"| دوم
| {{ستون-شروع}}
دعای «خَابَ اَلْوَافِدُونَ عَلَی غَیْرِکَ» را که امام صادق(ع) در هر روز ماه رجب می‌خواندند، هر روز خوانده شود.
 
{{متن عربی|خَابَ اَلْوَافِدُونَ عَلَی غَیْرِکَ وَ خَسِرَ اَلْمُتَعَرِّضُونَ إِلاَّ لَکَ وَ ضَاعَ اَلْمُلِمُّونَ إِلاَّ بِکَ وَ أَجْدَبَ اَلْمُنْتَجِعُونَ إِلاَّ مَنِ اِنْتَجَعَ فَضْلَکَ بَابُکَ مَفْتُوحٌ لِلرَّاغِبِینَ وَ خَیْرُکَ مَبْذُولٌ لِلطَّالِبِینَ وَ فَضْلُکَ مُبَاحٌ لِلسَّائِلِینَ وَ نَیْلُکَ مُتَاحٌ لِلْآمِلِینَ وَ رِزْقُکَ مَبْسُوطٌ لِمَنْ عَصَاکَ وَ حِلْمُکَ مُعْتَرِضٌ لِمَنْ نَاوَاکَ عَادَتُکَ اَلْإِحْسَانُ إِلَی اَلْمُسِیئِینَ وَ سَبِیلُکَ اَلْإِبْقَاءُ عَلَی اَلْمُعْتَدِینَ اَللَّهُمَّ فَاهْدِنِی هُدَی اَلْمُهْتَدِینَ وَ اُرْزُقْنِی اِجْتِهَادَ اَلْمُجْتَهِدِینَ وَ لاَ تَجْعَلْنِی مِنَ اَلْغَافِلِینَ اَلْمُبْعَدِینَ وَ اِغْفِرْ لِی یَوْمَ اَلدِّینِ}}
{{پایان}}
|-
|style="background:#FFF0E3; text-align:center; font-size:100%; font-weight:bold;"| سوم
| {{ستون-شروع}}
دعلی «اَللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ صَبْرَ اَلشَّاکِرِینَ لَکَ» خوانده شود.
 
{{متن عربی|اَللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ صَبْرَ اَلشَّاکِرِینَ لَکَ وَ عَمَلَ اَلْخَائِفِینَ مِنْکَ وَ یَقِینَ اَلْعَابِدِینَ لَکَ اَللَّهُمَّ أَنْتَ اَلْعَلِیُّ اَلْعَظِیمُ وَ أَنَا عَبْدُکَ اَلْبَائِسُ اَلْفَقِیرُ أَنْتَ اَلْغَنِیُّ اَلْحَمِیدُ وَ أَنَا اَلْعَبْدُ اَلذَّلِیلُ اَللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ اُمْنُنْ بِغِنَاکَ عَلَی فَقْرِی وَ بِحِلْمِکَ عَلَی جَهْلِی وَ بِقُوَّتِکَ عَلَی ضَعْفِی یَا قَوِیُّ یَا عَزِیزُ اَللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ اَلْأَوْصِیَاءِ اَلْمَرْضِیِّینَ وَ اِکْفِنِی مَا أَهَمَّنِی مِنْ أَمْرِ اَلدُّنْیَا وَ اَلْآخِرَةِ یَا أَرْحَمَ اَلرَّاحِمِینَ}}
{{پایان}}
|-
|-
|style="background:#FFF0E3; text-align:center; font-size:100%; font-weight:bold;"| چهارم
| {{ستون-شروع}}
مستحب است دعای «اَللَّهُمَّ یَا ذَا اَلْمِنَنِ اَلسَّابِغَةِ» خوانده شود.
 
{{متن عربی|اَللَّهُمَّ یَا ذَا اَلْمِنَنِ اَلسَّابِغَةِ وَ اَلْآلاَءِ اَلْوَازِعَةِ وَ اَلرَّحْمَةِ اَلْوَاسِعَةِ وَ اَلْقُدْرَةِ اَلْجَامِعَةِ وَ اَلنِّعَمِ اَلْجَسِیمَةِ وَ اَلْمَوَاهِبِ اَلْعَظِیمَةِ وَ اَلْأَیَادِی اَلْجَمِیلَةِ وَ اَلْعَطَایَا اَلْجَزِیلَةِ یَا مَنْ لاَ یُنْعَتُ بِتَمْثِیلٍ وَ لاَ یُمَثَّلُ بِنَظِیرٍ وَ لاَ یُغْلَبُ بِظَهِیرٍ یَا مَنْ خَلَقَ فَرَزَقَ وَ أَلْهَمَ فَأَنْطَقَ وَ اِبْتَدَعَ فَشَرَعَ وَ عَلاَ فَارْتَفَعَ وَ قَدَّرَ فَأَحْسَنَ وَ صَوَّرَ فَأَتْقَنَ وَ اِحْتَجَّ فَأَبْلَغَ وَ أَنْعَمَ فَأَسْبَغَ وَ أَعْطَی فَأَجْزَلَ وَ مَنَحَ فَأَفْضَلَ یَا مَنْ سَمَا فِی اَلْعِزِّ فَفَاتَ نَوَاظِرَ [خَوَاطِرَ] اَلْأَبْصَارِ وَ دَنَا فِی اَللُّطْفِ فَجَازَ هَوَاجِسَ اَلْأَفْکَارِ یَا مَنْ تَوَحَّدَ بِالْمُلْکِ فَلاَ نِدَّ لَهُ فِی مَلَکُوتِ سُلْطَانِهِ وَ تَفَرَّدَ بِالْآلاَءِ وَ اَلْکِبْرِیَاءِ فَلاَ ضِدَّ لَهُ فِی جَبَرُوتِ شَأْنِهِ یَا مَنْ حَارَتْ فِی کِبْرِیَاءِ هَیْبَتِهِ دَقَائِقُ لَطَائِفِ اَلْأَوْهَامِ وَ اِنْحَسَرَتْ دُونَ إِدْرَاکِ عَظَمَتِهِ خَطَائِفُ أَبْصَارِ اَلْأَنَامِ یَا مَنْ عَنَتِ اَلْوُجُوهُ لِهَیْبَتِهِ وَ خَضَعَتِ اَلرِّقَابُ لِعَظَمَتِهِ وَ وَجِلَتِ اَلْقُلُوبُ مِنْ خِیفَتِهِ أَسْأَلُکَ بِهَذِهِ اَلْمِدْحَةِ اَلَّتِی لاَ تَنْبَغِی إِلاَّ لَکَ وَ بِمَا وَأَیْتَ بِهِ عَلَی نَفْسِکَ لِدَاعِیکَ مِنَ اَلْمُؤْمِنِینَ وَ بِمَا ضَمِنْتَ اَلْإِجَابَةَ فِیهِ عَلَی نَفْسِکَ لِلدَّاعِینَ یَا أَسْمَعَ اَلسَّامِعِینَ وَ أَبْصَرَ اَلنَّاظِرِینَ وَ أَسْرَعَ اَلْحَاسِبِینَ یَا ذَا اَلْقُوَّةِ اَلْمَتِینَ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ خَاتَمِ اَلنَّبِیِّینَ وَ عَلَی أَهْلِ بَیْتِهِ وَ اِقْسِمْ لِی فِی شَهْرِنَا هَذَا خَیْرَ مَا قَسَمْتَ وَ اِحْتِمْ لِی فِی قَضَائِکَ خَیْرَ مَا حَتَمْتَ وَ اِخْتِمْ لِی بِالسَّعَادَةِ فِیمَنْ خَتَمْتَ وَ أَحْیِنِی مَا أَحْیَیْتَنِی مَوْفُوراً وَ أَمِتْنِی مَسْرُوراً وَ مَغْفُوراً وَ تَوَلَّ أَنْتَ نَجَاتِی مِنْ مُسَاءَلَةِ اَلْبَرْزَخِ وَ اِدْرَأْ عَنِّی مُنْکَراً وَ نَکِیراً وَ أَرِ عَیْنِی مُبَشِّراً وَ بَشِیراً وَ اِجْعَلْ لِی إِلَی رِضْوَانِکَ وَ جِنَانِکَ [جَنَّاتِکَ] مَصِیراً وَ عَیْشاً قَرِیراً وَ مُلْکاً کَبِیراً وَ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ کَثِیراً}}
{{پایان}}
|-
|style="background:#FFF0E3; text-align:center; font-size:100%; font-weight:bold;"| پنجم
| {{ستون-شروع}}
هر روز دعای «بِسْمِ اَللّٰهِ اَلرَّحْمٰنِ اَلرَّحِیمِ اَللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ بِمَعَانِی» خوانده شود.
 
 
{{متن عربی|بِسْمِ اَللّٰهِ اَلرَّحْمٰنِ اَلرَّحِیمِ اَللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ بِمَعَانِی جَمِیعِ مَا یَدْعُوکَ بِهِ وُلاَةُ أَمْرِکَ اَلْمَأْمُونُونَ عَلَی سِرِّکَ اَلْمُسْتَبْشِرُونَ بِأَمْرِکَ اَلْوَاصِفُونَ لِقُدْرَتِکَ اَلْمُعْلِنُونَ لِعَظَمَتِکَ أَسْأَلُکَ بِمَا نَطَقَ فِیهِمْ مِنْ مَشِیَّتِکَ فَجَعَلْتَهُمْ مَعَادِنَ لِکَلِمَاتِکَ وَ أَرْکَاناً لِتَوْحِیدِکَ وَ آیَاتِکَ وَ مَقَامَاتِکَ اَلَّتِی لاَ تَعْطِیلَ لَهَا فِی کُلِّ مَکَانٍ یَعْرِفُکَ بِهَا مَنْ عَرَفَکَ لاَ فَرْقَ بَیْنَکَ وَ بَیْنَهَا إِلاَّ أَنَّهُمْ عِبَادُکَ وَ خَلْقُکَ فَتْقُهَا وَ رَتْقُهَا بِیَدِکَ بَدْؤُهَا مِنْکَ وَ عَوْدُهَا إِلَیْکَ أَعْضَادٌ وَ أَشْهَادٌ وَ مُنَاةٌ وَ أَذْوَادٌ وَ حَفَظَةٌ وَ رُوَّادٌ فَبِهِمْ مَلَأْتَ سَمَاءَکَ وَ أَرْضَکَ حَتَّی ظَهَرَ أَنْ لاٰ إِلٰهَ إِلاّٰ أَنْتَ فَبِذَلِکَ أَسْأَلُکَ وَ بِمَوَاقِعِ اَلْعِزِّ مِنْ رَحْمَتِکَ وَ بِمَقَامَاتِکَ وَ عَلاَمَاتِکَ أَنْ تُصَلِّیَ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ أَنْ تَزِیدَنِی إِیمَاناً وَ تَثْبِیتاً یَا بَاطِناً فِی ظُهُورِهِ وَ ظَاهِراً فِی بُطُونِهِ وَ مَکْنُونِهِ یَا مُفَرِّقاً بَیْنَ اَلنُّورِ وَ اَلدَّیْجُورِ یَا مَوْصُوفاً بِغَیْرِ کُنْهٍ وَ مَعْرُوفاً بِغَیْرِ شِبْهٍ حَادَّ کُلِّ مَحْدُودٍ وَ شَاهِدَ کُلِّ مَشْهُودٍ وَ مُوجِدَ کُلِّ مَوْجُودٍ وَ مُحْصِیَ کُلِّ مَعْدُودٍ وَ فَاقِدَ کُلِّ مَفْقُودٍ لَیْسَ دُونَکَ مِنْ مَعْبُودٍ أَهْلَ اَلْکِبْرِیَاءِ وَ اَلْجُودِ یَا مَنْ لاَ یُکَیَّفُ بِکَیْفٍ وَ لاَ یُؤَیَّنُ بِأَیْنٍ یَا مُحْتَجِباً عَنْ کُلِّ عَیْنٍ یَا دَیْمُومُ یَا قَیُّومُ وَ عَالِمَ کُلِّ مَعْلُومٍ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ عَلَی عِبَادِکَ اَلْمُنْتَجَبِینَ وَ بَشَرِکَ اَلْمُحْتَجِبِینَ وَ مَلاَئِکَتِکَ اَلْمُقَرَّبِینَ وَ اَلْبُهْمِ اَلصَّافِّینَ اَلْحَافِّینَ وَ بَارِکْ لَنَا فِی شَهْرِنَا هَذَا اَلْمُرَجَّبِ اَلْمُکَرَّمِ وَ مَا بَعْدَهُ مِنَ اَلْأَشْهُرِ اَلْحُرُمِ وَ أَسْبِغْ عَلَیْنَا فِیهِ اَلنِّعَمَ وَ أَجْزِلْ لَنَا فِیهِ اَلْقِسَمَ وَ أَبْرِرْ لَنَا فِیهِ اَلْقَسَمَ بِاسْمِکَ اَلْأَعْظَمِ اَلْأَعْظَمِ اَلْأَجَلِّ اَلْأَکْرَمِ اَلَّذِی وَضَعْتَهُ عَلَی اَلنَّهَارِ فَأَضَاءَ وَ عَلَی اَللَّیْلِ فَأَظْلَمَ وَ اِغْفِرْ لَنَا مَا تَعْلَمُ مِنَّا وَ مَا لاَ نَعْلَمُ وَ اِعْصِمْنَا مِنَ اَلذُّنُوبِ خَیْرَ اَلْعِصَمِ وَ اِکْفِنَا کَوَافِیَ قَدَرِکَ وَ اُمْنُنْ عَلَیْنَا بِحُسْنِ نَظَرِکَ وَ لاَ تَکِلْنَا إِلَی غَیْرِکَ وَ لاَ تَمْنَعْنَا مِنْ خَیْرِکَ وَ بَارِکْ لَنَا فِیمَا کَتَبْتَهُ لَنَا مِنْ أَعْمَارِنَا وَ أَصْلِحْ لَنَا خَبِیئَةَ أَسْرَارِنَا وَ أَعْطِنَا مِنْکَ اَلْأَمَانَ وَ اِسْتَعْمِلْنَا بِحُسْنِ اَلْإِیمَانِ وَ بَلِّغْنَا شَهْرَ اَلصِّیَامِ وَ مَا بَعْدَهُ مِنَ اَلْأَیَّامِ وَ اَلْأَعْوَامِ یَا ذَا اَلْجَلاٰلِ وَ اَلْإِکْرٰامِ}}
{{پایان}}
|-
|-
|style="background:#FFF0E3; text-align:center; font-size:100%; font-weight:bold;"|ششم
| {{ستون-شروع}}
هر روز دعای «اَللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ بِالْمَوْلُودَیْنِ فِی رَجَبٍ» خوانده شود.
 
{{متن عربی|اَللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ بِالْمَوْلُودَیْنِ فِی رَجَبٍ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ اَلثَّانِی وَ اِبْنِهِ عَلِیِّ بْنِ مُحَمَّدٍ اَلْمُنْتَجَبِ وَ أَتَقَرَّبُ بِهِمَا إِلَیْکَ خَیْرَ اَلْقُرَبِ یَا مَنْ إِلَیْهِ اَلْمَعْرُوفُ طُلِبَ وَ فِیمَا لَدَیْهِ رُغِبَ أَسْأَلُکَ سُؤَالَ مُقْتَرِفٍ مُذْنِبٍ قَدْ أَوْبَقَتْهُ ذُنُوبُهُ وَ أَوْثَقَتْهُ عُیُوبُهُ فَطَالَ عَلَی اَلْخَطَایَا دُءُوبُهُ وَ مِنَ اَلرَّزَایَا خُطُوبُهُ یَسْأَلُکَ اَلتَّوْبَةَ وَ حُسْنَ اَلْأَوْبَةِ وَ اَلنُّزُوعَ عَنِ اَلْحَوْبَةِ وَ مِنَ اَلنَّارِ فَکَاکَ رَقَبَتِهِ وَ اَلْعَفْوَ عَمَّا فِی رِبْقَتِهِ فَأَنْتَ مَوْلاَیَ أَعْظَمُ أَمَلِهِ وَ ثِقَتِهِ [ثِقَتُهُ] اَللَّهُمَّ وَ أَسْأَلُکَ بِمَسَائِلِکَ اَلشَّرِیفَةِ وَ وَسَائِلِکَ اَلْمُنِیفَةِ أَنْ تَتَغَمَّدَنِی فِی هَذَا اَلشَّهْرِ بِرَحْمَةٍ مِنْکَ وَاسِعَةٍ وَ نِعْمَةٍ وَازِعَةٍ وَ نَفْسٍ بِمَا رَزَقْتَهَا قَانِعَةٍ إِلَی نُزُولِ اَلْحَافِرَةِ وَ مَحَلِّ اَلْآخِرَةِ وَ مَا هِیَ إِلَیْهِ صَائِرَةٌ}}
{{پایان}}
|-
|style="background:#FFF0E3; text-align:center; font-size:100%; font-weight:bold;"| هفتم
| {{ستون-شروع}}
 
روایت است که: زیارت کن در هر مشهدی که باشی از مشاهد مشرفه در ماه رجب به این زیارت؛ و می‌گویی چون داخل شدی:
 
{{متن عربی|اَلْحَمْدُ لِلّٰهِ اَلَّذِی أَشْهَدَنَا مَشْهَدَ أَوْلِیَائِهِ فِی رَجَبٍ وَ أَوْجَبَ عَلَیْنَا مِنْ حَقِّهِمْ مَا قَدْ وَجَبَ وَ صَلَّی اَللَّهُ عَلَی مُحَمَّدٍ اَلْمُنْتَجَبِ وَ عَلَی أَوْصِیَائِهِ اَلْحُجُبِ اَللَّهُمَّ فَکَمَا أَشْهَدْتَنَا مَشْهَدَهُمْ [مَشَاهِدَهُمْ] فَأَنْجِزْ لَنَا مَوْعِدَهُمْ وَ أَوْرِدْنَا مَوْرِدَهُمْ غَیْرَ مُحَلَّئِینَ عَنْ وِرْدٍ فِی دَارِ اَلْمُقَامَةِ وَ اَلْخُلْدِ وَ اَلسَّلاَمُ عَلَیْکُمْ إِنِّی [قَدْ] قَصَدْتُکُمْ وَ اِعْتَمَدْتُکُمْ بِمَسْأَلَتِی وَ حَاجَتِی وَ هِیَ فَکَاکُ رَقَبَتِی مِنَ اَلنَّارِ وَ اَلْمَقَرُّ مَعَکُمْ فِی دَارِ اَلْقَرَارِ مَعَ شِیعَتِکُمُ اَلْأَبْرَارِ وَ اَلسَّلاَمُ عَلَیْکُمْ بِمَا صَبَرْتُمْ فَنِعْمَ عُقْبَی اَلدَّارِ أَنَا سَائِلُکُمْ وَ آمِلُکُمْ فِیمَا إِلَیْکُمُ اَلتَّفْوِیضُ وَ عَلَیْکُمُ اَلتَّعْوِیضُ فَبِکُمْ یُجْبَرُ اَلْمَهِیضُ وَ یُشْفَی اَلْمَرِیضُ وَ مَا تَزْدَادُ اَلْأَرْحَامُ وَ مَا تَغِیضُ إِنِّی بِسِرِّکُمْ مُؤْمِنٌ [مُؤَمِّمٌ] وَ لِقَوْلِکُمْ مُسَلِّمٌ وَ عَلَی اَللَّهِ بِکُمْ مُقْسِمٌ فِی رَجْعِی بِحَوَائِجِی وَ قَضَائِهَا وَ إِمْضَائِهَا وَ إِنْجَاحِهَا وَ إِبْرَاحِهَا [إِیزَاحِهَا] وَ بِشُئُونِی لَدَیْکُمْ وَ صَلاَحِهَا وَ اَلسَّلاَمُ عَلَیْکُمْ سَلاَمَ مُوَدِّعٍ وَ لَکُمْ حَوَائِجَهُ مُودِعٍ [مُودِعٌ] یَسْأَلُ اَللَّهَ إِلَیْکُمُ اَلْمَرْجِعَ وَ سَعْیَهُ [سَعْیُهُ] إِلَیْکُمْ غَیْرَ [غَیْرُ] مُنْقَطِعٍ وَ أَنْ یَرْجِعَنِی مِنْ حَضْرَتِکُمْ خَیْرَ مَرْجِعٍ إِلَی جَنَابٍ مُمْرِعٍ وَ خَفْضِ عَیْشٍ مُوَسَّعٍ وَ دَعَةٍ وَ مَهَلٍ إِلَی حِینِ [خَیْرِ] اَلْأَجَلِ وَ خَیْرِ مَصِیرٍ وَ مَحَلٍّ فِی اَلنَّعِیمِ اَلْأَزَلِ وَ اَلْعَیْشِ اَلْمُقْتَبَلِ وَ دَوَامِ اَلْأُکُلِ وَ شُرْبِ اَلرَّحِیقِ وَ اَلسَّلْسَلِ [اَلسَّلْسَبِیلِ] وَ عَلٍّ وَ نَهَلٍ لاَ سَأَمَ مِنْهُ وَ لاَ مَلَلَ وَ رَحْمَةُ اَللَّهِ وَ بَرَکَاتُهُ وَ تَحِیَّاتُهُ عَلَیْکُمْ حَتَّی اَلْعَوْدِ إِلَی حَضْرَتِکُمْ وَ اَلْفَوْزِ فِی کَرَّتِکُمْ وَ اَلْحَشْرِ فِی زُمْرَتِکُمْ وَ رَحْمَةُ اَللَّهِ وَ بَرَکَاتُهُ عَلَیْکُمْ وَ صَلَوَاتُهُ وَ تَحِیَّاتُهُ وَ هُوَ حَسْبُنَا وَ نِعْمَ اَلْوَکِیلُ}}
{{پایان}}
|-
|style="background:#FFF0E3; text-align:center; font-size:100%; font-weight:bold;"| هشتم
| {{ستون-شروع}}
دعای «یَا مَنْ أَرْجُوهُ لِکُلِّ خَیْرٍ»
 
امام صادق(ع) گفته است بنویس بِسْمِ اَللّٰهِ اَلرَّحْمٰنِ اَلرَّحِیمِ و بگو در هر روز از رجب در صبح و شام در عقب نمازهای روز و شب:
 
{{متن عربی|یَا مَنْ أَرْجُوهُ لِکُلِّ خَیْرٍ وَ آمَنُ سَخَطَهُ عِنْدَ [مِنْ] کُلِّ شَرٍّ یَا مَنْ یُعْطِی اَلْکَثِیرَ بِالْقَلِیلِ یَا مَنْ یُعْطِی مَنْ سَأَلَهُ یَا مَنْ یُعْطِی مَنْ لَمْ یَسْأَلْهُ وَ مَنْ لَمْ یَعْرِفْهُ تَحَنُّناً مِنْهُ وَ رَحْمَةً أَعْطِنِی بِمَسْأَلَتِی إِیَّاکَ جَمِیعَ خَیْرِ اَلدُّنْیَا وَ جَمِیعَ خَیْرِ اَلْآخِرَةِ وَ اِصْرِفْ عَنِّی بِمَسْأَلَتِی إِیَّاکَ جَمِیعَ شَرِّ اَلدُّنْیَا وَ [جَمِیعَ] شَرِّ اَلْآخِرَةِ فَإِنَّهُ غَیْرُ مَنْقُوصٍ مَا أَعْطَیْتَ وَ زِدْنِی مِنْ فَضْلِکَ یَا کَرِیمُ}} راوی گفت گرفت حضرت محاسن شریف خود را در پنجه چپ خود و خواند این دعا را به حال التجا و تضرع به حرکت دادن انگشت سبابه دست راست پس گفت بعد از این {{متن عربی|یَا ذَا اَلْجَلاَلِ وَ اَلْإِکْرَامِ یَا ذَا اَلنَّعْمَاءِ وَ اَلْجُودِ یَا ذَا اَلْمَنِّ وَ اَلطَّوْلِ حَرِّمْ شَیْبَتِی عَلَی اَلنَّارِ}}
{{پایان}}
|-
|style="background:#FFF0E3; text-align:center; font-size:100%; font-weight:bold;"| نهم
| {{ستون-شروع}}
 
از حضرت رسول(ص) روایت شده که: هر که در ماه رجب صد مرتبه بگوید {{متن عربی|أَسْتَغْفِرُ اَللَّهَ اَلَّذِی لاَ إِلَهَ إِلاَّ هُوَ وَحْدَهُ لاٰ شَرِیکَ لَهُ وَ أَتُوبُ إِلَیْهِ}} و ختم کند آن را به صدقه ختم فرماید حق تعالی برای او به رحمت و مغفرت و کسی که چهار صد مرتبه بگوید بنویسد برای او اجر صد شهید
{{پایان}}
|-
|style="background:#FFF0E3; text-align:center; font-size:100%; font-weight:bold;"|دهم
| {{ستون-شروع}}
از پیامبر روایت است که کسی که بگوید در ماه رجب هزار مرتبه {{متن عربی|لاٰ إِلٰهَ إِلاَّ اَللّٰهُ}}، بنویسد خداوند برای او صد هزار حسنه و بنا فرماید برای او صد شهر در بهشت
{{پایان}}
|-
|style="background:#FFF0E3; text-align:center; font-size:100%; font-weight:bold;"| یازدهم
| {{ستون-شروع}}
روایت است کسی که در رجب در وقت صبح هفتاد مرتبه و در وقت پسین نیز هفتاد مرتبه بگوید {{متن عربی|أَسْتَغْفِرُ اَللَّهَ وَ أَتُوبُ إِلَیْهِ}} و چون تمام کرد دستها را بلند کند و بگوید {{متن عربی|اَللَّهُمَّ اِغْفِرْ لِی وَ تُبْ عَلَیَّ}} پس اگر در ماه رجب بمیرد خدا از او راضی باشد و آتش او را مس نکند به برکت رجب.
{{پایان}}
|-
|style="background:#FFF0E3; text-align:center; font-size:100%; font-weight:bold;"| دوازدهم
| {{ستون-شروع}}
در جمیع این ماه هزار مرتبه گفته شود: {{متن عربی|أَسْتَغْفِرُ اَللَّهَ ذَا اَلْجَلاَلِ وَ اَلْإِکْرَامِ مِنْ جَمِیعِ اَلذُّنُوبِ وَ اَلْآثَامِ}}
{{پایان}}
|-
|style="background:#FFF0E3; text-align:center; font-size:100%; font-weight:bold;"| سیزدهم
| {{ستون-شروع}}
از حضرت رسول (ص) نقل شده برای خواندن {{متن عربی|قُلْ هُوَ اَللّٰهُ أَحَدٌ}} ده هزار مرتبه یا هزار مرتبه یا صد مرتبه در ماه. و نیز روایت شده که هر که در روز جمعه ماه رجب صد مرتبه {{متن عربی|قُلْ هُوَ اَللّٰهُ أَحَدٌ}} بخواند برای او نوری باشد در قیامت که او را به بهشت بکشاند.
{{پایان}}
|-
|style="background:#FFF0E3; text-align:center; font-size:100%; font-weight:bold;"| چهاردهم
| {{ستون-شروع}}
روایت شده است هر که در ماه رجب یک روز روزه بدارد و چهار رکعت نماز گزارد و بخواند در رکعت اول صد مرتبه آیة الکرسی و در رکعت دوم دویست مرتبه {{متن عربی|قُلْ هُوَ اَللّٰهُ أَحَدٌ}} نمیرد تا جای خود را در بهشت ببیند یا دیده شود برای او.
{{پایان}}
|-
|style="background:#FFF0E3; text-align:center; font-size:100%; font-weight:bold;"| پانزدهم
| {{ستون-شروع}}
از پیامبر(ص) نقل است هر که در روز جمعه ماه رجب چهار رکعت نماز کند ما بین ظهر و عصر و بخواند در هر رکعتی حمد یک مرتبه و آیة‌الکرسی هفت مرتبه و قُلْ هُوَ اَللّٰهُ أَحَدٌ پنج مرتبه پس ده مرتبه بگوید {{متن عربی|أَسْتَغْفِرُ اَللَّهَ اَلَّذِی لاَ إِلَهَ إِلاَّ هُوَ وَ أَسْأَلُهُ اَلتَّوْبَةَ}} بنویسد حق تعالی برای او از روزی که این نماز را گزارده تا روزی که بمیرد هر روزی هزار حسنه و عطا فرماید او را به هر آیه که خوانده شهری در بهشت از یاقوت سرخ و به هر حرفی قصری در بهشت از در سفید و تزویج فرماید او را حور العین و راضی شود از او به غیر سخط و نوشته شود از عابدین و ختم فرماید برای او به سعادت و مغفرت الخبر.
{{پایان}}
|-
|style="background:#FFF0E3; text-align:center; font-size:100%; font-weight:bold;"| شانزدهم
| {{ستون-شروع}}
روایت شده است هر که در یکی از ماه‌های حرام سه روز پنجشنبه و جمعه و شنبه را روزه بدارد حق تعالی برای او ثواب نهصد سال عبادت بنویسد.
{{پایان}}
|-
|style="background:#FFF0E3; text-align:center; font-size:100%; font-weight:bold;"| هفدهم
| {{ستون-شروع}}
در تمام ماه رجب شصت رکعت نماز کند به این طریق که در هر شب آن دو رکعت بجا آورد بخواند در هر رکعت حمد یک مرتبه و {{متن عربی|قُلْ یٰا أَیُّهَا اَلْکٰافِرُونَ}} سه مرتبه {{متن عربی|و قُلْ هُوَ اَللّٰهُ أَحَدٌ}} یک مرتبه و چون سلام دهد دستها را بلند کند و بگوید: {{متن عربی|لاٰ إِلٰهَ إِلاَّ اَللّٰهُ وَحْدَهُ لاٰ شَرِیکَ لَهُ لَهُ اَلْمُلْکُ وَ لَهُ اَلْحَمْدُ یُحْیِی وَ یُمِیتُ وَ هُوَ حَیٌّ لاٰ یَمُوتُ بِیَدِهِ اَلْخَیْرُ وَ هُوَ عَلیٰ کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ وَ إِلَیْهِ اَلْمَصِیرُ وَ لاَ حَوْلَ وَ لاَ قُوَّةَ إِلاَّ بِاللَّهِ اَلْعَلِیِّ اَلْعَظِیمِ اَللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ اَلنَّبِیِّ اَلْأُمِّیِّ وَ آلِهِ}} و بکشد دستها را به صورت خود.
|-
|style="background:#FFF0E3; text-align:center; font-size:100%; font-weight:bold;"| هجدهم
| {{ستون-شروع}}
 
از حضرت رسول (ص) روایت است که کسی که در یک شب از ماه رجب بخواند صد مرتبه {{متن عربی|قُلْ هُوَ اَللّٰهُ أَحَدٌ}} در دو رکعت نماز؛ پس گویا صد سال روزه گرفته در راه خدا و حق تعالی در بهشت صد قصر به او مرحمت فرماید هر قصری در جوار پیغمبری از پیغمبران علیهم السلام.
{{پایان}}
|-
|-
|style="background:#FFF0E3; text-align:center; font-size:100%; font-weight:bold;"| نوزدهم
| {{ستون-شروع}}
 
ده رکعت نماز خوانده شود و در هر رکعتی حمد و {{متن عربی|قُلْ یٰا أَیُّهَا اَلْکٰافِرُونَ}} یک مرتبه و توحید سه مرتبه بیامرزد حق تعالی هر گناهی که کرده است.
 
{{پایان}}
|-
|style="background:#FFF0E3; text-align:center; font-size:100%; font-weight:bold;"| بیستم
| {{ستون-شروع}}
علامهٔ مجلسی در زاد المعاد فرموده است که از امام علی(ع) منقول است که حضرت رسول(ص) فرمود که هر که در هر شب و هر روز ماه رجب و شعبان و رمضان سه مرتبه هر یک از حمد و آیة الکرسی و قُلْ یٰا أَیُّهَا اَلْکٰافِرُونَ و قُلْ هُوَ اَللّٰهُ أَحَدٌ و قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ اَلْفَلَقِ و قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ اَلنّٰاسِ بخواند و سه مرتبه بگوید {{متن عربی|سُبْحٰانَ اَللّٰهِ وَ اَلْحَمْدُ لِلّٰهِ وَ لاٰ إِلٰهَ إِلاَّ اَللّٰهُ وَ اَللَّهُ أَکْبَرُ وَ لاَ حَوْلَ وَ لاَ قُوَّةَ إِلاَّ بِاللَّهِ اَلْعَلِیِّ اَلْعَظِیمِ}} و سه مرتبه بگوید {{متن عربی|اَللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ و سه مرتبه بگوید اَللَّهُمَّ اِغْفِرْ لِلْمُؤْمِنِینَ وَ اَلْمُؤْمِنَاتِ}} و چهار صد مرتبه بگوید {{متن عربی|أَسْتَغْفِرُ اَللَّهَ وَ أَتُوبُ إِلَیْهِ}} خداوند تعالی گناهانش را بیامرزد اگر چه به عدد قطره‌های باران و برگ درختان و کف دریاها باشد.<ref>قمی، شیخ عباس، کلیات مفاتیح الجنان، اسوه، ص۱۳۲ تا ۱۳۹.</ref>
{{پایان}}
|-
|}


== منابع ==
== منابع ==
{{پانویس|۲}}
{{پانویس|۲}}
{{شاخه
{{شاخه
  | شاخه اصلی =حدیث
  | شاخه اصلی =ماه‌ها
  | شاخه فرعی۱ =دعا
  | شاخه فرعی۱ =رجب
  | شاخه فرعی۲ =
  | شاخه فرعی۲ =
  | شاخه فرعی۳ =
  | شاخه فرعی۳ =
}}
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه =
  | شناسه =شد
  | تیترها =
  | تیترها =شد
  | ویرایش =
  | ویرایش =شد
  | لینک‌دهی =
  | لینک‌دهی =شد
  | ناوبری =
  | ناوبری =
  | نمایه =
  | نمایه =
  | تغییر مسیر =
  | تغییر مسیر =شد
  | ارجاعات =
  | ارجاعات =
  | بازبینی =
  | بازبینی =
  | تکمیل =
  | تکمیل =
  | اولویت =
  | اولویت =ج
  | کیفیت =
  | کیفیت =ج
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۴ فوریهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۰:۴۳

سؤال

فضایل و اعمال ماه رجب چیست؟

ماه رجب هفتمین ماه قمری است که در آن به روزه‌داری، عبادت، دعا و استغفار سفارش بسیار شده‌است. این ماه از ماه‌های حرام است. در کتاب‌های دعا، دعاها و اعمالی مخصوص برای روزها و شب‌های این ماه بیان شده است. از پیامبر(ص) نقل شده که ماه رجب ماه خداوند است؛ و کسی که یک روز از ماه رجب را روزه بگیرد، شایسته خوشنودی بزرگ خدا است و غضب الهی از او دور می‌شود. امام صادق(ع) از پیامبر اکرم(ص) نقل فرموده که که ماه رجب ماه استغفار امت من است؛ پس در این ماه بسیار طلب آمرزش کنید که خداوند آمرزنده و مهربان است.

جایگاه ماه رجب

ماه رجب را ماه استغفار و عبادت و روزه گویند.[۱] و از ماه‌های حرام است و از اوقات دعا می‌باشد. در حدیث ملک داعی از پیامبر(ص) نقل شده است: «خدای متعال در آسمان هفتم فرشته‌ای را قرار داده است که داعی گفته می‌شود. هنگامی که ماه رجب آمد، این فرشته در هر شب این ماه تا صبح می‌گوید: خوشا به‌حال تسبیح‌کنندگانِ خدا، خوشا بحال فرمانبرداران خدا. خدای متعال می‌فرماید همنشین کسی هستم که با من همنشینی کند، فرمانبردار کسی هستم که فرمانبردارم باشد و بخشنده خواهانِ بخشایش هستم. ماهْ ماهِ من، بنده بنده من و رحمت رحمت من است. هرکسی در این ماه من را بخواند او را اجابت می‌کنم و هرکس از من چیزی بخواهد به او می‌دهم و هرکس از من هدایت بخواهد او را هدایت می‌کنم. این ماه را رشته‌ای بین خود و بندگانم قرار دادم که هرکس آن را بگیرد به من می‌رسد.»[۲]

از حضرت محمد(ص) روایت شده که ماه رجب ماه بزرگ خدا است و هیچ ماهی در حرمت و فضیلت به آن نمی‌رسد و قتال با کافران در این ماه حرام است و رجب ماه خدا است و شعبان ماه من است و ماه رمضان ماه امت من است؛ کسی که یک روز از ماه رجب را روزه دارد مستوجب خوشنودی بزرگ خدا گردد و غضب الهی از او دور گردد و دری از درهای جهنم بر روی او بسته گردد.[۳]

از امام کاظم(ع) منقول است که هر که یک روز از ماه رجب را روزه بدارد آتش جهنم یک‌ساله راه از او دور شود و هر که سه روز از آن را روزه دارد بهشت او را واجب گردد. از امام صادق(ع) منقول است که حضرت رسول(ص) فرمود که: ماه رجب ماه استغفار امت من است پس در این ماه بسیار طلب آمرزش کنید که خدا آمرزنده و مهربان است؛ پس بسیار بگوئید: «أَسْتَغْفِرُ اَللَّهَ وَ أَسْأَلُهُ اَلتَّوْبَةَ».[۴] امام كاظم(ع) فرمودند: رجب ماه بزرگى است كه خداوند حسنات را در آن دو برابر نموده و گناهان را در آن پاك مى‌كند. كسى كه يك روز از رجب را روزه بگيرد، جهنم به اندازه مسافت صد سال از او دور خواهد شد و كسى كه سه روز را روزه بگيرد، بهشت براى او واجب مى‌شود.[۵]

روزه ماه رجب فضیلت بسیار وارد شده است و روایت شده که اگر شخص قادر بر آن نباشد هر روز صد مرتبه این تسبیحات را بخواند تا ثواب روزه آن را دریابد: «سُبْحَانَ اَلْإِلَهِ اَلْجَلِیلِ سُبْحَانَ مَنْ لاَ یَنْبَغِی اَلتَّسْبِیحُ إِلاَّ لَهُ سُبْحَانَ اَلْأَعَزِّ اَلْأَکْرَمِ سُبْحَانَ مَنْ لَبِسَ اَلْعِزَّ وَ هُوَ لَهُ أَهْلٌ».[۶]

درباره روز نیمه ماه رجب گفته شده است محبوب‌ترین روزها نزد خداوند است.[۷]

مناسبت‌های ماه رجب
۱ رجب ۳ رجب ۱۰ رجب ۱۳ رجب ۱۳ رجب ۱۵ رجب ۱۵ رجب ۲۵ رجب ۲۷ رجب
ولادت امام باقر(ع) شهادت امام هادی(ع) ولادت امام جواد(ع) ولادت امام علی(ع) آغاز ایام البیض وفات حضرت زینب(س) تغییر قبله مسلمانان شهادت امام کاظم(ع) بعثت پیامبر اسلام(ص)

اهل‌سنت و رد فضایل ماه رجب

منابع اهل‌سنت نقل کرده‌اند كه عمر بن خطاب از روزه گرفتن در اين ماه باز می‌داشت. او معتقد بود اين ماه در جاهليت ماه بزرگى بود و نبايد به رسوم آنان توجه داشت. برخى فقيهان اهل‌سنت نيز روزه گرفتن تمام ماه رجب را مكروه دانسته‌اند. به عقيده برخى اهل‌سنت، ماه رجب و صدقه و عمره در آن ماه، فضيلتى افزون بر ماه‌هاى ديگر ندارد.[۸] ابن‌حَجَر عَسقلانی می‌گوید: در فضیلت روزه این ماه، یا روزه بودن چند روز معین از آن یا زنده داشتن شب مخصوصی از این ماه، حدیثی صحیح که  شایستگی استدلال داشته باشد روایت نشده است. ابن حجر می‌گوید: «امام ابواسماعیل هروی قبل از من این سخن را با جزم و یقین گفته است و این سخن با سند صحیح از وی به ما رسیده است.»[۹]

لیلة الرغائب

شب جمعه اول ماه رجب را لیلة الرغائب می‌گویند. از جمله فضیلت آن شب این است که گناهان بسیار به سبب او آمرزیده شود و آنکه هر که این نماز را بگزارد چون شب اول قبر او شود حق تعالی بفرستد ثواب این نماز را به سوی او به نیکوتر صورتی با روی گشاده و درخشان و زبان فصیح پس با وی گوید ای حبیب من بشارت باد تو را که نجات یافتی از هر شدت و سختی گوید تو کیستی به خدا سوگند که من رویی بهتر از روی تو ندیدم و کلامی شیرین‌تر از کلام تو نشنیده‌ام و بویی بهتر از بوی تو نبوییدم. گوید من ثواب آن نمازم که در فلان شب از فلان ماه از فلان سال بجا آوردی آمدم امشب به نزد تو تا حق تو را ادا کنم و مونس تنهایی تو باشم و وحشت را از تو بردارم و چون در صور دمیده شود من سایه بر سر تو خواهم افکند در عرصه قیامت پس خوشحال باش که خیر از تو معدوم نخواهد شد هرگز.[۱۰]

و کیفیت آن چنان است که: روز پنجشنبه اول آن ماه را روزه می‌داری چون شب جمعه داخل شود ما بین نماز مغرب و عشاء دوازده رکعت نماز می‌گزاری هر دو رکعت به یک سلام و در هر رکعت از آن یک مرتبه حمد و سه مرتبه «إِنّٰا أَنْزَلْنٰاهُ» و دوازده مرتبه «قُلْ هُوَ اَللّٰهُ أَحَدٌ» می‌خوانی و چون فارغ شدی از نماز هفتاد مرتبه می‌گویی «اَللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ اَلنَّبِیِّ اَلْأُمِّیِّ وَ عَلَی آلِهِ [وَ آلِ مُحَمَّدٍ]» پس به سجده می‌روی و هفتاد مرتبه می‌گویی «سُبُّوحٌ قُدُّوسٌ رَبُّ اَلْمَلاَئِکَةِ وَ اَلرُّوحِ» پس سر از سجده برمی‌داری و هفتاد مرتبه می‌گویی «رَبِّ اِغْفِرْ وَ اِرْحَمْ وَ تَجَاوَزْ عَمَّا تَعْلَمُ إِنَّکَ أَنْتَ اَلْعَلِیُّ اَلْأَعْظَمُ» پس باز به سجده می‌روی و هفتاد مرتبه می‌گویی «سُبُّوحٌ قُدُّوسٌ رَبُّ اَلْمَلاَئِکَةِ وَ اَلرُّوحِ» پس حاجت خود را می‌طلبی.[۱۱]

اعمال مخصوص روزها و شب‌های ماه رجب

در مفاتیح الجنان دعاها و اعمالی درباره برخی روزها و شب‌های ماه رجب آمده است. بعضی روزها مانند روز اول و روز نیمه رجب و روز مبعث و نیز شب اول و شب نیمه رجب و شب مبعث اعمال و دعاهای بیشتری دارد.[۱۲]

اعمال مشترک

منابع شیعه، برخی اعمال، دعاها و ذکرها را برای ماه رجب ذکر کرده‌اند که در تمام روزها و شب‌های ماه رجب می‌تواند خوانده شود.[۱۳] دعای «یَا مَنْ أَرْجُوهُ لِکُلِّ خَیْرٍ» و دعای «یَا مَنْ یَمْلِکُ حَوَائِجَ اَلسَّائِلِینَ» از جمله دعاهای مشترک این ماه هستند. همچنین نمازهای مخصوص، اذکاری برای استغفار، از اعمالی است که برای تمام روزهای ماه رجب سفارش شده است.[۱۳] روزه در تمام روزهای ماه رجب مستحب موکد است.[۱۴] و نیز حج عمره در ماه رجب بسیار سفارش شده است.[۱۵]

منابع

  1. مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، تهران، صدرا، ۱۳۹۰، ج۲۷، ص۵۷۱.
  2. ملکی تبریزی، میرزا جواد، المراقبات، ترجمه ابراهیم محدث بندر بیگی، قم، نشر اخلاق، ۱۳۸۷، ص۹۵ و ۹۶.
  3. قمی، شیخ عباس، کلیات مفاتیح الجنان، اسوه، ص۱۳۱ و ۱۳۲.
  4. قمی، شیخ عباس، کلیات مفاتیح الجنان، اسوه، ص۱۳۱ و ۱۳۲.
  5. شيخ صدوق، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ترجمه بندرريگي، ابراهيم، قم، اخلاق، ‌۱۳۷۹، ص۱۱۵.
  6. قمی، شیخ عباس، کلیات مفاتیح الجنان، اسوه، ص۱۳۱ و ۱۳۲.
  7. ملکی تبریزی، میرزا جواد، المراقبات، ترجمه ابراهیم محدث بندر بیگی، قم، نشر اخلاق، ۱۳۸۷. ص۹۵.
  8. معينى، محسن، «رجب»، دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، ۱۳۹۳، ج۱۹، ذیل مدخل.
  9. ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، تبیین العجب فیما ورد فی فضل رجب،ص۶، به نقل از فیصل بن علی البعدانی، «فضلیت ماه رجب و بدعت های ماه رجب»، سایت نوگرا، تاریخ بازدید: ۱۴۰۱.
  10. قمی، شیخ عباس، کلیات مفاتیح الجنان، اسوه، ص۱۳۹.
  11. قمی، شیخ عباس، کلیات مفاتیح الجنان، اسوه، ص۱۳۹.
  12. قمی، شیخ عباس، کلیات مفاتیح الجنان، اسوه، ص ۱۳۹تا ۱۵۴
  13. ۱۳٫۰ ۱۳٫۱ قمی، شیخ عباس، کلیات مفاتیح الجنان، اسوه، ص۱۳۲ تا ۱۳۹.
  14. منتظری، حسينعلی، رساله توضيح المسائل، تهران، سرایی، ۱۳۸۱، ص۲۷۹.
  15. منتظری، حسينعلی، احكام و مناسك حج،‌ تهران، سایه، ۱۳۸۱، ص۲۳۷.