روایات تحریف قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها
| خط ۱۷: | خط ۱۷: | ||
روایاتی از امام صادق(ع) نقل شده است که «ولا الضالین» را در آخر سوره حمد، «و غیر الضالین» خوانده و تفسیر کرده است.<ref>قمی، علی، تفسیر القمی، قم، مؤسسه دارالکتاب، ۱۴۰۴ق، ج۱، ص۲۹. عیاشی، محمد بن مسعود، تفسیر العیّاشی، تهران، مطبعه العلمیه، چاپ اول، ۱۳۸۰ق، ج۱، ص۲۲، حدیث۱۷. ص۲۴، حدیث۲۸.</ref> | روایاتی از امام صادق(ع) نقل شده است که «ولا الضالین» را در آخر سوره حمد، «و غیر الضالین» خوانده و تفسیر کرده است.<ref>قمی، علی، تفسیر القمی، قم، مؤسسه دارالکتاب، ۱۴۰۴ق، ج۱، ص۲۹. عیاشی، محمد بن مسعود، تفسیر العیّاشی، تهران، مطبعه العلمیه، چاپ اول، ۱۳۸۰ق، ج۱، ص۲۲، حدیث۱۷. ص۲۴، حدیث۲۸.</ref> | ||
روایت در کتاب‌های معتبر نیز نیامده‌اند. سند معتبری هم ندارند زیرا دو روایت مرسل است و روایت سوم هم به خاطر معتبر نبودن اصل کتاب تفسیر قمی قابل استناد نیست. <ref>نگاه کنید به: طهرانی، آقابزرک، الذریعة الی تصانیف الشیعه، بیروت، دارالأضواء، ۱۴۰۳ق، ج۴، ص۲۵۱. سبحانی، جعفر، کلیات فی علم الرجال، ص۳۱۳. و ... .</ref> | |||
مسلمانان از اول بعثت هر روز در نماز خود «و لا الضالین» می‌خواندند که می‌رساند علاوه بر ضعیف بودن روایتی که «غیر الضالین» آمده است، قرائت «ولا الضالین» قرائتی متواتر و مشهور میان امت اسلامی اعم از شیعه و سنی است. روایات فراوانی نیز این قرائت را تأیید کرده‌اند.<ref>شیخ صدوق در کتاب الخصال، ج۱، ص۷۵. عیون أخبار الرضا، ج۲، ص۱۰۷. شیخ طوسی در کتاب تهذیب الأحکام، ج۲، ص۷۵. الإستبصار فیما اختلف من الأخبار، ج۱، ص۳۱۹. و ….</ref> کتاب‌های تفسیری شیعه و اهل سنت نیز آیه آخر سوره فاتحه را «ولاالضالین» آورده‌اند و این می‌رساند که شیعه و سنی روایات ضعیف «غیر الضالین» را قبول نداشته‌اند. | مسلمانان از اول بعثت هر روز در نماز خود «و لا الضالین» می‌خواندند که می‌رساند علاوه بر ضعیف بودن روایتی که «غیر الضالین» آمده است، قرائت «ولا الضالین» قرائتی متواتر و مشهور میان امت اسلامی اعم از شیعه و سنی است.<ref>معرفت، محمدهادی، علوم قرآنی، قم، مؤسسه فرهنگی انتشاراتی التمهيد، ، ۱۳۸۱ش، ص۴۴۹.</ref> روایات فراوانی نیز این قرائت را تأیید کرده‌اند.<ref>شیخ صدوق در کتاب الخصال، ج۱، ص۷۵. عیون أخبار الرضا، ج۲، ص۱۰۷. شیخ طوسی در کتاب تهذیب الأحکام، ج۲، ص۷۵. الإستبصار فیما اختلف من الأخبار، ج۱، ص۳۱۹. و ….</ref> کتاب‌های تفسیری شیعه و اهل سنت نیز آیه آخر سوره فاتحه را «ولاالضالین» آورده‌اند و این می‌رساند که شیعه و سنی روایات ضعیف «غیر الضالین» را قبول نداشته‌اند. | ||
== تحریف قرآن و تضاد با قرآن و روایات == | == تحریف قرآن و تضاد با قرآن و روایات == | ||
نسخهٔ ۱ فوریهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۲:۵۹
 | این مقاله هماکنون به دست Fabbasi در حال ویرایش است. |
آیا روایات تحریف قرآن معتبر است؟
شیعه معتقد به تحریف قرآن نیست اما عده‌ای از اخباریون با تکیه بر روایاتی قائل به تحریف قرآن هستند. این روایات معارضات زیادی با آیات قرآن و روایات دیگر دارد و مورد نقد عالمان اسلامی است. در قرآن خداوند خود را حافظ قرآن اعلام کرده است و اکثر مفسران این سخن قرآن را نشانگر عدم تحریف قرآن می‌دانند.
روایات زیادی وجود دارد که تصریح بر عدم تحریف قرآن می‌کند. تحریف قرآن با موضوع اعجاز و تحدی قرآن سازگار نیست. تقریبا همه عالمان اسلامی اعم از شیعه و سنی، اعتقاد به تحریف‌ناپذیری قرآن دارند.
روایات تحریف
روایت تعداد آیات قرآن
روایتی در کتاب کافی تعداد آیات قرآن را ۱۷ هزار آیه برشمرده است. برخی عالمان شیعه توضیح داده‌اند که در ثبت متن این روایت اشتباهی صورت گرفته و به جای عدد هفت‌هزار عدد ۱۷ هزار ضبط شده است.[۱] در چاپ جدید و اصلاح شده کتاب کافی، که بر اساس نسخه‌های قدیمی و متعدد و به روش علمی تصحیح متون انجام گرفته است، این عدد هفت‌هزار ثبت شده است که عدد حدودی آیات قرآن است است. برخی از محققان براین باورند هفده هزار آیه در اینگونه روایات، تمام آن‌چه بر پيامبر(ص) وحي شده است اعم از قرآني و غير قرآني مانند احاديث قدسي را شامل می‌شود.[۲]
روایت غیر الضالین به جای ولاالضالین
روایاتی از امام صادق(ع) نقل شده است که «ولا الضالین» را در آخر سوره حمد، «و غیر الضالین» خوانده و تفسیر کرده است.[۳]
روایت در کتاب‌های معتبر نیز نیامده‌اند. سند معتبری هم ندارند زیرا دو روایت مرسل است و روایت سوم هم به خاطر معتبر نبودن اصل کتاب تفسیر قمی قابل استناد نیست. [۴]
مسلمانان از اول بعثت هر روز در نماز خود «و لا الضالین» می‌خواندند که می‌رساند علاوه بر ضعیف بودن روایتی که «غیر الضالین» آمده است، قرائت «ولا الضالین» قرائتی متواتر و مشهور میان امت اسلامی اعم از شیعه و سنی است.[۵] روایات فراوانی نیز این قرائت را تأیید کرده‌اند.[۶] کتاب‌های تفسیری شیعه و اهل سنت نیز آیه آخر سوره فاتحه را «ولاالضالین» آورده‌اند و این می‌رساند که شیعه و سنی روایات ضعیف «غیر الضالین» را قبول نداشته‌اند.
تحریف قرآن و تضاد با قرآن و روایات
روایات تحریف قرآن با آیات قرآن، تاریخ، اعجاز و تحدی قرآن، دلیل عقلی و روایات قطعی در تعارض است. «معروف و مشهور در ميان همه دانشمندان شيعه و اهل تسنن اينست كه هيچگونه تحريفى در قرآن روى نداده است و قرآنى كه امروز در دست ماست درست همان قرآنى است كه بر پيامبر اكرم(ص) نازل شده، و حتى كلمه و حرفى از آن كم و زياد نگرديده است.»[۷]
معارض با قرآن
قرآن کتابی متواتر است و در تواتر امکان تحریف و دروغ عادتا منتفی می‌شود.[۸] مسئله اعجاز قرآن با تحریف قرآن سازگار نیست. ضمن آنکه تحریف با هماوردطلبی و تحدی قرآن منافات دارد.[۹]
خداوند در قرآن فرمود است ما خود حافظ قرآن هستیم:﴿إِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا الذِّكْرَ وَإِنَّا لَهُ لَحَافِظُونَ؛ بى‌ترديد، ما اين قرآن را به تدريج نازل كرده‌ايم، و قطعاً نگهبان آن خواهيم بود.﴾(حجر:۹) مفسران این آیه را نشانگر قطعی عدم تحریف قرآن دانشته‌اند. «خداوند طبق ظاهر آيه فوق وعده داده كه آن را از هر نظر حفظ و پاسدارى كند: محافظت از هر گونه تحريف و محافظت از فنا و نابودى و محافظت از سفسطههاى دشمنان وسوسهگر.»[۱۰]
در جایی دیگر می فرماید هیچ باطلی به آن وارد نمی‌شود:﴿لَّا یأْتِیهِ الْبَاطِلُ مِن بَینِ یدَیهِ وَلَا مِنْ خَلْفِهِ؛ از پیش روی آن و از پشت سرش باطل به سویش نمی‌آید.﴾(فصلت:۴۲) یعنی هیچ دگرگونی‌ای در آن رخ نمی‌دهد: «و ممكن نيست چيزى كه از قرآن نيست در قرآن راه يابد، مثلا آياتش را تحريف كنند، و جاى آنها را تغيير دهند و يا كم و زياد كنند.[۱۱]
معارض با روایات
روایات تحریف، با روایات فراوانی مانند حدیث ثقلین که مورد قبول شیعه[۱۲] و اهل سنت می‌باشد.[۱۳] و روایات که می‌گوید هر روایتی را دیدید به قرآن عرضه کنید.[۱۴] تعارض دارد. روایات دیگری نیز در منابع روایی شیعه نقل شده است که به طور ضمنی و التزامی دلالت بر تحریف نشدن قرآن دارد.[۱۵]
پیامبر(ص) و ائمه(ع) در سخنان فراوان و پر تکراری معیار بررسی صحت و سقم سخنان منقول از خود را عرضه بر قرآن دانستند. بی‌تردید اگر قرآن خود کتابی محرف بود نمی‌توانست معیاری برای سنجش دیگر سخنان باشد.[۱۶]
منابع
- ↑ فیض کاشانی، محمدمحسن بن شاه مرتضی، الوافی، اصفهان، کتابخانه امام امیرالمؤمنین علی(ع)، ج ۹، ص ۱۷۸۰. معرفت، محمّد هادي، صيانه القرآن من التحريف، قم، مؤسسه النشر الاسلامي، چاپ دوّم، ۱۴۱۸ق، ص۲۶۴.
- ↑ محمدي (نجارزادگان)، فتح الله، سلامه القرآن من التحريف، تهران، پيام آزادي، چاپ اول، ۱۴۲۰ق، ج۱، ص۸۵.
- ↑ قمی، علی، تفسیر القمی، قم، مؤسسه دارالکتاب، ۱۴۰۴ق، ج۱، ص۲۹. عیاشی، محمد بن مسعود، تفسیر العیّاشی، تهران، مطبعه العلمیه، چاپ اول، ۱۳۸۰ق، ج۱، ص۲۲، حدیث۱۷. ص۲۴، حدیث۲۸.
- ↑ نگاه کنید به: طهرانی، آقابزرک، الذریعة الی تصانیف الشیعه، بیروت، دارالأضواء، ۱۴۰۳ق، ج۴، ص۲۵۱. سبحانی، جعفر، کلیات فی علم الرجال، ص۳۱۳. و ... .
- ↑ معرفت، محمدهادی، علوم قرآنی، قم، مؤسسه فرهنگی انتشاراتی التمهيد، ، ۱۳۸۱ش، ص۴۴۹.
- ↑ شیخ صدوق در کتاب الخصال، ج۱، ص۷۵. عیون أخبار الرضا، ج۲، ص۱۰۷. شیخ طوسی در کتاب تهذیب الأحکام، ج۲، ص۷۵. الإستبصار فیما اختلف من الأخبار، ج۱، ص۳۱۹. و ….
- ↑ مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ دهم، ۱۳۷۱ش، ج۱۱، ص۱۸.
- ↑ معرفت، محمد هادی، مصونیّت قرآن از تحریف، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، ص۳۱.
- ↑ مشهورات بی اعتبار، مهدی سیمایی، صفحه۱۸۸.
- ↑ مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ دهم، ۱۳۷۱ش، ج۱۱، ص۱۸.
- ↑ طباطبایی، محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه: محمد باقر موسوی همدانی، قم، موسسه نشر اسلامی، چاپ پنجم، ۱۳۷۴ش، ج۱۷، ص۶۰۴.
- ↑ صفار، محمد بن حسن، بصائر الدرجات في فضائل آل محمّد صلّى الله عليهم، قم، کتابخانه مرعشی نجفی، چاپ دوم، ۱۴۰۴ ق، ج۸، باب۱۷. كلينى، محمد بن يعقوب، الكافي، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۲۹۴.
- ↑ نیسابوری، مسلم بن حجاج، صحيح مسلم، بيروت، دارحياء التراث العربي، ج۴، ص۱۸۷۳. ترمذي، صحيح ترمذي، بيروت، دارالفكر، ج۵، ص۶۶۲، باب مناقب اهل بيت النبي، حدیث۳۷۸۶. سنن دارمي، بيروت، نشر دارالكفر، ج۲، ص۴۳۲. احمد بن حنبل، مسند امام احمد، بيروت، دارالصادر، ج۵، ص۱۸۲.
- ↑ حرعاملی، محمد، وسائل الشيعه، قم، آل البیت، ۱۴۰۹ق، ج ۱۸، باب ۹ از ابواب صفات قاضى، حدیث ۱۹، ۲۹ و ۳۵.
- ↑ جوان آراسته، حسین، درسنامه علوم قرآنی، قم، بوستان کتاب، ۱۳۸۰ش، ص۳۲۰.
- ↑ مشهورات بی اعتبار، مهدی سیمایی، صفحه۱۸۷