خلود در جهنم

سؤال

معنای خلود در آتش چیست؟

خلود در جهنم به معنای بقاء همیشگی در عذاب جهنم است. ۴۰ آیه در قرآن در مورد خلود در جهنم آمده است. بنابر آیات و روایات، کفار، منافقین و گناهکارانی که از روی عناد و آگاهی به معصیت می‌پردازند برای همیشه در جهنم خواهند بود.

انسان‌هایی که در دنیا مؤمن به خدا بودند ولی گناهانی انجام داده‌اند، بر اساس آیات و روایات ماندن آنها در جهنم دائمی نیست. بلکه پس از این که گناهان آن‌ها به واسطه عقوبت و عذاب الهی در جهنم از بین رفت، از آنجا خارج می‌گردند.

مفهوم شناسی

خلود در لغت به معنای بقای طولانی و به معنای ابدیت است. خلود در جهنم عبارت از همیشگی و جاودان بودن در عذاب است. بعد از «خالدین فیها» عبارت «ابداً» آمده است

بهشت و جهنم بقای ابدی دارند. براساس آیات و روایات، انسان‌هایی که داخل بهشت می‌گردند، دیگر از آن خارج نمی‌شوند و آنجا منزلگاه ابدی آنها خواهد بود.

جهنم و عذاب آن با این که ابدی است، ولی انسان‌هایی که در دنیا مؤمن به خدا بودند ولی گناهانی انجام داده‌اند، بر اساس آیات و روایات ماندن آنها در جهنم دائمی نیست. بلکه پس از این که گناهان آن‌ها به واسطه عقوبت و عذاب الهی در جهنم از بین رفت، از آنجا خارج می‌گردند.

خالدین در جهنم

با توجه به آیات قرآن و روایات، چند گروه در جهنم پیوسته حضور خواهند داشت:

• کافران و مشرکان
• منافقین
• افرادی که از روی دشمنی و با علم و آگاهی، خداوند را معصیت می‌کنند.

امام رضا(ع) می‌فرماید: خداوند کافران را از آتش خارج نمی‌کند و آنها را وعده به آتش جهنم و باقی ماندن در آن داده است.

آیات خلود

قرآن در ۴۰ آیه در مورد خلود در جهنم سخن گفته است. در زیر به برخی از این آیات اشاره می‌گردد:

• ﴿بَلَیٰ مَنْ کَسَبَ سَیِّئَةً وَأَحَاطَتْ بِهِ خَطِیئَتُهُ فَأُولٰئِکَ أَصْحَابُ النَّارِ ۖ هُمْ فِیهَا خَالِدُونَ؛ آری، هر کس اعمالی زشت اندوخت و کردار بدش به او احاطه نمود چنین کسانی اهل دوزخ‌اند و در آن آتش پیوسته معذّب خواهند بود.﴾(بقره:۸۱)
• ﴿وَعَدَ اللَّهُ الْمُنَافِقِینَ وَالْمُنَافِقَاتِ وَالْکُفَّارَ نَارَ جَهَنَّمَ خَالِدِینَ فِیهَا ۚ هِیَ حَسْبُهُمْ ۚ وَلَعَنَهُمُ اللَّهُ ۖ وَلَهُمْ عَذَابٌ مُقِیمٌ؛ خدا آتش دوزخ را به مردان و زنان منافق و کافران وعده داده، در آن جاودانه اند، همان برای آنان بس است و خدا لعنتشان کرده و برای آنان عذابی پایدار است.﴾(توبه:۶۸)
• ﴿وَالَّذِینَ کَفَرُوا وَکَذَّبُوا بِآیَاتِنَا أُولٰئِکَ أَصْحَابُ النَّارِ خَالِدِینَ فِیهَا ۖ وَبِئْسَ الْمَصِیرُ؛ و آنان که کافر شدند و آیات ما را تکذیب کردند آنها اهل آتش دوزخ و در آن جاودان مخلّدند و آنجا بسیار بد منزلگاهی است.﴾(تغابن:۱۰)
• ﴿وَعَدَ اللَّهُ الْمُنافِقینَ وَ الْمُنافِقاتِ وَ الْکُفَّارَ نارَ جَهَنَّمَ خالِدینَ فیها هِیَ حَسْبُهُمْ وَ لَعَنَهُمُ اللَّهُ وَ لَهُمْ عَذابٌ مُقیم؛ خدا آتش دوزخ را به مردان و زنان منافق و کافران وعده داده، در آن جاودانه اند، همان برای آنان بس است و خدا لعنتشان کرده و برای آنان عذابی پایدار است.﴾(فاطر:۳۶)

در آیات دیگر، خلود ابدی در جهنم با عبارت «ابدا» وعده داده شده است. در ذیل به بعضی از این آیات اشاره می‌شود:

• ﴿إِلَّا طَرِیقَ جَهَنَّمَ خَالِدِینَ فِیهَا أَبَدًا ۚ وَکَانَ ذٰلِکَ عَلَی اللَّهِ یَسِیرًا؛ مگر به راه دوزخ که در آن جاودانه اند؛ و این کار بر خدا آسان است.﴾(نساء:۱۶۹)
• ﴿خَالِدِینَ فِیهَا أَبَدًا ۖ لَا یَجِدُونَ وَلِیًّا وَلَا نَصِیرًا؛ همیشه در آن جاودانه اند، و سرپرست و یاوری نیابند.﴾(احزاب:۶۵)
• ﴿إِلَّا بَلَاغًا مِنَ اللَّهِ وَرِسَالَاتِهِ ۚ وَمَنْ یَعْصِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ فَإِنَّ لَهُ نَارَ جَهَنَّمَ خَالِدِینَ فِیهَا أَبَدًا؛ آنچه می‌توانم جز رساندن پیام او و انجام دادن رسالتهای او نیست؛ و هر که خدا و پیامبرش را نافرمانی کند، نصیب او آتش جهنم است که همواره در آن خواهند بود﴾(جن:۲۳)