دوری از لغو با توجه به آیه ۵۵ سوره قصص

سؤال

غرض خداوند از آیه شریفه ۵۵ سوره قصص که می‌فرمایند: ﴿وَإِذَا سَمِعُوا اللَّغْوَ أَعْرَضُوا عَنْهُ وَقَالُوا لَنَا أَعْمَالُنَا وَلَکمْ أَعْمَالُکمْ سَلَامٌ عَلَیْکمْ لَا نَبْتَغِی الْجَاهِلِینَ﴾ چیست؟

قرآن، مؤمنان را اینگونه وصف می‌کند که اگر سخنان لغوی بشوند. از آن دوری می‌کنند. لغو به معنای هر سخن بیهوده‌ای است که دشنام و ناسزا را هم شامل می‌شود. مؤمنان در مقابل این عمل، تنها به گفتن سلام علیکم اکتفا می‌کنند که به این معناست که در مقابل بدی، رفتار بدی ندارند و خوبی می‌کنند.

متن آیه

﴿ وَإِذَا سَمِعُوا اللَّغْوَ أَعْرَضُوا عَنْهُ وَقَالُوا لَنَا أَعْمَالُنَا وَلَكُمْ أَعْمَالُكُمْ سَلَامٌ عَلَيْكُمْ لَا نَبْتَغِي الْجَاهِلِينَ

و چون سخن لغوى بشنوند، از آن اعراض كنند و گويند: كردارهاى ما از آن ما و كردارهاى شما از آن شما. به سلامت بمانيد. ما خواستار جاهلان نيستيم.

قصص:۵۵

﴾

دوری از لغو و جاهلان

کافران به مسلمانان دشنام و ناسزا می‌گفتند و خداوند به مؤمنان گفته است در برابر این سخنان لغو، صبر کنید و از آن دوری کنید. برخی می‌گویند لغو در این آیه به معنای سخنان بیهوده، خشن و زشتی است که کار عاقلان نیست. و این اعراض و دوری به این معنا است که مؤمنان مقابله به مثل نمی‌کنند. و معنای سلام علیکم به این معناست که از جانب مؤمنان گزندی به دیگران نمی‌رسد. مؤمنان در مقابل لغو، سخن لغو نمی‌گویند و در مقابل جهل، جهل نمی‌ورزند. لغو را به معنای شرک و باطل هم دانسته‌اند.

این آیه یکی از اوصاف مهم مؤمنان است که نه تنها لغو و سخنان خشن در گفتار آنان جای ندارد، بلکه در مقابل این سخنان، به سلام و درود اکتفا می‌کنند و خود را درگیر نمی‌سازند و فاصله می‌گیرند.

قرآن کریم در جای دیگر می‌فرماید: ﴿بندگان خداى رحمان كسانى هستند كه در روى زمين به فروتنى راه مى‌روند. و چون جاهلان آنان را مخاطب سازند، به ملايمت سخن گويند.﴾(فرقان:۶۳)

در سوره اعراف خداوند به پیامبر(ص) سفارش می‌کند از جاهلان رویرگردان شود. و نیز از مشرکان هم اعراض کند.

مطالعه بیشتر

۱ـ تفسیر روض الجنان و روح الجنان، حسین بن علی ابوالفتوح رازی، ج۱۵، ص۱۴۷.

۲ـ تفسیر روان جاوید، محمد ثقفی تهرانی، ج۴، ص۱۹۶.