امام علی(ع) و نهی از دشنام به دشمن: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۱۶ مارس ۲۰۲۲، ساعت ۱۳:۰۹

سؤال

نهی از دشنام به دشمن به‌جهت امام علی(ع)

امام علی(ع) یاران خویش را از ناسزاگویی و دشنام حتی به دشمن باز می‌داشت:

در جنگ صفین «حجر بن‌ عدی» و «عمرو بن‌ حمق» که از یاران امام علی(ع) بودند، به سپاه شام و معاویه ناسزا گفتند. امام اطلاع یافت و فرمود: دوست ندارم دشنام‌گو باشید. اما اگر چگونگی کردار آنان را بیان کنید و وضع و حال آنان را به زبان آورید، در گفتار به درستی نزدیک‌تر خواهید بود. به جای دشنام دادن به آنان بگوئید: بار خدایا از ریخته شدن خون ما و خون آنان جلوگیری فرما و بین ما و آنان اصلاح نما و آنان را از گمراهی به راه راست رهبری کن، تا آن کس که به حق، نادان است، آن را بشناسد.^[۱]
ابن‌ابی‌الحدید در شرح نهج‌البلاغه نقل کرده که امام(ع) دوست نداشت کسی به اهل شام فحش و سخنان زشت بگوید ولی از این‌که از آن‌ها اظهار برائت و بیزاری کند، کراهتی نداشت.^[۲]

براساس منابع تاریخی، افرادی به امام توهین کرده، ناسزا می‌گفتند، اما حضرت با صبر از این افراد می‌گذشت:

در نهج‌البلاغه نقل شده که امام عی(ع)، اصحاب خویش را موعظه فرمود، یکی از خوارج به شگفت آمد و گفت: خدا این کافر را بکشد، چقدر می‌فهمد. مردم برخاستند تا او را بکشند. امام فرمود: رهایش کنید. پاسخ ناسزاگويى، ناسزاست، يا گذشت از گناه‏.^[۳]

زنی به آن حضرت دشنام داد، حضرت با صبر و بزرگواری برخورد کرد و جواب دشنام وی را نداد.
بعد از پایان یافتن جنگ جمل، صفیه زن عبدالله بن خلف، علی(ع) را دید و فریاد زد: ای علی! ای کشنده خویشان و دوستداران…! خداوند فرزندان تو را یتیم کند. علی(ع) چیزی نفرمود. مردی از قبیله ازد به او گفت: به خدا سوگند نباید بگذاریم این، ما را دشنام دهد و بر ما چیره شود. علی(ع) از گفته آن مرد خشمگین شد و فرمود خموش! پرده دری مکن! به خانهٔ کسی داخل مشو، هیچ زنی را میازار حتی اگر دشنام دهد و عِرض و ناموس شما را ناسزا گوید. ^[۴]

منابع

این مدخل برگرفته شده از کتاب «سیره نظامی امیرالمؤمنین» نوشته «یدالله حاجی‌زاده» قم مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه، ۱۳۹۲ش.

↑ نهج‌البلاغه، خطبه ۲۰۶، ص۴۲۸؛ ابن‌ابی‌الحدید، شرح نهج‌البلاغه، ج۳، ص۱۸۱.
↑ ابن ابی الحدید، شرح نهج‌البلاغه، ج۱۱، ص۲۱.
↑ نهج‌البلاغه، کلمات قصار، ۴۲۰، ص۷۳۰.
↑ عزالدین ابن‌اثیر، همان، ج۱۰، ص۸–۹.

[1] نهج‌البلاغه، خطبه ۲۰۶، ص۴۲۸؛ ابن‌ابی‌الحدید، شرح نهج‌البلاغه، ج۳، ص۱۸۱.

[2] ابن ابی الحدید، شرح نهج‌البلاغه، ج۱۱، ص۲۱.

[3] نهج‌البلاغه، کلمات قصار، ۴۲۰، ص۷۳۰.

[4] عزالدین ابن‌اثیر، همان، ج۱۰، ص۸–۹.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

@@ خط ۵: / خط ۵: @@
 {{پایان سوال}}
 {{پاسخ}}
-امام علی(ع) یاران خویش را از ناسزاگویی به دشمن بازمی‌داشت:
+امام علی(ع) یاران خویش را از ناسزاگویی و دشنام حتی به دشمن باز می‌داشت:
-* در جنگ صفین «حجر بن‌ عدی» و «عمرو بن‌ حمق» به سپاه شام و معاویه ناسزا گفتند.پس از آنکه امام اطلاع یافت، فرمودند: من برای شما نمی‌پسندم دشنام‌گو باشید. اما اگر چگونگی کردار آنان را بیان کنید و وضع و حال آنان را به زبان آورید، در گفتار به درستی نزدیک‌تر خواهید بود و به جای دشنام دادن به آنان بگوئید: بار خدایا از ریخته شدن خون ما و خون آنان جلوگیری فرما و بین ما و آنان اصلاح نما و آنان را از گمراهی به راه راست رهبری کن، تا آن کس که به حق، نادان است، آن را بشناسد و آن کس که شیفته گمراهی و دشمنی است، از آن بازگردد.<ref>نهج‌البلاغه، خطبه ۲۰۶، ص۴۲۸؛ ابن‌ابی‌الحدید، شرح نهج‌البلاغه، ج۳، ص۱۸۱.</ref>
+* در جنگ صفین «حجر بن‌ عدی» و «عمرو بن‌ حمق» که از یاران امام علی(ع) بودند، به سپاه شام و معاویه ناسزا گفتند. امام اطلاع یافت و فرمود: دوست ندارم دشنام‌گو باشید. اما اگر چگونگی کردار آنان را بیان کنید و وضع و حال آنان را به زبان آورید، در گفتار به درستی نزدیک‌تر خواهید بود. به جای دشنام دادن به آنان بگوئید: بار خدایا از ریخته شدن خون ما و خون آنان جلوگیری فرما و بین ما و آنان اصلاح نما و آنان را از گمراهی به راه راست رهبری کن، تا آن کس که به حق، نادان است، آن را بشناسد.<ref>نهج‌البلاغه، خطبه ۲۰۶، ص۴۲۸؛ ابن‌ابی‌الحدید، شرح نهج‌البلاغه، ج۳، ص۱۸۱.</ref>
-* ابن ابی‌الحدید در شرح نهج‌البلاغه نقل کرده که امام(ع) دوست نداشت کسی به اهل شام فحش و سخنان زشت بگویند ولی از این‌که از آن‌ها اظهار برائت و بیزاری کنند، کراهتی نداشت.<ref>ابن ابی الحدید، شرح نهج‌البلاغه، ج۱۱، ص۲۱.</ref>
+* ابن‌ابی‌الحدید در شرح نهج‌البلاغه نقل کرده که امام(ع) دوست نداشت کسی به اهل شام فحش و سخنان زشت بگوید ولی از این‌که از آن‌ها اظهار برائت و بیزاری کند، کراهتی نداشت.<ref>ابن ابی الحدید، شرح نهج‌البلاغه، ج۱۱، ص۲۱.</ref>
-براساس منابع تاریخی، افرادی به امام توهین کرده، ناسزایی گفتند اما حضرت با صبر از این افراد می‌گذشتند:
+براساس منابع تاریخی، افرادی به امام توهین کرده، ناسزا می‌گفتند، اما حضرت با صبر از این افراد می‌گذشت:
-* در نهج‌البلاغه نقل شده که آن حضرت اصحاب خویش را موعظه می‌فرمود، یکی از خوارج به شگفت آمد و گفت: خدا این کافر بکشد، چقدر می‌فهمد. مردم برخاستند تا او را بکشند. امام فرمود: رهایش کنید. پاسخ ناسزاگويى، ناسزاست، يا گذشت از گناه‏.<ref>نهج‌البلاغه، کلمات قصار، ۴۲۰، ص۷۳۰.</ref>
+* در نهج‌البلاغه نقل شده که امام عی(ع)، اصحاب خویش را موعظه فرمود، یکی از خوارج به شگفت آمد و گفت: خدا این کافر را بکشد، چقدر می‌فهمد. مردم برخاستند تا او را بکشند. امام فرمود: رهایش کنید. پاسخ ناسزاگويى، ناسزاست، يا گذشت از گناه‏.<ref>نهج‌البلاغه، کلمات قصار، ۴۲۰، ص۷۳۰.</ref>
-* بعد از پایان یافتن جنگ جمل، زنی به آن حضرت دشنام داد، حضرت با صبر و بزرگواری برخورد کرد و جواب دشنام وی را نداد. «صفیّه زن عبدالله بن خلف، چون علی(ع) را دید فریاد زد: ای علی! ای کشنده خویشان و دوستداران…! خداوند فرزندان تو را یتیم کند. علی(ع) چیزی نفرمود چون علی(ع) از نزد عایشه برگشت مردی از قبیلهٔ ازد به او گفت: به خدا سوگند نباید بگذاریم این ما را دشنام دهد و بر ما چیره شود. علی(ع) از گفته آن مرد خشمگین شد و فرمود خموش! پرده دری مکن! به خانهٔ کسی داخل مشو، هیچ زنی را میازار حتی اگر دشنام دهد و عِرض و ناموس شما را ناسزا گوید. <ref>عزالدین ابن‌اثیر، همان، ج۱۰، ص۸–۹.</ref>
+* زنی به آن حضرت دشنام داد، حضرت با صبر و بزرگواری برخورد کرد و جواب دشنام وی را نداد.
+*بعد از پایان یافتن جنگ جمل، صفیه زن عبدالله بن خلف، علی(ع) را دید و فریاد زد: ای علی! ای کشنده خویشان و دوستداران…! خداوند فرزندان تو را یتیم کند. علی(ع) چیزی نفرمود. مردی از قبیله ازد به او گفت: به خدا سوگند نباید بگذاریم این، ما را دشنام دهد و بر ما چیره شود. علی(ع) از گفته آن مرد خشمگین شد و فرمود خموش! پرده دری مکن! به خانهٔ کسی داخل مشو، هیچ زنی را میازار حتی اگر دشنام دهد و عِرض و ناموس شما را ناسزا گوید. <ref>عزالدین ابن‌اثیر، همان، ج۱۰، ص۸–۹.</ref>
 == منابع ==
 این مدخل برگرفته شده از کتاب «سیره نظامی امیرالمؤمنین» نوشته «یدالله حاجی‌زاده» قم مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه، ۱۳۹۲ش.