ارتباط آیه «الیوم اکملت لکم دینکم» با حکم انواع گوشت یا مسئله غدیر

سؤال: اگر پيامبر منظورش از كلمه مولا در روز غدير حكومت و امامت بود چرا از كلمه اي استفاده نمودند كه چندين معني داشته باشد؟ چرا به وضوح اين مسآله به اين مهمي را بيان نكردند؟ كه اين همه اختلاف پيش نيايد؟

پاسخ :

با سلام و احترام خدمت شما پرسشگر گرامي. از اينکه با مرکز مطالعات و پاسخگويي به شبهات حوزه علميه قم مکاتبه نموده ايد صميمانه تشکر مي‌کنيم.

در پاسخ به پرسش فوق بايد گفت: اين شواهد و قرائن است كه مي‌گويند: تفسيري كه شيعه از حديث غدير ارائه مي‌دهند حق و درست است، و صحابه هم همان معناي شيعه را از حديث فهميده بودند. اگر قرار باشد چیزی با این همه شواهد و قرائن که بیان شد پذیرفته نشود، باز هم نمی پذیرند. از هر لفظی هم استفاده شود پذیرفته نمی شود خواه از لفظ مولی استفاده شود یا لفظ دیگر.

براي روشن شدن پاسخ پرسش فوق، دقت و توجه به شواهد و قرائن متصل و منفصل زنده و گويايي كه در حديث غدير وجود دارد و دلالت مي‌كند بر اين كه مولا به معناي امامت و اولي به تصرف است، لازم است و به عنوان نمونه به تعدادي از آنها اشاره مي‌شود:

۱. در حديث حذيفه بن اسيد، به سند صحيح نقل شده است كه ... پيامبر (صلی الله علیه و آله) فرمود: اي مردم، خدا، مولاي من، و من مولاي مومنانم. و من اولي به مومنان از خود آنهايم. پس هر كه من مولاي اويم علي مولاي اوست. قرار گرفتن ولايت در سياق شهادت به توحيد و رسالت و در رديف مولويت خدا و رسول، دليل بر آن است كه ولايت در حديث، به معناي (امامت) و (اولي به تصرف) است؛ زيرا هيچ دليلي وجود ندارد كه بگويد معناي مولا در مورد رسول خدا (صلی الله علیه و آله) غير از معناي آن در مورد علي (عليه السلام) است.

۲. ابن عساكر به سند صحيح از ابي سعيد خدري نقل مي‌كند كه آيه شريفه ۶۷ سوره مائده در روز غدير خم، بر رسول خدا (صلي الله عليه و آله و سلم) در شأن علي (عليه السلام) نازل شده است.

حبري به سند صحيح از ابن عباس نقل مي‌كند که اين آيه در شأن علي (عليه السلام) نازل شده است. رسول خدا (صلي الله عليه و آله و سلم) به تبليغ ولايت امر شد، سپس دست علي را گرفت و فرمود: هر كه من مولاي اويم اين علي مولاي اوست.

روي اين حساب هيچ معنا و محملي صحيح و متناسب با شأن قرآن و مطابق با عقل و نقل وجود ندارد جز اين كه بگوييم مولا به معناي امامت و اولي به تصرف است.

۳. ابو اسحاق ثعلبي، مي‌گويد: از سفيان بن عيينه سؤال شد: آيه (سأل سائل...) در حق چه كسي نازل شده است او در جواب گفت: از من سئوالي كردي كه هيچ كس قبل از تو نپرسيده بود پدرم حديثي از جعفر بن محمد از پدرانش براي من نقل كرد: ... وقتي خبر نصب امام علی ((ع))به حارث بن نعمان رسيد، نزد رسول خدا آمد از شتر خود پياده شد، و به رسول خدا (صلی الله علیه و آله) گفت: اي محمد! ما را به شهادت دادن به توحيد و رسالت امر نمودي، قبول كرديم. ما را به نماز پنج گانه، زكات، روزه و حج امر نمودي، همه را پذيرفتيم و قبول كرديم، به اين امور اكتفا نكردي و دست پسر عموي خود را بلند كردي و او را بر ما تفضيل دادي و گفتي: هر كه من مولاي اويم اين علي مولاي اوست. آيا اين عمل از جانب توست يا از جانب خدا؟ پيامبر فرمود: قسم به كسي كه به جز او خدايي نيست، اين عمل از جانب خداوند بوده است! در اين هنگام حارث بن نعمان برگشت در حالي كه اين‌گونه زمزمه مي‌كرد: خدايا اگر آنچه محمد مي‌گويد حق است، از آسمان بر ما سنگي ببار و يا ما را به عذابي دردناك مبتلا گردان. هنوز به شتر خود نرسيده بود كه سنگي از آسمان بر زمين فرود آمد و بر فرق او رسيد و از پايين او بيرون آمد، و او را به جهنم واصل كرد.

حارث بن نعمان از حديث غدير، ولايت و سرپرستي را فهميده، و لذا به جهت عنادي كه داشته تقاضاي مرگ كرده است.

۴. روشن ترين دليل بر اين كه مولا به معناي امامت است فهم خود عمر است، زيرا اگر او از حديث غدير امامت و خلافت علي را نفهميده بود از كجا فهميد كه وقتي رسول خدا قلم و كاغذ خواست تا براي نجات امت از ضلالت چيزي بنويسد، عمر به ابن عباس گفت: من فهميدم كه رسول خدا (صلی الله علیه و آله) مي‌خواهند خلافت را به علي واگذار كند ولي من نگذاشتم.

مطالعه بيشتر

۱ـ شيعه شناسي و پاسخ به شبهات، علي اصغر رضواني.

۲ خلاصه ابقات الانوار، ج۸.