تفاوت قسط و عدل: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۹: | خط ۹: | ||
آیا قسط و عدل با یکدیگر متفاوتند؟ تفاوت آنها را با ذکر مثال بیان کنید.{{پایان سوال}} | آیا قسط و عدل با یکدیگر متفاوتند؟ تفاوت آنها را با ذکر مثال بیان کنید.{{پایان سوال}} | ||
{{پاسخ}} | {{پاسخ}} | ||
عدل حد وسط میان افراط و تفریط است ؛ به گونه ای که در آن، زیادی یا نقصان قرار نداشته باشد. به همین جهت، از میانه‌روی، مساوات و… به «عدل» تعبیر گردیده است. نتیجه و هدف عدل این است که هر چیز در جای خود قرار گیرد و هر کسی به آنچه شایسته است برسد. یعنی هر موجود به آنچه استحقاق و لیاقت آن را داشته، باید برسد و اگر لیاقت یک موقعیت و حالت برتر را نداشته، هرگز آن رتبه به او داده نمی‌شود.<ref>مصطفوی، حسن، تحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ص۵۵.</ref> اما برای قِسط معانی دیگری نیز ذکر شده که آن‌را متفاوت از عدل می‌کند. شاهد این | عدل حد وسط میان افراط و تفریط است ؛ به گونه ای که در آن، زیادی یا نقصان قرار نداشته باشد. به همین جهت، از میانه‌روی، مساوات و… به «عدل» تعبیر گردیده است. نتیجه و هدف عدل این است که هر چیز در جای خود قرار گیرد و هر کسی به آنچه شایسته است برسد. یعنی هر موجود به آنچه استحقاق و لیاقت آن را داشته، باید برسد و اگر لیاقت یک موقعیت و حالت برتر را نداشته، هرگز آن رتبه به او داده نمی‌شود.<ref>مصطفوی، حسن، تحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ص۵۵.</ref> اما برای قِسط معانی دیگری نیز ذکر شده که آن‌را متفاوت از عدل می‌کند. شاهد این تفاوت را آیه ۹ سوره حجرات دانسته‌اند: {{قرآن|... فَأَصْلِحُوا بَیْنَهُمَا بِالْعَدْلِ وَأَقْسِطُوا إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ الْمُقْسِطِینَ|۹ | ||
}} که در این آیه ۲ واژه عدل و قسط کنار هم آمده است و در ظاهر با یکدیگر متفاوت هستند.<ref>ر. ک. ابی هلال عسکری، معجم الفروق اللغویه، ص۴۲۸.</ref> | }} که در این آیه ۲ واژه عدل و قسط کنار هم آمده است و در ظاهر با یکدیگر متفاوت هستند.<ref>ر. ک. ابی هلال عسکری، معجم الفروق اللغویه، ص۴۲۸.</ref> | ||
برخی در تفاوت قسط با عدل معتقدند که قسط جنبه تطبیق عدالت و اجراء آن در مصادیق را دارا است و وقتی عدل بخواهد تحقق و بروز داشته باشد، از آن به قسط تعبیر می‌گردد. | * برخی در تفاوت قسط با عدل معتقدند که قسط جنبه تطبیق عدالت و اجراء آن در مصادیق را دارا است و وقتی عدل بخواهد تحقق و بروز داشته باشد، از آن به قسط تعبیر می‌گردد. | ||
* تفسیر نمونه در تفاوت بین قسط و عدل آورده است: مفهوم وسیع این دو کلمه مخصوصاً هنگامی که جدا از یکدیگر استعمال می‌شوند تقریباً مساوی است و به معنای رعایت اعتدال در همه چیز و همه کار و هر چیز را به جای خویش قرار دادن می‌باشد. اما گاه عدالت به این گفته می‌شود که انسان حق هر کسی را بپردازد و نقطه مقابلش ظلم و ستم است. اما قسط مفهومش آن است که حق کسی را به کس دیگری ندهند و به تعبیر دیگر تبعیض روا ندارد و نقطه مقابلش آن است که حق کسی را به دیگری بدهند.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۵۳ش، ج۶، ص۱۴۳.</ref> | |||
* همچنین قسط علاوه بر معنای عدالت، در معنای مخالف آن یعنی در ظلم و تعدی نیز به کار می‌رود. | |||
== منابع == | == منابع == | ||
نسخهٔ ۵ نوامبر ۲۰۲۰، ساعت ۱۲:۴۷
سؤال
آیا قسط و عدل با یکدیگر متفاوتند؟ تفاوت آنها را با ذکر مثال بیان کنید.
عدل حد وسط میان افراط و تفریط است ؛ به گونه ای که در آن، زیادی یا نقصان قرار نداشته باشد. به همین جهت، از میانه‌روی، مساوات و… به «عدل» تعبیر گردیده است. نتیجه و هدف عدل این است که هر چیز در جای خود قرار گیرد و هر کسی به آنچه شایسته است برسد. یعنی هر موجود به آنچه استحقاق و لیاقت آن را داشته، باید برسد و اگر لیاقت یک موقعیت و حالت برتر را نداشته، هرگز آن رتبه به او داده نمی‌شود.[۱] اما برای قِسط معانی دیگری نیز ذکر شده که آن‌را متفاوت از عدل می‌کند. شاهد این تفاوت را آیه ۹ سوره حجرات دانسته‌اند: ﴿... فَأَصْلِحُوا بَیْنَهُمَا بِالْعَدْلِ وَأَقْسِطُوا إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ الْمُقْسِطِینَ۹﴾ که در این آیه ۲ واژه عدل و قسط کنار هم آمده است و در ظاهر با یکدیگر متفاوت هستند.[۲]
- برخی در تفاوت قسط با عدل معتقدند که قسط جنبه تطبیق عدالت و اجراء آن در مصادیق را دارا است و وقتی عدل بخواهد تحقق و بروز داشته باشد، از آن به قسط تعبیر می‌گردد.
- تفسیر نمونه در تفاوت بین قسط و عدل آورده است: مفهوم وسیع این دو کلمه مخصوصاً هنگامی که جدا از یکدیگر استعمال می‌شوند تقریباً مساوی است و به معنای رعایت اعتدال در همه چیز و همه کار و هر چیز را به جای خویش قرار دادن می‌باشد. اما گاه عدالت به این گفته می‌شود که انسان حق هر کسی را بپردازد و نقطه مقابلش ظلم و ستم است. اما قسط مفهومش آن است که حق کسی را به کس دیگری ندهند و به تعبیر دیگر تبعیض روا ندارد و نقطه مقابلش آن است که حق کسی را به دیگری بدهند.[۳]
- همچنین قسط علاوه بر معنای عدالت، در معنای مخالف آن یعنی در ظلم و تعدی نیز به کار می‌رود.