الاعتقادات (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۱۴ سپتامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۴:۲۲

سؤال

کتاب اعتقادات اثر مرحوم علامه مجلسی در چه سطح مسائل اعتقادی را تشریح می‌کند؟ استفاده از این کتاب مناسب چه سنینی برای آموزش اعتقادات است؟ آیا این کتاب تمام احادیثش معتبر می‌باشد؟ آیا مرحوم علامه در کنار روایات این کتاب، شرح و تفسیری هم داشته است؟

کتاب منهاج الحق و النجاة معروف به اعتقادات علامه مجلسی، بیشتر در صدد پاسخ گویی و مقابله با افکار صوفیان نوشته شده و مطالب آن پاسخ گویی همه مسائل و شبهات عصر حاضر نمی‌باشد.

نویسنده

محمدباقر مجلسی معروف به علامه مجلسی (۱۰۳۷ - ۱۱۱۰ق)، از محدثان و فقیهان شیعه که دارای آثار پرشمار حدیثی است. کتاب بحارالانوار معروف‌ترین اثر وی است. از دیگر آثار او، منهاج الحق و النجاة است که بر اساس مقدمه کتاب، انگیزه نوشتن آن، احساس خطر از عقاید فیلسوفان و عرفا بوده است. مجلسی گرایش به اخباری‌گری داشت و با عقاید فلاسفه و عرفا مخالف بود.^{^{[نیازمند منبع]}}

محتوا

برخی موضوعات مطرح شده در کتاب منهاج الحق و النجاة چنین‌اند:

اهل بیت(ع) واسطه‌های فیض بین خدا و خلق
نقد تأویل آیات و روایات توسط فلاسفه
نقد عارفان و صوفیان، به سبب بدعت‌ها و اعتقاد به وحدت وجود
خداشناسی، جبر و اختیار، قضا و قدر
وجوب ایمان به پیامبرانی که در قرآن ذکر شده‌اند
وجوب اقرار به عصمت پیامبرانی که در قرآن ذکر شده‌اند

اعتبار و شرح‌ها

در کتاب منهاج الحق و النجاة تنها چند روایت است که از نظر سند صحیح شمرده شده است. این کتاب با توجه به اینکه در قرن‌های یازدهم و دوازدهم قمری نوشته شده، پاسخ‌گوی همه مسائل امروزی نیست.

کتاب منهاج الحق و النجاة توسط سید ابراهیم نجفی که از مخالفان فلاسفه شمرده شده، به زبان عربی شرح شده است. این کتاب همچنین توسط سید قاسم علی احمدی به زبان فارسی شرح شده است.^{^{[نیازمند منبع]}}

منابع

@@ خط ۸: / خط ۸: @@
 کتاب منهاج الحق و النجاة معروف به اعتقادات علامه مجلسی، بیشتر در صدد پاسخ گویی و مقابله با افکار صوفیان نوشته شده و مطالب آن پاسخ گویی همه مسائل و شبهات عصر حاضر نمی‌باشد.
-== انگیزه تألیف ==
+== نویسنده ==
-با بررسی‌ای که از مقدمه کتاب و علت نوشتن آن صورت گرفت، روشن گردید که مرحوم علامه بیشترین دلیلی که برای نوشتن آن داشتند، خطر عقاید فلاسفه و عرفا بوده است، با توجه به اینکه ایشان مسلک اخباری داشته و مخالف عقاید فلاسفه و عرفا بوده‌اند، لذا این کتاب را نوشتند و مرحوم سید ابراهیم نجفی هم که در ضدیت با فلاسفه کمر همت بسته‌اند، در شرح این کتاب علاوه بر شرح آن، توهین‌هایی هم نثار فلاسفه و عرفا می‌کنند.
+{{اصلی|محمدباقر مجلسی}}
+محمدباقر مجلسی معروف به علامه مجلسی (۱۰۳۷ - ۱۱۱۰ق)، از محدثان و فقیهان [[شیعه]] که دارای آثار پرشمار حدیثی است. کتاب [[بحارالانوار (کتاب)|بحارالانوار]] معروف‌ترین اثر وی است. از دیگر آثار او، منهاج الحق و النجاة است که بر اساس مقدمه کتاب، انگیزه نوشتن آن، احساس خطر از عقاید [[فلسفه اسلامی|فیلسوفان]] و [[عرفان|عرفا]] بوده است. مجلسی گرایش به [[اخباری‌گری]] داشت و با عقاید فلاسفه و عرفا مخالف بود.{{مدرک|date=سپتامبر ۲۰۲۱}}
 == محتوا ==
-به نظر می‌رسد کتاب حاضر در حدی نباشد که پاسخ گوی همه مسائل امروزی و نیاز مبتدی باشد مخصوصاً اینکه این کتاب مربوط به چند قرن پیش می‌باشد که شبهات عصر حاضر در آن زمان وجود نداشته است و مرحوم علامه حتی در توضیح مسائل اعتقادی که به برخی از آنها پرداخته، به صورت مختصری آنها را شرح داده است.
+برخی موضوعات مطرح شده در کتاب منهاج الحق و النجاة چنین‌اند:
-دو) در کتاب مورد نظر چند روایت بیشتر وجود ندارد که سؤال از روایات کتاب شده است که آنها هم به نظر می‌رسد صحیح می‌باشند.
+* [[اهل بیت(ع)]] واسطه‌های فیض بین خدا و خلق
+* نقد [[تأویل قرآن|تأویل آیات]] و روایات توسط فلاسفه
+* نقد [[عرفان|عارفان]] و [[تصوف|صوفیان]]، به سبب [[بدعت|بدعت‌ها]] و اعتقاد به [[وحدت وجود]]
+* خداشناسی، [[جبر و اختیار]]، [[قضا و قدر]]
+* وجوب ایمان به پیامبرانی که در قرآن ذکر شده‌اند
+* وجوب اقرار به [[عصمت انبیاء|عصمت پیامبرانی]] که در قرآن ذکر شده‌اند
-سه) خود علامه شرحی بر این کتاب نداشته‌اند، بلکه سید ابراهیم نجفی شرحی عربی بر این کتاب نوشته و در عصر حاضر هم سید قاسم علی احمدی شرحی فارسی بر این کتاب نوشته‌اند.
+== اعتبار و شرح‌ها ==
+در کتاب منهاج الحق و النجاة تنها چند روایت است که از نظر سند [[حدیث صحیح|صحیح]] شمرده شده است. این کتاب با توجه به اینکه در قرن‌های یازدهم و دوازدهم قمری نوشته شده، پاسخ‌گوی همه مسائل امروزی نیست.
-برخی از موضوعات این کتاب عبارت است از:
+کتاب منهاج الحق و النجاة توسط سید ابراهیم نجفی که از مخالفان فلاسفه شمرده شده، به زبان عربی شرح شده است. این کتاب همچنین توسط سید قاسم علی احمدی به زبان فارسی شرح شده است.{{مدرک|date=سپتامبر ۲۰۲۱}}{{پایان پاسخ}}
-۱ـ اهل بیت «ع» واسطه‌های فیض بین خدا و خلق او هستند.
-۲ـ ردّ بر فلاسفه به سبب برگرداندن آیات و روایات از صریح آنها.
-۳ـ ردّ بر عارفان و صوفیان، به سبب بدعت‌ها و اعتقاد به وحدت وجود.
-۴ـ خداشناسی ـ جبر و اختیار ـ قضا و قدر.
-۵ـ وجوب ایمان به پیامبران ذکر شده در قرآن و اقرار به عصمت آنها.
-و ….
-به نظر می‌رسد با توجه به کتاب‌های اعتقادی فراوانی که در عصر حاضر وجود دارد و با زبان امروزی به شبهات نیز پاسخ داده است، نیاز چندانی به این کتاب علامه مجلسی خصوصاً برای اوائل کار نباشد و این نگاه به معنای نقص کتاب علامه نیست و بلکه برخی از کتاب‌ها به مروز زمان، پاسخگو بودن و برطرف کردن نیازهای جامعه را از دست می‌دهند و باید از کتاب‌هایی استفاده کرد که همان مطالب را به زبان و ادبیات روز نوشته‌اند. برخلاف دیگر کتاب‌های علامه همچون بحار الانوار، مرآه العقول، ملاذ الاخیار و … که همواره تازگی خود را دارند و برای هر پژوهشگری لازم است که به این کتاب‌ها مراجعه کرده و نیازهای علمی و مشکلات اجتماعی را برطرف سازد.
-افراد پخته و آشنا با مباحث عقاید و فلسفه و عرفان، در مراحل بالاتر از این نوع کتاب بیشتر استفاده می‌کنند.
-{{پایان پاسخ}}
 == منابع ==