مسیحیان: تفاوت میان نسخهها
Nazarzadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - '|شاخه فرعی' به '| شاخه فرعی') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۵: | خط ۵: | ||
{{پایان سوال}} | {{پایان سوال}} | ||
{{پاسخ}} | {{پاسخ}} | ||
مسیحیان به پیروان حضرت عیسی(ع) گفته میشود. در ابتدای مسیحیت آنان پیرو آیین و شریعت یهودی بوده و از معروفترین آنان دوازده شاگرد عیسی بودند که با ترویج تعالیم وی به عیسویان معروف شدند. اما با آغاز تبلیغ پولس و فراگیری روش او تعداد زیادی از مسیحیان اعتقاد به تجسد خدای پدر پیدا کردند. گروههای کوچکی نیز اعتقادات یهودی خود را حفظ کردند که در همان سالهای اول مسیحیت از میان رفتند. | '''مسیحیان''' به پیروان [[حضرت عیسی(ع)]] گفته میشود. در ابتدای [[مسیحیت]] آنان پیرو [[آیین و شریعت یهودی]] بوده و از معروفترین آنان دوازده شاگرد عیسی بودند که با ترویج تعالیم وی به [[عیسویان]] معروف شدند. اما با آغاز تبلیغ [[پولس]] و فراگیری روش او تعداد زیادی از مسیحیان اعتقاد به [[تجسد خدای پدر]] پیدا کردند. گروههای کوچکی نیز [[اعتقادات یهودی]] خود را حفظ کردند که در همان سالهای اول مسیحیت از میان رفتند. | ||
اعتقاد به تثلیث و دیگر آموزههای مسیحی امری است که در طول تاریخ و در شوراهای کلیسایی قانونی شده است. تورات و انجیل با عناوین عهد قدیم و عهد جدید کتاب مقدسشان است. سه گروه اصلی مسیحیان | اعتقاد به [[تثلیث]] و دیگر [[آموزههای مسیحی]] امری است که در طول تاریخ و در [[شوراهای کلیسایی]] قانونی شده است. [[تورات]] و [[انجیل]] با عناوین [[عهد قدیم]] و [[عهد جدید]] کتاب مقدسشان است. سه گروه اصلی مسیحیان [[کاتولیک]]، [[ارتدکس]] و [[پروتستان]] هستند؛ اما فرقههای دیگری نیز از این دین در مناطق دیگر جهان حضور دارند. | ||
== مسیحیان== | == مسیحیان== | ||
مسیحیان به پیروان حضرت عیسی(ع) گفته میشود که به نصاری و عیسوی نیز مشهورند.<ref>لغت نامه دهخدا، ج۲۹–۳۸، حرف میم و عین.</ref> در ابتدای آغاز رسالت عیسی بر اساس تعالیم کتاب | مسیحیان به پیروان حضرت عیسی(ع) گفته میشود که به [[نصاری]] و [[عیسوی]] نیز مشهورند.<ref>لغت نامه دهخدا، ج۲۹–۳۸، حرف میم و عین.</ref> در ابتدای آغاز رسالت عیسی بر اساس تعالیم [[کتاب مقدس]]، یهودیان در انتظار شخصی بودند که خداوند او را برای نجات [[قوم بنیاسرائیل]] خواهد فرستاد و این قوم را از ظلم و ستم آزاد و حاکم جهان خواهد کرد که نامش مسیح (ماشیح) است. اما پس از ظهور حضرت عیسی و مخالفت و مناظرههای او با بزرگان یهود و نیز عدم برپایی حکومت توسط حضرت عیسی(ع) او را قبول نکردند و با او دشمنی ورزیدند. کسانی بودند که او را مسیح وعده داده شده در کتاب مقدس میدانستند و طرفدار و پیرو ایشان بودند. در این میان دوازده نفر از جمع پیروان نسبت به دیگران برتر بودند و به شاگردان یا [[حواریون]] معروف شدند که پس از عروج حضرت عیسی(ع) به نقل از [[قرآن]] و به [[صلیب]] کشیده شدن ایشان به دست حاکم رومی [[فلسطین]] و با همراهی یهودیان، آنان مأموریت خود را آغاز کرده و به شهرهای مختلف سفر نمودند و دین مسیحی را رواج دادند که به مسیحیان یا همان عیسویان یعنی طرفداران و پیروان آئین حضرت عیسی(ع) ملقب گشتند. | ||
== دین مسیحیت == | == دین مسیحیت == | ||
دین حضرت مسیح مطابق اناجیل همنوا (متی - مرقس - لوقا) دین توحیدی مبتنی بر شریعت حضرت موسی(ع) بوده که در ابتداء شاگردان و پیروان حضرت عیسی(ع) موحد و قائل به یگانگی خدا و رسالت حضرت مسیح بودهاند. اما در همان قرن اول میلادی و سالهای ابتدایی، با گرایش شخصی یهودی به نام پولس و آغاز تبلیغ در میان غیریهودیان، باعث ایجاد شکل جدیدی از مسیحیت در در میان پیروان و دوستداران آیین مسیحیت گردید. مقدمات اعتقاد به تثلیث با روش پولس پایهگذاری شد که بعدها در شوراهای کلیسایی در شورای نیقیه و شورای کالسدون در قرن چهار و پنج میلادی به تصویب رسید. بدین ترتیب مسیحیان به دو دسته تقسیم میشوند و سپس به تدریج طرفداران تثلیث غلبه نموده و طرفداران توحید از بین میروند و امروزه مسیحیان جهان قائل به تثلیث هستند و حضرت مسیح(ع) را پسر خدا میدانند. | دین حضرت مسیح مطابق [[اناجیل همنوا]] (متی - مرقس - لوقا) [[دین توحیدی]] مبتنی بر [[شریعت حضرت موسی(ع)]] بوده که در ابتداء شاگردان و پیروان حضرت عیسی(ع) موحد و قائل به یگانگی خدا و رسالت حضرت مسیح بودهاند. اما در همان قرن اول میلادی و سالهای ابتدایی، با گرایش شخصی یهودی به نام پولس و آغاز تبلیغ در میان غیریهودیان، باعث ایجاد شکل جدیدی از مسیحیت در در میان پیروان و دوستداران آیین مسیحیت گردید. مقدمات اعتقاد به تثلیث با روش پولس پایهگذاری شد که بعدها در شوراهای کلیسایی در [[شورای نیقیه]] و [[شورای کالسدون]] در قرن چهار و پنج میلادی به تصویب رسید. بدین ترتیب مسیحیان به دو دسته تقسیم میشوند و سپس به تدریج طرفداران تثلیث غلبه نموده و طرفداران توحید از بین میروند و امروزه مسیحیان جهان قائل به تثلیث هستند و حضرت مسیح(ع) را [[پسر خدا]] میدانند. | ||
== اعتقادات مسیحیان== | == اعتقادات مسیحیان== | ||
مسیحیان معتقدند که خداوند متشکل از سه اقنوم پدر، پسر و روحالقدس بوده، اما این سه اقنوم در یک خدا جمع شده است. از لحاظ قدرت و عظمت برابرند و هر سه ازلی هستند.<ref>دایرةالمعارف کاتولیکی.</ref> مسیح شخصیتی با دو ذات الهی و بشری است، او خدای کامل و هم انسان کامل است؛<ref>زیبایی نژاد، محمد، مسیحیتشناسی مقایسه ای، انتشارات سروش، تهران، چاپ اول ۸۲، ص۴۱.</ref> آنان معتقدند که حضرت عیسی(ع) از ازل بوده و حادث نشده است؛ این اعتقاد بر اساس آیهای از کتاب مقدس بوده زیرا در یکی از پیشگوییهای آن چنین آمده که «از تو (بیت لحم) کسی برای من ظهور خواهد کرد که از ازل بوده است».<ref>کتاب مقدس، میکاه / ۵.</ref> | مسیحیان معتقدند که خداوند متشکل از سه اقنوم پدر، پسر و [[روحالقدس]] بوده، اما این سه اقنوم در یک خدا جمع شده است. از لحاظ قدرت و عظمت برابرند و هر سه ازلی هستند.<ref>دایرةالمعارف کاتولیکی.</ref> مسیح شخصیتی با دو ذات الهی و بشری است، او خدای کامل و هم انسان کامل است؛<ref>زیبایی نژاد، محمد، مسیحیتشناسی مقایسه ای، انتشارات سروش، تهران، چاپ اول ۸۲، ص۴۱.</ref> آنان معتقدند که حضرت عیسی(ع) از [[ازل]] بوده و حادث نشده است؛ این اعتقاد بر اساس آیهای از کتاب مقدس بوده زیرا در یکی از پیشگوییهای آن چنین آمده که «از تو (بیت لحم) کسی برای من ظهور خواهد کرد که از ازل بوده است».<ref>کتاب مقدس، میکاه / ۵.</ref> | ||
از دیگر اعتقادات آنان میتوان به اولین مخلوق بودن عیسی اشاره کرد<ref>همان، مکاشفه، ۳/۱۴.</ref> همچنین او را نخست زاده تمامی آفریدگان میدانند و هر آنچه در آسمان و بر زمین است از چیزهای دیدنی و نادیدنی از طریق عیسی آفریده شدهاند.<ref>همان کلوسیان ۱: ۱۵–۱۶.</ref> | از دیگر اعتقادات آنان میتوان به اولین مخلوق بودن عیسی اشاره کرد<ref>همان، مکاشفه، ۳/۱۴.</ref> همچنین او را نخست زاده تمامی آفریدگان میدانند و هر آنچه در آسمان و بر زمین است از چیزهای دیدنی و نادیدنی از طریق عیسی آفریده شدهاند.<ref>همان کلوسیان ۱: ۱۵–۱۶.</ref> | ||
خط ۲۲: | خط ۲۲: | ||
== کتاب مقدس == | == کتاب مقدس == | ||
مسیحیان، مجموعهای با عنوان «کتاب مقدس» را کتاب آسمانی خود میدانند که از دو بخش تشکیل شده: ۱. عهد قدیم؛ ۲. عهد جدید. | مسیحیان، مجموعهای با عنوان «کتاب مقدس» را کتاب آسمانی خود میدانند که از دو بخش تشکیل شده: ۱. عهد قدیم؛ ۲. عهد جدید. | ||
* عهد قدیم؛ بخش عمده این مجموعه را شامل میشود که مشترک بین یهودیان و مسیحیان است و هر دو آن را مقدس و معتبر میدانند. | * عهد قدیم؛ بخش عمده این مجموعه را شامل میشود که مشترک بین یهودیان و مسیحیان است و هر دو آن را مقدس و معتبر میدانند. | ||
* عهد جدید؛ شامل نوشتههای متنوعی است و مخصوص مسیحیان بوده و منبع اصلی اعتقادات آنها و نیز تنها منبع تاریخ قرن اول مسیحیت به شمار میرود.<ref>سلیمانی اردستانی، عبد الرحیم، مسیحیت، انتشارات زلال کوثر، چاپ اول زمستان ۸۱ قم، ص۶۳.</ref> | * عهد جدید؛ شامل نوشتههای متنوعی است و مخصوص مسیحیان بوده و منبع اصلی اعتقادات آنها و نیز تنها منبع تاریخ قرن اول مسیحیت به شمار میرود.<ref>سلیمانی اردستانی، عبد الرحیم، مسیحیت، انتشارات زلال کوثر، چاپ اول زمستان ۸۱ قم، ص۶۳.</ref> | ||
عهد جدید شامل بیست و هفت کتاب و رساله است و معروفترین بخش آن چهار انجیل منسوب به | عهد جدید شامل بیست و هفت کتاب و رساله است و معروفترین بخش آن چهار انجیل منسوب به [[متی]]، [[مرقس]]، [[لوقا]]، [[یوحنا]] است که در ابتدای این مجموعه جای داده شده است. آنگاه به ترتیب، [[کتاب اعمال رسولان]]، ۱۳ یا ۱۴ رساله منسوب به پولس، [[رساله یعقوب]]، دو رساله منسوب به [[پطرس]]، سه رساله منسوب به یوحنا، [[رساله یهودا]] و [[کتاب مکاشفه یوحنا]] بخشهای دیگر این مجموعه را تشکیل میدهد.<ref>مسیحیت، ص۶۳.</ref> مسیحیان معتقد نیستند که این مجموعه یا بخشی از آن یا هیچ کتاب دیگری را حضرت عیسی(ع) آورده باشد بلکه میگویند، «اساساً معنا ندارد عیسی کتابی بیاورد چون کتاب، وحی است و وحی بر واسطه بین خدا و انسان نازل میشود و چون خدا خود را در عیسی(ع) منکشف کرده پس او خودش وحی است.» انجیل به معنای مژده و [[وعده الهی]] است که مسیحیان شخص عیسی(ع) را همان مژده الهی میدانند. به این ترتیب آنان میپذیرند که مجموعه عهد جدید به دست انسانهای عادی ولی به هدایت روحالقدس، پس از صعود حضرت عیسی(ع) نگاشته شده است.<ref>مسیحیت، ص۶۵.</ref> | ||
== جدایی در کلیسای مسیحی == | == جدایی در کلیسای مسیحی == | ||
علت افتراق مسیحیان و تبدیل شدن به چند شاخه مهم، یکی انتقال پایتخت امپراطوری روم به قسطنطنیه در سال ۳۳۰ م بود که با این تغییر پایتخت، روم اهمیت سیاسی خود را از دست داد، اما این امر بر قدرت پاپ افزود. زیرا پاپ قدرت سیاسی را که در شهر رها شده بود به دست گرفت و نقش امپراطوری را بازی کرد. این امر باعث هموار شدن جدایی بین دو اسقفنشین قسطنطنیه (کلیسای ارتدوکس شرق) و روم (کلیسای کاتولیک) در سال ۱۰۵۴ م شد.<ref> | علت افتراق مسیحیان و تبدیل شدن به چند شاخه مهم، یکی انتقال پایتخت [[امپراطوری روم]] به [[قسطنطنیه]] در سال ۳۳۰ م بود که با این تغییر پایتخت، روم اهمیت سیاسی خود را از دست داد، اما این امر بر قدرت [[پاپ]] افزود. زیرا پاپ قدرت سیاسی را که در شهر رها شده بود به دست گرفت و نقش امپراطوری را بازی کرد. این امر باعث هموار شدن جدایی بین دو [[اسقفنشین]] قسطنطنیه (کلیسای ارتدوکس شرق) و روم (کلیسای کاتولیک) در سال ۱۰۵۴ م شد.<ref>مسیحیت، ص۱۶۵.</ref> | ||
دیگر علت جدایی و افتراق مسیحیت که در سدههای | دیگر علت جدایی و افتراق مسیحیت که در سدههای پانزده و شانزده میلادی اتفاق افتاد و سومین جدایی مهم در تاریخ [[الهیات مسیحی]] را رقم زد<ref>مسیحیت، ص۱۹۷.</ref> عوامل متعددی چون فساد مالی، فساد اخلاقی، [[فروش آمرزشنامه]] و [[تفتیش عقاید]] بود.<ref>ادیب آل علی، سید محمد، مسیحیت، انتشارات مرکز مدیریت حوزه علمیه قم، چاپ اول، ص۱۱۷.</ref> که شخصی به نام [[مارتین لوتر]] طلایهدار این قیام بر ضد کلیسای کاتولیک رومی شد و به نام پروتستان نامیده شدند.<ref>ادیب آل علی، سید محمد، مسیحیت، ص۱۲۵.</ref> امروز مسیحیان تقریباً ۳۳٪ جمعیت دنیا را تشکیل میدهند که بیشترین تمرکز جمعیتی در قاره آمریکا و اروپا ساکن هستند. | ||
{{مطالعه بیشتر}} | |||
== مطالعه بیشتر == | == مطالعه بیشتر == | ||
خط ۳۸: | خط ۴۱: | ||
* سیری در ادیان زنده جهان، عبد الرحیم سلیمانی اردستانی. | * سیری در ادیان زنده جهان، عبد الرحیم سلیمانی اردستانی. | ||
* سیمای بنی اسرائیل در قرآن و عهدین، ابوالفضل روحی. | * سیمای بنی اسرائیل در قرآن و عهدین، ابوالفضل روحی. | ||
== منابع == | == منابع == | ||
خط ۵۳: | خط ۵۴: | ||
| تیترها = شد | | تیترها = شد | ||
| ویرایش = شد | | ویرایش = شد | ||
| لینکدهی = | | لینکدهی = شد | ||
| ناوبری = | | ناوبری = | ||
| نمایه = | | نمایه = |
نسخهٔ ۱۷ ژوئیهٔ ۲۰۲۱، ساعت ۰۸:۰۵
مسیحیان چه گروهی بوده در مورد آنان توضیح دهید؟
مسیحیان به پیروان حضرت عیسی(ع) گفته میشود. در ابتدای مسیحیت آنان پیرو آیین و شریعت یهودی بوده و از معروفترین آنان دوازده شاگرد عیسی بودند که با ترویج تعالیم وی به عیسویان معروف شدند. اما با آغاز تبلیغ پولس و فراگیری روش او تعداد زیادی از مسیحیان اعتقاد به تجسد خدای پدر پیدا کردند. گروههای کوچکی نیز اعتقادات یهودی خود را حفظ کردند که در همان سالهای اول مسیحیت از میان رفتند.
اعتقاد به تثلیث و دیگر آموزههای مسیحی امری است که در طول تاریخ و در شوراهای کلیسایی قانونی شده است. تورات و انجیل با عناوین عهد قدیم و عهد جدید کتاب مقدسشان است. سه گروه اصلی مسیحیان کاتولیک، ارتدکس و پروتستان هستند؛ اما فرقههای دیگری نیز از این دین در مناطق دیگر جهان حضور دارند.
مسیحیان
مسیحیان به پیروان حضرت عیسی(ع) گفته میشود که به نصاری و عیسوی نیز مشهورند.[۱] در ابتدای آغاز رسالت عیسی بر اساس تعالیم کتاب مقدس، یهودیان در انتظار شخصی بودند که خداوند او را برای نجات قوم بنیاسرائیل خواهد فرستاد و این قوم را از ظلم و ستم آزاد و حاکم جهان خواهد کرد که نامش مسیح (ماشیح) است. اما پس از ظهور حضرت عیسی و مخالفت و مناظرههای او با بزرگان یهود و نیز عدم برپایی حکومت توسط حضرت عیسی(ع) او را قبول نکردند و با او دشمنی ورزیدند. کسانی بودند که او را مسیح وعده داده شده در کتاب مقدس میدانستند و طرفدار و پیرو ایشان بودند. در این میان دوازده نفر از جمع پیروان نسبت به دیگران برتر بودند و به شاگردان یا حواریون معروف شدند که پس از عروج حضرت عیسی(ع) به نقل از قرآن و به صلیب کشیده شدن ایشان به دست حاکم رومی فلسطین و با همراهی یهودیان، آنان مأموریت خود را آغاز کرده و به شهرهای مختلف سفر نمودند و دین مسیحی را رواج دادند که به مسیحیان یا همان عیسویان یعنی طرفداران و پیروان آئین حضرت عیسی(ع) ملقب گشتند.
دین مسیحیت
دین حضرت مسیح مطابق اناجیل همنوا (متی - مرقس - لوقا) دین توحیدی مبتنی بر شریعت حضرت موسی(ع) بوده که در ابتداء شاگردان و پیروان حضرت عیسی(ع) موحد و قائل به یگانگی خدا و رسالت حضرت مسیح بودهاند. اما در همان قرن اول میلادی و سالهای ابتدایی، با گرایش شخصی یهودی به نام پولس و آغاز تبلیغ در میان غیریهودیان، باعث ایجاد شکل جدیدی از مسیحیت در در میان پیروان و دوستداران آیین مسیحیت گردید. مقدمات اعتقاد به تثلیث با روش پولس پایهگذاری شد که بعدها در شوراهای کلیسایی در شورای نیقیه و شورای کالسدون در قرن چهار و پنج میلادی به تصویب رسید. بدین ترتیب مسیحیان به دو دسته تقسیم میشوند و سپس به تدریج طرفداران تثلیث غلبه نموده و طرفداران توحید از بین میروند و امروزه مسیحیان جهان قائل به تثلیث هستند و حضرت مسیح(ع) را پسر خدا میدانند.
اعتقادات مسیحیان
مسیحیان معتقدند که خداوند متشکل از سه اقنوم پدر، پسر و روحالقدس بوده، اما این سه اقنوم در یک خدا جمع شده است. از لحاظ قدرت و عظمت برابرند و هر سه ازلی هستند.[۲] مسیح شخصیتی با دو ذات الهی و بشری است، او خدای کامل و هم انسان کامل است؛[۳] آنان معتقدند که حضرت عیسی(ع) از ازل بوده و حادث نشده است؛ این اعتقاد بر اساس آیهای از کتاب مقدس بوده زیرا در یکی از پیشگوییهای آن چنین آمده که «از تو (بیت لحم) کسی برای من ظهور خواهد کرد که از ازل بوده است».[۴]
از دیگر اعتقادات آنان میتوان به اولین مخلوق بودن عیسی اشاره کرد[۵] همچنین او را نخست زاده تمامی آفریدگان میدانند و هر آنچه در آسمان و بر زمین است از چیزهای دیدنی و نادیدنی از طریق عیسی آفریده شدهاند.[۶]
کتاب مقدس
مسیحیان، مجموعهای با عنوان «کتاب مقدس» را کتاب آسمانی خود میدانند که از دو بخش تشکیل شده: ۱. عهد قدیم؛ ۲. عهد جدید.
- عهد قدیم؛ بخش عمده این مجموعه را شامل میشود که مشترک بین یهودیان و مسیحیان است و هر دو آن را مقدس و معتبر میدانند.
- عهد جدید؛ شامل نوشتههای متنوعی است و مخصوص مسیحیان بوده و منبع اصلی اعتقادات آنها و نیز تنها منبع تاریخ قرن اول مسیحیت به شمار میرود.[۷]
عهد جدید شامل بیست و هفت کتاب و رساله است و معروفترین بخش آن چهار انجیل منسوب به متی، مرقس، لوقا، یوحنا است که در ابتدای این مجموعه جای داده شده است. آنگاه به ترتیب، کتاب اعمال رسولان، ۱۳ یا ۱۴ رساله منسوب به پولس، رساله یعقوب، دو رساله منسوب به پطرس، سه رساله منسوب به یوحنا، رساله یهودا و کتاب مکاشفه یوحنا بخشهای دیگر این مجموعه را تشکیل میدهد.[۸] مسیحیان معتقد نیستند که این مجموعه یا بخشی از آن یا هیچ کتاب دیگری را حضرت عیسی(ع) آورده باشد بلکه میگویند، «اساساً معنا ندارد عیسی کتابی بیاورد چون کتاب، وحی است و وحی بر واسطه بین خدا و انسان نازل میشود و چون خدا خود را در عیسی(ع) منکشف کرده پس او خودش وحی است.» انجیل به معنای مژده و وعده الهی است که مسیحیان شخص عیسی(ع) را همان مژده الهی میدانند. به این ترتیب آنان میپذیرند که مجموعه عهد جدید به دست انسانهای عادی ولی به هدایت روحالقدس، پس از صعود حضرت عیسی(ع) نگاشته شده است.[۹]
جدایی در کلیسای مسیحی
علت افتراق مسیحیان و تبدیل شدن به چند شاخه مهم، یکی انتقال پایتخت امپراطوری روم به قسطنطنیه در سال ۳۳۰ م بود که با این تغییر پایتخت، روم اهمیت سیاسی خود را از دست داد، اما این امر بر قدرت پاپ افزود. زیرا پاپ قدرت سیاسی را که در شهر رها شده بود به دست گرفت و نقش امپراطوری را بازی کرد. این امر باعث هموار شدن جدایی بین دو اسقفنشین قسطنطنیه (کلیسای ارتدوکس شرق) و روم (کلیسای کاتولیک) در سال ۱۰۵۴ م شد.[۱۰]
دیگر علت جدایی و افتراق مسیحیت که در سدههای پانزده و شانزده میلادی اتفاق افتاد و سومین جدایی مهم در تاریخ الهیات مسیحی را رقم زد[۱۱] عوامل متعددی چون فساد مالی، فساد اخلاقی، فروش آمرزشنامه و تفتیش عقاید بود.[۱۲] که شخصی به نام مارتین لوتر طلایهدار این قیام بر ضد کلیسای کاتولیک رومی شد و به نام پروتستان نامیده شدند.[۱۳] امروز مسیحیان تقریباً ۳۳٪ جمعیت دنیا را تشکیل میدهند که بیشترین تمرکز جمعیتی در قاره آمریکا و اروپا ساکن هستند.
مطالعه بیشتر
- جهان مذهبی، رابرت ویر.
- پسر خدا در عهدین و قرآن، عبد الرحیم سلیمانی اردستانی.
- سیری در ادیان زنده جهان، عبد الرحیم سلیمانی اردستانی.
- سیمای بنی اسرائیل در قرآن و عهدین، ابوالفضل روحی.
منابع
- ↑ لغت نامه دهخدا، ج۲۹–۳۸، حرف میم و عین.
- ↑ دایرةالمعارف کاتولیکی.
- ↑ زیبایی نژاد، محمد، مسیحیتشناسی مقایسه ای، انتشارات سروش، تهران، چاپ اول ۸۲، ص۴۱.
- ↑ کتاب مقدس، میکاه / ۵.
- ↑ همان، مکاشفه، ۳/۱۴.
- ↑ همان کلوسیان ۱: ۱۵–۱۶.
- ↑ سلیمانی اردستانی، عبد الرحیم، مسیحیت، انتشارات زلال کوثر، چاپ اول زمستان ۸۱ قم، ص۶۳.
- ↑ مسیحیت، ص۶۳.
- ↑ مسیحیت، ص۶۵.
- ↑ مسیحیت، ص۱۶۵.
- ↑ مسیحیت، ص۱۹۷.
- ↑ ادیب آل علی، سید محمد، مسیحیت، انتشارات مرکز مدیریت حوزه علمیه قم، چاپ اول، ص۱۱۷.
- ↑ ادیب آل علی، سید محمد، مسیحیت، ص۱۲۵.