آیه اکمال دین در منابع اهل‌سنت: تفاوت میان نسخه‌ها
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
جز (ابرابزار) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{شروع متن}} | {{شروع متن}} | ||
{{سوال}} | {{سوال}} | ||
آیا مورخین و محدثین اهل سنت نیز تفسیر ما از آیه اکمال دین (آیه سوم سوره مائده) را قبول دارند؟ | |||
{{پایان سوال}} | {{پایان سوال}} | ||
{{پاسخ}} | {{پاسخ}} | ||
جلال | جلال الدین سیوطی در تفسیر خود چنین نقل می‌کند: «در ذیل تفسیر آیه سوم مائده. ابن مردویه و خطیب و ابن عساکر از أبی هریره نقل کرده‌اند: روز عید غدیر خم و آن ۱۸ ذی الحجّه زمانی بود که: پیامبر اکرم (ص) فرمود: «من کنت مولاه فعلی مولاه، فانزل الآیه الیوم اکملت لکم دینکم». | ||
حضرت رسول(ص) فرمود: هر | حضرت رسول (ص) فرمود: هر کس من مولای اویم علی (ع) مولای اوست پس آیه (فوق) نازل شد.<ref>جلال الدین، سیوطی، الدرّ المنثور فی تفسیر المأثور، قم، انتشارات کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی، ۱۴۰۴ق، ج۲، ص۲۵۲.</ref> | ||
عبیدالله بن احمد حسکانی در شواهد التنزیل لقواعد التفضیل در ذیل آیه فوق چنین نقل می‌کند: به نقل از ابی سعید الخدری: «أن رسول الله لمّا نزلت (علیه) هذه آلآیه قال: الله اکبر علی اکمال الدین و اتمام النعمه و رضا الربّ برسالتی و ولایه علی بن ابی طالب من بعدی ثم قال: من کنت مولاه فعلی مولاه اللهم وال من والاه و عاد من عاداه و النصر من نصر و اخذل من خذله؛ ترجمه: همانا رسول خدا (ص) زمانی این آیه بر ایشان نازل شد فرمود: الله اکبر بر اکمال و اتمام دین و نعمتش و همانا خداوند بر رسالت من و ولایت علی (ع) بعد از من راضی گشت و بعد از آن چنین فرمود: هر کس من مولای اویم پس علی (ع) مولای اوست خدایا دوستدارش را دوست بدار و دشمنانش را دشمن شمار و یارانش را یاری و مخالفانش را ذلیل و خارگردان».<ref>حسکانی، عبیدالله بن احمد، شواهد التنزیل لقواعد التفضیل، تهران، سازمان چاپ و انتشارات وزارت ارشاد، ۱۴۱۱ق، ج۱، ص۲۰۱.</ref> | |||
أخبرنا الحاکم الوالد عن | أخبرنا الحاکم الوالد عن أبی حفص بن شاهین عن أبی هریره: هر کس روز عید غدیر خم روزه بگیرد مثل ۶۰ ماه است به خاطر آن که حضرت رسول دست حضرت علی (ع) را گرفته و فرمود من کنت مولاه فعلی مولاه فقال له عمر بن خطاب بخ بخ لک یا ابن ابی طالب».<ref>شواهد التنزیل لقواعد التفضیل، همان، ج۱، ص۲۰۰.</ref> | ||
ابن | ابن عساکر در تاریخ دمشق چنین آورده‌است: به نقل از ابو سعید خدری: چون پیامبر (ص) علی (ع) را در غدیر خم نصب کرد و به ولایت او ندا داد جبرئیل (ع) با این آیه بر او فرود آمد: امروز دین شما را برایتان کامل و نعمتم را بر شما تمام کردم و دین اسلام را برایتان پسندیدم».<ref>ابن عساکر، تاریخ دمشق، ج۴۲، ص۲۳۷.</ref> | ||
کتاب تاریخ بغداد: به نقل از ابو هریره: «هر کس روز هجدهم ذی الحجه را روزه بگیرد روزه ۶۰ ماه برایش نوشته می‌شود و آن همان روز غدیر خم است هنگامی که پیامبر (ص) دست علی (ع) را گرفت و گفت آیا من ولی مؤمنان نیستم؟ گفتند چرا و ادامه خطبه غدیر و… که در آخر فرمود من کنت مولاه فعلی مولاه و إلی آخر و خداوند این آیه را بر پیامبر (ص) نازل کرد: امروز دینتان را برایتان کامل کردم و ادمه آن (آیه سوم سوره مائده)».<ref>خطیب بغدادی، کتاب تاریخ بغداد، انتشارات الموقع الوراق، ج۸، ص۲۹۰ و ۴۹۲.</ref> | |||
احمد بن حنبل: به نقل از | احمد بن حنبل: به نقل از علی بن حکیم اودی: «ما شهادت می‌دهیم که از رسول خدا (ص) شنیدیم که برای علی رضی الله عنه در روز غدیر خم چنین فرمود: آیا خداوند اولی بر مؤمنین نیست؟ همگی گفتند بلی سپس پیامبر (ص) فرمود: من کنت مولاه فعلی مولاه وال من والاه و عاد من عاداه».<ref>احمد بن حنبل، مسند احمد، انتشارات موقع الاسلام، ج۱، ص۱۱۸.</ref> | ||
همین مطلب را شیخ محمد عبده در تفسیر المنار خود جلد ۶ صفحه ۴۶۴ و ۴۶۵ به همین صورت آورده‌است. | |||
محمّد بن | محمّد بن شافعی در کتاب مطالب السئول در صفحه ۱۶ خود از ترمذی از کتاب صحیح ترمذی که او با اسناد خود از زید بن ارقم روایت کرده‌است و در آن اشاره به غدیر خم و انتساب حضرت علی (ع) به عنوان ولایت بعد از رسول معرفی کرده‌است. | ||
«شمس | «شمس الدین ذهبی شافعی دانشمند و مورّخ معروف اهل سنّت نیز از کثرت اسناد و روایت وارده در مورد ولایت حضرت علی (ع) و آیه سوم مائده و غدیر خم اظهار تعجّب و شگفتی می‌کند».<ref>شمس الدین ذهبی شافعی، طبقات الشافعیه، ج۲، ص۲۵۴.</ref> | ||
چنانچه ملاحظه می‌شود این منابع و سخنان فقط قسمت ناچیز و خیلی اندک که از منابع و سخنان اهل سنت در مورد آیه فوق‌الذکر می‌باشد که می‌توان صورت تفصیلی آنها را در کتاب‌های زیر مشاهده کرد: | |||
۱. | ۱. کتاب ولایت، نوشته دانشمند معروف سنّی ابن جریر طبری. | ||
۲، | ۲، تفسیر ابن کثیر، ج۲، ص۱۴. | ||
۳. مناقب | ۳. مناقب خوارزمی، طبع نجف، ص۱۳۰ قسمت روایات عامّه و خاصّه در حدیث غدیر. | ||
۴. | ۴. کتاب اثبات الهداه، ج۳، ص۵۴۳. | ||
۵. معجم الادباء، ج۱۸، ص۸۰. | ۵. معجم الادباء، ج۱۸، ص۸۰. | ||
۶. | ۶. دهها کتاب دیگر از اهل سنت که به برخی از نویسندگان آنها در زیر اشاره می‌کنیم: | ||
الف) | الف) کتب تاریخی: ابن قتیبه، ابن زولاق، شهرستانی، ابن اثیر، ابن ابی الحدید، و غیره. | ||
ب) | ب) محدثین اهل سنت مورخین اهل سنت: احمد بن حنبل، حاکم نیشابوری، ترمذی، محمد بن ادریس و غیره. | ||
ج) علماء | ج) علماء کلامی اهل سنت: سید شریف جرجانی، تفتازانی، قوشجی، قاضی عبدالرحمن ایجی و غیره. | ||
د) علماء | د) علماء لغوی اهل سنت: حمودی، ابن درید و غیره. | ||
{{پایان پاسخ}} | {{پایان پاسخ}} | ||
==منابع== | |||
== منابع == | |||
{{پانویس|۲}} | |||
{{شاخه | {{شاخه | ||
| شاخه اصلی = | | شاخه اصلی = | ||
|شاخه فرعی۱ = | |شاخه فرعی۱ = | ||
|شاخه فرعی۲ = | |شاخه فرعی۲ = | ||
|شاخه فرعی۳ = | |شاخه فرعی۳ = | ||
}} | }} | ||
{{تکمیل مقاله | {{تکمیل مقاله | ||
| شناسه = | | شناسه = | ||
| تیترها = | | تیترها = | ||
| ویرایش = | | ویرایش = | ||
| لینک‌دهی = | | لینک‌دهی = | ||
| ناوبری = | | ناوبری = | ||
| نمایه = | | نمایه = | ||
| تغییر مسیر = | | تغییر مسیر = | ||
| ارجاعات = | | ارجاعات = | ||
| بازبینی = | | بازبینی = | ||
| تکمیل = | | تکمیل = | ||
| اولویت = | | اولویت = | ||
| کیفیت = | | کیفیت = | ||
}} | }} | ||
{{پایان متن}} | {{پایان متن}} | ||
نسخهٔ ۹ مهٔ ۲۰۲۱، ساعت ۱۱:۲۵
آیا مورخین و محدثین اهل سنت نیز تفسیر ما از آیه اکمال دین (آیه سوم سوره مائده) را قبول دارند؟
جلال الدین سیوطی در تفسیر خود چنین نقل می‌کند: «در ذیل تفسیر آیه سوم مائده. ابن مردویه و خطیب و ابن عساکر از أبی هریره نقل کرده‌اند: روز عید غدیر خم و آن ۱۸ ذی الحجّه زمانی بود که: پیامبر اکرم (ص) فرمود: «من کنت مولاه فعلی مولاه، فانزل الآیه الیوم اکملت لکم دینکم».
حضرت رسول (ص) فرمود: هر کس من مولای اویم علی (ع) مولای اوست پس آیه (فوق) نازل شد.[۱]
عبیدالله بن احمد حسکانی در شواهد التنزیل لقواعد التفضیل در ذیل آیه فوق چنین نقل می‌کند: به نقل از ابی سعید الخدری: «أن رسول الله لمّا نزلت (علیه) هذه آلآیه قال: الله اکبر علی اکمال الدین و اتمام النعمه و رضا الربّ برسالتی و ولایه علی بن ابی طالب من بعدی ثم قال: من کنت مولاه فعلی مولاه اللهم وال من والاه و عاد من عاداه و النصر من نصر و اخذل من خذله؛ ترجمه: همانا رسول خدا (ص) زمانی این آیه بر ایشان نازل شد فرمود: الله اکبر بر اکمال و اتمام دین و نعمتش و همانا خداوند بر رسالت من و ولایت علی (ع) بعد از من راضی گشت و بعد از آن چنین فرمود: هر کس من مولای اویم پس علی (ع) مولای اوست خدایا دوستدارش را دوست بدار و دشمنانش را دشمن شمار و یارانش را یاری و مخالفانش را ذلیل و خارگردان».[۲]
أخبرنا الحاکم الوالد عن أبی حفص بن شاهین عن أبی هریره: هر کس روز عید غدیر خم روزه بگیرد مثل ۶۰ ماه است به خاطر آن که حضرت رسول دست حضرت علی (ع) را گرفته و فرمود من کنت مولاه فعلی مولاه فقال له عمر بن خطاب بخ بخ لک یا ابن ابی طالب».[۳]
ابن عساکر در تاریخ دمشق چنین آورده‌است: به نقل از ابو سعید خدری: چون پیامبر (ص) علی (ع) را در غدیر خم نصب کرد و به ولایت او ندا داد جبرئیل (ع) با این آیه بر او فرود آمد: امروز دین شما را برایتان کامل و نعمتم را بر شما تمام کردم و دین اسلام را برایتان پسندیدم».[۴]
کتاب تاریخ بغداد: به نقل از ابو هریره: «هر کس روز هجدهم ذی الحجه را روزه بگیرد روزه ۶۰ ماه برایش نوشته می‌شود و آن همان روز غدیر خم است هنگامی که پیامبر (ص) دست علی (ع) را گرفت و گفت آیا من ولی مؤمنان نیستم؟ گفتند چرا و ادامه خطبه غدیر و… که در آخر فرمود من کنت مولاه فعلی مولاه و إلی آخر و خداوند این آیه را بر پیامبر (ص) نازل کرد: امروز دینتان را برایتان کامل کردم و ادمه آن (آیه سوم سوره مائده)».[۵]
احمد بن حنبل: به نقل از علی بن حکیم اودی: «ما شهادت می‌دهیم که از رسول خدا (ص) شنیدیم که برای علی رضی الله عنه در روز غدیر خم چنین فرمود: آیا خداوند اولی بر مؤمنین نیست؟ همگی گفتند بلی سپس پیامبر (ص) فرمود: من کنت مولاه فعلی مولاه وال من والاه و عاد من عاداه».[۶]
همین مطلب را شیخ محمد عبده در تفسیر المنار خود جلد ۶ صفحه ۴۶۴ و ۴۶۵ به همین صورت آورده‌است.
محمّد بن شافعی در کتاب مطالب السئول در صفحه ۱۶ خود از ترمذی از کتاب صحیح ترمذی که او با اسناد خود از زید بن ارقم روایت کرده‌است و در آن اشاره به غدیر خم و انتساب حضرت علی (ع) به عنوان ولایت بعد از رسول معرفی کرده‌است.
«شمس الدین ذهبی شافعی دانشمند و مورّخ معروف اهل سنّت نیز از کثرت اسناد و روایت وارده در مورد ولایت حضرت علی (ع) و آیه سوم مائده و غدیر خم اظهار تعجّب و شگفتی می‌کند».[۷]
چنانچه ملاحظه می‌شود این منابع و سخنان فقط قسمت ناچیز و خیلی اندک که از منابع و سخنان اهل سنت در مورد آیه فوق‌الذکر می‌باشد که می‌توان صورت تفصیلی آنها را در کتاب‌های زیر مشاهده کرد:
۱. کتاب ولایت، نوشته دانشمند معروف سنّی ابن جریر طبری.
۲، تفسیر ابن کثیر، ج۲، ص۱۴.
۳. مناقب خوارزمی، طبع نجف، ص۱۳۰ قسمت روایات عامّه و خاصّه در حدیث غدیر.
۴. کتاب اثبات الهداه، ج۳، ص۵۴۳.
۵. معجم الادباء، ج۱۸، ص۸۰.
۶. دهها کتاب دیگر از اهل سنت که به برخی از نویسندگان آنها در زیر اشاره می‌کنیم:
الف) کتب تاریخی: ابن قتیبه، ابن زولاق، شهرستانی، ابن اثیر، ابن ابی الحدید، و غیره.
ب) محدثین اهل سنت مورخین اهل سنت: احمد بن حنبل، حاکم نیشابوری، ترمذی، محمد بن ادریس و غیره.
ج) علماء کلامی اهل سنت: سید شریف جرجانی، تفتازانی، قوشجی، قاضی عبدالرحمن ایجی و غیره.
د) علماء لغوی اهل سنت: حمودی، ابن درید و غیره.
منابع
- ↑ جلال الدین، سیوطی، الدرّ المنثور فی تفسیر المأثور، قم، انتشارات کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی، ۱۴۰۴ق، ج۲، ص۲۵۲.
- ↑ حسکانی، عبیدالله بن احمد، شواهد التنزیل لقواعد التفضیل، تهران، سازمان چاپ و انتشارات وزارت ارشاد، ۱۴۱۱ق، ج۱، ص۲۰۱.
- ↑ شواهد التنزیل لقواعد التفضیل، همان، ج۱، ص۲۰۰.
- ↑ ابن عساکر، تاریخ دمشق، ج۴۲، ص۲۳۷.
- ↑ خطیب بغدادی، کتاب تاریخ بغداد، انتشارات الموقع الوراق، ج۸، ص۲۹۰ و ۴۹۲.
- ↑ احمد بن حنبل، مسند احمد، انتشارات موقع الاسلام، ج۱، ص۱۱۸.
- ↑ شمس الدین ذهبی شافعی، طبقات الشافعیه، ج۲، ص۲۵۴.