علم لدنی: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
(جایگزینی متن - ' | ارجاعات =' به ' | ارجاعات = | بازبینی نویسنده = ') |
||
| خط ۴۲: | خط ۴۲: | ||
| تغییر مسیر = | | تغییر مسیر = | ||
| ارجاعات = | | ارجاعات = | ||
| بازبینی نویسنده = | |||
| بازبینی = | | بازبینی = | ||
| تکمیل = | | تکمیل = | ||
نسخهٔ ۷ مارس ۲۰۲۱، ساعت ۱۴:۵۷
 | این مقاله هماکنون به دست A.ahmadi در حال ویرایش است. |
مفهوم‌شناسی
علم لدنی علمی است که از طریق الهامات الهی به دست می‌آید و در برابر علم اکتسابی قرار دارد. برای رسیدن به علم لدنی، مانند علم اکتسابی نیازی به تعلیم و فراگیری نیست.[۱] علم لدنی که علم حقیقی شمرده شده، نوری است که خدا آن را در قلب کسی که شایستگی آن را دارد، قرار می‌دهد.[۲]
از این علم در قرآن با تعابیری چون حکمت، فضل، هدایت و نور یاد شده است.[۲]
علم اکتسابی
علم اکتسابی یا کَسبی، علمی است که با تعلیم و فراگیری به دست می‌آید. در روایات به علم اکتسابی اشاره شده و به فراگیری آن سفارش شده است.[۳]
راهکار رسیدن به علم لدنی
راه رسیدن به علم لدنی، تزکیه و تهذیب دانسته شده است.[۴] امام علی(ع) در این باره فرمودند: «عِبَادٌ نَاجَاهُم فِي فِكْرِهِمْ وَ كَلَّمَهُمْ فِي ذَاتِ عُقُولِهِم[۵]؛ بندگانى بوده و هست كه خداوند در فكر و باطن با آنان مناجات مىكند و در ژرفناى خردهای‌شان با ايشان به سخن گفتن مىپردازد (از طریق الهام)»؛
علم اکتسابی مقدمه علم لدنی
اما روایت دوم که می‌فرماید عالم شدن در فرآیند علم آموزی است، در مقام بیان این نکته است که غالب فراگیری دانش از طریق تعلّم حاصل می‌شود نه این که منحصراً فرا گیری علم از این طریق است و اگر به همین علمی که از طریق تعلّم حاصل شده، عمل کنیم خود این علم، مبدأ الهامات جدید می‌شود و خدای متعال حقایق جدید را به قلب انسان الهام می‌کند.[۶] در روایتی پیامبر اکرم (صلّی الله علیه و آله) چنین فرمودند: «مَنْ عَمِلَ بِمَا يَعْلَمُ وَرَّثَهُ اللَّهُ عِلْمَ مَا لَمْ يَعْلَمْ؛ هر كس به آنچه مىداند عمل كند، خدا علم آنچه را نمىداند بهره او سازد»[۷] این روایت بیان می‌کند که بر اثر عمل به دانسته‌ها، خداوند با الهام خود، علم آنچه را که نمی‌دانی به تو موهبت می‌کند.
بنا بر این عالم شدن گاه از طریق فراگیری علم است که غالب موارد به این صورت است و گاه از طریق الهامات الهی است که نیاز به تعلیم آن نیست بلکه زمینه فراگیری آن با عمل به دانسته‌ها و تهذیب نفس صورت می پذیرد.
مطالعه بیشتر
- گواهی، زهرا، بررسی حقوق زنان در مسئله طلاق بر اساس احکام فقه و قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران، تهران، سازمان تبلیغات اسلامی، ۱۳۷۳ش.
منابع
- ↑ محمدی ری‌شهری، محمد، میزان الحکمة (با ترجمه فارسی)، ترجمه حمیدرضا شیخی، مؤسسه علمی فرهنگی دار الحديث، قم، سازمان چاپ و نشر، ۱۳۸۹ش، ج۱۲، ص۴۵۴.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ صدر الدين شيرازى، محمد، شرح أصول الكافي، تهران، مؤسسه مطالعات و تحقيقات فرهنگى، ۱۳۸۲، چاپ اول، ج۲، ص۲۱۱.
- ↑ مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، به تصحیح محمدباقر محمودی و دیگران، بیروت، دار الاحیاء التراث العربی، ج۷۵، ص۳۰۱.
- ↑ ن.ک: طیب، مهدی، حدیث دوست (شرح رهنمودها و دستور العمل های سلوکی امام صادق به عنوان بصری)، تهران، سفینه، ۱۳۹۰، چاپ اول، ص۵۵ .
- ↑ شريف رضي، محمد، نهج البلاغه، قم، هجرت، ۱۴۱۴ ق، چاپ اول، خطبه ۲۲۲، ص۳۴۲.
- ↑ حدیث دوست (شرح رهنمودها و دستور العمل های سلوکی امام صادق به عنوان بصری)، پیشین، ص۶۷.
- ↑ مجلسی، محمد باقر، بحار الأنوار، بيروت، دار إحياء التراث العربي، ۱۴۰۳ق، چاپ دوم، ج۴۰، ص۱۲۸.