اسباب ورود به جهنم: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی پاسخ
(بارگزاری اولیه)
 
(تکمیل و بارگزاری)
خط ۱: خط ۱:
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
مهمترين عوامل دوزخي شدن انسانها چيست؟
مهمترين عوامل دوزخي شدن انسان‌ها چيست؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
قرآن مجيد عوامل زيادي را براي دوزخي شدن انسان برشمرده که به مهمترين آنها اشاره مي‎شود.
قرآن عوامل زيادي را براي دوزخي شدن انسان برشمرده است که به مهمترين آنها اشاره مي‎شود.


۱. گناه: معصيت و گناه يكي از مهم‎ترين اسباب ورود به جهنم است. همه عوامل دخول جهنم تحت واژه گناه قرار مي‎گيرد ليكن قرآن تنها به اين عنوان بسنده نكرده بلكه اسباب ديگري را نيز تذكر داده است روزي كه گناه‎ كاران و مجرمان را با حال تشنگي به سوي دوزخ مي‎رانيم.<ref>مريم/ ۸۶.</ref> بي‎گمان گنه كاران در عذاب دوزخ ماندگارند.از عذاب آنان كاسته نمي‎شود و آنها در آنجا نا اميدند.<ref>زخرف/ ۷۴ ـ ۷۵.</ref>
* '''[[گناه]]''': يكي از مهم‎ترين اسباب ورود به [[جهنم]] گناه است. همه عوامل دخول جهنم که در ادامه می‌آید، تحت همین واژه قرار مي‎گيرد. در قرآن آمده است: {{قرآن|وَنَسُوقُ الْمُجْرِمِينَ إِلَىٰ جَهَنَّمَ وِرْدًا|ترجمه=و مجرمان را تشنه به سوی دوزخ می رانیم.|سوره=مریم|آیه=۸۶}} و {{قرآن|إِنَّ الْمُجْرِمِينَ فِي عَذَابِ جَهَنَّمَ خَالِدُونَ|ترجمه=بد کاران عالم هم آنجا سخت در عذاب آتش جهنم مخلّدند.|سوره=زخرف|آیه=۷۴ و ۷۵}}


۲. كفر و نفاق: شاخص‎ترين گروه دوزخيان كافران و منافقان هستند، زيرا قرآن آيات زيادي را به كافران و منافقان اختصاص داده مانند:
*'''[[كفر]] و [[نفاق]]''': شاخص‎ترين گروه دوزخيان كافران و منافقان هستند، قرآن آيات زيادي را به كافران و منافقان اختصاص داده مانند: {{قرآن|إِنَّ اللَّهَ جَامِعُ الْمُنَافِقِينَ وَالْكَافِرِينَ فِي جَهَنَّمَ جَمِيعًا|ترجمه=خداوند همه منافقان و كافران را در دوزخ جمع مي‎كند.|سوره=نساء|آیه=۱۴۰}} و آیه {{قرآن|قُلْ لِلَّذِينَ كَفَرُوا سَتُغْلَبُونَ وَتُحْشَرُونَ إِلَىٰ جَهَنَّمَ ۚ وَبِئْسَ الْمِهَادُ|بگو به آنان که کافر شدند که به زودی مغلوب شوید و به جهنّم محشور گردید که بسیار بد جایگاهی است.|سوره=آل عمران|آیه=۱۲}}


خداوند همه منافقان و كافران را در دوزخ جمع مي‎كند.<ref>نساء/ ۱۴۰.</ref>
* '''منحرف كردن از راه خدا''': قرآن می‌فرماید: {{قرآن|فَمِنْهُمْ مَنْ آمَنَ بِهِ وَمِنْهُمْ مَنْ صَدَّ عَنْهُ وَكَفَىٰ بِجَهَنَّمَ سَعِيرًا|ترجمه=آن‌گاه برخی بدو گرویدند و برخی مانع ایمان به او شدند؛ پس (آنان را) کیفر آتش افروخته دوزخ بس است.|سوره=نساء|آیه=۵۵}}


خداوند به مردان و زنان منافق و دوچهره و كافران، آتش جهنم را وعيد داده است. در آن جاودانه‎اند.<ref>آل عمران/ ۱۲.</ref>
* '''[[قتل عمد]]''': در قرآن در مورد کسی که به عمد، مؤمنی را به قتل برساند، آمده است: {{قرآن|وَمَنْ يَقْتُلْ مُؤْمِنًا مُتَعَمِّدًا فَجَزَاؤُهُ جَهَنَّمُ خَالِدًا فِيهَا وَغَضِبَ اللَّهُ عَلَيْهِ وَلَعَنَهُ وَأَعَدَّ لَهُ عَذَابًا عَظِيمًا|ترجمه=هر كس عمداً مؤمني را بكشد، كيفرش دوزخ است كه در آن ماندگار خواهد بود و خدا بر او خشم مي‎گيرد و لعنتش مي‎كند و جزايي بزرگ برايش آماده ساخته است.|سوره=نساء|آیه=۹۳}}


۳. منحرف كردن از راه خدا: «پس برخي از آنان به وي ايمان آوردند و برخي روي برتافتند و براي آنان دوزخ پر شراره كافي است.»<ref>نساء/ ۵۵.</ref>
* '''پيروي از [[شيطان]]''': در مورد پیروان شیطان اینطور آمده است. {{قرآن|لَمَنْ تَبِعَكَ مِنْهُمْ لَأَمْلَأَنَّ جَهَنَّمَ مِنْكُمْ أَجْمَعِينَ|ترجمه=هر كه از فرزندان آدم تو را پيروي كند جهنم را از تو و آنان به يقين پر مي‎كنم.|سوره=اعراف|آیه=۱۸}}


اين آيه هشداري است به آنان كه مردم را از ارزش‎هاي والاي الهي و اسلامي مانع مي‎شوند و از رسيدن به سعادت جلوگيري مي‎نمايند...
* '''دشمني و مخالفت [[رسول خدا(ص)]]''': در قرآن آمده است: {{قرآن|أَلَمْ يَعْلَمُوا أَنَّهُ مَنْ يُحَادِدِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ فَأَنَّ لَهُ نَارَ جَهَنَّمَ خَالِدًا فِيهَا ۚ ذَٰلِكَ الْخِزْيُ الْعَظِيمُ|ترجمه=آيا ندانسته‎اند هر كس با خدا و رسولش به دشمني و مخالفت برخيزد آتش دوزخ پاداش هميشگي اوست و اين در حقيقت خواري بزرگ است.|سوره=توبه|آیه=۶۳}}


۴. قتل عمد: «هر كس عمداً مؤمني را بكشد، كيفرش دوزخ است كه در آن ماندگار خواهد بود و خدا بر او خشم مي‎گيرد و لعنتش مي‎كند و جزايي بزرگ برايش آماده ساخته است.»<ref>نساء/ ۹۳.</ref>
* '''ظلم و ستم''': خدا در مورد ستمگران اینطور فرموده است: {{قرآن|إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا وَظَلَمُوا لَمْ يَكُنِ اللَّهُ لِيَغْفِرَ لَهُمْ وَلَا لِيَهْدِيَهُمْ طَرِيقًا|۱۶۸|إِلَّا طَرِيقَ جَهَنَّمَ خَالِدِينَ فِيهَا أَبَدًا|۱۶۹|ترجمه=كساني كه كفر ورزيدند و ستم كردند، خدا بر آن نيست كه آنان را بيامرزد و به راهي هدايت كند(۱۶۸) مگر راه جهنم كه همواره در آن جاودانند.|سوره=نساء|آیه=۱۶۸}}


۵. پيروي از شيطان: «خدا به شيطان گفت: از منزلت بيرون شو كه تو رانده درگاه مايي هر كه از فرزندان آدم تو را پيروي كند جهنم را از تو و آنان به يقين پر مي‎كنم.»<ref>اعراف/ ۱۸.</ref>
* '''تكذيب آيات الهي''': {{قرآن|إِنَّ الَّذِينَ كَذَّبُوا بِآيَاتِنَا وَاسْتَكْبَرُوا عَنْهَا...|۴۰|لَهُمْ مِنْ جَهَنَّمَ مِهَادٌ وَمِنْ فَوْقِهِمْ غَوَاشٍ ۚ وَكَذَٰلِكَ نَجْزِي الظَّالِمِينَ|۴۱|ترجمه=همانا آنان که آیات ما را تکذیب کردند و از کبر و نخوت سر بر آن فرود نیاوردند ...(۴۰) بر آنان از آتش دوزخ بسترها گسترده و سراپرده‌ها افراشته‌اند و ستمکاران را چنین مجازات سخت خواهیم کرد.|سوره=اعراف|آیه=۴۰ و ۴۱.}}


۶. دشمني و مخالفت با خدا و رسول(ص) : «آيا ندانسته‎اند هر كس با خدا و رسولش به دشمني و مخالفت برخيزد آتش دوزخ پاداش هميشگي اوست و اين در حقيقت خواري بزرگ است.»<ref>توبه/ ۶۳.</ref>
* '''غفلت زدگي''': منظور از غفلت، غرق در حیوانیت است، که قرآن مقام این فرد را از حیوانات به دلیل وجود عقل در انسان پایین تر می‌داند. {{قرآن|وَلَقَدْ ذَرَأْنَا لِجَهَنَّمَ كَثِيرًا مِنَ الْجِنِّ وَالْإِنْسِ ۖ لَهُمْ قُلُوبٌ لَا يَفْقَهُونَ بِهَا وَلَهُمْ أَعْيُنٌ لَا يُبْصِرُونَ بِهَا وَلَهُمْ آذَانٌ لَا يَسْمَعُونَ بِهَا ۚ أُولَٰئِكَ كَالْأَنْعَامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ ۚ أُولَٰئِكَ هُمُ الْغَافِلُونَ|ترجمه=و در حقيقت بسياري از جنّ و آدميان را براي دوزخ واگذاريم زيرا دل‎هايي دارند كه با آن حقايق را دريافت نمي‎كنند و چشماني دارند كه با آنها نمي‎بينند و گوش‎هايي دارند كه با آنها نمي‎شنوند. آنان همانند چهارپايان بلكه گمراه‎ترند، آنها همان غافلانند.|سوره=اعراف|آیه=۱۷۹}}


۷. شرك و بت پرستي: «و با خداي يگانه معبودي ديگر قرار مده و گرنه حسرت زده و مطرود در دوزخ افكنده خواهي شد.»<ref>اسراء/ ۳۹.</ref>
*'''فرار از [[جهاد]]''': تخلف از جهاد و احساس شادمانی و پیروزی از این تخلف بسیار مذموم شمرده شده است. در قرآن آمده است {{قرآن|فَرِحَ الْمُخَلَّفُونَ بِمَقْعَدِهِمْ خِلَافَ رَسُولِ اللَّهِ وَكَرِهُوا أَنْ يُجَاهِدُوا بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنْفُسِهِمْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَقَالُوا لَا تَنْفِرُوا فِي الْحَرِّ ۗ قُلْ نَارُ جَهَنَّمَ أَشَدُّ حَرًّا ۚ لَوْ كَانُوا يَفْقَهُونَ|ترجمه=بازماندگان از جهاد از مخالفت با رسول خدا خوشحال شدند، و كراهت داشتند كه با اموال و جانهاي خود در راه خدا جهاد كنند و گفتند در اين گرما به سوي ميدان حركت نكنيد. بگو: اگر درست دريابند آتش جهنم سوزان‎تر است.|سوره=توبه|آیه=۸۱}}


۸. ظلم و ستم: «كساني كه كفر ورزيدند و ستم كردند، خدا بر آن نيست كه آنان را بيامرزد و به راهي هدايت كند، مگر راه جهنم كه همواره در آن جاودانند.»<ref>نساء/ ۱۶۸.</ref>
* '''پنهان سازي حق''': کسانی که با دانشی که دارند حق را پنهان می‌کنند وعده عذاب آتش به ایشان داده شده است. {{قرآن|إِنَّ الَّذِينَ يَكْتُمُونَ مَا أَنْزَلَ اللَّهُ مِنَ الْكِتَابِ وَيَشْتَرُونَ بِهِ ثَمَنًا قَلِيلًا ۙ أُولَٰئِكَ مَا يَأْكُلُونَ فِي بُطُونِهِمْ إِلَّا النَّارَ|ترجمه=كساني كه كتمان مي‎كنند آنچه را خدا از كتاب نازل كرده و آن را به بهاي كمي مي‎فروشند آنها جز آتش چيزي نمي‎خورند و هدايا و اموالي كه از اين رهگذر به دست مي‎آورند در حقيقت آتش سوزان است|سوره=بقره|آیه=۱۷۴}}


۹. تكذيب آيات الهي: «به راستي آنان كه آيات ما را دروغ شمردند و از پذيرفتن آنها تكبّر ورزيدند، درهاي آسمان بر ايشان گشوده نشده و وارد بهشت نمي‎شوند، مگر آن كه طناب بسيار ضخيم در سوراخ سوزن در آيد و بدين سان بزه‎كاران را كيفر مي‎دهيم...»<ref>اعراف/ ۴۰ ـ ۴۱.</ref>
* '''تكيه بر ستمگران''': اعتماد و تکیه بر ظالمین موجب این می‌شود که اعتماد کنندگان نیز در زمره ستمکاران قلمداد شوند و سزای آن‌ها چیزی جز آتش نیست. {{قرآن|وَلَا تَرْكَنُوا إِلَى الَّذِينَ ظَلَمُوا فَتَمَسَّكُمُ النَّارُ|ترجمه=بر ستمكاران تكيه نكنيد كه آتش دوزخ به شما می ‎رسد|سوره=هود|آیه=۱۱۳}}


۱۰. غفلت زدگي: «و در حقيقت بسياري از جنّ و آدميان را براي دوزخ واگذاريم زيرا دل‎هايي دارند كه با آن حقايق را دريافت نمي‎كنند و چشماني دارند كه با آنها نمي‎بينند و گوش‎هايي دارند كه با آنها نمي‎شنوند. آنان همانند چهارپايان بلكه گمراه‎ترند، آنها همان غافل ماندگانند.»<ref>اعراف/ ۱۷۹.</ref>
*'''ترك [[نماز]]''': {{قرآن|مَا سَلَكَكُمْ فِي سَقَرَ|۴۲|قَالُوا لَمْ نَكُ مِنَ الْمُصَلِّينَ|۴۳|ترجمه=چه چيز شما را در آتش در آورد(۴۲) گويند از نمازگزاران نبوديم(۴۳)|سوره=مدثر|آیه=۴۰}}


۱۱. فرار و تخلّف از جهاد: «بازماندگان از جهاد از مخالفت با رسول خدا خوشحال شدند، و كراهت داشتند كه با اموال و جانهاي خود در راه خدا جهاد كنند و گفتند در اين گرما به سوي ميدان حركت نكنيد. بگو: اگر درست دريابند آتش جهنم سوزان‎تر است.»<ref>توبه/ ۸۱.</ref>
*'''تصرف در مال يتيم''': تصرف در مال یتیم، مصداق ظلم شناخته شده است و جزایی غیر از جزای ظالم برای این فرد نیست. قرآن برای اهمیت این موضوع، به آن تأکید می‌کند. {{قرآن|إِنَّ الَّذِينَ يَأْكُلُونَ أَمْوَالَ الْيَتَامَىٰ ظُلْمًا إِنَّمَا يَأْكُلُونَ فِي بُطُونِهِمْ نَارًا ۖ وَسَيَصْلَوْنَ سَعِيرًا|ترجمه=به راستي آنان كه اموال و دارايي يتيمان را به ستم مي‎خورند جز اين نيست كه آتشي در شكم خود فرو مي‎برند، و به زودي در آتشي فروزان در آيند.|سوره=نساء|آیه=۱۰}}


۱۲. پنهان سازي حق و دين فروشي: «كساني كه كتمان مي‎كنند آنچه را خدا از كتاب نازل كرده و آن را به بهاي كمي مي‎فروشند آنها جز آتش چيزي نمي‎خورند و هدايا و اموالي كه از اين رهگذر به دست مي‎آورند در حقيقت آتش سوزان است و خداوند روز قيامت با آنها سخن نمي‎گويد...»<ref>بقره/ ۱۷۴.</ref>.
*'''[[ربا]] خواری''': در آیه ۲۷۵ [[سوره بقره]] فرد ربا خوار، مانند کسی تشبیه شده است که بر اثر تماس با شیطان خرد خود را از دست داده است. در این آیه این فرد مستحق آتش دوزخ معرفی شده است.


۱۳. تكيه بر ستمگران: بر ستمكاران ميل و تكيه نكنيد كه آتش دوزخ به شما می ‎رسد و در برابر خدا براي شما سرپرستان و دوستاني نخواهد بود و سرانجام ياري نخواهيد شد.
*كم فروشي: {{قرآن|ويل للمطفّفين|سوره=مطففين|آیه=۱}}. در این آیه، که اکثر مترجمین قرآن، به معنای وای بر کم فروشان ترجمه کرده‌اند، معنای دیگری نیز ممکن است اراده شود. معنای دیگر «ویل»، چاهی در جهنم است، بنابر این معنا اینطور می‌شود که چاهی در جهنم مخصوص کم فروشان است. بنابر هر دو معنا نیز، با توجه به خطاب آیه، که خطاب تهدیدی است، می‌توان عذاب در جهنم را نتیجه گرفت.


۱۴. ترك نماز: «چه چيز شما را در آتش در آورد گويند از نمازگزاران نبوديم و بي‎نوايان را غذا نمي‎داديم...»<ref>مدثر/ ۴۰.</ref>.
* عيب جويي: {{قرآن|وَيْلٌ لِكُلِّ هُمَزَةٍ لُمَزَةٍ|واي بر هر بدگوي عيب جويي|سوره=همزه|آیه=۱}} بر اساس آنچه در کم فروشی ذکر شد عیب جویی استحقاق عقاب و عذاب دارد.


۱۵. تصرف در مال يتيم: «به راستي آنان كه اموال و دارايي يتيمان را به ستم مي‎خورند جز اين نيست كه آتشي در شكم خود فرو مي‎برند، و به زودي در آتشي فروزان در آيند.
۱۶. رباخواري: كساني كه ربا مي‎خورند از گور بر نمي‎خيزند مگر مانند برخاستن كسي كه شيطان بر اثر تماس؛ آشفته سرش كرده و او خرد خود را از دست داده است.<ref>بقره/ ۲۷۵.</ref>
۱۷. كم فروشي: ويل للمطفّفين واي بر كم فروشان...<ref> . مطففين/ ۱.</ref>
۱۸. عيب جويي: واي بر هر بدگوي عيب جويي كه مالي گردآورده و آن را بر شمارد<ref>همزه/ ۱ و ۲.</ref> ... در آتش خرد كننده فرو افكنده خواهد شد.
موارد زيادي در اين رابطه در منابع ما آمده است ولی ما بخاطر اختصار به همين اندازه اكتفا می کنیم.
{{پایان پاسخ}}
{{پایان پاسخ}}
{{مطالعه بیشتر}}
{{مطالعه بیشتر}}
==منابع جهت مطالعه بيشتر:==
==مطالعه بيشتر==
 
*معاد در قرآن تفسير موضوعي قرآن كريم، آيه الله جوادي آملي، قم، نشر اسراء، جلد ۵، ص۳۷۵ و بعد از آن.  
۱. معاد در قرآن تفسير موضوعي قرآن كريم، آيه الله جوادي آملي، قم، نشر اسراء، جلد ۵، ص۳۷۵ و بعد از آن.  
*گناهان کبيره، شهيد آيت الله دستغيب.
 
۲. گناهان کبيره، شهيد آيت الله دستغيب.
{{پایان مطالعه بیشتر}}
{{پایان مطالعه بیشتر}}


خط ۶۷: خط ۵۶:
}}
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه =  
  | شناسه = -
  | تیترها =  
  | تیترها = -
  | ویرایش =  
  | ویرایش =شد
  | لینک‌دهی =  
  | لینک‌دهی = شد
  | ناوبری =  
  | ناوبری =  
  | نمایه =  
  | نمایه =  
  | تغییر مسیر =  
  | تغییر مسیر = شد
  | ارجاعات =  
  | ارجاعات =  
  | بازبینی =  
  | بازبینی =  
  | تکمیل =  
  | تکمیل =  
  | اولویت =  
  | اولویت = ج
  | کیفیت =  
  | کیفیت = ج
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}

نسخهٔ ‏۱۶ فوریهٔ ۲۰۲۱، ساعت ۱۶:۳۹

سؤال

مهمترين عوامل دوزخي شدن انسان‌ها چيست؟

قرآن عوامل زيادي را براي دوزخي شدن انسان برشمرده است که به مهمترين آنها اشاره مي‎شود.

  • گناه: يكي از مهم‎ترين اسباب ورود به جهنم گناه است. همه عوامل دخول جهنم که در ادامه می‌آید، تحت همین واژه قرار مي‎گيرد. در قرآن آمده است: ﴿وَنَسُوقُ الْمُجْرِمِينَ إِلَىٰ جَهَنَّمَ وِرْدًا؛ و مجرمان را تشنه به سوی دوزخ می رانیم.(مریم:۸۶) و ﴿إِنَّ الْمُجْرِمِينَ فِي عَذَابِ جَهَنَّمَ خَالِدُونَ؛ بد کاران عالم هم آنجا سخت در عذاب آتش جهنم مخلّدند.(زخرف:۷۴ و ۷۵)
  • كفر و نفاق: شاخص‎ترين گروه دوزخيان كافران و منافقان هستند، قرآن آيات زيادي را به كافران و منافقان اختصاص داده مانند: ﴿إِنَّ اللَّهَ جَامِعُ الْمُنَافِقِينَ وَالْكَافِرِينَ فِي جَهَنَّمَ جَمِيعًا؛ خداوند همه منافقان و كافران را در دوزخ جمع مي‎كند.(نساء:۱۴۰) و آیه ﴿قُلْ لِلَّذِينَ كَفَرُوا سَتُغْلَبُونَ وَتُحْشَرُونَ إِلَىٰ جَهَنَّمَ ۚ وَبِئْسَ الْمِهَادُ۝بگو به آنان که کافر شدند که به زودی مغلوب شوید و به جهنّم محشور گردید که بسیار بد جایگاهی است.(آل عمران:۱۲)
  • منحرف كردن از راه خدا: قرآن می‌فرماید: ﴿فَمِنْهُمْ مَنْ آمَنَ بِهِ وَمِنْهُمْ مَنْ صَدَّ عَنْهُ وَكَفَىٰ بِجَهَنَّمَ سَعِيرًا؛ آن‌گاه برخی بدو گرویدند و برخی مانع ایمان به او شدند؛ پس (آنان را) کیفر آتش افروخته دوزخ بس است.(نساء:۵۵)
  • قتل عمد: در قرآن در مورد کسی که به عمد، مؤمنی را به قتل برساند، آمده است: ﴿وَمَنْ يَقْتُلْ مُؤْمِنًا مُتَعَمِّدًا فَجَزَاؤُهُ جَهَنَّمُ خَالِدًا فِيهَا وَغَضِبَ اللَّهُ عَلَيْهِ وَلَعَنَهُ وَأَعَدَّ لَهُ عَذَابًا عَظِيمًا؛ هر كس عمداً مؤمني را بكشد، كيفرش دوزخ است كه در آن ماندگار خواهد بود و خدا بر او خشم مي‎گيرد و لعنتش مي‎كند و جزايي بزرگ برايش آماده ساخته است.(نساء:۹۳)
  • پيروي از شيطان: در مورد پیروان شیطان اینطور آمده است. ﴿لَمَنْ تَبِعَكَ مِنْهُمْ لَأَمْلَأَنَّ جَهَنَّمَ مِنْكُمْ أَجْمَعِينَ؛ هر كه از فرزندان آدم تو را پيروي كند جهنم را از تو و آنان به يقين پر مي‎كنم.(اعراف:۱۸)
  • دشمني و مخالفت رسول خدا(ص): در قرآن آمده است: ﴿أَلَمْ يَعْلَمُوا أَنَّهُ مَنْ يُحَادِدِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ فَأَنَّ لَهُ نَارَ جَهَنَّمَ خَالِدًا فِيهَا ۚ ذَٰلِكَ الْخِزْيُ الْعَظِيمُ؛ آيا ندانسته‎اند هر كس با خدا و رسولش به دشمني و مخالفت برخيزد آتش دوزخ پاداش هميشگي اوست و اين در حقيقت خواري بزرگ است.(توبه:۶۳)
  • ظلم و ستم: خدا در مورد ستمگران اینطور فرموده است: ﴿إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا وَظَلَمُوا لَمْ يَكُنِ اللَّهُ لِيَغْفِرَ لَهُمْ وَلَا لِيَهْدِيَهُمْ طَرِيقًا۝۱۶۸إِلَّا طَرِيقَ جَهَنَّمَ خَالِدِينَ فِيهَا أَبَدًا۝۱۶۹؛ كساني كه كفر ورزيدند و ستم كردند، خدا بر آن نيست كه آنان را بيامرزد و به راهي هدايت كند(۱۶۸) مگر راه جهنم كه همواره در آن جاودانند.(نساء:۱۶۸)
  • تكذيب آيات الهي: ﴿إِنَّ الَّذِينَ كَذَّبُوا بِآيَاتِنَا وَاسْتَكْبَرُوا عَنْهَا...۝۴۰لَهُمْ مِنْ جَهَنَّمَ مِهَادٌ وَمِنْ فَوْقِهِمْ غَوَاشٍ ۚ وَكَذَٰلِكَ نَجْزِي الظَّالِمِينَ۝۴۱؛ همانا آنان که آیات ما را تکذیب کردند و از کبر و نخوت سر بر آن فرود نیاوردند ...(۴۰) بر آنان از آتش دوزخ بسترها گسترده و سراپرده‌ها افراشته‌اند و ستمکاران را چنین مجازات سخت خواهیم کرد.(اعراف:۴۰ و ۴۱.)
  • غفلت زدگي: منظور از غفلت، غرق در حیوانیت است، که قرآن مقام این فرد را از حیوانات به دلیل وجود عقل در انسان پایین تر می‌داند. ﴿وَلَقَدْ ذَرَأْنَا لِجَهَنَّمَ كَثِيرًا مِنَ الْجِنِّ وَالْإِنْسِ ۖ لَهُمْ قُلُوبٌ لَا يَفْقَهُونَ بِهَا وَلَهُمْ أَعْيُنٌ لَا يُبْصِرُونَ بِهَا وَلَهُمْ آذَانٌ لَا يَسْمَعُونَ بِهَا ۚ أُولَٰئِكَ كَالْأَنْعَامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ ۚ أُولَٰئِكَ هُمُ الْغَافِلُونَ؛ و در حقيقت بسياري از جنّ و آدميان را براي دوزخ واگذاريم زيرا دل‎هايي دارند كه با آن حقايق را دريافت نمي‎كنند و چشماني دارند كه با آنها نمي‎بينند و گوش‎هايي دارند كه با آنها نمي‎شنوند. آنان همانند چهارپايان بلكه گمراه‎ترند، آنها همان غافلانند.(اعراف:۱۷۹)
  • فرار از جهاد: تخلف از جهاد و احساس شادمانی و پیروزی از این تخلف بسیار مذموم شمرده شده است. در قرآن آمده است ﴿فَرِحَ الْمُخَلَّفُونَ بِمَقْعَدِهِمْ خِلَافَ رَسُولِ اللَّهِ وَكَرِهُوا أَنْ يُجَاهِدُوا بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنْفُسِهِمْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَقَالُوا لَا تَنْفِرُوا فِي الْحَرِّ ۗ قُلْ نَارُ جَهَنَّمَ أَشَدُّ حَرًّا ۚ لَوْ كَانُوا يَفْقَهُونَ؛ بازماندگان از جهاد از مخالفت با رسول خدا خوشحال شدند، و كراهت داشتند كه با اموال و جانهاي خود در راه خدا جهاد كنند و گفتند در اين گرما به سوي ميدان حركت نكنيد. بگو: اگر درست دريابند آتش جهنم سوزان‎تر است.(توبه:۸۱)
  • پنهان سازي حق: کسانی که با دانشی که دارند حق را پنهان می‌کنند وعده عذاب آتش به ایشان داده شده است. ﴿إِنَّ الَّذِينَ يَكْتُمُونَ مَا أَنْزَلَ اللَّهُ مِنَ الْكِتَابِ وَيَشْتَرُونَ بِهِ ثَمَنًا قَلِيلًا ۙ أُولَٰئِكَ مَا يَأْكُلُونَ فِي بُطُونِهِمْ إِلَّا النَّارَ؛ كساني كه كتمان مي‎كنند آنچه را خدا از كتاب نازل كرده و آن را به بهاي كمي مي‎فروشند آنها جز آتش چيزي نمي‎خورند و هدايا و اموالي كه از اين رهگذر به دست مي‎آورند در حقيقت آتش سوزان است(بقره:۱۷۴)
  • تكيه بر ستمگران: اعتماد و تکیه بر ظالمین موجب این می‌شود که اعتماد کنندگان نیز در زمره ستمکاران قلمداد شوند و سزای آن‌ها چیزی جز آتش نیست. ﴿وَلَا تَرْكَنُوا إِلَى الَّذِينَ ظَلَمُوا فَتَمَسَّكُمُ النَّارُ؛ بر ستمكاران تكيه نكنيد كه آتش دوزخ به شما می ‎رسد(هود:۱۱۳)
  • ترك نماز: ﴿مَا سَلَكَكُمْ فِي سَقَرَ۝۴۲قَالُوا لَمْ نَكُ مِنَ الْمُصَلِّينَ۝۴۳؛ چه چيز شما را در آتش در آورد(۴۲) گويند از نمازگزاران نبوديم(۴۳)(مدثر:۴۰)
  • تصرف در مال يتيم: تصرف در مال یتیم، مصداق ظلم شناخته شده است و جزایی غیر از جزای ظالم برای این فرد نیست. قرآن برای اهمیت این موضوع، به آن تأکید می‌کند. ﴿إِنَّ الَّذِينَ يَأْكُلُونَ أَمْوَالَ الْيَتَامَىٰ ظُلْمًا إِنَّمَا يَأْكُلُونَ فِي بُطُونِهِمْ نَارًا ۖ وَسَيَصْلَوْنَ سَعِيرًا؛ به راستي آنان كه اموال و دارايي يتيمان را به ستم مي‎خورند جز اين نيست كه آتشي در شكم خود فرو مي‎برند، و به زودي در آتشي فروزان در آيند.(نساء:۱۰)
  • ربا خواری: در آیه ۲۷۵ سوره بقره فرد ربا خوار، مانند کسی تشبیه شده است که بر اثر تماس با شیطان خرد خود را از دست داده است. در این آیه این فرد مستحق آتش دوزخ معرفی شده است.
  • كم فروشي: ﴿ويل للمطفّفين(مطففين:۱). در این آیه، که اکثر مترجمین قرآن، به معنای وای بر کم فروشان ترجمه کرده‌اند، معنای دیگری نیز ممکن است اراده شود. معنای دیگر «ویل»، چاهی در جهنم است، بنابر این معنا اینطور می‌شود که چاهی در جهنم مخصوص کم فروشان است. بنابر هر دو معنا نیز، با توجه به خطاب آیه، که خطاب تهدیدی است، می‌توان عذاب در جهنم را نتیجه گرفت.
  • عيب جويي: ﴿وَيْلٌ لِكُلِّ هُمَزَةٍ لُمَزَةٍ۝واي بر هر بدگوي عيب جويي(همزه:۱) بر اساس آنچه در کم فروشی ذکر شد عیب جویی استحقاق عقاب و عذاب دارد.


مطالعه بيشتر

  • معاد در قرآن تفسير موضوعي قرآن كريم، آيه الله جوادي آملي، قم، نشر اسراء، جلد ۵، ص۳۷۵ و بعد از آن.
  • گناهان کبيره، شهيد آيت الله دستغيب.


منابع