ستایش خداوند از خود در قرآن

سؤال

در بیانات قرآنی، خداوند چند بار خود را ستوده و تمجید کرده است؟

خداوند در چندین آیه، بعد از خلقت انسان و آسمان‌ها و زمین خود را ستایش کرده است. اما نه از نوع ستایش انسانی، بلکه هدف از این کار، توصیف قدرت خدایی‌اش است تا انسان‌ها را متوجه خالقیت و ربوبیت خود سازد و از عبادت غیر خودش بازدارد.

بعد از خلقت انسان و آفرینش آسمان و زمین

﴿ثُمَّ خَلَقْنَا النُّطْفَه عَلَقَه فَخَلَقْنَا الْعَلَقَه مُضْغَه فَخَلَقْنَا الْمُضْغَه عِظاما فَکسَوْنَا الْعِظامَ لَحْما ثُمَّ أَنْشَأْناهُ خَلْقا آخَرَ فَتَبارَک اللَّهُ أَحْسَنُ الْخالِقینَ؛ سپس نطفه را به صورت علقه (خون بسته)، و علقه را به صورت مضغه (چیزی شبیه گوشت جویده شده)، و مضغه را به صورت استخوان‌هایی درآوردیم و بر استخوان‌ها گوشت پوشاندیم سپس آن را آفرینش تازه‌ای دادیم پس بزرگ است خدایی که بهترین آفرینندگان است!﴾(مومنون:۱۴)

﴿اللَّهُ الَّذی جَعَلَ لَکمُ الْأَرْضَ قَرارا وَ السَّماءَ بِناءً وَ صَوَّرَکمْ فَأَحْسَنَ صُوَرَکمْ وَ رَزَقَکمْ مِنَ الطَّیِّباتِ ذلِکمُ اللَّهُ رَبُّکمْ فَتَبارَک اللَّهُ رَبُّ الْعالَمینَ؛ خداوند کسی است که زمین را برای شما جایگاه امن و آرامش قرار داد و آسمان را همچون سقفی (بالای سرتان) و شما را صورتگری کرد، و صورتتان را نیکو آفرید و از چیزهایی پاکیزه به شما روزی داد این است خداوند پروردگار شما! جاوید و پربرکت است خداوندی که پروردگار عالمیان است!﴾(غافر:۶۴)

﴿إِنَّ رَبَّکمُ اللَّهُ الَّذی خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ فی سِتَّه أَیَّامٍ ثُمَّ اسْتَوی عَلَی الْعَرْشِ یُغْشِی اللَّیْلَ النَّهارَ یَطْلُبُهُ حَثیثا وَ الشَّمْسَ وَ الْقَمَرَ وَ النُّجُومَ مُسَخَّراتٍ بِأَمْرِهِ أَلا لَهُ الْخَلْقُ وَ الْأَمْرُ تَبارَک اللَّهُ رَبُّ الْعالَمینَ؛ پروردگار شما، خداوندی است که آسمان‌ها و زمین را در شش روز (شش دوران) آفرید سپس به تدبیر جهان هستی پرداخت با (پرده تاریک) شب، روز را می‌پوشاند و شب به دنبال روز، به سرعت در حرکت است و خورشید و ماه و ستارگان را آفرید، که مسخّر فرمان او هستند. آگاه باشید که آفرینش و تدبیر (جهان)، از آن او (و به فرمان او) است! پر برکت (و زوال ناپذیر) است خداوندی که پروردگار جهانیان است!﴾(اعراف:۵۴)

• خداوند متعال در آیات دیگر قرآن نیز بارها لفظ «تبارک» را بیان کرده است:

﴿تَبارَک الَّذی بِیَدِهِ الْمُلْک وَ هُوَ عَلی کلِّ شَیْ ءٍ قَدیرٌ؛ بزرگوار [و خجسته‏] است آنكه فرمانروايى به دست اوست و او بر هر چيزى تواناست.﴾(ملک:۱) ﴿تَبارَک الَّذی نَزَّلَ الْفُرْقانَ عَلی عَبْدِهِ لِیَکونَ لِلْعالَمینَ نَذیرا؛ بزرگ [و خجسته‏] است كسى كه بر بنده خود، فرقان [كتاب جداسازنده حق از باطل‏] را نازل فرمود، تا براى جهانيان هشداردهنده‌‏اى باشد.﴾(فرقان:۱)