اقامت ملاصدرا در قم: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
(ابرابزار)
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش|کاربر=A.rezapour }}
{{در دست ویرایش|کاربر=A.rezapour}}
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
خط ۶: خط ۶:
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
اقامت ملاصدرا در قم
اقامت ملاصدرا در قم
==معرفی==
 
== معرفی ==
[[پرونده:خانه ملاصدرا.jpg|بندانگشتی|نمای خانه ملاصدرا در روستای کهک استان قم]]
صدرالدین محمد شیرازی(۹۷۹–۱۰۵۰ق) مشهور به ملاصدرا،<ref>کربن، هانری، تاریخ فلسفه اسلامی، ترجمه جواد طباطبایی، تهران، مینوی خرد، ۱۳۹۲ش، ص۴۲۵.</ref> فیلسوف،<ref>زمانیان، محمدتقی، «سیری در افکار ملاصدرا»، دانشکده، شماره ۳، سال اول تابستان ۱۳۵۴ش، ص۱۴۴.</ref> عارف و بنیانگذار مکتب فلسفی [[حکمت متعالیه]] است که به عنوان سومین مکتب مهم فلسفی در جهان اسلام به‌شمار می‌رود.<ref>میثمی، سایه، ملاصدرا، ترجمه محمدرضا مرادی طادی، تهران، نشر نامک، ۱۴۰۳ش، ص۲۰ و ۲۴.</ref> او نظام فلسفی خود را در مهمترین کتاب خود الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعة معروف به اسفار تبیین کرد.<ref>فنا، فاطمه، «حکمت متعالیه»، دانشنامه جهان اسلام، تهران، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، ۱۳۹۳ش، ج۱۳، ذیل مدخل؛ کربن، هانری، تاریخ فلسفه اسلامی، ترجمه جواد طباطبایی، تهران، مینوی خرد، ۱۳۹۲ش، ص۴۲۵.</ref>
صدرالدین محمد شیرازی(۹۷۹–۱۰۵۰ق) مشهور به ملاصدرا،<ref>کربن، هانری، تاریخ فلسفه اسلامی، ترجمه جواد طباطبایی، تهران، مینوی خرد، ۱۳۹۲ش، ص۴۲۵.</ref> فیلسوف،<ref>زمانیان، محمدتقی، «سیری در افکار ملاصدرا»، دانشکده، شماره ۳، سال اول تابستان ۱۳۵۴ش، ص۱۴۴.</ref> عارف و بنیانگذار مکتب فلسفی [[حکمت متعالیه]] است که به عنوان سومین مکتب مهم فلسفی در جهان اسلام به‌شمار می‌رود.<ref>میثمی، سایه، ملاصدرا، ترجمه محمدرضا مرادی طادی، تهران، نشر نامک، ۱۴۰۳ش، ص۲۰ و ۲۴.</ref> او نظام فلسفی خود را در مهمترین کتاب خود الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعة معروف به اسفار تبیین کرد.<ref>فنا، فاطمه، «حکمت متعالیه»، دانشنامه جهان اسلام، تهران، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، ۱۳۹۳ش، ج۱۳، ذیل مدخل؛ کربن، هانری، تاریخ فلسفه اسلامی، ترجمه جواد طباطبایی، تهران، مینوی خرد، ۱۳۹۲ش، ص۴۲۵.</ref>


ملاصدرا زندگی اش را در ایران در روزگار سیطره سلسله صفویه گذراند. وی در شیراز به سال ۹۷۹ قمری متولد شد. ص۲۰. ملاصدرا مدتی در قزوین بود اما بیشتر دانش های وی در هر دو حوزه علوم شهودی و عقلی از آموزش های او در اصفهان ناشی میشود. میرداماد، شیخ بهایی و میرفندرسکی از مشهورترین اساتید او شناخته میشوند.<ref>میثمی، سایه، ملاصدرا، ترجمه محمدرضا مرادی طادی، تهران، نشر نامک، ۱۴۰۳ش، ص۲۱ و ۲۲.</ref> گفته شده وی بیش از همه از ابن سینا و سهروردی و ابن عربی تاثیر پذیرفته است.<ref>میثمی، سایه، ملاصدرا، ترجمه محمدرضا مرادی طادی، تهران، نشر نامک، ۱۴۰۳ش، ص۲۳.</ref>
ملاصدرا زندگی اش را در ایران در روزگار سیطره سلسله صفویه گذراند. وی در شیراز به سال ۹۷۹ قمری متولد شد. ص۲۰. ملاصدرا مدتی در قزوین بود اما بیشتر دانش‌های وی در هر دو حوزه علوم شهودی و عقلی از آموزش‌های او در اصفهان ناشی می‌شود. میرداماد، شیخ بهایی و میرفندرسکی از مشهورترین اساتید او شناخته می‌شوند.<ref>میثمی، سایه، ملاصدرا، ترجمه محمدرضا مرادی طادی، تهران، نشر نامک، ۱۴۰۳ش، ص۲۱ و ۲۲.</ref> گفته شده وی بیش از همه از ابن سینا و سهروردی و ابن عربی تأثیر پذیرفته است.<ref>میثمی، سایه، ملاصدرا، ترجمه محمدرضا مرادی طادی، تهران، نشر نامک، ۱۴۰۳ش، ص۲۳.</ref>
==هجرت ملاصدرا به روستای کهک در قم==
 
علت هجرت ملاصدرا به قم را فضای فکری ناخوشایند شهر شیراز عنوان کرده اند که سبب شد ملاصدرا در آنجا دوام نیاورد به قم برود.<ref>میثمی، سایه، ملاصدرا، ترجمه محمدرضا مرادی طادی، تهران، نشر نامک، ۱۴۰۳ش، ص۲۲.</ref> گفته شده ملاصدرا از دست فقیهان معاند خود به ستوه آمد و در روستای کهک نزدیک قم ساکن شد و در آنجا به مدت پنج سال یا بیشتر ماند. این هجرت برکات معنوی و فکری بسیاری را برای او به همراه آورد. در همین دوره بود که او بنیادهای حکمت متعالیه را پی ریزی کرد و نوشتن اسفار را آغاز نمود. او در حوالی سال ۱۰۲۲ق به شیراز بازگشت.<ref>میثمی، سایه، ملاصدرا، ترجمه محمدرضا مرادی طادی، تهران، نشر نامک، ۱۴۰۳ش، ص۲۲ و ۲۳.</ref>
== هجرت ملاصدرا به روستای کهک در قم ==
علت هجرت ملاصدرا به قم را فضای فکری ناخوشایند شهر شیراز عنوان کرده‌اند که سبب شد ملاصدرا در آنجا دوام نیاورد به قم برود.<ref>میثمی، سایه، ملاصدرا، ترجمه محمدرضا مرادی طادی، تهران، نشر نامک، ۱۴۰۳ش، ص۲۲.</ref> گفته شده ملاصدرا از دست فقیهان معاند خود به ستوه آمد و در روستای کهک نزدیک قم ساکن شد و در آنجا به مدت پنج سال یا بیشتر ماند. این هجرت برکات معنوی و فکری بسیاری را برای او به همراه آورد. در همین دوره بود که او بنیادهای حکمت متعالیه را پی ریزی کرد و نوشتن اسفار را آغاز نمود. او در حوالی سال ۱۰۲۲ق به شیراز بازگشت.<ref>میثمی، سایه، ملاصدرا، ترجمه محمدرضا مرادی طادی، تهران، نشر نامک، ۱۴۰۳ش، ص۲۲ و ۲۳.</ref>


رقباي او كه مانند بسياري از فيلسوفان و متكلمان، از فلاسفه پيش از خود تقليد مي نمودند، و از طرفي موقعيت اجتماعي خود را نزد ديگران در خطر مي ديدند يا بانگيزه دفاع از عقايد خود و شايد از روي حسادت، بناي بدرفتاري را با وي گذاشتند و آراء نو او را بمسخره گرفتند و به او توهين روا داشتند. اين رفتارها و فشارها با روح لطيف ملاصدرا نمي ساخت و از طرفي ايمان و دين و تقواي او به او اجازه عمل متقابل و معامله بمثل را نمي‌داد; از اينرو از شيراز بصورت قهر بيرون آمد و به شهر قم رفت كه در آن هنگام هنوز مركز مهم علمي و فلسفي نشده بود. ملاصدرا در خود شهر قم هم نماند و بسبب گرما و بدي آب و هوا و شايد دلايل اجتماعي مشابه شيراز به روستايي بنام كَهَكْ در نزديك شهر قم منزل گزيد.وي در اين دوران ـ كه از نظر معنوي دوران طلائي زندگاني اوست ـ علي رغم افسردگي و غمزدگي، توانست به مرحله كشف و شهود غيب برسد و حقايق فلسفي را نه در ذهن كه با ديده دل ببيند و همين سبب شد كه مكتب فلسفي خود را كامل سازد.<ref>«[http://erfanvahekmat.com/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87/%D9%85%D9%84%D8%A7%D8%B5%D8%AF%D8%B1%D8%A7 ملاصدرا]»، عرفان و حکمت در پرتو قرآن و عرت، بازدید: ۲۵ تیر ۱۴۰۳ش.</ref>
رقبای او که مانند بسیاری از فیلسوفان و متکلمان، از فلاسفه پیش از خود تقلید می‌نمودند، و از طرفی موقعیت اجتماعی خود را نزد دیگران در خطر می‌دیدند یا بانگیزه دفاع از عقاید خود و شاید از روی حسادت، بنای بدرفتاری را با وی گذاشتند و آراء نو او را بمسخره گرفتند و به او توهین روا داشتند. این رفتارها و فشارها با روح لطیف ملاصدرا نمی‌ساخت و از طرفی ایمان و دین و تقوای او به او اجازه عمل متقابل و معامله بمثل را نمی‌داد؛ از اینرو از شیراز بصورت قهر بیرون آمد و به شهر قم رفت که در آن هنگام هنوز مرکز مهم علمی و فلسفی نشده بود. ملاصدرا در خود شهر قم هم نماند و بسبب گرما و بدی آب و هوا و شاید دلایل اجتماعی مشابه شیراز به روستایی بنام کَهَکْ در نزدیک شهر قم منزل گزید. وی در این دوران ـ که از نظر معنوی دوران طلائی زندگانی اوست ـ علی‌رغم افسردگی و غمزدگی، توانست به مرحله کشف و شهود غیب برسد و حقایق فلسفی را نه در ذهن که با دیده دل ببیند و همین سبب شد که مکتب فلسفی خود را کامل سازد.<ref>«[http://erfanvahekmat.com/دانشنامه/ملاصدرا ملاصدرا]»، عرفان و حکمت در پرتو قرآن و عرت، بازدید: ۲۵ تیر ۱۴۰۳ش.</ref>


او با قدرت‌های مسلط زمان خودش درگیر بود. همینطور با عالم‌نمایان عصر خودش که دستشان در دست حکومت‌ها بوده؛ و به دلیل همین درگیری‌ها بهترین سال‌های عمرش را در تبعیدگاه کهک گذراند. '''- در واقع دلیل تبعیدش مخالفت با جریان غالب فکری در زمان خودش بوده است؟''' هم جریان غالب فکری هم جریان غالب اجتماعی هم جریان غالب سیاسی. آن طور که از تاریخ برمی‌آید، ملاصدرا بسیار تحت فشار آخوندهای درباری و افراد سطحی و فرصت طلب زمان خودش بوده که عرصه را بر او تنگ گرفته بودند. آیا خارج شدنش از اصفهان و استقرارش در کهکِ قم از سر فشار و ناچاری و با تصمیم شخصی خود او بوده؟ یا با فرمان حکومتی او را بردند و تبعید کردند؟ خودش کهک را انتخاب کرد یا برای او در نظر گرفتند؟ خیر این تصمیمی بود که خودش گرفت، وقتی دید بر اثر فشارها نمی‌تواند در متن جامعه زندگی کند، تدریس کند، کتاب بنویسد، مطالعه کند، عبادت کند و... ناگزیر شد که به حاشیه برود. نکته‌ی دیگر این که ملاصدرا بیش از آن که از ناحیه‌ی حکومت در معرض فشار باشد، از ناحیه‌ی آخوندهای سطحی یا وابسته به حکومت که نمی‌توانستند سخنان او را بفهمند یا آن را با منافع خود در تضاد می دیدند در فشار بوده است. ملاصدرا بیشتر به خاطر برخوردهای تندش با حکومت و ملاهای هم عصر خودش بود که به تبعید رفت تا به خاطر آرائش. بخش زیادی از آثارش را در همین دوره‌که پانزده- شانزده سال طول کشید، نوشته است.<ref>«[http://kmys.ir/1393/12/15/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%AF-%D8%A7%DA%A9%D8%A8%D8%B1-%D8%AB%D8%A8%D9%88%D8%AA-%D8%B9%D9%84%D8%AA-%D8%AA%DB%8C%D8%B9%DB%8C%D8%AF-%D9%85%D9%84%D8%A7%D8%B5%D8%AF%D8%B1%D8%A7 استاد اکبر ثبوت: علت تبعید ملاصدرا]»، سایت عرفان خراسان، بازدید: ۲۶ تیر ۱۴۰۳ش.</ref>
او با قدرت‌های مسلط زمان خودش درگیر بود. همین‌طور با عالم‌نمایان عصر خودش که دستشان در دست حکومت‌ها بوده؛ و به دلیل همین درگیری‌ها بهترین سال‌های عمرش را در تبعیدگاه کهک گذراند. '''- در واقع دلیل تبعیدش مخالفت با جریان غالب فکری در زمان خودش بوده است؟''' هم جریان غالب فکری هم جریان غالب اجتماعی هم جریان غالب سیاسی. آن طور که از تاریخ برمی‌آید، ملاصدرا بسیار تحت فشار آخوندهای درباری و افراد سطحی و فرصت طلب زمان خودش بوده که عرصه را بر او تنگ گرفته بودند. آیا خارج شدنش از اصفهان و استقرارش در کهکِ قم از سر فشار و ناچاری و با تصمیم شخصی خود او بوده؟ یا با فرمان حکومتی او را بردند و تبعید کردند؟ خودش کهک را انتخاب کرد یا برای او در نظر گرفتند؟ خیر این تصمیمی بود که خودش گرفت، وقتی دید بر اثر فشارها نمی‌تواند در متن جامعه زندگی کند، تدریس کند، کتاب بنویسد، مطالعه کند، عبادت کند و… ناگزیر شد که به حاشیه برود. نکتهٔ دیگر این که ملاصدرا بیش از آن که از ناحیهٔ حکومت در معرض فشار باشد، از ناحیهٔ آخوندهای سطحی یا وابسته به حکومت که نمی‌توانستند سخنان او را بفهمند یا آن را با منافع خود در تضاد می‌دیدند در فشار بوده است. ملاصدرا بیشتر به خاطر برخوردهای تندش با حکومت و ملاهای هم عصر خودش بود که به تبعید رفت تا به خاطر آرائش. بخش زیادی از آثارش را در همین دوره‌که پانزده- شانزده سال طول کشید، نوشته است.<ref>«[http://kmys.ir/1393/12/15/استاد-اکبر-ثبوت-علت-تیعید-ملاصدرا استاد اکبر ثبوت: علت تبعید ملاصدرا]»، سایت عرفان خراسان، بازدید: ۲۶ تیر ۱۴۰۳ش.</ref>


== محل سکونت ==
== محل سکونت ==

نسخهٔ ‏۱۶ ژوئیهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۴:۴۹

سؤال

ملاصدرا چه سالی به قم آمد و چند سال در آنجا زندگی کرد؟

اقامت ملاصدرا در قم

معرفی

نمای خانه ملاصدرا در روستای کهک استان قم

صدرالدین محمد شیرازی(۹۷۹–۱۰۵۰ق) مشهور به ملاصدرا،[۱] فیلسوف،[۲] عارف و بنیانگذار مکتب فلسفی حکمت متعالیه است که به عنوان سومین مکتب مهم فلسفی در جهان اسلام به‌شمار می‌رود.[۳] او نظام فلسفی خود را در مهمترین کتاب خود الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعة معروف به اسفار تبیین کرد.[۴]

ملاصدرا زندگی اش را در ایران در روزگار سیطره سلسله صفویه گذراند. وی در شیراز به سال ۹۷۹ قمری متولد شد. ص۲۰. ملاصدرا مدتی در قزوین بود اما بیشتر دانش‌های وی در هر دو حوزه علوم شهودی و عقلی از آموزش‌های او در اصفهان ناشی می‌شود. میرداماد، شیخ بهایی و میرفندرسکی از مشهورترین اساتید او شناخته می‌شوند.[۵] گفته شده وی بیش از همه از ابن سینا و سهروردی و ابن عربی تأثیر پذیرفته است.[۶]

هجرت ملاصدرا به روستای کهک در قم

علت هجرت ملاصدرا به قم را فضای فکری ناخوشایند شهر شیراز عنوان کرده‌اند که سبب شد ملاصدرا در آنجا دوام نیاورد به قم برود.[۷] گفته شده ملاصدرا از دست فقیهان معاند خود به ستوه آمد و در روستای کهک نزدیک قم ساکن شد و در آنجا به مدت پنج سال یا بیشتر ماند. این هجرت برکات معنوی و فکری بسیاری را برای او به همراه آورد. در همین دوره بود که او بنیادهای حکمت متعالیه را پی ریزی کرد و نوشتن اسفار را آغاز نمود. او در حوالی سال ۱۰۲۲ق به شیراز بازگشت.[۸]

رقبای او که مانند بسیاری از فیلسوفان و متکلمان، از فلاسفه پیش از خود تقلید می‌نمودند، و از طرفی موقعیت اجتماعی خود را نزد دیگران در خطر می‌دیدند یا بانگیزه دفاع از عقاید خود و شاید از روی حسادت، بنای بدرفتاری را با وی گذاشتند و آراء نو او را بمسخره گرفتند و به او توهین روا داشتند. این رفتارها و فشارها با روح لطیف ملاصدرا نمی‌ساخت و از طرفی ایمان و دین و تقوای او به او اجازه عمل متقابل و معامله بمثل را نمی‌داد؛ از اینرو از شیراز بصورت قهر بیرون آمد و به شهر قم رفت که در آن هنگام هنوز مرکز مهم علمی و فلسفی نشده بود. ملاصدرا در خود شهر قم هم نماند و بسبب گرما و بدی آب و هوا و شاید دلایل اجتماعی مشابه شیراز به روستایی بنام کَهَکْ در نزدیک شهر قم منزل گزید. وی در این دوران ـ که از نظر معنوی دوران طلائی زندگانی اوست ـ علی‌رغم افسردگی و غمزدگی، توانست به مرحله کشف و شهود غیب برسد و حقایق فلسفی را نه در ذهن که با دیده دل ببیند و همین سبب شد که مکتب فلسفی خود را کامل سازد.[۹]

او با قدرت‌های مسلط زمان خودش درگیر بود. همین‌طور با عالم‌نمایان عصر خودش که دستشان در دست حکومت‌ها بوده؛ و به دلیل همین درگیری‌ها بهترین سال‌های عمرش را در تبعیدگاه کهک گذراند. - در واقع دلیل تبعیدش مخالفت با جریان غالب فکری در زمان خودش بوده است؟ هم جریان غالب فکری هم جریان غالب اجتماعی هم جریان غالب سیاسی. آن طور که از تاریخ برمی‌آید، ملاصدرا بسیار تحت فشار آخوندهای درباری و افراد سطحی و فرصت طلب زمان خودش بوده که عرصه را بر او تنگ گرفته بودند. آیا خارج شدنش از اصفهان و استقرارش در کهکِ قم از سر فشار و ناچاری و با تصمیم شخصی خود او بوده؟ یا با فرمان حکومتی او را بردند و تبعید کردند؟ خودش کهک را انتخاب کرد یا برای او در نظر گرفتند؟ خیر این تصمیمی بود که خودش گرفت، وقتی دید بر اثر فشارها نمی‌تواند در متن جامعه زندگی کند، تدریس کند، کتاب بنویسد، مطالعه کند، عبادت کند و… ناگزیر شد که به حاشیه برود. نکتهٔ دیگر این که ملاصدرا بیش از آن که از ناحیهٔ حکومت در معرض فشار باشد، از ناحیهٔ آخوندهای سطحی یا وابسته به حکومت که نمی‌توانستند سخنان او را بفهمند یا آن را با منافع خود در تضاد می‌دیدند در فشار بوده است. ملاصدرا بیشتر به خاطر برخوردهای تندش با حکومت و ملاهای هم عصر خودش بود که به تبعید رفت تا به خاطر آرائش. بخش زیادی از آثارش را در همین دوره‌که پانزده- شانزده سال طول کشید، نوشته است.[۱۰]

محل سکونت

....

منابع

  1. کربن، هانری، تاریخ فلسفه اسلامی، ترجمه جواد طباطبایی، تهران، مینوی خرد، ۱۳۹۲ش، ص۴۲۵.
  2. زمانیان، محمدتقی، «سیری در افکار ملاصدرا»، دانشکده، شماره ۳، سال اول تابستان ۱۳۵۴ش، ص۱۴۴.
  3. میثمی، سایه، ملاصدرا، ترجمه محمدرضا مرادی طادی، تهران، نشر نامک، ۱۴۰۳ش، ص۲۰ و ۲۴.
  4. فنا، فاطمه، «حکمت متعالیه»، دانشنامه جهان اسلام، تهران، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، ۱۳۹۳ش، ج۱۳، ذیل مدخل؛ کربن، هانری، تاریخ فلسفه اسلامی، ترجمه جواد طباطبایی، تهران، مینوی خرد، ۱۳۹۲ش، ص۴۲۵.
  5. میثمی، سایه، ملاصدرا، ترجمه محمدرضا مرادی طادی، تهران، نشر نامک، ۱۴۰۳ش، ص۲۱ و ۲۲.
  6. میثمی، سایه، ملاصدرا، ترجمه محمدرضا مرادی طادی، تهران، نشر نامک، ۱۴۰۳ش، ص۲۳.
  7. میثمی، سایه، ملاصدرا، ترجمه محمدرضا مرادی طادی، تهران، نشر نامک، ۱۴۰۳ش، ص۲۲.
  8. میثمی، سایه، ملاصدرا، ترجمه محمدرضا مرادی طادی، تهران، نشر نامک، ۱۴۰۳ش، ص۲۲ و ۲۳.
  9. «ملاصدرا»، عرفان و حکمت در پرتو قرآن و عرت، بازدید: ۲۵ تیر ۱۴۰۳ش.
  10. «استاد اکبر ثبوت: علت تبعید ملاصدرا»، سایت عرفان خراسان، بازدید: ۲۶ تیر ۱۴۰۳ش.