نمایش مبدأ برای ایمان کامل به خدا و ترس از مردم

{{شروع متن}}
{{سوال}}
حدیث «هر که به خدا ایمان کامل داشته باشد از مردم وحشت می‌کند» را توضیح دهید؟
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
روایت ایمان به خدا و ترس از مردم، با شکل‌های مختلف در کتاب‌های حدیثی از معصوم نقل شده ‌است: مانند: {{متن عربی|مَنْ آنسَ باللهِ استوحَشَ مِنَ الناس|ترجمه=هر کس با خدا انس بگیرد، از مردم وحشت دارد.}}<ref>عبدالوهاب بن محمد تمیمی، غرر الحکم و درر الکلم، شرح محمد خوانساری، تهران، دانشگاه تهران، چاپ سوم، ۱۳۶۶، ج۵، ص۲۳۲.</ref> {{متن عربی|مَنْ استوحشَ مِنَ الناسِ أنسَ باللهِ سبحانَه|ترجمه=کسی از مردم دوری گزیند، با خدای سبحان انس بگیرد.}} و {{متن عربی|ثمره الاُنسِ بالله الإستیحاشُ مِنَ الناس|ترجمه=ثمره انس با خدا، دوری گزیدن از مردم است.}}<ref>کتاب غرر الحکم، شرح رسولی محلاتی، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، چاپ اول، ۱۳۷۷، ج۱، ص۱۳۷.</ref> واژه «انس» در بعضی از جوامع روایی به صورت ثلاثی مجرد (أنس) و در بعضی دیگر به صورت ثلاثی مزید آمده است (آنس).<ref>مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، بیروت، مؤسسه وفاء، ۱۴۰۴، ج۷۵، ص۳۷۷ و ج۶۷، ص۱۱.</ref>

زندگی اجتماعی با همه اهمیتش، نمی‌تواند ارزش مطلق دانسته شود. در بعضی مواقع لازم است جامعه‌گریزی و هجرت از مردم را که قرآن به چند نمونه از آن اشاره کرده‌ است، انتخاب نمود. مانند:

* داستان [[اصحاب کهف]] که آن جوانان صالح از اجتماع و مردم فاسد زمانه خود کناره‌گیری نمودند و [[قرآن]] نیز از آنها ستایش کرده ‌است.<ref>کهف/۱۶.</ref>

* کناره‌گیری [[حضرت ابراهیم(ع)]] از جامعه شرک آلود نمرودی.<ref>مریم/۴۸.</ref>

* رهبانیت اصحاب [[حضرت عیسی(ع)]] به خاطر حفظ دین.<ref>حدید/۲۷.</ref>

در قرآن به همان اندازه که به محبت کردن به مردم اهمیت داده شده است، به تبری از بعضی از انسان‌ها و دور شدن از آنها نیز اهمیت داده شده ‌است، همان‌طور که در کنار بحث صلح و مسالمت، از جهاد نیز بحث کرده‌ است.<ref>مصباح یزدی، محمد تقی، اخلاق در قرآن، قم، مؤسسه پژوهشی امام خمینی، ۱۳۷۷، ج۳، ص۳۳–۳۴.</ref> قرآن توصیه می‌کند که در برخی مواقع برای حفظ دین لازم است از اجتماع و مردم کناره‌گیری کرد. به عنوان نمونه می‌فرماید: «حقاً که ابراهیم و یارانش الگوی نیکو هستند برای شما، هنگامی که به قوم خود گفتند: ما از شما و آنچه که می‌پرستید بیزاریم.».<ref>ممتحنه، ۴؛ جوادی آملی، عبدالله، حیات حقیقی انسان در قرآن، انتشارات اسراء، ۱۳۸۲، چاپ اول، ج۱۵، ص۲۳۴.</ref>

روایت مورد سؤال در مقام توصیه اخلاقی است. زمانی که انسان به خدا نزدیک‌تر شود، خود را از جاذبه‌های دنیوی دور نگه می‌دارد و دلبستگی را از تعلقات دنیوی می‌رهاند. مراد روایت که الفت و انس به خدا، سبب وحشت از مردم می‌شود وحشت و ترس از خود مردم نیست، بلکه انسان با تقوا، از گناهان مردم وحشت دارد و دوست دارد از آنها دوری کند، تا گناه او را غافل و از رحمت خداوند دور نسازد.
{{پایان پاسخ}}