پیش نویس:محمد بن ابی‌بکر
محمدبن ابی بکر حواری امیرالمؤمنین(ع)
زندگی نامه
محمد بن ابی بکر از جمله شخصیت های برجسته ای است که به خاطر دفاع از ولایت و حق، مورد بی مهری برخی ها قرار گرفت تا جایی که در کتابهای خود آنچنان که باید سخنی از او به میان نیاوردند. وی در سال دهم هجری(حجه الوداع) بین مدینه و مکه و در مکانی به نام بیداء یا ذی الخلیفه به دنیا آمد و پیامبراکرم(ص) قبل از ولادت محمد بن ابی بکر، مژده ولادت او را به عائشه داد پدرش ابوبکر و مادرش اسماء بنت عمیس از زنان بزرگوار زمان خودش بود.[۱]محمد بن ابی بکر تلاش فراوانی در دفاع از ولایت امام علی(ع) از خود نشان می داد و در برابر کسانی که در صدد تضعیف و یا از بین بردن ولایت امام علی(ع) بودند، می ایستاد و سرانجام جان خود را در این را تقدیم کرد و در صفر سال 38 هجری به شهادت رسید.[۲]
شخصیت محمدبن ابی بکر
محمد بن ابی بکر در همان کودکی با تشیع و افکار امام علی(ع) آشنا شد و پدری غیر از علی برای خود نمی شناخت و برای هیچ کس غیر از علی(ع) فضیلتی قائل نبود تا جایی که امام علی(ع) در حق او فرمود: ابوبکر پسر من از صلب ابوبکر است. [۳] درباره ایمان و پرهیزگاری محمدبن ابی بکر ، عبدالله بن جعفر طیار می گوید: کسی را ندیدم که مثل عمار یاسر و محمدبن ابی بکر دوست نداشته باشد که حتی یک لحظه در برابر خدا نافرمانی نماید و به قدر یک مو از راه حق انحراف پیدا کند. [۴] محمدبن ابی بکر آنچنان در خانه امام علی(ع) از نظر ایمان و اعتقاد رشد می کند که وقتی معاویه بن حدیج خطاب به او می گوید :تو را داخل پوست الاغ می گذارم و آتش می زنم؛ در جواب او می گوید:اگر با من این کار را انجام بدی با اولیای خدا این کار را انجام دادندآتشی را که با آن میخواهی مرا بسوزانی امید دارم که خدا آن را بر من سرد گرداند آنگونه که بر ابراهیم خلیل سرد و وگلستان کرد و خدا آتش را بر تو و صاحبانت قرار دهد همانطور که بر نمرود و نمرودیان قرار داد و خداوند تو و معاویه را در آتش می سوزاند. [۵]
محمدبن ابی بکر در کلام پیامبر
در زمان حیات پیامبر اکرم(ص)، ابوبکر به جنگی رفت. اسماء بنت عمیس که در این زمان همسر ابوبکر بود در خواب می بیند که ابوبکر موهای سر و ریش خود را خضاب کرده و لباس سفیدی بر تن دارد . اسماء بنت عمیس خواب خود را برای عائشه تعریف کرد و عائشه گریه کرد و گفت: ابوبکر کشته شده همانا خضاب خون او و لباس سفید کفن است . در این هنگام پیامبر وارد شد و دید عائشه گریه می کند و علت را پرسید. قصه خواب را برای پیامبر گفتند. پیامبر اکرم (ص) فرمود: تعبیر خواب عائشه درست نیست. ابوبکر سالم برمی گردد و اسماء از او بچه ای به نام محمد به دنیا می آورد که بر کفار و منافقین سرسخت استو همانطور که پیامبر پیشگویی کرد،اتفاق افتاد.[۶]
محمدبن ابی بکر حواری امام علی(ع)
امام کاظم(ع) فرمود: در روز قیامت منادی ندا می هد که حواریون و یاران رسول الله که نقض عهد نکردند،کجایند ؟ سلمان و مقداد و ابوذر بلند می شوند. سپس منادی ندا می دهد حواریون علی کجایند ؟ در این هنگام عمرو بن حمق خزاعی و محمد بن ابی بکر و میثم تمار و اویس قرنی بلند می شوند. [۷]
محمدبن ابی بکر و جنگ جمل
عده ای که با امام علی(ع) بیعت کرده بودند اما تحمل عدالت او را نداشتند و بعضی هم به خاطر کینه ای که از او داشتند به بهانه خونخواهی عثمان، جنگ دیگری را بر او تحمیل کردند. آنجا که محمد بن ابی بکر از امام علی(ع) سؤال می کند این ها چه می خواهند؟ امام علی(ع) تبسّمی کردند و فرمودند: خونخواهی عثمان. [۸]
محمدبن ابی بکر و جنگ صفین
یکی از جنگ هایی که بر امام علی(ع) در سال 37 هجری تحمیل کردند، جنگ صفین بود که محمد بن ابی بکر در این جنگ حضور داشته و به تعبیر عسقلانی از فرماندهان لشگر امام علی(ع) بوده است. [۹]
محمدبن ابی بکر و قتل عثمان
یکی از بحث های مطرح در رابطه با محمد بن ابی بکر این است که آیا او در قتل عثمان شرکت داشته یا نه ؟ آنچه از تاریخ به دست می آید این است که محمد بن ابی بکر در قتل عثمان دخالتی نداشته است و ابن عبدالبر قرطبی می نویسد: جماعتی از اهل علم مشارکت محمد بن ابی بکر را در قتل عثمان نفی کردند. [۱۰]ابن کثیر هم می نویسد: محمد بن ابی بکر در قتل عثمان دخالتی نداشت و وقتی بین آن دو سخنانی رد و بدل شد، محمد بن ابی بکر گریست.[۱۱]
شهادت
محمد بن ابی بکر را به دستور معاویه، توسط معاویه بن خدیج [۱۲] در حالی که جسد بی رمق او را داخل شکم الاغ گذاشته و آتش زده بودند در صفر سال 38 هجری به شهادت رساندند.[۱۳]
پانویس
- ↑ عطا،محمدعبدالقادر ،محمدبن سعد(1410). الطبقات الکبری.بیروت-لبنان: دارالکتب العلمیه،منشورات محمدعلی بیضون .
- ↑ ثقفی، ابراهیم بن محمد(1410).الغارات.تحقیق: حسینی،عبدالزهراء.ایران: دارالکتب الاسلامی
- ↑ عطا،محمدعبدالقادر ،محمدبن سعد(1410). الطبقات الکبری.لبنان: دارالکتب العلمیه.
- ↑ هیثمی، علی بن ابوبکر(1422). مجمع الزوائد و منبع الفوائد.تحقیق: احمدعطا، محمد عبدالقادر.بیروت: دارالکتب العلمیه.
- ↑ ابن اثیر، علی بن محمد(1385).الکامل فی التاریخ.بیروت: دارصادر.
- ↑ مجلسی،محمدباقر(1386).بحارالانوار.ایران:دارالکتب الاسلامیه.
- ↑ مفید، محمد بن محمد(1394). الاختصاص.قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
- ↑ مفید، محمدبن محمد(1413). الجمل. قم: کنگره شیخ مفید.
- ↑ عسقلانی، احمدبن علی بن حجر(852). تهذیب التهذیب. لبنان: دار صادر.
- ↑ ابن عبدالبر، ابوعمر یوسف بن عبدالله بن محمد نمری قرطبی(463). الاستیعاب فی نعرفه الأصحاب. بیروت: دارالجیل.
- ↑ ابن کثیر، عمادالدین ابوالفداء اسماعیل بن عمر بن کثیر قرشی دمشی(774). البدایه و النهایه. تحقیق: عبدالله بن عبدالمحسن ترکی.جیزه: هجر.
- ↑ ر.ک:جمال الدین ابوالحجاج یوسف مزی(734). تهذیب الکمال فی اسماء الرجال. تحقیق: معروف، بشار عواد. بیروت: مؤسسه الرساله
- ↑ ثقفی، ابراهیم بن محمد(896).الغارات.تحقیق: حسینی،عبدالزهراء.ایران: دارالکتب الاسلامی
منابع
- ابن ابی الحدید شرح نهج البلاغه ، داراحیاء الکتب العربیه ، تحقیق: محمد ابوالفضل ابراهیم .
- ابن اثیر جزری شافعی ، عزالدین ابوالحسن علی بن ابی الکرم ، اسدالغابه فی معرفه الصحابه ، انتشارات اسماعیلیان ، تهران، ایران .
- ابن اثیر جزری شافعی ، عزالدین ابوالحسن علی بن ابی الکرم ، الکامل فی التاریخ ، دارصادر ، بیروت ، لبنان .
- ابن حجر عسقلانی ، احمد بن علی بن محمد بن محمد بن علی بن حجر کنانی ، تهذیب التهذیب ، دارالفکر ، بیروت ، لبنان .