پرش به محتوا

انفاق در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۸۹ بایت اضافه‌شده ،  ‏۴ اکتبر ۲۰۲۳
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۸: خط ۱۸:
{{جعبه نقل‌قول|هرگز به نيكوكارى نخواهيد رسيد تا از آنچه دوست داريد انفاق كنيد. (آیه ۹۲ سوره آل‌عمران)}}
{{جعبه نقل‌قول|هرگز به نيكوكارى نخواهيد رسيد تا از آنچه دوست داريد انفاق كنيد. (آیه ۹۲ سوره آل‌عمران)}}
=== تزکیه ===
=== تزکیه ===
[[تزکیه]] و پاک شدن از آثار مهم انفاق است: {{قرآن|الَّذِی یُؤْتِی مَالَهُ یَتَزَکَّیٰ|ترجمه=همان که مال خود را می‌دهد [برای آنکه] پاک شود.|سوره=لیل|آیه=۱۸}} مفسران در معنای تزکیه گفته‌اند تعبیر به یتزکی در حقیقت اشاره به قصد قربت و نیت خالص است.<ref>سوره توبه، آیه ۱۰۳.</ref> مطابق قرآن، انفاق سبب از بین بردن سیئات (گناهان) می‌شود.<ref>سوره بقره، آیه ۲۷۱.</ref> در آیه ۹۲ [[سوره آل عمران]] گفته شده انسان به نیکی نمی‌رسد مگر آنکه از آنچه دوست دارد انفاق کند. سرّ اين‌كه انفاق باعث فلاح و رستگارى انسان مى‌شود نيز اين است كه بندهاى تعلق را از دل و روح آدمى باز مى‌كند.<ref>مصباح یزدی، محمد تقی، رستگاران، ج۱، ص۵۹.</ref>
[[تزکیه]] و پاک شدن از آثار مهم انفاق است: {{قرآن|الَّذِی یُؤْتِی مَالَهُ یَتَزَکَّیٰ|ترجمه=همان که مال خود را می‌دهد [برای آنکه] پاک شود.|سوره=لیل|آیه=۱۸}} مفسران در معنای تزکیه گفته‌اند تعبیر به یتزکی در حقیقت اشاره به قصد قربت و نیت خالص است.<ref>سوره توبه، آیه ۱۰۳.</ref> مطابق قرآن، انفاق سبب از بین بردن سیئات (گناهان) می‌شود.<ref>سوره بقره، آیه ۲۷۱.</ref> در آیه ۹۲ [[سوره آل عمران]] گفته شده انسان به نیکی نمی‌رسد مگر آنکه از آنچه دوست دارد انفاق کند. سرّ اين‌كه انفاق باعث فلاح و رستگارى انسان مى‌شود نيز اين است كه بندهاى تعلق را از دل و روح آدمى باز مى‌كند.<ref>مصباح یزدی، محمد تقی، رستگاران، قم، مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني(ره)، بی‌تا، ج۱، ص۵۹.</ref>


[[شهید مطهری]] درباره انسان‌ساز بودن انفاق می‌گوید اینکه انسان چیزی داشته باشد و از خود جدا کند و مظهر رحمانیت پروردگار بشود، نقش بزرگی در ساختن انسان دارد.<ref>مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، تهران، صدرا، ج۲۶، ص۱۲۶</ref>صاحب مجمع البیان می‌فرماید: «منفق می‌کوشد که در نزد خدا پاک باشد و در این انفاقش ریاء و خودنمایی و شهرت را نمی‌خواهد.»<ref>طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، ترجمه احمد بهشتی و دیگران، تهران، فراهانی، بی‌تا‏، ج۲۷، ص۱۳۱.</ref>
[[شهید مطهری]] درباره انسان‌ساز بودن انفاق می‌گوید اینکه انسان چیزی داشته باشد و از خود جدا کند و مظهر رحمانیت پروردگار بشود، نقش بزرگی در ساختن انسان دارد.<ref>مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، تهران، صدرا، ۱۳۹۰ش، ج۲۶، ص۱۲۶</ref>صاحب مجمع البیان می‌فرماید: «منفق می‌کوشد که در نزد خدا پاک باشد و در این انفاقش ریاء و خودنمایی و شهرت را نمی‌خواهد.»<ref>طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، ترجمه احمد بهشتی و دیگران، تهران، فراهانی، بی‌تا‏، ج۲۷، ص۱۳۱.</ref>


=== رفع فقر ===
=== رفع فقر ===
گسترده‌ترین موضوع قرآنی در رابطه با وظایف اقتصادی انفاق است. این کلمه بیش از هشتاد بار در قرآن با تعبیرهای مختلف آمده و مسلمانان را تشویق به پرداخت قسمتی از عطایای الهی به دیگران کرده است.<ref>منتظری، حسینعلی، اسلام دین فطرت، ج۱، ص۵۷۴.</ref>
گسترده‌ترین موضوع قرآنی در رابطه با وظایف اقتصادی انفاق است. این کلمه بیش از هشتاد بار در قرآن با تعبیرهای مختلف آمده و مسلمانان را تشویق به پرداخت قسمتی از عطایای الهی به دیگران کرده است.<ref>منتظری، حسینعلی، اسلام دین فطرت، تهران، سایه، ۱۳۸۵ش، ج۱، ص۵۷۴.</ref>


یکی از اهداف انفاق در اسلام، از بین بردن فقر در جامعه است. فرهنگ انفاق نشان می‌دهد هر فردی در جامعه به فکر دیگر انسانها است و نگرانی معیشت و زندگی آنها را دارد. اگر فرهنگ انفاق آن‌طور که مورد تأکید قرآن است، در جامعه محقق شود مسئله بغرنج فقر که یکی از اساسی‌ترین موضوعات لاینحل جوامع بشری است، تا حدود زیادی بهبود پیدا می‌کند و شاید به‌طور کامل رفع شود. مفسران می‌گویند یکی از اهداف اسلام این است که اختلافات غیرعادلانه‌ای که در اثر بی‌عدالتی‌های اجتماعی در میان طبقه غنی و ضعیف پیدا می‌شود از بین برود. اسلام برای رسیدن به این هدف برنامه وسیعی که یکی از مهمترین آنها انفاق و کمک مالی به دیگران است.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الكتب الإسلامية، ۱۳۷۱ش، ج۲، ص۳۱۶.</ref>
یکی از اهداف انفاق در اسلام، از بین بردن فقر در جامعه است. فرهنگ انفاق نشان می‌دهد هر فردی در جامعه به فکر دیگر انسانها است و نگرانی معیشت و زندگی آنها را دارد. اگر فرهنگ انفاق آن‌طور که مورد تأکید قرآن است، در جامعه محقق شود مسئله بغرنج فقر که یکی از اساسی‌ترین موضوعات لاینحل جوامع بشری است، تا حدود زیادی بهبود پیدا می‌کند و شاید به‌طور کامل رفع شود. مفسران می‌گویند یکی از اهداف اسلام این است که اختلافات غیرعادلانه‌ای که در اثر بی‌عدالتی‌های اجتماعی در میان طبقه غنی و ضعیف پیدا می‌شود از بین برود. اسلام برای رسیدن به این هدف برنامه وسیعی که یکی از مهمترین آنها انفاق و کمک مالی به دیگران است.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الكتب الإسلامية، ۱۳۷۱ش، ج۲، ص۳۱۶.</ref>


کمک به دیگران و سعی در رفع فقر جامعه از مصادیق [[اعمال صالح]] است که قرآن بسیار بر آن تأکید دارد. خداوند کسانی که طلا و نقره دخیره می‌کنند و در راه خدا انفاق نمی‌کنند، به عذابی دردناک وعده داده است.<ref>سوره توبه، آیه ۳۴.</ref> عمل ثروت‌اندوزی و عدم انفاق در تعالیم دین ممنوع شده و ثروت‌اندوزان سخت نکوهش شده‌اند.<ref>منتظری، حسینعلی، اسلام دین فطرت، ج۱، ص۵۷۶</ref>
کمک به دیگران و سعی در رفع فقر جامعه از مصادیق [[اعمال صالح]] است که قرآن بسیار بر آن تأکید دارد. خداوند کسانی که طلا و نقره دخیره می‌کنند و در راه خدا انفاق نمی‌کنند، به عذابی دردناک وعده داده است.<ref>سوره توبه، آیه ۳۴.</ref> عمل ثروت‌اندوزی و عدم انفاق در تعالیم دین ممنوع شده و ثروت‌اندوزان سخت نکوهش شده‌اند.<ref>منتظری، حسینعلی، اسلام دین فطرت، تهران، سایه، ۱۳۸۵ش، ج۱، ص۵۷۶</ref>


== اوصاف انفاق‌کنندگان ==
== اوصاف انفاق‌کنندگان ==
خط ۴۴: خط ۴۴:
خداوند هر نوع انفاق آشکار و پنهان را نیک می‌داند و برای آن پاداش می‌دهد،<ref>سوره بقره، آیه ۲۸۴.</ref> اما انفاق پنهان را بهتر می‌داند.<ref>سوره بقره، آیه ۲۷۱.</ref> مفسران اعتقاد دارند برای انفاق پنهان و آشکار فواید زیادی مترتب است. انفاق آشکار، مردم را دعوت به این کار نیک می‌کند و جامعه را به این موضوع تشویق می‌کند. اما انفاق پنهان به دور از ریا و منت و آزار و تحقیر فقیران است. و آثار معنوی و روحی زیاد و عظیمی دارد.<ref>طباطبایی، محسن، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، قم، دفتر انتشارات اسلامى‏، ۱۳۷۴ش، ج۲، ص۶۱۰.</ref> از آنجا که در فرهنگ قرآنی، ارتقاء شخصیت معنوی انسان، غایت اصلی انفاق شمرده می‌شود، آنچه به این عمل معنا می‌بخشد، نیت است و بنابراین، هرگونه انفاقی بر پایه ریا، بی‌ارزش دانسته شده است.<ref>جمعی از نویسندگان، «انفاق»، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، تهران، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج ۱۰، ذیل مدخل.</ref> تا زمانی که انفاق در راه خدا باشد و نه برای برتری‌جویی بر مردم، یک عمل صالح خواهد بود.<ref>مدرسی، سید محمد تقی، احکام عبادات، ج۱، ص۵۲۳.</ref>
خداوند هر نوع انفاق آشکار و پنهان را نیک می‌داند و برای آن پاداش می‌دهد،<ref>سوره بقره، آیه ۲۸۴.</ref> اما انفاق پنهان را بهتر می‌داند.<ref>سوره بقره، آیه ۲۷۱.</ref> مفسران اعتقاد دارند برای انفاق پنهان و آشکار فواید زیادی مترتب است. انفاق آشکار، مردم را دعوت به این کار نیک می‌کند و جامعه را به این موضوع تشویق می‌کند. اما انفاق پنهان به دور از ریا و منت و آزار و تحقیر فقیران است. و آثار معنوی و روحی زیاد و عظیمی دارد.<ref>طباطبایی، محسن، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، قم، دفتر انتشارات اسلامى‏، ۱۳۷۴ش، ج۲، ص۶۱۰.</ref> از آنجا که در فرهنگ قرآنی، ارتقاء شخصیت معنوی انسان، غایت اصلی انفاق شمرده می‌شود، آنچه به این عمل معنا می‌بخشد، نیت است و بنابراین، هرگونه انفاقی بر پایه ریا، بی‌ارزش دانسته شده است.<ref>جمعی از نویسندگان، «انفاق»، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، تهران، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج ۱۰، ذیل مدخل.</ref> تا زمانی که انفاق در راه خدا باشد و نه برای برتری‌جویی بر مردم، یک عمل صالح خواهد بود.<ref>مدرسی، سید محمد تقی، احکام عبادات، ج۱، ص۵۲۳.</ref>


انفاق باید به هدف طلبیدن رضای خدا باشد.<ref>سوره بقره، آیه ۲۶۵؛ محسنی، شیخ محمد آصف، افق اعلی، ج۳، ص۱۹۶.</ref> نه برای ارضای جاه‌طلبی و نه در راه اطفای شهوات نفسانی.<ref>مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، تهران، صدرا، ج۲۲، ص۱۸۷.</ref> انفاق اگر همراه با منت باشد تمام اجر آن را از بین می‌برد.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الكتب الإسلامية، ۱۳۷۱ش، ج۲، ص۳۱۸.</ref> در قرآن آمده است که تنها اگر انفاق با منت و آزار همراه نباشد پاداش آن نزد خداوند محفوظ است.<ref>سوره بقره، آیه ۲۶۲.</ref>
انفاق باید به هدف طلبیدن رضای خدا باشد.<ref>سوره بقره، آیه ۲۶۵؛ محسنی، شیخ محمد آصف، افق اعلی، ج۳، ص۱۹۶.</ref> نه برای ارضای جاه‌طلبی و نه در راه اطفای شهوات نفسانی.<ref>مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، تهران، صدرا، ۱۳۹۰ش، ج۲۲، ص۱۸۷.</ref> انفاق اگر همراه با منت باشد تمام اجر آن را از بین می‌برد.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الكتب الإسلامية، ۱۳۷۱ش، ج۲، ص۳۱۸.</ref> در قرآن آمده است که تنها اگر انفاق با منت و آزار همراه نباشد پاداش آن نزد خداوند محفوظ است.<ref>سوره بقره، آیه ۲۶۲.</ref>


== مطالعه بیشتر ==
== مطالعه بیشتر ==
automoderated، ناظمان (CommentStreams)، trustworthy
۱۶٬۰۱۱

ویرایش