automoderated، ناظمان (CommentStreams)، trustworthy
۱۶٬۱۰۵
ویرایش
A.rezapour (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
A.rezapour (بحث | مشارکتها) (ابرابزار) |
||
خط ۸: | خط ۸: | ||
== جایگاه == | == جایگاه == | ||
[[وحی]] قرآن، با نام خدا شروع شد {{قرآن|اقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّکَ|ترجمه=بخوان به نام پروردگارت|سوره=علق|آیه=۱}} و تمامی [[سورههای قرآن]] با بسم الله الرحمن الرحیم آغاز میشوند، تنها [[سوره توبه]] است که در آغاز آن بسم اللَّه الرحمن الرحیم نیامده است؛ چرا که سوره توبه با اعلان جنگ به جنایت کاران [[مکه]] و پیمان شکنان آغاز شده و اعلان جنگ با توصیف خداوند به [[معنای صفات رحمان و رحیم|رحمان و رحیم]] سازگار نیست.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، دارالاسلامیه چاپ بیست هشتم، پاییز (۱۳۷۱)، ج۱، ص۱۵.</ref> | [[وحی]] قرآن، با نام خدا شروع شد {{قرآن|اقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّکَ|ترجمه=بخوان به نام پروردگارت|سوره=علق|آیه=۱}} و تمامی [[سورههای قرآن]] با بسم الله الرحمن الرحیم آغاز میشوند، تنها [[سوره توبه]] است که در آغاز آن بسم اللَّه الرحمن الرحیم نیامده است؛ چرا که سوره توبه با اعلان جنگ به جنایت کاران [[مکه]] و پیمان شکنان آغاز شده و اعلان جنگ با توصیف خداوند به[[معنای صفات رحمان و رحیم|رحمان و رحیم]] سازگار نیست.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، دارالاسلامیه چاپ بیست هشتم، پاییز (۱۳۷۱)، ج۱، ص۱۵.</ref> | ||
عبارت بسم الله توسط [[انبیاء]] نیز استفاده شده است. وقتی کشتی [[نوح(ع)]] در میان امواج [[طوفان نوح|طوفان]] به راه افتاد، نوح گفت: {{قرآن|بسم اللَّه مجریها و مرسیها|ترجمه=حرکت و توقف این کشتی با نام خداست|سوره=هود|آیه=۴۱}}. [[حضرت سلیمان(ع)]] نیز وقتی [[ملکه سباء]] را به [[ایمان به خدا]] فراخواند، دعوتنامه خود را با این جمله آغاز کرد {{إِنَّهُ مِنْ سُلَیْمَانَ وَإِنَّهُ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِیمِ|ترجمه=این نامه از سلیمان است، و چنین میباشد: به نام خداوند بخشنده مهربان|سوره=نمل|آیه=۳۰}} و برای او فرستاد. | عبارت بسم الله توسط [[انبیاء]] نیز استفاده شده است. وقتی کشتی [[نوح(ع)]] در میان امواج [[طوفان نوح|طوفان]] به راه افتاد، نوح گفت: {{قرآن|بسم اللَّه مجریها و مرسیها|ترجمه=حرکت و توقف این کشتی با نام خداست|سوره=هود|آیه=۴۱}}. [[حضرت سلیمان(ع)]] نیز وقتی [[ملکه سباء]] را به[[ایمان به خدا]] فراخواند، دعوتنامه خود را با این جمله آغاز کرد {{إِنَّهُ مِنْ سُلَیْمَانَ وَإِنَّهُ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِیمِ|ترجمه=این نامه از سلیمان است، و چنین میباشد: به نام خداوند بخشنده مهربان|سوره=نمل|آیه=۳۰}} و برای او فرستاد. | ||
بر زبان آوردن بسم اللَّه در شروع هر کاری توسط [[اهل بیت(ع)]] سفارش شده است. [[امام علی(ع)]] میفرمایند: «بسم اللَّه، مایه برکت، و ترک آن موجب نافرجامی است.» | بر زبان آوردن بسم اللَّه در شروع هر کاری توسط [[اهل بیت(ع)]] سفارش شده است. [[امام علی(ع)]] میفرمایند: «بسم اللَّه، مایه برکت، و ترک آن موجب نافرجامی است.» | ||
بسم الله دارای احکام فقهی خاص خود نیز میباشد. برای نمونه، حیوانی که بدون ذکر نام خدا ذبح شود، مصرف گوشت آن حرام است.<ref>قرائتی، محسن، تفسیر نور، قم، انتشارات مؤسسه در راه حق، چاپ دوم، ج۱، ص۱۳.</ref> | بسم الله دارای احکام فقهی خاص خود نیز میباشد. برای نمونه، حیوانی که بدون ذکر نام خدا ذبح شود، مصرف گوشت آن حرام است.<ref>قرائتی، محسن، تفسیر نور، قم، انتشارات مؤسسه در راه حق، چاپ دوم، ج۱، ص۱۳.</ref> | ||
== معنای بسم الله الرحمن الرحیم == | |||
حرف «باء» در عبارت «بسم الله» به معنای آغاز هر چیز است؛ پس معنای جمله این میشود: «من به نام خدا آغاز میکنم لفظ «باء» حرف جر و مجموع «بسم» جارو مجرور است، مفسران بر اساس برخی از روایات معتقدند که در «بسم الله» به ویژه «باء» آن معارف بسیار عمیق و بالایی نهفته است و برخی از آنها میگویند: «سورهٔ مبارک حمد، جامع همهٔ معارف قرآن کریم است و معارف این سوره نیز در آیهٔ کریمهٔ «بسم الله الرّحمن الرّحیم» و معارف بسم الله در حرف «باء» آن جمع شده است و حضرت امام علی(ع) نقطهٔ «باء» بسم الله است». | |||
«اسم» یا از ریشه «وسم» به معنای علامت است؛ یعنی لفظی که بر چیزی گذاشته شود تا از دیگر چیزها متمایز گردد؛ اسم هر چیز علامت و نشانهٔ آن است یا از مادهٔ «سمو» به معنای بلندی و ارتفاع است؛ یعنی لفظ یا نام گذاری از مهمل و بی معنا بودن در میآید و علو و ارتفاع پیدا میکند. | |||
کلمهٔ «الله» جامعترین نام خدا است، یعنی تنها نامی است که جامع صفات جلال و جمال الهی است. «رحمن» صیغهٔ مبالغه است که بر بسیاری رحمت دلالت میکند؛ به طوری که عموم موجودات در پهنهٔ هستی و انسانها را از مؤمن و کافر شامل میشود. | |||
«رحیم» صفت مشبه است و بر نعمت دائمی و رحمت ثابت و باقی او دلالت میکند؛ رحمتی اخروی که ویژهٔ مؤمنان است. بندگان صالح و فرمان بردار خدا به حکم ایمان و عمل صالح، این شایستگی را یافتهاند که از رحمت و بخشش و احساس خاصی که آلودگان و تبه کاران از آن سهمی ندارند، بهرهمند گردند.<ref>ر. ک. تفسیر تسنیم، همان، ص۲۷۷–۲۹۶.</ref> | |||
==جزء سوره بودن بسم الله== | == جزء سوره بودن بسم الله == | ||
{{نوشتار اصلی|جزء سوره بودن بسم الله}}[[شیعه|شیعیان]] و بسیاری از علمای [[اهلسنت]] معتقدند «بسم الله الرحمن الرحیم» در تمامی سورهها به استثنای [[سوره توبه]]، جزء سوره است. [[روایات]] مختلف بر جزء سوره بودن بسم الله، دلالت دارند،<ref>محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۳، ص۳۱۳.</ref> سیره [[پیامبر اسلام]] نیز به عنوان دلیل دیگری بر این مطلب، برشمرده شده است. | {{نوشتار اصلی|جزء سوره بودن بسم الله}}[[شیعه|شیعیان]] و بسیاری از علمای [[اهلسنت]] معتقدند «بسم الله الرحمن الرحیم» در تمامی سورهها به استثنای [[سوره توبه]]، جزء سوره است. [[روایات]] مختلف بر جزء سوره بودن بسم الله، دلالت دارند،<ref>محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۳، ص۳۱۳.</ref> سیره [[پیامبر اسلام]] نیز به عنوان دلیل دیگری بر این مطلب، برشمرده شده است. | ||
خط ۳۳: | خط ۳۳: | ||
* تفسیر روح المعانی، سیدمحمود آلوسی بغدادی، بیروت: انتشارات ادارالطبایه المنیریه. ج۱، ص۳۳. | * تفسیر روح المعانی، سیدمحمود آلوسی بغدادی، بیروت: انتشارات ادارالطبایه المنیریه. ج۱، ص۳۳. | ||
* تفسیر سوره حمد، امام خمینی، قم: انتشارات آزادی، ص۶–۱۰. | * تفسیر سوره حمد، امام خمینی، قم: انتشارات آزادی، ص۶–۱۰. | ||
== منابع == | == منابع == | ||
خط ۴۰: | خط ۳۹: | ||
| شاخه اصلی = علوم و معارف قرآن | | شاخه اصلی = علوم و معارف قرآن | ||
| شاخه فرعی۱ = آیات و سورهها | | شاخه فرعی۱ = آیات و سورهها | ||
| شاخه فرعی۲ = | | شاخه فرعی۲ = | ||
| شاخه فرعی۳ = | | شاخه فرعی۳ = | ||
}} | }} | ||
خط ۵۲: | خط ۵۱: | ||
| تغییر مسیر = شد | | تغییر مسیر = شد | ||
| ارجاعات = | | ارجاعات = | ||
| بازبینی نویسنده = | | بازبینی نویسنده = | ||
| بازبینی = | | بازبینی = | ||
| تکمیل = | | تکمیل = |