پرش به محتوا

بدبینی: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۱ بایت اضافه‌شده ،  ‏۳۱ دسامبر ۲۰۲۰
ابرابزار
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{شروع متن}} {{سوال}} بدبینی یا سوء ظن و پیامدهای آن چیست و چگونه می‌توان آن را د...» ایجاد کرد)
 
(ابرابزار)
خط ۱: خط ۱:
{{ویرایش}}
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
خط ۴: خط ۵:
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
در پاسخ به سؤال بايد به چند مسئله توجه و پرداخته شود.
در پاسخ به سؤال باید به چند مسئله توجه و پرداخته شود.
 
==۱. معناي ظنّ و گمان==
 
ظن و گمان هر دو به يك معناست و ظن نوعي ادراك نفساني است كه در اين ادراك رجحان و غلبه وجود دارد و طرف راجح شك را ظنّ مي‎گويند يعني اگر اعتقاد پنجاه در پنجاه را شك بدانيم، طرف راجح را ظن و گمان مي‎گويند كه بيش از پنجاه درصد است و بر شك غلبه دارد و ظن نقطه مقابل وهم است كه كمتر از پنجاه درصد است.<ref>حسيني دشتي، مصطفي، معارف و معاريف، انتشارات مفيد، ۱۳۷۶، ج۷.</ref> ظن مرتبه حدس كمتر از صد در صد تا پنچاه در صد است. و هم نيز حدس كمتر از پنجاه در صد به شمار مي رود. از نظر ديني سوء ظن، يعني گمان بد زندن درباره سخن يا رفتار كسي كه يقين به بد بودن آن رفتار نداريم؛ ولي به دليلي نسبت به آن قضاوت منفي مي كنيم. مثلا عبادتي را از كي ببيند و در ذهن خود فكر كند كه آن شخص عبادتش را از روي ريا انجام مي دهد.


== ۱. معنای ظنّ و گمان ==
ظن و گمان هر دو به یک معناست و ظن نوعی ادراک نفسانی است که در این ادراک رجحان و غلبه وجود دارد و طرف راجح شک را ظنّ می‌گویند یعنی اگر اعتقاد پنجاه در پنجاه را شک بدانیم، طرف راجح را ظن و گمان می‌گویند که بیش از پنجاه درصد است و بر شک غلبه دارد و ظن نقطه مقابل وهم است که کمتر از پنجاه درصد است.<ref>حسینی دشتی، مصطفی، معارف و معاریف، انتشارات مفید، ۱۳۷۶، ج۷.</ref> ظن مرتبه حدس کمتر از صد در صد تا پنچاه در صد است؛ و هم نیز حدس کمتر از پنجاه در صد به شمار می‌رود. از نظر دینی سوء ظن، یعنی گمان بد زندن درباره سخن یا رفتار کسی که یقین به بد بودن آن رفتار نداریم؛ ولی به دلیلی نسبت به آن قضاوت منفی می‌کنیم. مثلاً عبادتی را از کی ببیند و در ذهن خود فکر کند که آن شخص عبادتش را از روی ریا انجام می‌دهد.


۴. سوء ظن
۴. سوء ظن


مراد قرآن كريم از اجتناب از ظنّ، خود ظنّ و گمان نيست چون ظنّ، خود نوعي ادراك است، و درِ دل باز است، ناگهان ظنّي در آن وارد مي‎شود و آدمي نمي‎تواند براي نفس و دل خود دري بسازد، تا از ورود ظنّ بد جلوگيري كند؛ پس نهي كردن از خود ظنّ صحيح نيست و مراد آيه، نهي كردن از ظنّ سوء و ظنّ بد است و دستور به اينكه به ظنّ بد ملتزم نشوي و ترتيب اثر ندهي و به آن عمل نكني و به لوازم آن التزام عملي نداشته باشي.
مراد قرآن کریم از اجتناب از ظنّ، خود ظنّ و گمان نیست چون ظنّ، خود نوعی ادراک است، و درِ دل باز است، ناگهان ظنّی در آن وارد می‌شود و آدمی نمی‌تواند برای نفس و دل خود دری بسازد، تا از ورود ظنّ بد جلوگیری کند؛ پس نهی کردن از خود ظنّ صحیح نیست و مراد آیه، نهی کردن از ظنّ سوء و ظنّ بد است و دستور به اینکه به ظنّ بد ملتزم نشوی و ترتیب اثر ندهی و به آن عمل نکنی و به لوازم آن التزام عملی نداشته باشی.


قرآن كريم كه مي‎فرمايد: بعضي از ظنّ‎ها گناه است، مرادش سوء ظنّ و ترتيب اثر دادن به آن است مثل اينكه نزد تو از كسي بدگويي كنند و تو دچار سوء ظنّ به او بشوي و اين سوء ظنّ را بپذيري و در مقام ترتيب اثر دادن برآمده، او را توهين كني، و يا همان نسبت را كه شنيده‎اي به او بدهي و يا اثر عملي ديگري بر مظنه‌ات بار كني كه همه اينها آثار بد و گناه دارد و حرام است.<ref>طباطبايي، سيد محمدحسين، ترجمه تفسير الميزان، دفتر انتشارات اسلامي، بي‎تا، ج۱۸.</ref>
قرآن کریم که می‌فرماید: بعضی از ظنّ‌ها گناه است، مرادش سوء ظنّ و ترتیب اثر دادن به آن است مثل اینکه نزد تو از کسی بدگویی کنند و تو دچار سوء ظنّ به او بشوی و این سوء ظنّ را بپذیری و در مقام ترتیب اثر دادن برآمده، او را توهین کنی، یا همان نسبت را که شنیده‌ای به او بدهی یا اثر عملی دیگری بر مظنه‌ات بار کنی که همه اینها آثار بد و گناه دارد و حرام است.<ref>طباطبایی، سید محمدحسین، ترجمه تفسیر المیزان، دفتر انتشارات اسلامی، بی‌تا، ج۱۸.</ref>


بدبيني و سوءظنّ از صفات رذيله است و از آن نهي شده و اين صفت زشت اخلاقي آثار و تبعات بدي در جامعه و زندگي فردي دارد و باعث لطمه خوردن به شخصيت و احترام و تقوي و پاكي افراد جامعه مي‎شود و افراد جامعه را گرفتار ناامني، انحراف، عدم اعتماد و تزلزل مي‎نمايد و از طرف ديگر عقوبت و عذاب الهي را هم در پي‎دارد.<ref>سبحاني، جعفر، نظام اخلاقي اسلام، مركز انتشارات دفتر تبليغات اسلامي، ۱۳۷۷.</ref>
بدبینی و سوءظنّ از صفات رذیله است و از آن نهی شده و این صفت زشت اخلاقی آثار و تبعات بدی در جامعه و زندگی فردی دارد و باعث لطمه خوردن به شخصیت و احترام و تقوی و پاکی افراد جامعه می‌شود و افراد جامعه را گرفتار ناامنی، انحراف، عدم اعتماد و تزلزل می‌نماید و از طرف دیگر عقوبت و عذاب الهی را هم در پی‌دارد.<ref>سبحانی، جعفر، نظام اخلاقی اسلام، مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، ۱۳۷۷.</ref>
{{پایان پاسخ}}
{{پایان پاسخ}}


==منابع==
== منابع ==
<references />
{{پانویس}}
{{شاخه
{{شاخه
  | شاخه اصلی = اخلاق
  | شاخه اصلی = اخلاق
|شاخه فرعی۱ = رذائل اخلاقی
|شاخه فرعی۱ = رذائل اخلاقی
|شاخه فرعی۲ = بدبینی
|شاخه فرعی۲ = بدبینی
|شاخه فرعی۳ =  
|شاخه فرعی۳ =
}}
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه =  
  | شناسه =
  | تیترها =  
  | تیترها =
  | ویرایش =  
  | ویرایش =
  | لینک‌دهی =  
  | لینک‌دهی =
  | ناوبری =  
  | ناوبری =
  | نمایه =  
  | نمایه =
  | تغییر مسیر =  
  | تغییر مسیر =
  | ارجاعات =  
  | ارجاعات =
  | بازبینی =  
  | بازبینی =
  | تکمیل =  
  | تکمیل =
  | اولویت =  
  | اولویت =
  | کیفیت =  
  | کیفیت =
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}
automoderated
۶٬۳۴۱

ویرایش