پرش به محتوا

ریا در عبادت: تفاوت میان نسخه‌ها

۸ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۲ دسامبر ۲۰۲۰
جایگزینی متن - 'ه ای ' به 'ه‌ای '
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ')
(جایگزینی متن - 'ه ای ' به 'ه‌ای ')
خط ۹: خط ۹:
== درجات و مراتب ریاء<ref>نراقی، مهدی، جامع السعادات، علم اخلاق اسلامی، ترجمه دکتر سید جلال الدین مجتبوی، انتشارات حکمت، چاپ دوّم، ۱۳۶۶، صص ۵۰۳–۵۰۵.</ref> ==
== درجات و مراتب ریاء<ref>نراقی، مهدی، جامع السعادات، علم اخلاق اسلامی، ترجمه دکتر سید جلال الدین مجتبوی، انتشارات حکمت، چاپ دوّم، ۱۳۶۶، صص ۵۰۳–۵۰۵.</ref> ==
# به کلی از قصد قربت و ثواب خالی است.
# به کلی از قصد قربت و ثواب خالی است.
# قصد قربت لحاظ شده اما به اندازه ای ضعیف است که اگر قصد ریا نبود شخص، عمل را انجام نمی‌داد.
# قصد قربت لحاظ شده اما به اندازه‌ای ضعیف است که اگر قصد ریا نبود شخص، عمل را انجام نمی‌داد.
# قصد قربت بر قصد ریاء غالب است به طوری که اگر انگیزه ریایی نباشد شخص عمل را انجام می‌دهد.
# قصد قربت بر قصد ریاء غالب است به طوری که اگر انگیزه ریایی نباشد شخص عمل را انجام می‌دهد.
== آیا ریاء در همه مراتب و درجات حرام و موجب بطلان عبادت می‌گردد؟ ==
== آیا ریاء در همه مراتب و درجات حرام و موجب بطلان عبادت می‌گردد؟ ==
خط ۱۵: خط ۱۵:


== آیا ریاء در اثنای عبادت موجب بطلان عبادت می‌شود یا نه؟ ==
== آیا ریاء در اثنای عبادت موجب بطلان عبادت می‌شود یا نه؟ ==
عباداتی که انسان انجام می‌دهد بر دو دسته تقسیم می‌شود که حکم ریا در هر کدام متفاوت می‌باشد. دسته‌ای از عبادات وجود دارد که مرکب می‌باشند بدین معنا که دارای اجزاء هستند و صحت یک جزء متوقف بر صحت جزءهای دیگر می‌باشد؛ مثل نماز، حج، … اگر در چنین عملی فرد در اثنای آن دچار ریاء گردد مثلاً نماز را با خلوص نیت آغاز کرده ولی در بین نماز عده ای نماز خواندن او را دیدند و برای این شخص خوشحالی و سرور پیدا شد. حال اگر حضور و اطّلاع این جمع باعث عمل و مؤثر در آن نباشد یعنی شخص نمازگزار به حضور آنها اعتنایی نداشته باشد و نماز خود را همچنان که شروع کرده بود ادامه دهد نماز او باطل نمی‌گردد ولی اگر خلاف این باشد یعنی حضور و اطلاع مردم باعث می‌شود شخص عمل خود را بهتر از آنچه که شروع کرده بود ادامه دهد و با حالت تضرّع و خشوع بیشتری نماز بخواند در این صورت هیچ شکی نیست این ریا باعث باطل شدن عمل می‌گردد و شخص باید عبادت خود را تکرار کند.
عباداتی که انسان انجام می‌دهد بر دو دسته تقسیم می‌شود که حکم ریا در هر کدام متفاوت می‌باشد. دسته‌ای از عبادات وجود دارد که مرکب می‌باشند بدین معنا که دارای اجزاء هستند و صحت یک جزء متوقف بر صحت جزءهای دیگر می‌باشد؛ مثل نماز، حج، … اگر در چنین عملی فرد در اثنای آن دچار ریاء گردد مثلاً نماز را با خلوص نیت آغاز کرده ولی در بین نماز عده‌ای نماز خواندن او را دیدند و برای این شخص خوشحالی و سرور پیدا شد. حال اگر حضور و اطّلاع این جمع باعث عمل و مؤثر در آن نباشد یعنی شخص نمازگزار به حضور آنها اعتنایی نداشته باشد و نماز خود را همچنان که شروع کرده بود ادامه دهد نماز او باطل نمی‌گردد ولی اگر خلاف این باشد یعنی حضور و اطلاع مردم باعث می‌شود شخص عمل خود را بهتر از آنچه که شروع کرده بود ادامه دهد و با حالت تضرّع و خشوع بیشتری نماز بخواند در این صورت هیچ شکی نیست این ریا باعث باطل شدن عمل می‌گردد و شخص باید عبادت خود را تکرار کند.


دسته ای دیگر از عبادات وجود دارد که دارای اجزاء مستقل هستند و صحت بعضی از اجزاء متوقف بر اجزاء دیگر نیست؛ مانند تلاوت قرآن؛ پس ریائی که در بین چنین عملی پدید آید، عملی که بعد از ریا واقع شده باطل می‌گردد و سابق بر آن باطل نیست.<ref>پیشین، ص۱۵۸.</ref>
دسته‌ای دیگر از عبادات وجود دارد که دارای اجزاء مستقل هستند و صحت بعضی از اجزاء متوقف بر اجزاء دیگر نیست؛ مانند تلاوت قرآن؛ پس ریائی که در بین چنین عملی پدید آید، عملی که بعد از ریا واقع شده باطل می‌گردد و سابق بر آن باطل نیست.<ref>پیشین، ص۱۵۸.</ref>


با بیانی که از ریاء و اقسام و مراتب آن گذشت به یک نکته ظریف و مهم می‌رسیم و آن این است که اگر بروز ریاء در بین عبادت با پشیمانی و ندامت فرد همراه گردد چه حکمی دارد؟ و به عبارت دیگر اگر ریاء با اظهار ندامت و ناراحتی سریع فرد همراه گردد آیا در این صورت نیز عبادت باطل می‌گردد؟
با بیانی که از ریاء و اقسام و مراتب آن گذشت به یک نکته ظریف و مهم می‌رسیم و آن این است که اگر بروز ریاء در بین عبادت با پشیمانی و ندامت فرد همراه گردد چه حکمی دارد؟ و به عبارت دیگر اگر ریاء با اظهار ندامت و ناراحتی سریع فرد همراه گردد آیا در این صورت نیز عبادت باطل می‌گردد؟
خط ۴۶: خط ۴۶:
تمام كارهاي عبادي بايد نيّت وجود داشته باشد و نيّت هم خالص و قصد انجام كارها تنها براي رضاي خدا باشد و اگر در اعمال انسان ريا و خودنمائي وجود داشته باشد، آن اعمال ثمره واقعي را در بر نخواهد داشت و مقبول درگاه الهي نمي‎گردد.براي تشخيص ريا راه‌هائي وجود دارد كه از جمله در حديث شريفي از اميرمؤمنان براي افراد رياكار چند علامت و نشانه معين شده است.
تمام كارهاي عبادي بايد نيّت وجود داشته باشد و نيّت هم خالص و قصد انجام كارها تنها براي رضاي خدا باشد و اگر در اعمال انسان ريا و خودنمائي وجود داشته باشد، آن اعمال ثمره واقعي را در بر نخواهد داشت و مقبول درگاه الهي نمي‎گردد.براي تشخيص ريا راه‌هائي وجود دارد كه از جمله در حديث شريفي از اميرمؤمنان براي افراد رياكار چند علامت و نشانه معين شده است.


==ذره ای ریا==
==ذره‌ای ریا==
شرط صحت عبادت اخلاص است و فقط بايد براي خدا باشد. اگر ذره‌اي ريا در آن باشد عبادت باطل است. اگر هم به قصد خدا و هم براي مردم انجام دهد باز هم عبادت باطل است؛ ولي اگر قصد او فقط براي خداست؛ اما وسوسه ها در ذهنش خطور مي‌كند، باعث بطلان نمي‌شود. اگر عبادت را فقط براي خداوند متعال انجام دهد نه براي آنكه ديگران بفهمند؛ ولي وقتي انجام داد اگر مردم مطلع شوند خوشحال مي شود باعث بطلان عبادت نمي شود. (با تأکيد براينکه فقط براي خدا انجام داده باشد.)  
شرط صحت عبادت اخلاص است و فقط بايد براي خدا باشد. اگر ذره‌اي ريا در آن باشد عبادت باطل است. اگر هم به قصد خدا و هم براي مردم انجام دهد باز هم عبادت باطل است؛ ولي اگر قصد او فقط براي خداست؛ اما وسوسه ها در ذهنش خطور مي‌كند، باعث بطلان نمي‌شود. اگر عبادت را فقط براي خداوند متعال انجام دهد نه براي آنكه ديگران بفهمند؛ ولي وقتي انجام داد اگر مردم مطلع شوند خوشحال مي شود باعث بطلان عبادت نمي شود. (با تأکيد براينکه فقط براي خدا انجام داده باشد.)  


کاربر ناشناس