پرش به محتوا

شجره ممنوعه: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۸: خط ۱۸:


در قرآن کریم، امر باری تعالى در ساکن گشتن آدم (ع) و زوجۀ او در بهشت با منع از نزدیک شدن به شجره (شجرۀ ممنوعه) همراه است. در این میان ابلیسِ وسوسه‌گر، ایشان را به خوردن میوۀ ممنوع تحریص می‌کند و در ادامه، بدون هیچ‌گونه درجه‌بندی در میزان خطای هر یک از آنها ــ برخلاف سفر پیدایش (۱: ۳-۷) که حوا را فریب‌دهندۀ آدم (ع) می‌شناسد ــ به سرپیچی این زوج از فرمان الٰهی اشاره می‌شود (بقره/ ۲/ ۳۶؛ اعراف/ ۷/ ۱۹-۲۰؛ طٰه/ ۲۰/ ۱۲۰؛ برّ، ۷۹). اما بنابر پاره‌ای روایات، شاید متأثر از اسرائیلیات، همسر آدم (ع) فریب ابلیس را خورد و آدم (ع) را نیز اغوا کرد و هر دو از میوۀ آن درخت خوردند (کلینی، ۶/ ۳۹۳-۳۹۴؛ قرطبی، ۱/ ۳۰۷؛ دربارۀ چیستی و مفهوم میوه، نک‌ : ه‌ د، شجرۀ ممنوعه). همین دیدگاه قاعدگی زنانه را با تخلف حوا و مجازات او در روایات اسلامی و برخی ادیان ابراهیمی ربط داده است (طبری، ۱/ ۱۷۶؛ ابن بابویه، علل ... ، ۲/ ۴۹۲؛ نیز اسپلبرگ[۳]، سراسر اثر). با خوردن میوۀ درخت ممنوع، زشتیهای آدم (ع) و حوا بر آنها هویدا شد و با پوشاندن شرمگاه خویش با برگ همان درخت، نخستین تجلی مفهوم شرم و حیا در آدم (ع) و همسرش نمود یافت. با بروز خطا و عدول از دستور الٰهی، خواستِ پروردگار بر آن قرار یافت تا ایشان از بهشت رانده شوند و به زمین هبوط نمایند.<ref>حاج منوچهری، فرامرز، «حَوّا در علوم قرآنی»، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، تهران،  مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، بی‌تا، ذیل مدخل.</ref>
در قرآن کریم، امر باری تعالى در ساکن گشتن آدم (ع) و زوجۀ او در بهشت با منع از نزدیک شدن به شجره (شجرۀ ممنوعه) همراه است. در این میان ابلیسِ وسوسه‌گر، ایشان را به خوردن میوۀ ممنوع تحریص می‌کند و در ادامه، بدون هیچ‌گونه درجه‌بندی در میزان خطای هر یک از آنها ــ برخلاف سفر پیدایش (۱: ۳-۷) که حوا را فریب‌دهندۀ آدم (ع) می‌شناسد ــ به سرپیچی این زوج از فرمان الٰهی اشاره می‌شود (بقره/ ۲/ ۳۶؛ اعراف/ ۷/ ۱۹-۲۰؛ طٰه/ ۲۰/ ۱۲۰؛ برّ، ۷۹). اما بنابر پاره‌ای روایات، شاید متأثر از اسرائیلیات، همسر آدم (ع) فریب ابلیس را خورد و آدم (ع) را نیز اغوا کرد و هر دو از میوۀ آن درخت خوردند (کلینی، ۶/ ۳۹۳-۳۹۴؛ قرطبی، ۱/ ۳۰۷؛ دربارۀ چیستی و مفهوم میوه، نک‌ : ه‌ د، شجرۀ ممنوعه). همین دیدگاه قاعدگی زنانه را با تخلف حوا و مجازات او در روایات اسلامی و برخی ادیان ابراهیمی ربط داده است (طبری، ۱/ ۱۷۶؛ ابن بابویه، علل ... ، ۲/ ۴۹۲؛ نیز اسپلبرگ[۳]، سراسر اثر). با خوردن میوۀ درخت ممنوع، زشتیهای آدم (ع) و حوا بر آنها هویدا شد و با پوشاندن شرمگاه خویش با برگ همان درخت، نخستین تجلی مفهوم شرم و حیا در آدم (ع) و همسرش نمود یافت. با بروز خطا و عدول از دستور الٰهی، خواستِ پروردگار بر آن قرار یافت تا ایشان از بهشت رانده شوند و به زمین هبوط نمایند.<ref>حاج منوچهری، فرامرز، «حَوّا در علوم قرآنی»، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، تهران،  مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، بی‌تا، ذیل مدخل.</ref>
از مجموع آيات مربوط به قصه آدم، به دست مى آيد كه آدم با نهى خداوند از خوردن ميوه شجره ممنوعه، مخالفت نمود.اين حقيقت با تعبيرهاى مختلفى مانند:(ذاقَا الشَّجَرةَ) (اعراف/22)،(فَأَكَلا مِنْها)(طه/121) و(عصى آدَمُ ربَّهُ)(طه/121) بيان شده است.<ref>سبحانى، جعفر،‌ منشور جاويد، قم، مؤسسه امام صادق (عليه السلام)،‌ بی‌تا، ج۱۱، ص۸۵.</ref>
خطاب سكونت در بهشت، به آدم صادر شد وتمام نعمتها در آن، فراهم بود ولى روى مصالحى بهره گيرى از درخت خاصى براى آدم ممنوع شد، حالا اين درخت چه بوده است، ماهيت آن براى ما روشن نيست ودر باره آن اقوال گوناگونى (در حدود شانزده قول) نقل شده است. آنچه مسلّم است اين شجره علم ومعرفت نبود واگر هم در تورات[1] به شجره علم ومعرفت تفسير شده است; صحيح نيست. زيرا به حكم آيات پيشين، آدم همه اسماء را فرا گرفت.<ref>سبحانی، جعفر، منشور جاوید، ج۱۱، ص۸۰</ref>


== منابع ==
== منابع ==
automoderated، ناظمان (CommentStreams)، trustworthy
۱۶٬۲۲۵

ویرایش