پرش به محتوا

منظومه عفاف‌نامه: تفاوت میان نسخه‌ها

ابرابزار
(←‏محتوا: ابرابزار)
(ابرابزار)
خط ۲: خط ۲:
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
منظومه عفاف‌نامه چیست؟ و از کیست؟ و به چه انگیزه ای سروده شد؟ و متن آن چیست؟
منظومه عفاف‌نامه چیست؟ و از کیست؟ و به چه انگیزه ای سروده شد؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
1


'''منظومه عفاف‌نامه''' ابیاتی‌ست که برای دفاع از [[حجاب در قرآن|حجاب]] در عصر [[پهلوی]] سروده شد و شاعر آن، استاد سید عبدالکریم امیرى فیروزکوهى می باشد.
'''منظومه عفاف‌نامه''' ابیاتی‌ست که برای دفاع از [[حجاب در قرآن|حجاب]] در عصر [[پهلوی]] سروده شد و شاعر آن، استاد سید عبدالکریم امیری فیروزکوهی می‌باشد.


{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
خط ۱۲: خط ۱۱:


== شاعر ==
== شاعر ==
=== شرح حال ===
=== شرح حال ===
امیری فیروزكوهی'''،''' كریم (1288-1363ش)، فرزند مصطفى قلی منتظم‌الدوله، متخلص به امیر، شاعر و ادیب معاصر. وی در فرح‌آباد فیروزكوه به دنیا آمد. نیاكان او از روزگار كریم خان زند تا اواخر حكومت قاجار، از امیران سپاه و سران لشكر بودند و «امیر» جزء اول نام آنان بود.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=دائرة المعارف بزرگ اسلامی|نام خانوادگی=کریمی،امیربانو|ناشر=مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی|جلد=2|صفحه=628|مکان=تهران}}</ref>
امیری فیروزکوهی'''،''' کریم (۱۲۸۸–۱۳۶۳ش)، فرزند مصطفی قلی منتظم‌الدوله، متخلص به امیر، شاعر و ادیب معاصر. وی در فرح‌آباد فیروزکوه به دنیا آمد. نیاکان او از روزگار کریم خان زند تا اواخر حکومت قاجار، از امیران سپاه و سران لشکر بودند و «امیر» جزء اول نام آنان بود.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=دائرة المعارف بزرگ اسلامی|نام خانوادگی=کریمی، امیربانو|ناشر=مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی|جلد=2|صفحه=628|مکان=تهران}}</ref>


ایشان تا سال 1314 به دنبال موسیقى و تفرج و... بوده است، اما پس از آن، تحولى در وى پدید آمده و به سراغ علوم ادبى و دینى رفته، سالها در محضر علماى وقت به تحصیل این علوم مشغول شده است.<ref>{{یادکرد ژورنال|سال=1382|دوره=سال دوم|شماره=143|نام=رسول|نام خانوادگی=جعفریان|عنوان=مثنوى عفاف نامه: سروده مرحوم سید کریم امیرى فیروزکوهى|ژورنال=پیام زن}}</ref>
ایشان تا سال ۱۳۱۴ به دنبال موسیقی و تفرج و… بوده است، اما پس از آن، تحولی در وی پدید آمده و به سراغ علوم ادبی و دینی رفته، سالها در محضر علمای وقت به تحصیل این علوم مشغول شده است.<ref>{{یادکرد ژورنال|سال=1382|دوره=سال دوم|شماره=143|نام=رسول|نام خانوادگی=جعفریان|عنوان=مثنوی عفاف نامه: سروده مرحوم سید کریم امیری فیروزکوهی|ژورنال=پیام زن}}</ref>


استاد فیروزکوهی در دى ماه 1354 در مقدمه مجلد نخست دیوانش نوشته است: تا سال 1314 بیشتر اوقات من به مصاحبت شعرا و موسیقى‏‌دانان از نوازنده و آوازه خوان مى‏ گذشت و کم مى‌‏شد که موسیقی‌‏دانى از پیر و جوان به طهران آمده باشد و من از دوستى و معاشرت با او بهره‏مند نشده باشم. در این وقت به شاگردى شیخ عبدالنبى پرداختم و تا سال 1320 که درگذشت، شش سالى در خدمت آن عزیز به تحصیل و استفاده مشغول بودم تا آن که به فضل الهى درهاى توفیق به روى من گشوده شد و علوم عربیت از صرف تا علوم بلاغت و منطق و کلام و مقدارى فلسفه و حکمت و فقه و اصول را از آن معلم جامع بارع فراگرفتم. بعد از آن مدتى شاگردى سید حسین مجتهد کاشانى را کردم.<ref>{{یادکرد ژورنال|سال=1382|دوره=سال دوم|شماره=143|نام=رسول|نام خانوادگی=جعفریان|عنوان=مثنوى عفاف نامه: سروده مرحوم سید کریم امیرى فیروزکوهى|ژورنال=پیام زن}}</ref>
استاد فیروزکوهی در دی ماه ۱۳۵۴ در مقدمه مجلد نخست دیوانش نوشته است: تا سال ۱۳۱۴ بیشتر اوقات من به مصاحبت شعرا و موسیقی‌دانان از نوازنده و آوازه خوان می‌گذشت و کم می‌شد که موسیقی‌دانی از پیر و جوان به طهران آمده باشد و من از دوستی و معاشرت با او بهره‌مند نشده باشم. در این وقت به شاگردی شیخ عبدالنبی پرداختم و تا سال ۱۳۲۰ که درگذشت، شش سالی در خدمت آن عزیز به تحصیل و استفاده مشغول بودم تا آن که به فضل الهی درهای توفیق به روی من گشوده شد و علوم عربیت از صرف تا علوم بلاغت و منطق و کلام و مقداری فلسفه و حکمت و فقه و اصول را از آن معلم جامع بارع فراگرفتم. بعد از آن مدتی شاگردی سید حسین مجتهد کاشانی را کردم.<ref>{{یادکرد ژورنال|سال=1382|دوره=سال دوم|شماره=143|نام=رسول|نام خانوادگی=جعفریان|عنوان=مثنوی عفاف نامه: سروده مرحوم سید کریم امیری فیروزکوهی|ژورنال=پیام زن}}</ref>


'''آیت‌الله خامنه‌ای''' درباره ایشان می گوید: یک شاعری مثل مرحوم امیری فیروزکوهی که حقاً در قلۀ غزل زمان خودش قرار داشت.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=آیت الله خامنه‌ای|تاریخ=1387|وبگاه=farsi.khamenei.ir|نشانی=https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=4083|عنوان=بیانات در دیدار شاعران در ماه مبارک رمضان|تاریخ بازبینی=22 آذر ۱۴۰۳}}</ref>
'''آیت‌الله خامنه‌ای''' درباره ایشان می‌گوید: یک شاعری مثل مرحوم امیری فیروزکوهی که حقاً در قلهٔ غزل زمان خودش قرار داشت.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=آیت الله خامنه‌ای|تاریخ=1387|وبگاه=farsi.khamenei.ir|نشانی=https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=4083|عنوان=بیانات در دیدار شاعران در ماه مبارک رمضان|تاریخ بازبینی=22 آذر ۱۴۰۳}}</ref>


و در جای دیگر می فرمایند: من شعرای معاصر را تقسیم می‌کنم به شعرایی که غزلسرا بودند، شعرایی که قصیده‌سرا بودند و شعرایی که نوسرا بودند. هر کدام چند نفری هستند که من به ایشان علاقه داشتم. در غزل، مرحوم امیری فیروزکوهی است که من با ایشان دوست هم بودم و ایشان به من هم خیلی علاقه داشتند و سال ها تا بعد از انقلاب، با یکدیگر رفت و آمد داشتیم.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=آیت الله خامنه‌ای|تاریخ=1377|وبگاه=farsi.khamenei.ir|نشانی=https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=2884|عنوان=بیانات در دیدار جمعی از جوانان|تاریخ بازبینی=22 آذر ۱۴۰۳}}</ref>
و در جای دیگر می‌فرمایند: من شعرای معاصر را تقسیم می‌کنم به شعرایی که غزلسرا بودند، شعرایی که قصیده‌سرا بودند و شعرایی که نوسرا بودند. هر کدام چند نفری هستند که من به ایشان علاقه داشتم. در غزل، مرحوم امیری فیروزکوهی است که من با ایشان دوست هم بودم و ایشان به من هم خیلی علاقه داشتند و سال‌ها تا بعد از انقلاب، با یکدیگر رفت و آمد داشتیم.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=آیت الله خامنه‌ای|تاریخ=1377|وبگاه=farsi.khamenei.ir|نشانی=https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=2884|عنوان=بیانات در دیدار جمعی از جوانان|تاریخ بازبینی=22 آذر ۱۴۰۳}}</ref>


=== آثار ===
=== آثار ===
استاد فیروزکوی،بجز مقاله‌ها، آثار دیگری دارند که بدین شرح است:<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=دائرة المعارف بزرگ اسلامی|نام خانوادگی=کریمی،امیربانو|ناشر=مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی|جلد=2|صفحه=628|مکان=تهران}}</ref>
استاد فیروزکوی، بجز مقاله‌ها، آثار دیگری دارند که بدین شرح است:<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=دائرة المعارف بزرگ اسلامی|نام خانوادگی=کریمی، امیربانو|ناشر=مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی|جلد=2|صفحه=628|مکان=تهران}}</ref>
 
* ''عفاف‌نامه''، مثنویی در لزوم حجاب
* ''عفاف‌نامه''، مثنویی در لزوم حجاب
* مقدمه بر چاپ نسخه‌ای از ''دیوان'' صائب
* مقدمه بر چاپ نسخه‌ای از ''دیوان'' صائب
* ''دیوان''، كه در دو جلد به كوشش امیر بانو كریمی به چاپ رسیده، و مشتمل است بر غزلیات، منظومه‌ها، قصاید، قطعه‌ها و مثنویها.
* ''دیوان''، که در دو جلد به کوشش امیر بانو کریمی به چاپ رسیده، و مشتمل است بر غزلیات، منظومه‌ها، قصاید، قطعه‌ها و مثنویها.
* احقاق الحق
* احقاق الحق
* ترجمۀ مكاتیب ''نهج‌البلاغة''
* ترجمهٔ مکاتیب ''نهج‌البلاغة''
* ترجمۀ ''نفس المهموم''  
* ترجمهٔ ''نفس المهموم''


== هدف از سرودن عفاف‌نامه ==
== هدف از سرودن عفاف‌نامه ==
مرحوم استاد سید عبدالکریم امیرى فیروزکوهى، به سال 1313 ش در اوج جوانى و زمانى که سلطنت پهلوى مى‏‌رفت تا با رسمى کردن کشف حجاب و اجبارى نمودن آن، به جنگ با دین و مذهب برود، منظومه‌‏اى تحت عنوان عفاف نامه سرود و به شدت از حجاب و عفاف دفاع کرد. وى به همراه آن سه منظومه کوتاه و بلند دیگر تحت عناوین سینما، رمان، و تئاتر سرود و در جمع در 27 صفحه آن را به چاپ رساند.<ref>{{یادکرد ژورنال|سال=1382|دوره=سال دوم|شماره=143|نام=رسول|نام خانوادگی=جعفریان|عنوان=مثنوى عفاف نامه: سروده مرحوم سید کریم امیرى فیروزکوهى|ژورنال=پیام زن}}</ref>
مرحوم استاد سید عبدالکریم امیری فیروزکوهی، به سال ۱۳۱۳ ش در اوج جوانی و زمانی که سلطنت پهلوی می‌رفت تا با رسمی کردن کشف حجاب و اجباری نمودن آن، به جنگ با دین و مذهب برود، منظومه‌ای تحت عنوان عفاف نامه سرود و به شدت از حجاب و عفاف دفاع کرد. وی به همراه آن سه منظومه کوتاه و بلند دیگر تحت عناوین سینما، رمان، و تئاتر سرود و در جمع در ۲۷ صفحه آن را به چاپ رساند.<ref>{{یادکرد ژورنال|سال=1382|دوره=سال دوم|شماره=143|نام=رسول|نام خانوادگی=جعفریان|عنوان=مثنوی عفاف نامه: سروده مرحوم سید کریم امیری فیروزکوهی|ژورنال=پیام زن}}</ref>


== منظومه عفاف‌نامه ==
== منظومه عفاف‌نامه ==
=== جایگاه ===
=== جایگاه ===
احمد کسروى مقدمه‌ای ستایش آمیز بر عفاف‌نامه می نویسد:
احمد کسروی مقدمه‌ای ستایش آمیز بر عفاف‌نامه می‌نویسد:


'''«کارى در خور آفرین»'''شاعر دانشمند آقاى امیرى، شعرهایى درباره زنان سروده ‏اند... من این شعرها را خوانده از فهم و دانش گوینده جوان آن در شگفت شدم. امروز که هیاهوى اروپایى‏‌گرى در ایران، هوش و خرد هر پیر و جوان را زیر و رو ساخته و فهم و دانش درستى براى کسى باز نگزارده و جوانان بیش از این هنرى ندارند که رُمانى بافته، بر دختران عشق بیاموزند، و یا شعرهایى سروده زنان را به جِلف کارى برآغالند، در چنین زمانى، جوانى بدینسان شعرهاى خردمندانه سروده و یک رشته پندهاى دانشمندانه را به رشته نظم کشیده است.<ref>{{یادکرد ژورنال|سال=1382|دوره=سال دوم|شماره=143|نام=رسول|نام خانوادگی=جعفریان|عنوان=مثنوى عفاف نامه: سروده مرحوم سید کریم امیرى فیروزکوهى|ژورنال=پیام زن}}</ref>
'''«کاری در خور آفرین»'''شاعر دانشمند آقای امیری، شعرهایی درباره زنان سروده‌اند… من این شعرها را خوانده از فهم و دانش گوینده جوان آن در شگفت شدم. امروز که هیاهوی اروپایی‌گری در ایران، هوش و خرد هر پیر و جوان را زیر و رو ساخته و فهم و دانش درستی برای کسی باز نگزارده و جوانان بیش از این هنری ندارند که رُمانی بافته، بر دختران عشق بیاموزند، یا شعرهایی سروده زنان را به جِلف کاری برآغالند، در چنین زمانی، جوانی بدینسان شعرهای خردمندانه سروده و یک رشته پندهای دانشمندانه را به رشته نظم کشیده است.<ref>{{یادکرد ژورنال|سال=1382|دوره=سال دوم|شماره=143|نام=رسول|نام خانوادگی=جعفریان|عنوان=مثنوی عفاف نامه: سروده مرحوم سید کریم امیری فیروزکوهی|ژورنال=پیام زن}}</ref>


=== محتوا ===
=== محتوا ===
خط ۵۲: خط ۴۸:


== جستارهای وابسته ==
== جستارهای وابسته ==
* [[قصیده امیری فیروزکوهی درباره پیامبر(ص)]]
* [[قصیده امیری فیروزکوهی درباره پیامبر(ص)]]


==منابع==
== منابع ==
{{پانویس|۲}}
{{پانویس|۲}}
{{شاخه
{{شاخه
| شاخه اصلی =  
| شاخه اصلی =تاریخ
| شاخه فرعی۱ =  
| شاخه فرعی۱ =تاریخ ایران
| شاخه فرعی۲ =  
| شاخه فرعی۲ =شاعران ایرانی
| شاخه فرعی۳ =  
| شاخه فرعی۳ =
}}{{پایان متن}}
}}{{پایان متن}}
trustworthy
۲۳۷

ویرایش