پرش به محتوا

هستی از نظر فلسفه و عرفان (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۹: خط ۳۹:
  | نسخه الکترونیکی  =
  | نسخه الکترونیکی  =
}}
}}
'''هستی از نظر فلسفه و عرفان''' کتابی از سید جلال الدین آشتیانی ...
'''هستی از نظر فلسفه و عرفان''' کتابی از سید جلال‌الدین آشتیانی به مباحث وجود، تعریف وجود، اصالت وجود و اعتباری‌بودن ماهیت، ادلۀ اصالت وجود، تشکیک وجود، و وجود حق تعالى و صفات او، به دو طریقۀ حکما و عرفا پرداخته است. این کتاب دارای یک مقدمه و بیست فصل است.
 
[[سیدابوالحسن رفیعی‌ قزوینی]] آن را بهترین کتاب در زمینه «وجود» دانسته است.
==معرفی==
==معرفی==
نخستین اثر تألیفی مهم آشتیانی رسالۀ ''هستی از نظر فلسفه و عرفان'' است که بر مبنای تقریرات او در دانشکدۀ الٰهیات در ۱۳۳۸ ش، گویا «در ۲۰ روز ... به سلک تحریر» کشیده شده است (آشتیانی، همان، ۱۸). رفیعی‌ قزوینی در تقریظی بر این رساله، آن را «بهترین کتابی» می‌داند که در مباحث راجع به وجود نوشته شده است (ص ۹۰). این رساله از نخستین رساله‌های مستقل در باب وجود است که به مشرب صدرالمتألهین تألیف شده، و در آن همۀ مباحث وجود، تعریف وجود، اصالت وجود و اعتباری‌بودن ماهیت، ادلۀ اصالت وجود، تشکیک وجود، و وجود حق تعالى و صفات او، به دو طریقۀ حکما و عرفا مورد بحث و تحقیق قرار گرفته است. آشتیانی در این رساله از مشرب ملاصدرا دفاع نموده و وجه فساد اقوال حکمای متقدم مانند شهاب‌الدین یحیى سهروردی، فخرالدین رازی، قاضی سعید قمی و عبدالرزاق لاهیجی را در این باره بیان داشته، و بر آنها مناقشه کرده است. افزون بر این، آشتیانی بحث مفصلی نیز دربارۀ «اوهام» حائری مازندرانی آورده است که اندکی پیش‌از آن، حائری در کتاب ''حکمت بوعلی سینا'' (۲ / ۳۵۴ بب‍‌ ) از موضع اعتباری‌بودنِ وجود نزد شیخ‌الرئیس، دفاع کرده بود. آشتیانی به تفصیل وجه فساد و ایرادهای حائری را توضیح داده، و بـر آنها منـاقشه کـرده است (هستی ... ، ۹۸ بب‍ ‌). ''هستی از نظر فلسفه و عرفان'' رساله‌ای معتبر در شرح مباحث وجود بر مشرب اصالت وجود ملاصدرا به زبان فارسی است که در آن زبدۀ مباحث صدرالمتألهین در ''اسفار اربعه'' و آراء شارحان او آمده است.<ref>طباطبایی، جواد، «آشتیانی، جلال الدین»، دایره المعارف بزرگ اسلامی، تهران، مرکز دایره المعارف بزرگ اسلامی، ج۴، ذیل مدخل.</ref>
نخستین اثر تألیفی مهم آشتیانی رسالۀ ''هستی از نظر فلسفه و عرفان'' است که بر مبنای تقریرات او در دانشکدۀ الٰهیات در ۱۳۳۸ش، گویا در ۲۰ روز نوشته شده است.<ref>طباطبایی، جواد، «آشتیانی، جلال الدین»، دایره المعارف بزرگ اسلامی، تهران، مرکز دایره المعارف بزرگ اسلامی، ج۴، ذیل مدخل.</ref> این کتاب یک مقدمه و بیست فصل دارد.<ref>فغفوری، محمد، «کتابشناسی: هستی از نظر فلسفه و عرفان»، حکمت رضوی، شماره ۹، پاییز ۱۳۸۳ش، ص۸۸.</ref> سیدابوالحسن رفیعی‌ قزوینی در تقریظی بر این رساله، آن را «بهترین کتابی» می‌داند که در مباحث راجع به وجود نوشته شده است. این رساله از نخستین رساله‌های مستقل در باب وجود است که به مشرب صدرالمتألهین تألیف شده، و در آن همۀ مباحث وجود، تعریف وجود، اصالت وجود و اعتباری‌بودن ماهیت، ادلۀ اصالت وجود، تشکیک وجود، و وجود حق تعالى و صفات او، به دو طریقۀ حکما و عرفا مورد بحث و تحقیق قرار گرفته است.<ref>طباطبایی، جواد، «آشتیانی، جلال الدین»، دایره المعارف بزرگ اسلامی، تهران، مرکز دایره المعارف بزرگ اسلامی، ج۴، ذیل مدخل.</ref>  


آیت الله سیدابوالحسن رفیعی قزوینی در آغاز این کتاب تقریظی نوشته است. ص۸۸. این کتاب یک مقدمه و بیست فصل دارد.ص۸۸.<ref>فغفوری، محمد، «کتابشناسی: هستی از نظر فلسفه و عرفان»، حکمت رضوی پاییز 1383 - شماره 9،</ref>
آشتیانی در این رساله از مشرب ملاصدرا دفاع نموده و وجه فساد اقوال حکمای متقدم مانند [[شهاب‌الدین سهروردی]]، فخرالدین رازی، قاضی سعید قمی و عبدالرزاق لاهیجی را در این باره بیان داشته، و بر آنها مناقشه کرده است. افزون بر این، آشتیانی بحث مفصلی نیز دربارۀ «اوهام» حائری مازندرانی آورده است که اندکی پیش‌از آن، حائری در کتاب ''حکمت بوعلی سینا'' از موضع اعتباری‌بودنِ وجود نزد شیخ‌الرئیس، دفاع کرده بود. آشتیانی به تفصیل وجه فساد و ایرادهای حائری را توضیح داده، و بـر آنها منـاقشه کـرده است. ''هستی از نظر فلسفه و عرفان'' رساله‌ای معتبر در شرح مباحث وجود بر مشرب اصالت وجود ملاصدرا به زبان فارسی است که در آن زبدۀ مباحث صدرالمتألهین در ''اسفار اربعه'' و آراء شارحان او آمده است.<ref>طباطبایی، جواد، «آشتیانی، جلال الدین»، دایره المعارف بزرگ اسلامی، تهران، مرکز دایره المعارف بزرگ اسلامی، ج۴، ذیل مدخل.</ref>
==نویسنده==
==نویسنده==
جلال الدین آشتیانی شارحِ فلسفۀ متعالیه و عرفان نظری است. او در ۱۳۰۴ ش / ۱۹۲۵ م در آشتیان متولد شد. آشتیانی از شاگردان علامه طباطبایی ، میرزا ابوالحسن رفیعی قزوینی، میرزا احمد آشتیانی بود. وی در ۱۳۳۸ ش / ۱۹۵۹ م، به ‌عضویت هیئت علمی دانشکدۀ الٰهیات و معارف اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد درآمد و دو سال پس‌از آن نیز به رتبۀ دانشیاری ارتقا یافت.در سوم فروردین ۱۳۸۴ بر اثر بیماری آلزایمر روی در نقاب خاک کشید و در صحن آزادی حرم امام رضا (ع) به خاک سپرده شد.<ref>طباطبایی، جواد، «آشتیانی، جلال الدین»، دایره المعارف بزرگ اسلامی، تهران، مرکز دایره المعارف بزرگ اسلامی، ج۴، ذیل مدخل.</ref>
سیدجلال الدین آشتیانی شارحِ فلسفۀ متعالیه و عرفان نظری است. او در ۱۳۰۴ش در آشتیان متولد شد. آشتیانی از شاگردان [[علامه طباطبایی]]، [[میرزا ابوالحسن رفیعی قزوینی]]، [[میرزا احمد آشتیانی]] بود. وی در ۱۳۳۸ش، به ‌عضویت هیئت علمی دانشکدۀ الٰهیات و معارف اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد درآمد و دو سال پس‌از آن نیز به رتبۀ دانشیاری ارتقا یافت. آشتیانی در سوم فروردین ۱۳۸۴ش بر اثر بیماری آلزایمر وفات یافت و در صحن آزادی [[حرم امام رضا(ع)]] به خاک سپرده شد.<ref>طباطبایی، جواد، «آشتیانی، جلال الدین»، دایره المعارف بزرگ اسلامی، تهران، مرکز دایره المعارف بزرگ اسلامی، ج۴، ذیل مدخل.</ref>
== محتوا ==
== محتوا ==


خط ۶۷: خط ۶۹:
* نویسنده در فصل هجدهم به دنبال این مطلب است که حق‌تعالی مبدأ و غایت برای جمیع اشیاء‌ است.
* نویسنده در فصل هجدهم به دنبال این مطلب است که حق‌تعالی مبدأ و غایت برای جمیع اشیاء‌ است.
* در فصل‌ نوزدهم به اثبات وجود، عین ماهیت حق است و حق‌تعالی وجودی زائد بر ماهیت ندارد، پرداخته شده است.
* در فصل‌ نوزدهم به اثبات وجود، عین ماهیت حق است و حق‌تعالی وجودی زائد بر ماهیت ندارد، پرداخته شده است.
* فصل‌ بیستم به صفات حق‌تعالی اختصاص یافته است.<ref>فغفوری، محمد، «کتابشناسی: هستی از نظر فلسفه و عرفان»، حکمت رضوی پاییز 1383 - شماره 9،  ص۸۸ تا ۹۳.</ref>
* فصل‌ بیستم به صفات حق‌تعالی اختصاص یافته است.<ref>فغفوری، محمد، «کتابشناسی: هستی از نظر فلسفه و عرفان»، حکمت رضوی، شماره ۹، پاییز ۱۳۸۳ش، ص۸۸ تا ۹۳.</ref>


== منابع ==
== منابع ==
automoderated، ناظمان (CommentStreams)، trustworthy
۱۶٬۱۰۵

ویرایش