۷۵۵
ویرایش
عزاداری بر امام حسین(ع) از دیدگاه اهل‌سنت: تفاوت میان نسخه‌ها
عزاداری بر امام حسین(ع) از دیدگاه اهل‌سنت (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۷ دسامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۲:۴۴
، ۷ دسامبر ۲۰۲۴بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۸: | خط ۸: | ||
==عاشورا از نگاه اهل سنت== | ==عاشورا از نگاه اهل سنت== | ||
علمای اهل‌سنت از پیامبر اسلام(ص) روایاتی را مبنی بر شهادت امام حسین(ع) نقل نموده‌اند: «... روزی حسین در کودکی بر پشت و گردن پیامبر(ص) بازی می‌کرد که [[جبرئیل]] به پیامبر(ص) گفت: آیا او را دوست داری فرمود: بلی. جبرئیل عرض کرد امت تو او را خواهد کشت. و سپس محل شهادت او را به پیامبر(ص) نشان داد … .».<ref>احمد بن حنبل، مسند احمد، ج ۳، ص | علمای اهل‌سنت از پیامبر اسلام(ص) روایاتی را مبنی بر شهادت امام حسین(ع) نقل نموده‌اند: «... روزی حسین در کودکی بر پشت و گردن پیامبر(ص) بازی می‌کرد که [[جبرئیل]] به پیامبر(ص) گفت: آیا او را دوست داری فرمود: بلی. جبرئیل عرض کرد امت تو او را خواهد کشت. و سپس محل شهادت او را به پیامبر(ص) نشان داد … .».<ref>احمد بن حنبل، مسند احمد، بیروت، دار صادر، ج ۳، ص ۲۴۲؛ هیثمی، مجمع الزوائد، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۰۸ ق، ج ۹، ص۱۸۷.</ref> | ||
از دیدگاه اهل سنت و بنابر آنچه در متون روایی آن‌ها آمده، امت اسلامی با [[اهل‌بیت]] رسول خدا آزمایش می‌شوند. در روایتی آمده که رسول خدا فرمود: زود است که شما بعد از من درباره اهل‌بیتم مورد آزمایش قرار خواهید گرفت.<ref>طبرانی، سلیمان بن احمد، المعجم الکبیر، | از دیدگاه اهل سنت و بنابر آنچه در متون روایی آن‌ها آمده، امت اسلامی با [[اهل‌بیت]] رسول خدا آزمایش می‌شوند. در روایتی آمده که رسول خدا فرمود: زود است که شما بعد از من درباره اهل‌بیتم مورد آزمایش قرار خواهید گرفت.<ref>طبرانی، سلیمان بن احمد، المعجم الکبیر، موصل، مکتبه الزهراء، چ۲، ۱۴۰۴ ق/ ۱۹۸۳م. تحقیق: حمدی بن عبدالمجید السلفی، ج۴، ص۱۹۲.</ref> این امتحان را نه تنها در واقعه عاشورا بلکه همیشگی دانسته‌اند که در هر عصری مسلمانان با موضع‌گیری در قبال این واقعه امتحان می‌شوند. تفتازانی از متکلمان مشهور اهل‌سنت معتقد است ظلمی که بر اهل‌بیت پیامبر(ص) انجام‌گرفته را نمی‌توان پنهان نمود؛ زیرا بر این ظلم جمادات و حیوانات بی‌زبان شهادت می‌دهند و نزدیک بود که زمین و آسمان بر آن گریه کنند و کوه‌ها از جا کنده شوند و صخره‌ها تکه‌تکه گردند. پس لعنت خدا بر کسی که این کار را انجام داد یا به آن راضی شد یا در این جهت کوشید. و عذاب آخرت شدیدتر و ماندگارتر است.<ref>تفتازانی، سعد الدین مسعود بن عمر، شرح مقاصد فی علم الکلام، پاکستان، دار النعمانیه، چ۱، ۱۴۰۱ ق، ج۲، ص۳۰۷.</ref> | ||
==عزاداری بر امام حسین (ع) از نگاه اهل سنت== | ==عزاداری بر امام حسین (ع) از نگاه اهل سنت== | ||
| خط ۱۸: | خط ۱۸: | ||
==سروردن شعر از سوی اهل سنت برای عزای امام حسین (ع)== | ==سروردن شعر از سوی اهل سنت برای عزای امام حسین (ع)== | ||
برخی | برخی شاعران عرب‌زبان اهل سنت با سرودن شعر برای امام حسین(ع) سوگواری نموده‌اند. یکی از شاعران اهل سنت هنگام انتقال سر مبارک امام حسین(ع) دریکی از منازل با خون چنین نوشت: {{عربی|أَتَرْجُو أُمَّة قَتَلَتْ حُسَینّا * شَفاعَة جَدِّهِ یوْمَ االْحِسَابِ| ترجمه= آیا امتی که حسن را به قتل رساند امید شفاعت جدش را در روز قیامت دارد}}.<ref>عاصمی مکی، عبدالملک بن حسین، سمط النجوم العوالی فی أنباء الأوائل والتوالی،بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۱۹ق/ ۱۹۹۸م، تحقیق: عادل أحمد عبد الموجود- علی محمد معوض، ج۳، ص۱۹۵.</ref> همچنین شعر {{عربی|أیها القاتلون جهلا حسینا * أبشروا بالعذاب والتنکیل|ای قاتلان حسین به عذاب روز آخرت بشارت داده شده اید}}» از سوی اهل سنت در عزای امام حسین<ref>مؤسسه فرهنگی شیعه‌شناسی، سنت عزاداری و منقبت خوانی در تاریخ شیعه امامیه، تهران، شیعه‌شناسی، چ۱، ۱۳۸۴ش، ص۶۹.</ref> در مدینه سروده شده است.<ref>ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایه و النهایه، بیروت، مکتبه المعارف، بی‌تا، ج۸، ص۲۰۱.</ref> | ||
خالد بن معدان یکی از بزرگان تابعین در نزد اهل سنت<ref>سنت عزاداری و منقبت خوانی در تاریخ شیعه | خالد بن معدان یکی از بزرگان تابعین در نزد اهل سنت<ref>مؤسسه فرهنگی شیعه‌شناسی، سنت عزاداری و منقبت خوانی در تاریخ شیعه امامیه،تهران، شیعه‌شناسی، چ۱، ۱۳۸۴ش، ص۶۹.</ref> در هنگام ورود کاروان اسیران به شام،<ref>ابن شهر آشوب، مناقب آل أبی طالب، نجف اشرف، مطبعه الحیدریه، ۱۳۷۶ق/۱۹۵۶م، ج۳، ص۲۶۳.</ref> محمد بن ادریس شافعی رئیس مذهب شافعی در قصیده‌ای که با شعر {{عربی|وممّا نفی نومی وشیب لمتی * تَصاریف أیام لَهُنّ خُطُوبُ}} آغاز گردیده و به شعر {{عربی|هم شفعائی یوم حشری وموقفی * وبغضهم للشافعی ذنوب}}<ref>قندوزی، شیخ سلیمان، ینابیع الموده لذوی القربی، دار الأسوه للطباعه والنشر، چ۱، ۱۴۱۶ق. تحقیق: سید علی جمال أشرف الحسینی، ج۳، ص۴۸.</ref> به پایان می‌رسد، برای امام حسین(ع) نوحه‌سرایی نموده‌اند. | ||
[[مقتل الحسین خوارزمی|مقتل]]نویسی اهل سنت برای امام حسین نیز از مصادیق عزاداری به‌شمار می‌آید؛ عبدالله بن محمد بن ابی الدنیا اُمَوی (م ۲۸۱ ق)، عبدالله بن محمد بَغَوی(۲۱۴–۳۱۷ق)، معروف به «حافظ بغوی»، محمد بن عمر واقدی (۱۳۰–۲۰۷ق)، موفّق بن احمد خوارزمی مکّی (م ۵۶۸ ق) مشهور به اَخطَب خوارزمی، سلیمان بن احمد طَبَرانی (۲۶۰–۳۶۰ ق)، محمود بن عثمان حنفی (۸۷۸–۹۳۸ ق)، معروف به لامعی برخی از علمای برجسته اهل‌سنت هستند که کتاب‌هایی به نام [[مقتل الحسین(ع)]] نوشته‌اند. | |||
==برپایی مراسم عزاداری از سوی اهل سنت== | ==برپایی مراسم عزاداری از سوی اهل سنت== | ||
افزون بر این‌ها بزرگان و عالمان صاحب اعتبار حنفی و شافعی، نسل‌اندرنسل، سنّت سوگواری امام حسین(ع) را رعایت کرده‌اند. خواجه ابونصر ماشاده، از شخصیت‌های اهل سنت اصفهان، هرساله در روز عاشورا، آیین سوگواری امام حسین(ع) را با ناله و فریاد، به پا می‌داشته است. در همدان که لشکرگاه ترکان سلجوقی بوده است، مجدالدین مُذکِّر هَمَدانی، هرساله در روز عاشورا مراسم سوگواریِ پُرشوری برگزار می‌کرد که موجب تعجب قمی‌ها شده بود. در نیشابور، ابو المعالی نجم بن ابی‌القاسم بُزاری حنفی مذهب، در روز عاشورا، آیین سوگواری را به‌طور کامل، برگزار می‌کرده و عمامه از سر برمی‌داشته، بر سرش خاک می‌پاشیده و گریه و فریاد داشت.<ref>نرم‌افزار دانشنامه امام حسین(ع) | افزون بر این‌ها بزرگان و عالمان صاحب اعتبار حنفی و شافعی، نسل‌اندرنسل، سنّت سوگواری امام حسین(ع) را رعایت کرده‌اند. خواجه ابونصر ماشاده، از شخصیت‌های اهل سنت اصفهان، هرساله در روز عاشورا، آیین سوگواری امام حسین(ع) را با ناله و فریاد، به پا می‌داشته است. در همدان که لشکرگاه ترکان سلجوقی بوده است، مجدالدین مُذکِّر هَمَدانی، هرساله در روز عاشورا مراسم سوگواریِ پُرشوری برگزار می‌کرد که موجب تعجب قمی‌ها شده بود. در نیشابور، ابو المعالی نجم بن ابی‌القاسم بُزاری حنفی مذهب، در روز عاشورا، آیین سوگواری را به‌طور کامل، برگزار می‌کرده و عمامه از سر برمی‌داشته، بر سرش خاک می‌پاشیده و گریه و فریاد داشت.<ref>نرم‌افزار دانشنامه امام حسین(ع) مؤسسه علمی ـ فرهنگی دارالحدیث، تحت اشراف محمد محمدی ری شهری، ج۱۰، ص۱۶۴–۱۶۵.</ref> | ||
در دوره سلجوقیان (۴۲۷–۵۸۸ق) باوجود سختگیری‌ها، محمد بن عبدالله بلخی (م۵۹۶ق) از عالمان مشهور اهل‌سنت در مدرسه نظامیه بغداد پس از وعظ و سخنرانی برای عالمان و طلاب نظامیه | در دوره [[سلجوقیان]] (۴۲۷–۵۸۸ق) باوجود سختگیری‌ها، محمد بن عبدالله بلخی (م۵۹۶ق) از عالمان مشهور اهل‌سنت در [[مدرسه نظامیه بغداد]] پس از وعظ و سخنرانی برای عالمان و طلاب نظامیه اهل سنت روضه می‌خواند و برای مصائب اهل‌بیت(ع) اشک می‌ریختند. همچنین علی بن الحسین غزنوی از عالمان و خطیبان معروف بغداد نیز به سوگواری اهل‌بیت می‌پرداخت.<ref>رک: مؤسسه فرهنگی شیعه‌شناسی، سنت عزاداری و منقبت خوانی در تاریخ شیعه امامیه، ص۸۹–۹۰.</ref> | ||
در زمان تیموریان جلسات روضه‌خوانی در میان اهل سنت بسیار رایج بوده است و ازاین‌رو ملاحسین واعظ کاشفی که خود حنفی مذهب بوده است کتابی به نام «روضة الشهداء» تألیف نمود که بعدها شیعیان نیز از این کتاب برای مجالس عزاداری امام حسین(ع) استفاده می‌کرده‌اند و با تأسی از همین کتاب، مراسم عزاداری امام حسین(ع) به روضه‌خوانی معروف گردیده است.<ref>مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، | در زمان [[تیموریان]] جلسات روضه‌خوانی در میان اهل سنت بسیار رایج بوده است و ازاین‌رو ملاحسین [[واعظ کاشفی]] که خود حنفی مذهب بوده است کتابی به نام «روضة الشهداء» تألیف نمود که بعدها شیعیان نیز از این کتاب برای مجالس عزاداری امام حسین(ع) استفاده می‌کرده‌اند و با تأسی از همین کتاب، مراسم عزاداری امام حسین(ع) به روضه‌خوانی معروف گردیده است.<ref>مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، تهران، صدرا، بی‌تا، ج۱۷، ص۹۵.</ref> | ||
در اینکه ملاحسین کاشفی از | در اینکه ملاحسین کاشفی از اهل سنت بوده است تردیدی وجود ندارد زیرا عالم حنفی اهل سنت در کشف‌الظنون از او به مولانا حسین بن علی کاشفی مشهور به واعظ هروی یاد نموده<ref>قسطنطینی رومی حنفی، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون عن أسامی الکتب والفنون، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۱۳ق/ ۱۹۹۲م، ج۱، ص ۳۸–۳۹.</ref> و کتاب‌های مهمی به زبان فارسی از او نام‌برده که بر طبق مبانی اعتقادی و فقهی اهل سنت نگاشته شده است.<ref>رک: همان، صص ۴۴۶، ۶۱۳، ۶۴۶، ۸۷۸، ۹۰۳ و ۹۲۶.</ref> | ||
==برگزاری عزاداری عاشورا در کشورهای اسلامی== | ==برگزاری عزاداری عاشورا در کشورهای اسلامی== | ||