پرش به محتوا

پیش نویس:کنیه‌ها و لقب‌های امام علی(ع): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۱: خط ۱۱:
کنیه در فرهنگ عربی به نام‌هایی غیر از اسم اصلی فرد گفته می‌شود که برای خواندن فرد به‌کار می‌رود. کنیه برای مردان دارای پیشوند «اَب» و «اِبن» و برای زنان دارای پیشوند «اُمّ» یا «بنت» است. کنیه عموماً برای احترام و بزرگداشت افراد به جای اسم به‌کار گرفته می‌شود.<ref>دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه دهخدا، زیرنظر محمد معین و سیدجعفر شهیدی، تهران، مؤسسهٔ لغت‌نامهٔ دهخدا، ۱۳۷۳ش، ج۱۱، ص۱۶۴۵۰. </ref>  
کنیه در فرهنگ عربی به نام‌هایی غیر از اسم اصلی فرد گفته می‌شود که برای خواندن فرد به‌کار می‌رود. کنیه برای مردان دارای پیشوند «اَب» و «اِبن» و برای زنان دارای پیشوند «اُمّ» یا «بنت» است. کنیه عموماً برای احترام و بزرگداشت افراد به جای اسم به‌کار گرفته می‌شود.<ref>دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه دهخدا، زیرنظر محمد معین و سیدجعفر شهیدی، تهران، مؤسسهٔ لغت‌نامهٔ دهخدا، ۱۳۷۳ش، ج۱۱، ص۱۶۴۵۰. </ref>  


معروف‌ترین کنیه‌های امام علی(ع) عبارت‌اند از:
معروف‌ترین کنیه‌های [[امام علی(ع)]] عبارت‌اند از:
# ابوالحسن. مشهورترین [[کنیه امام علی]]{{ع}} ابوالحسن است<ref>المفید، محمد بن محمد، الإرشاد في معرفة حجج الله على العباد، قم،‌ كنگره شيخ مفيد، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۵.</ref>
# ابوالحسن. مشهورترین کنیه امام علی(ع) ابوالحسن است<ref>المفید، محمد بن محمد، الإرشاد في معرفة حجج الله على العباد، قم،‌ كنگره شيخ مفيد، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۵.</ref>
# ابوالسِّبْطَیْن، به‌معنای پدر دو نواده که منظور از سبطین [[مام حسن(ع)|امام حسن(ع)]] و [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)‌]] دانسته شده است.<ref>ابن شهرآشوب، محمد بن علی، مناقب آل أبی‌طالب عليهم السلام، تحقیق علی اشرف، قم، المکتبة الحيدرية، ۱۴۳۱ق، ج۵، ص۴۶۶.</ref> خداوند در معراج پیامبر، افتخار این کنیه را به علی(ع) داد و فرمود: «ای محمد، تو از میان آفریدگانم برگزیده منی و پس از توست صدیق اکبر، طاهر مطهر و پدر دو سبط تو که هر دو سرورند، شهیدند، طاهر و مطهرند و سید جوانان بهشتند...».<ref>علامه امینی، عبدالحسین، الغدیر، ج۲، ص۴۴۲ ـ ۴۴۳، ح۴.</ref>
# ابوالسِّبْطَیْن، به‌معنای پدر دو نواده که منظور از سبطین [[مام حسن(ع)|امام حسن(ع)]] و [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)‌]] دانسته شده است.<ref>ابن شهرآشوب، محمد بن علی، مناقب آل أبی‌طالب عليهم السلام، تحقیق علی اشرف، قم، المکتبة الحيدرية، ۱۴۳۱ق، ج۵، ص۴۶۶.</ref> [[خداوند]] در [[معراج]] پیامبر، افتخار این کنیه را به علی(ع) داد و فرمود: «ای محمد، تو از میان آفریدگانم برگزیده منی و پس از توست صدیق اکبر، طاهر مطهر و پدر دو سبط تو که هر دو سرورند، شهیدند، طاهر و مطهرند و سید جوانان بهشتند...».<ref>علامه امینی، عبدالحسین، الغدیر، ج۲، ص۴۴۲ ـ ۴۴۳، ح۴.</ref>
# ابوالرّیْحانَتَیْن، به‌معنای پدر دو ریحانه که مراد از دو ریحانه امام حسن(ع) و امام حسین(ع)‌ قلمداد شده است.<ref>المرعشی الشوشتری، القاضی نورالله الحسینی، إحقاق الحق و إزهاق الباطل،‌ تحقیق السید شهاب‌الدین المرعشی النجفی، قم، مكتبة آية‌الله المرعشی النجفی، ۱۴۰۹ق،  ج۲۰، ص۴۳۸.</ref> جابر از رسول خدا(ص) نقل می‌کند که سه روز پیش از رحلتش به علی بن ابی‌طالب(ع) می‌فرمود: {{عربی|سَلَامُ اللَّهِ عَلَيْكَ يَا أَبَا الرَّيْحَانَتَيْنِ‌...}}؛ «سلام خدا بر تو ای پدر دو ریحانه، در این دنیا درباره دو نوگل باغم به تو سفارش می‌کنم؛ زیرا به زودی دو رکن تو فرو می‌ریزد و در نبود من، خدا یاورِ تو است». جابر می‌گوید: با رحلت پیامبر، علی(ع) فرمود: این یکی از دو رکنی است که حضرت به من فرموده بود و با شهادت فاطمه(س) گفت: این دومین رکنِ من بود که پیامبر به من خبر داده بود.<ref>تستری، قاضی نور الله، احقاق الحق، ج۴، ص۲۳۲ و ۳۶۷؛ خوارزمی، موفق بن احمد، المناقب، ص۱۴۱، فصل ۱۴، ح۱۶۰.</ref>
# ابوالرّیْحانَتَیْن، به‌معنای پدر دو ریحانه که مراد از دو ریحانه امام حسن(ع) و امام حسین(ع)‌ قلمداد شده است.<ref>المرعشی الشوشتری، القاضی نورالله الحسینی، إحقاق الحق و إزهاق الباطل،‌ تحقیق السید شهاب‌الدین المرعشی النجفی، قم، مكتبة آية‌الله المرعشی النجفی، ۱۴۰۹ق،  ج۲۰، ص۴۳۸.</ref> جابر از [[رسول خدا(ص)]] نقل می‌کند که سه روز پیش از رحلتش به [[علی بن ابی‌طالب(ع)]] می‌فرمود: {{عربی|سَلَامُ اللَّهِ عَلَيْكَ يَا أَبَا الرَّيْحَانَتَيْنِ‌...}}؛ «سلام خدا بر تو ای پدر دو ریحانه ...».<ref>تستری، قاضی نور الله، احقاق الحق، ج۴، ص۲۳۲ و ۳۶۷؛ خوارزمی، موفق بن احمد، المناقب، ص۱۴۱، فصل ۱۴، ح۱۶۰.</ref>
# ابوالاَئِمَه، به معنای پدر امامان.<ref>سبط بن الجوزی، يوسف بن قزاوغلى‌، تذكرة الخواص من الأمة بذكر خصائص الأئمة، تحقیق حسین تقی‌زاده،‌ قم، مركز الطباعة و النشر المجمع العالمی لاهل البيت عليهم السلام، ۱۴۲۶ق، ج۲، ص۳۸۲.</ref> جابر بن عبدالله انصاری می‌گوید: روزی در بستان‌های مدینه می‌گشتیم و در حالی که که دست علی(ع) در دست پیامبر بود، از کنار نخلی گذشتیم. درخت فریاد کرد: {{عربی|هَذَا مُحَمَّدٌ سَيِّدُ الْأَنْبِيَاءِ وَ هَذَا عَلِيٌ سَيِّدُ الْأَوْصِيَاءِ أَبُو الْأَئِمَّةِ الطَّاهِرِينَ...}}<ref>قندوزی، سلیمان، ینابیع الموده، ج۱، ص۴۱۰.</ref> در بسیاری از روایات آمده است که پیامبر به علی(ع) می‌فرمود: {{عربی|... وَ أَنْتَ الْإِمَامُ‌، وَ أَبُو الْأَئِمَّةِ}}.<ref>ر.ک: تستری، قاضی نورالله، ج۱۳، ص۷۰ ـ ۷۱.</ref>
# ابوالاَئِمَه، به معنای پدر امامان.<ref>سبط بن الجوزی، يوسف بن قزاوغلى‌، تذكرة الخواص من الأمة بذكر خصائص الأئمة، تحقیق حسین تقی‌زاده،‌ قم، مركز الطباعة و النشر المجمع العالمی لاهل البيت عليهم السلام، ۱۴۲۶ق، ج۲، ص۳۸۲.</ref> [[جابر بن عبدالله انصاری]] می‌گوید: روزی در بستان‌های مدینه می‌گشتیم و در حالی که که دست علی(ع) در دست پیامبر بود، از کنار نخلی گذشتیم. درخت فریاد کرد: {{عربی|هَذَا مُحَمَّدٌ سَيِّدُ الْأَنْبِيَاءِ وَ هَذَا عَلِيٌ سَيِّدُ الْأَوْصِيَاءِ أَبُو الْأَئِمَّةِ الطَّاهِرِينَ...}}<ref>قندوزی، سلیمان، ینابیع الموده، ج۱، ص۴۱۰.</ref> در بسیاری از روایات آمده است که پیامبر به علی(ع) می‌فرمود: {{عربی|... وَ أَنْتَ الْإِمَامُ‌، وَ أَبُو الْأَئِمَّةِ}}.<ref>ر.ک: تستری، قاضی نورالله، ج۱۳، ص۷۰ ـ ۷۱.</ref>
# '''ابوالشهداء''': از پیامبر روایت است: {{عربی|عَلِيٌّ سَيِّدُ الشُّهَدَاءِ وَ أَبُو الشُّهَدَاءِ الْغُرَبَاءِ}}<ref>مرعشی نجفی، سید شهاب الدین، ملحقات الاحقاق، ج۲۰، ص۵۵۳.</ref>؛ «علی{{ع}} سرور شهیدان و پدر شهیدان غریب است».
# '''ابوالشهداء''': از پیامبر روایت است: {{عربی|عَلِيٌّ سَيِّدُ الشُّهَدَاءِ وَ أَبُو الشُّهَدَاءِ الْغُرَبَاءِ}}<ref>مرعشی نجفی، سید شهاب الدین، ملحقات الاحقاق، ج۲۰، ص۵۵۳.</ref>؛ «علی(ع) سرور شهیدان و پدر شهیدان غریب است».
# '''ابوالعتره''': امیرمؤمنان{{ع}} می‌فرماید: {{عربی|أَيُّهَا النَّاسُ! أَنَا إِمَامُ الْبَرِيَّةِ وَ وَصِيُّ خَيْرِ الْخَلِيقَةِ وَ أَبُو الْعِتْرَةِ الطَّاهِرَةِ الْهَادِيَةِ}}<ref>قندوزی، سلیمان، ینابیع الموده، ج۱، ص۲۴۱، باب ۱۵، ح۱۵؛ شیخ صدوق، الامالی، ص۴۸۴.</ref>؛ «مردم، من امام امت و جانشین بهترین آفریدگان خدا و پدر عترت پاک و هدایت‌گر هستم...».
# '''ابوالعتره''': امیرمؤمنان(ع) می‌فرماید: {{عربی|أَيُّهَا النَّاسُ! أَنَا إِمَامُ الْبَرِيَّةِ وَ وَصِيُّ خَيْرِ الْخَلِيقَةِ وَ أَبُو الْعِتْرَةِ الطَّاهِرَةِ الْهَادِيَةِ}}<ref>قندوزی، سلیمان، ینابیع الموده، ج۱، ص۲۴۱، باب ۱۵، ح۱۵؛ شیخ صدوق، الامالی، ص۴۸۴.</ref>؛ «مردم، من امام امت و جانشین بهترین آفریدگان خدا و پدر عترت پاک و هدایت‌گر هستم...».
# '''ابوالمؤمنین''': ابوالمؤمنین را نیز از کنیه‌های حضرت شمرده‌اند<ref>طبری، محمد بن جریر، فضائل علی بن ابی‌طالب و کتاب الولایه، ص۷۵. ضمن مجموعه میراث اسلامی ایران، ج۳، ص۱۸۶ – ۱۸۷.</ref>، گویا برگرفته از حدیث معروف نبوی است: {{عربی|أَنَا وَ عَلِيٌّ أَبَوَا هَذِهِ الْأُمَّةِ}}؛ «من و علی، دو پدر این امت هستیم».<ref>ابن شاذان، کتاب الفضائل، ص۱۷۲.</ref>
# '''ابوالمؤمنین''': ابوالمؤمنین را نیز از کنیه‌های حضرت شمرده‌اند<ref>طبری، محمد بن جریر، فضائل علی بن ابی‌طالب و کتاب الولایه، ص۷۵. ضمن مجموعه میراث اسلامی ایران، ج۳، ص۱۸۶ – ۱۸۷.</ref>، گویا برگرفته از [[حدیث]] معروف نبوی است: {{عربی|أَنَا وَ عَلِيٌّ أَبَوَا هَذِهِ الْأُمَّةِ}}؛ «من و علی، دو پدر این امت هستیم».<ref>ابن شاذان، کتاب الفضائل، ص۱۷۲.</ref>


== لقب‌های امام علی(ع) ==
== لقب‌های امام علی(ع) ==
خط ۲۴: خط ۲۴:


در منابع مختلف شیعه و اهل‌سنت القاب فراوانی برای امام علی(ع) آمده است:
در منابع مختلف شیعه و اهل‌سنت القاب فراوانی برای امام علی(ع) آمده است:
# [[ابوتراب]]، به‌معنای صاحب خاک یا شخص خاک‌آلود. این لقب از سوی [[پیامبر(ص)]] دربارۀ امام علی به‌کار برده شد.<ref>المجلسی، محمدباقر بن محمدتقی، بحارالانوار، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق، ج۳۵، ص۵۱.</ref> عمار یاسر، این‌گونه نقل می‌کند: روزی من و علی بن ابی‌طالب در بین نخل‌های کوچک، روی خاک‌های نرم خوابیده بودیم که رسول خدا(ص) ما را بیدار کرد، و چون علی بن ابی‌طالب را خاک‌آلود دید، فرمود: {{عربی|يَا أَبَا تُرَابٍ‌...}}.<ref>مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج۳۵، ص۶۴ – ۶۵، ح۱۴.</ref>
# [[ابوتراب]]، به‌معنای صاحب خاک یا شخص خاک‌آلود. این لقب از سوی [[پیامبر(ص)]] دربارۀ امام علی به‌کار برده شد.<ref>المجلسی، محمدباقر بن محمدتقی، بحارالانوار، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق، ج۳۵، ص۵۱.</ref> [[عمار یاسر]]، این‌گونه نقل می‌کند: روزی من و علی بن ابی‌طالب در بین نخل‌های کوچک، روی خاک‌های نرم خوابیده بودیم که رسول خدا(ص) ما را بیدار کرد، و چون علی بن ابی‌طالب را خاک‌آلود دید، فرمود: {{عربی|يَا أَبَا تُرَابٍ‌...}}.<ref>مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج۳۵، ص۶۴ – ۶۵، ح۱۴.</ref>
# [[لقب اسدالله|اسدالله]]، به‌معنای شیر خدا. به کار رفتن عنوان اسد دربارۀ انسان کنایه از شجاعت است.<ref>المجلسی، محمدباقر بن محمدتقی، بحارالانوار، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق، ج۳۹، ص۷۳-۷۴.</ref>
# [[لقب اسدالله|اسدالله]]، به‌معنای شیر خدا. به کار رفتن عنوان اسد دربارۀ انسان کنایه از شجاعت است.<ref>المجلسی، محمدباقر بن محمدتقی، بحارالانوار، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق، ج۳۹، ص۷۳-۷۴.</ref>
# [[امیرالمؤمنین]]، از القاب اختصاصی امام علی(ع) است و شیعیان این لقب را برای دیگر امامان(ع) به‌کار نمی‌برند.<ref>العیاشی، محمد بن مسعود، تفسیر العیاشی، بیروت، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، ۱۴۱۱ق، ج۱، ص۳۰۲.</ref> پیامبر اکرم) به علی(ع) فرمود: «تویی آن‌که خداوند [در آغاز آفرینش] با خلقش به او احتجاج کرد؛ آن‌گاه که آنان را به پا داشت و پرسید: آیا پروردگار شما نیستم؟ همگی پاسخ دادند: آری. باز پرسید: آیا محمد پیامبرم نیست؟ همگی پاسخ دادند: بلی. پس گفت: و آیا علی امیر مؤمنان نیست؟ همگی از روی استکبار و سرکشی از پذیرش ولایت تو، پاسخ دادند: نه؛ مگر اندک افرادی که بسیار اندکند، و منظور از «اصحاب الیمین» همین‌ها هستند».<ref>{{عربی|أَنْتَ الَّذِي احْتَجَ اللَّهُ بِهِ فِي ابْتِدَاءِ الْخَلْقِ حَيْثُ أَقَامَهُمْ فَقَالَ {{متن قرآن|أَلَسْتُ بِرَبِّكُمْ}} قالُوا جَمِيعاً بَلى فَقَالَ مُحَمَّدٌ رَسُولِي فَقَالُوا جَمِيعاً بَلَى فَقَالَ وَ عَلِيٌّ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ فَقَالُوا جَمِيعاً لَا اسْتِكْبَاراً وَ عُتُوّاً عَنْ وَلَايَتِكَ إِلَّا نَفَرٌ قَلِيلٌ وَ هُمْ أَقَلُّ الْقَلِيلِ وَ هُمْ أَصْحَابُ الْيَمِينِ}}، مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج۲۶، ص۲۸۵.</ref>
# [[امیرالمؤمنین]]، از القاب اختصاصی امام علی(ع) است و شیعیان این لقب را برای دیگر امامان(ع) به‌کار نمی‌برند.<ref>العیاشی، محمد بن مسعود، تفسیر العیاشی، بیروت، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، ۱۴۱۱ق، ج۱، ص۳۰۲.</ref> پیامبر اسلام(ص) فرمود: «به راستی که در [[لوح محفوظ]] زیر [[عرش خدا]]، نوشته است: [[علی بن ابی‌طالب]]، [[امیرمؤمنان]] است»<ref>{{عربی|إِنَّ فِي اللَّوْحِ الْمَحْفُوظِ تَحْتَ الْعَرْشِ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ}}؛ سید ابن طاووس، الیقین، ص۳۸۱.</ref>.
# صدیق اکبر، به‌معنای بسیار راست‌گوست و از القاب اختصاصی امام علی(ع) است.<ref>الاربلی، علی بن عیسی، کشف الغمة فی معرفة الائمة، بیروت دارالأضواء، ۱۴۰۵، ج۲، ص۱۲.</ref> پیامبر گرامی(ص) در چند مناسبت، علی(ع) را «الصدیق الاکبر» نامید؛ از جمله: {{عربی|سَتَكُونُ بَعْدِي فِتْنَةٌ فَإِذَا كَانَ ذَلِكَ فَالْزَمُوا عَلِيَّ بْنَ أَبِي طَالِبٍ فَإِنَّهُ أَوَّلُ مَنْ يَرَانِي وَ أَوَّلُ مَنْ يُصَافِحُنِي يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَ هُوَ الصِّدِّيقُ الْأَكْبَرُ}}<ref>تستری، قاضی نور الله، احقاق الحق، ج۴، ص۲۶؛ علامه امینی، الغدیر، ج۲، ص۴۴۱.</ref>؛ «به زودی فتنه‌ای پس از من رخ می‌دهد. هرگاه چنین شد، به علی بن ابی‌طالب بپیوندید و همراهش باشید؛ زیرا او نخستین کسی است که مرا می‌بیند، و نخستین کسی است که در قیامت با من مصافحه می‌کند، و او صدیق اکبر است».
# صدیق اکبر، به‌معنای بسیار راست‌گوست و از القاب اختصاصی امام علی(ع) است.<ref>الاربلی، علی بن عیسی، کشف الغمة فی معرفة الائمة، بیروت دارالأضواء، ۱۴۰۵، ج۲، ص۱۲.</ref> پیامبر گرامی(ص) در چند مناسبت، علی(ع) را «الصدیق الاکبر» نامید؛ از جمله: {{عربی|سَتَكُونُ بَعْدِي فِتْنَةٌ فَإِذَا كَانَ ذَلِكَ فَالْزَمُوا عَلِيَّ بْنَ أَبِي طَالِبٍ فَإِنَّهُ أَوَّلُ مَنْ يَرَانِي وَ أَوَّلُ مَنْ يُصَافِحُنِي يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَ هُوَ الصِّدِّيقُ الْأَكْبَرُ}}<ref>تستری، قاضی نور الله، احقاق الحق، ج۴، ص۲۶؛ علامه امینی، الغدیر، ج۲، ص۴۴۱.</ref>؛ «به زودی فتنه‌ای پس از من رخ می‌دهد. هرگاه چنین شد، به علی بن ابی‌طالب بپیوندید و همراهش باشید؛ زیرا او نخستین کسی است که مرا می‌بیند، و نخستین کسی است که در قیامت با من مصافحه می‌کند، و او صدیق اکبر است».
# صالح المؤمنین، این لقب در آیهٔ چهارم [[سوره تحریم|سورهٔ تحریم]] آمده است. در منابع شیعه و اهل‌سنت، امام علی(ع) را تنها مصداق صالح المؤمنین دانسته‌اند.<ref>برای نمونه‌ای از شیعه ن.ک: الحویزی، تفسیر نورالثقلین، عبدعلی بن جمعة، تحقیق السید هاشم الرسولی المحلاتی، قم، مؤسسهٔ مطبوعاتی اسماعیلیان، ۱۴۱۵ق، ج۵، ص۳۷۰؛ نیز: برای نمونه‌ای از اهل‌سنت ن.ک: السیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، الدر المنثور فی التفسیر الماثور، قم، مكتبة آية‌الله المرعشی النجفی، ۱۴۰۴ق، ج۶، ص۲۴۴.</ref>
# صالح المؤمنین، این لقب در آیهٔ چهارم [[سوره تحریم|سورهٔ تحریم]] آمده است. در منابع شیعه و اهل‌سنت، امام علی(ع) را تنها مصداق صالح المؤمنین دانسته‌اند.<ref>برای نمونه‌ای از شیعه ن.ک: الحویزی، تفسیر نورالثقلین، عبدعلی بن جمعة، تحقیق السید هاشم الرسولی المحلاتی، قم، مؤسسهٔ مطبوعاتی اسماعیلیان، ۱۴۱۵ق، ج۵، ص۳۷۰؛ نیز: برای نمونه‌ای از اهل‌سنت ن.ک: السیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، الدر المنثور فی التفسیر الماثور، قم، مكتبة آية‌الله المرعشی النجفی، ۱۴۰۴ق، ج۶، ص۲۴۴.</ref>
# [[فاروق]] به‌معنای جدا کننده حق از باطل است. بر اساس منابع شیعه، رسول خدا(ص) امام علی(ع) را فاروق نامید.<ref>الصدوق، محمد بن علی، الامالی، بیروت، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، ۱۴۰۰ق، ص۳۱.</ref> برخی اهل‌سنت، [[عمر بن خطاب]] را فاروق می‌دانند.<ref>الذهبى محمد بن احمد، تاريخ الاسلام و وفيات المشاهير و الأعلام، تحقيق عمر عبد السلام تدمرى، بيروت، دار الكتاب العربى، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۱۸۰.</ref> پیامبر اکرم(ص) می‌فرماید: «ای علی، تو بزرگ‌ترین شاخص حق و باطلی».<ref>{{عربی|يَا عَلِيُّ أَنْتَ الْفَارُوقُ الْأَعْظَمُ‌}}؛ شیخ صدوق، عیون اخبار الرضا{{ع}}، ج۲، ص۶، ح۱۳.</ref>
# [[فاروق]] به‌معنای جدا کننده حق از باطل است. بر اساس منابع شیعه، رسول خدا(ص) امام علی(ع) را فاروق نامید.<ref>الصدوق، محمد بن علی، الامالی، بیروت، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، ۱۴۰۰ق، ص۳۱.</ref> برخی اهل‌سنت، [[عمر بن خطاب]] را فاروق می‌دانند.<ref>الذهبى محمد بن احمد، تاريخ الاسلام و وفيات المشاهير و الأعلام، تحقيق عمر عبد السلام تدمرى، بيروت، دار الكتاب العربى، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۱۸۰.</ref> پیامبر اکرم(ص) می‌فرماید: «ای علی، تو بزرگ‌ترین شاخص حق و باطلی».<ref>{{عربی|يَا عَلِيُّ أَنْتَ الْفَارُوقُ الْأَعْظَمُ‌}}؛ شیخ صدوق، عیون اخبار الرضاپ(ع)، ج۲، ص۶، ح۱۳.</ref>
# کَرّار غیرُ فَرّار، به‌معنای حمله کننده بی‌گریز. این لقب توسط پیامبر(ص) در [[غزوه خیبر|غزوهٔ خیبر]] به امام علی(ع) داده شد؛ زمانی که چند تن از [[صحابه]] نتوانستند پیروزی کسب کنند و از صحنهٔ جنگ فرار کردند.<ref>المفید، محمد بن محمد، الإرشاد في معرفة حجج الله على العباد، قم،‌ كنگره شيخ مفيد، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۶۴.</ref>
# کَرّار غیرُ فَرّار، به‌معنای حمله کننده بی‌گریز. این لقب توسط پیامبر(ص) در [[غزوه خیبر|غزوهٔ خیبر]] به امام علی(ع) داده شد؛ زمانی که چند تن از [[صحابه]] نتوانستند پیروزی کسب کنند و از صحنهٔ جنگ فرار کردند.<ref>المفید، محمد بن محمد، الإرشاد في معرفة حجج الله على العباد، قم،‌ كنگره شيخ مفيد، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۶۴.</ref>
# یعسوب‌ الدین، به‌معنای بزرگ، سرپرست و رهبر مؤمنان است که از سوی پیامبر(ص) به امام علی(ع) داده شد.<ref>الامینی، عبدالحسین، الغدیر فی الکتاب و السنة و الادب، بیروت، دارالکتاب العربی، ۱۳۹۷ق، ج۲، ص۳۱۳.</ref>
# یعسوب‌ الدین، به‌معنای بزرگ، سرپرست و رهبر مؤمنان است که از سوی پیامبر(ص) به امام علی(ع) داده شد.<ref>الامینی، عبدالحسین، الغدیر فی الکتاب و السنة و الادب، بیروت، دارالکتاب العربی، ۱۳۹۷ق، ج۲، ص۳۱۳.</ref>
خط ۳۵: خط ۳۵:
# قرآن ناطق، لقبی است که امام علی(ع) در جریان [[جنگ صفین]] خود را به این لقب موصوف کرد.<ref>القندوزی الحنفی، سلیمان بن ابراهیم، ینابیع الموده لذوالقربی، تحقیق علی بن جمال اشرف الحسینی، قم،‌ دار الاسوة، ۱۴۲۲ق، ج۱، ص۲۱۴.</ref>
# قرآن ناطق، لقبی است که امام علی(ع) در جریان [[جنگ صفین]] خود را به این لقب موصوف کرد.<ref>القندوزی الحنفی، سلیمان بن ابراهیم، ینابیع الموده لذوالقربی، تحقیق علی بن جمال اشرف الحسینی، قم،‌ دار الاسوة، ۱۴۲۲ق، ج۱، ص۲۱۴.</ref>
# قسیم النار و الجنة، به‌معنای جداکنندهٔ [[بهشت]] و جهنم.<ref>الصدوق،‌ محمد بن علی، عیون اخبار الرضا(ع)، تحقیق مهدی لاجوردی، تهران،‌نشر جهان، ۱۳۷۸ق، ج۲، ص۲۷.</ref>
# قسیم النار و الجنة، به‌معنای جداکنندهٔ [[بهشت]] و جهنم.<ref>الصدوق،‌ محمد بن علی، عیون اخبار الرضا(ع)، تحقیق مهدی لاجوردی، تهران،‌نشر جهان، ۱۳۷۸ق، ج۲، ص۲۷.</ref>
# ابوالیتامی و المساکین: از آنجا که امیر مؤمنان{{ع}}، پدر یتیمان و یاور بینوایان و بیوه‌زنان بود، ابوالیتامیٰ لقب گرفت. «اب» در اینجا به معنای صاحب و یاور است. آن حضرت فرمود: {{عربی|أَنَا الْهَادِي وَ أَنَا الْمُهْتَدِي وَ أَنَا أَبُو الْيَتَامَى وَ الْمَسَاكِينِ وَ زَوْجُ الْأَرَامِلِ...}}<ref>تستری، قاضی نورالله، احقاق الحق، ج۴، ص۲۸۵.</ref>؛ «من هدایت‌گر و راه‌یافته، و پدر یتیمان و بینوایان و یاور بیوه‌زنانم...».
# ابوالیتامی و المساکین: از آنجا که امیر مؤمنان(ع)، پدر یتیمان و یاور بینوایان و بیوه‌زنان بود، ابوالیتامیٰ لقب گرفت. «اب» در اینجا به معنای صاحب و یاور است. آن حضرت فرمود: {{عربی|أَنَا الْهَادِي وَ أَنَا الْمُهْتَدِي وَ أَنَا أَبُو الْيَتَامَى وَ الْمَسَاكِينِ وَ زَوْجُ الْأَرَامِلِ...}}<ref>تستری، قاضی نورالله، احقاق الحق، ج۴، ص۲۸۵.</ref>؛ «من هدایت‌گر و راه‌یافته، و پدر یتیمان و بینوایان و یاور بیوه‌زنانم...».


{{پایان پاسخ}}
{{پایان پاسخ}}
trustworthy
۳۲۳

ویرایش