پرش به محتوا

ولی‌فقیه و نیابت عام امام زمان: تفاوت میان نسخه‌ها

اصلاح ارقام
(اصلاح ارقام)
خط ۲: خط ۲:
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
طبق حدیثی از امام رضا (ع) که فرمودند: هرکس بگوید که من نائب امام زمان هستم دروغگو است. چگونه نیابت آیت الله خامنه ای امکان‌پذیر است؟
نیابت خاصه و نیابت عامه از امام زمان(عج) به چه معنی است؟ ولایت فقیه چه نوع نیابتی است؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}حضرت مهدی(عج) در دوران غیبت صغری چهار نائب داشتند که به آن ها [[نُواب خاص]] گفته می شود. اما در دوران [[غیبت امام زمان(ع)|غیبت]] کبری نیابت خاصه ای برای امام(ع) وجود ندارد و نیابت از ایشان به نحو نیابت عامه است. در روایات شرایط نائب عام ذکر شده است.
{{پاسخ}}حضرت مهدی(عج) در دوران غیبت صغری چهار نائب داشتند که به آن ها [[نُواب خاص]] گفته می شود. اما در دوران [[غیبت امام زمان(ع)|غیبت]] کبری نیابت خاصه ای برای امام(ع) وجود ندارد و نیابت از ایشان به نحو نیابت عامه است. در روایات شرایط نائب عام ذکر شده است.


== غیبت صغری و غیبت کبری ==
== غیبت صغری و غیبت کبری ==
دوره غیبت امام زمان(عج) را به دو دوره «غیبت صغری» و «غیبت کبری» تقسیم می کنند. از ابتدای غیبت ایشان تا حدود 70 سال را غیبت صغری و از پایان دوره غیبت صغری تاکنون را غیبت کبری نامیده اند.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://fa.wikishia.net/view/%D8%BA%DB%8C%D8%A8%D8%AA_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D9%85%D9%87%D8%AF%DB%8C(%D8%B9%D8%AC)|عنوان=غیبت امام مهدی(عج)|تاریخ بازبینی=29 آبان 1403|سال=1403}}</ref> در مورد زمان آغاز دقیق غیبت صغرای امام زمان(عج) در میان علما نظرات مختلفی وجود دارد. اما اختلاف زمانی زیادی بین اقوال وجود ندارد.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://www.iribnews.ir/fa/news/3780080/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE-%D8%BA%DB%8C%D8%A8%D8%AA-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85-%D8%B9%D8%B5%D8%B1-%D9%88-%DA%86%DA%AF%D9%88%D9%86%DA%AF%DB%8C-%D8%A2%D8%BA%D8%A7%D8%B2-%D8%A2%D9%86|عنوان=تاریخ غیبت امام عصر و چگونگی آغاز آن|تاریخ بازبینی=17 اسفند 1401|سال=1403}}</ref>
دوره غیبت امام زمان(عج) را به دو دوره «غیبت صغری» و «غیبت کبری» تقسیم می کنند. از ابتدای غیبت ایشان تا حدود ۷۰ سال را غیبت صغری و از پایان دوره غیبت صغری تاکنون را غیبت کبری نامیده اند.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://fa.wikishia.net/view/%D8%BA%DB%8C%D8%A8%D8%AA_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D9%85%D9%87%D8%AF%DB%8C(%D8%B9%D8%AC)|عنوان=غیبت امام مهدی(عج)|تاریخ بازبینی=29 آبان 1403|سال=1403}}</ref> در مورد زمان آغاز دقیق غیبت صغرای امام زمان(عج) در میان علما نظرات مختلفی وجود دارد. اما اختلاف زمانی زیادی بین اقوال وجود ندارد.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://www.iribnews.ir/fa/news/3780080/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE-%D8%BA%DB%8C%D8%A8%D8%AA-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85-%D8%B9%D8%B5%D8%B1-%D9%88-%DA%86%DA%AF%D9%88%D9%86%DA%AF%DB%8C-%D8%A2%D8%BA%D8%A7%D8%B2-%D8%A2%D9%86|عنوان=تاریخ غیبت امام عصر و چگونگی آغاز آن|تاریخ بازبینی=17 اسفند 1401|سال=1403}}</ref>


== تفاوت های غیبت صغری و غیبت کبری ==
== تفاوت های غیبت صغری و غیبت کبری ==
1.مدت غیبت صغری کوتاه تر از مدت غیبت کبری است. برخلاف مدت غیبت کبری که نامشخص است زیرا زمان ظهور مشخص نیست.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=تاریخ غیبت کبری|عنوان کتاب=تاریخ غیبت کبری|سال=۱۳۷۹|نام=سید محمد|نام خانوادگی=صدر|ناشر=انتشارات نیک معارف|صفحه=21|مکان=تهران}}</ref>
۱.مدت غیبت صغری کوتاه تر از مدت غیبت کبری است. برخلاف مدت غیبت کبری که نامشخص است زیرا زمان ظهور مشخص نیست.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=تاریخ غیبت کبری|عنوان کتاب=تاریخ غیبت کبری|سال=۱۳۷۹|نام=سید محمد|نام خانوادگی=صدر|ناشر=انتشارات نیک معارف|صفحه=21|مکان=تهران}}</ref>


2.در زمان غیبت غیبت صغری نواب خاص بین مردم و حضرت وساطت می‏‌کردند، اما این نیابت و وساطت با آغاز غیبت کبری منقطع شد.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=تاریخ غیبت کبری|عنوان کتاب=تاریخ غیبت کبری|سال=1379|نام=سید محمد|نام خانوادگی=صدر|ناشر=انتشارات نیک معارف|صفحه=21|مکان=تهران}}</ref>
۲.در زمان غیبت غیبت صغری نواب خاص بین مردم و حضرت وساطت می‏‌کردند، اما این نیابت و وساطت با آغاز غیبت کبری منقطع شد.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=تاریخ غیبت کبری|عنوان کتاب=تاریخ غیبت کبری|سال=1379|نام=سید محمد|نام خانوادگی=صدر|ناشر=انتشارات نیک معارف|صفحه=21|مکان=تهران}}</ref>


3.با درگذشت نایب چهارم جناب علی بن محمد سیمری دوران غیبت صغری پایان پذیرفت اما دوران غیبت کبری تا زمان ظهور ادامه دارد<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=تاریخ غیبت کبری|عنوان کتاب=تاریخ غیبت کبری|سال=1379|نام=سید محمد|نام خانوادگی=صدر|ناشر=انتشارات نیک معارف|صفحه=21|مکان=تهران}}</ref>
۳.با درگذشت نایب چهارم جناب علی بن محمد سیمری دوران غیبت صغری پایان پذیرفت اما دوران غیبت کبری تا زمان ظهور ادامه دارد<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=تاریخ غیبت کبری|عنوان کتاب=تاریخ غیبت کبری|سال=1379|نام=سید محمد|نام خانوادگی=صدر|ناشر=انتشارات نیک معارف|صفحه=21|مکان=تهران}}</ref>


4.تعداد دیدار کنندگان حضرت در غیبت صغری به طور نسبی بیش از غیبت کبری است. ممکن است تفاوت نخستین، علت نامگذاری این دو دوره به غیبت صغری و غیبت کبری باشد، زیرا اولی کوتاه و دومی طولانی‏‌تر است. چنانکه امکان دارد تفاوت چهارم نیز علت این نحوه نامگذاری باشد، بدین جهت که در غیبت صغری، احتجاب و عدم دیدار کمتر، و در غیبت کبری بیشتر است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=تاریخ غیبت کبری|عنوان کتاب=تاریخ غیبت کبری|سال=1379|نام=سید محمد|نام خانوادگی=صدر|ناشر=انتشارات نیک معارف|صفحه=21|مکان=تهران}}</ref>
۴.تعداد دیدار کنندگان حضرت در غیبت صغری به طور نسبی بیش از غیبت کبری است. ممکن است تفاوت نخستین، علت نامگذاری این دو دوره به غیبت صغری و غیبت کبری باشد، زیرا اولی کوتاه و دومی طولانی‏‌تر است. چنانکه امکان دارد تفاوت چهارم نیز علت این نحوه نامگذاری باشد، بدین جهت که در غیبت صغری، احتجاب و عدم دیدار کمتر، و در غیبت کبری بیشتر است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=تاریخ غیبت کبری|عنوان کتاب=تاریخ غیبت کبری|سال=1379|نام=سید محمد|نام خانوادگی=صدر|ناشر=انتشارات نیک معارف|صفحه=21|مکان=تهران}}</ref>


== نیابت عامه ==
== نیابت عامه ==
خط ۲۳: خط ۲۳:
بنابر اعتقاد مذهب [[شیعه]] معتقدند در دوران [[غیبت کبری]]، نیابت خاصه وجود ندارد اما نیابت عامه توسط برخی افراد و با شرایطی وجود دارد. در روایات زیر شرایط نیابت عامه ذکر شده است:
بنابر اعتقاد مذهب [[شیعه]] معتقدند در دوران [[غیبت کبری]]، نیابت خاصه وجود ندارد اما نیابت عامه توسط برخی افراد و با شرایطی وجود دارد. در روایات زیر شرایط نیابت عامه ذکر شده است:


1.[[حضرت حجت(عج)]] می فرمایند: «اَمَّا الْحَوادِثُ الْواقِعَةُ فَارْجِعوُا فیها اِلی رُواةِ حَدیثِنا، فَاِنَّهُمْ حُجَّتی عَلَیْکُمْ وَاَنَا حُجَّةُ اللّهِ عَلَیْهِمْ؛ اما در حوادثی که بعداً به‌وجود می‌آید، در آنها به راویان احادیث ما رجوع کنید؛ زیرا آنها حجت من بر شما و من حجت خدا بر آنان هستم».<ref>صدوق، ابوجعفر محمد بن علی، کمال الدین و تمام النعمه، تهران: اسلامیه، ۱۳۹۵ق، ج۲، ص۴۹۳.</ref>
۱.[[حضرت حجت(عج)]] می فرمایند: «اَمَّا الْحَوادِثُ الْواقِعَةُ فَارْجِعوُا فیها اِلی رُواةِ حَدیثِنا، فَاِنَّهُمْ حُجَّتی عَلَیْکُمْ وَاَنَا حُجَّةُ اللّهِ عَلَیْهِمْ؛ اما در حوادثی که بعداً به‌وجود می‌آید، در آنها به راویان احادیث ما رجوع کنید؛ زیرا آنها حجت من بر شما و من حجت خدا بر آنان هستم».<ref>صدوق، ابوجعفر محمد بن علی، کمال الدین و تمام النعمه، تهران: اسلامیه، ۱۳۹۵ق، ج۲، ص۴۹۳.</ref>


2.[[امام صادق(ع) پایه‌گذار مکتب شیعه|امام صادق(ع)]] فرمودند: «فَأَمَّا مَنْ کَانَ مِنَ الْفُقَهَاءِ صَائِناً لِنَفْسِهِ، حَافِظاً لِدِینِهِ، مُخَالِفاً لِهَوَاهُ، مُطِیعاً لِأَمْرِ مَوْلَاهُ فَلِلْعَوَامِّ أَنْ یُقَلِّدُوهُ»؛ هر كس از فقيهان كه نفس خود را پاس دارد، و دين خود را حفظ كند، و به مخالفت با هواهاى خويش برخيزد، و فرمان خداى را اطاعت كند، بر عوام است كه از او تقليد كنند.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=وسائل الشیعه|عنوان کتاب=وسائل الشیعه|سال=1412|نام=محمد بن الحسن|نام خانوادگی=الحر العاملی|ناشر=دار احیاء التراث العربی|جلد=18|صفحه=16|مکان=بیروت}}</ref>
۲.[[امام صادق(ع) پایه‌گذار مکتب شیعه|امام صادق(ع)]] فرمودند: «فَأَمَّا مَنْ کَانَ مِنَ الْفُقَهَاءِ صَائِناً لِنَفْسِهِ، حَافِظاً لِدِینِهِ، مُخَالِفاً لِهَوَاهُ، مُطِیعاً لِأَمْرِ مَوْلَاهُ فَلِلْعَوَامِّ أَنْ یُقَلِّدُوهُ»؛ هر كس از فقيهان كه نفس خود را پاس دارد، و دين خود را حفظ كند، و به مخالفت با هواهاى خويش برخيزد، و فرمان خداى را اطاعت كند، بر عوام است كه از او تقليد كنند.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=وسائل الشیعه|عنوان کتاب=وسائل الشیعه|سال=1412|نام=محمد بن الحسن|نام خانوادگی=الحر العاملی|ناشر=دار احیاء التراث العربی|جلد=18|صفحه=16|مکان=بیروت}}</ref>


3. هم چنین امام صادق(ع) فرمودند: در مورد تکلیف شیعیانی که به امام معصوم دسترسی ندارند فرموده: «هر کس از شما که راوی حدیث ما باشد و در حلال و حرام ما بنگرد و صاحب نظر باشد و احکام ما را بشناسد، حکم او را بپذیرید چرا که من او را بر شما، حاکم قرار داده‌ام»<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=وسائل الشیعه|عنوان کتاب=وسائل الشیعه|سال=1412|نام=محمد بن الحسن|نام خانوادگی=الحر العاملی|ناشر=دار احیاء التراث العربی|جلد=18|صفحه=98|مکان=بیروت}}</ref>
۳. هم چنین امام صادق(ع) فرمودند: در مورد تکلیف شیعیانی که به امام معصوم دسترسی ندارند فرموده: «هر کس از شما که راوی حدیث ما باشد و در حلال و حرام ما بنگرد و صاحب نظر باشد و احکام ما را بشناسد، حکم او را بپذیرید چرا که من او را بر شما، حاکم قرار داده‌ام»<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=وسائل الشیعه|عنوان کتاب=وسائل الشیعه|سال=1412|نام=محمد بن الحسن|نام خانوادگی=الحر العاملی|ناشر=دار احیاء التراث العربی|جلد=18|صفحه=98|مکان=بیروت}}</ref>


== ولایت فقیه و نیابت عامه ==
== ولایت فقیه و نیابت عامه ==
trustworthy
۶۶۰

ویرایش