برتری حضرت فاطمه(س) بر ائمه اطهار: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۸: خط ۸:
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}


== اسلام و معیار برتری ==
== [[اسلام]] و معیار برتری ==
از نظر اسلام ارزش انسان‌ها در پیشگاه خداوند متعال به تقواست. قرآن کریم می‌فرمایند: {{قرآن|إِنَّ أَکرَمَکمْ عِندَ اللَّهِ أَتْقَاکمْ|ترجمه=ارجمندترين شما نزد خدا پرهيزگارترين شماست|سوره=حجرات|آیه=آیه 13}} طبق این آیه شریفه هر چه درجه تقوا بالاتر باشد فرد متقی نزد خداوند گرامی‌تر است و این درجات میان انبیاء و معصومین(ع) نیز وجود دارد. حال، تشخیص اینکه کدام یک از آن ذوات مقدس بر دیگری برتری دارند بسیار مشکل است چرا که مقام معنوی یک انسان فقط برای خدای متعال به صورت کامل معلوم است و ما قادر به فهم و درک آن نیستیم، مگر از معصومین(ع) مطلبی رسیده باشد.
از نظر اسلام ارزش انسان‌ها در پیشگاه [[خداوند]] متعال به [[تقوا]]ست. [[قرآن کریم]] می‌فرمایند: {{قرآن|إِنَّ أَکرَمَکمْ عِندَ اللَّهِ أَتْقَاکمْ|ترجمه=ارجمندترين شما نزد خدا پرهيزگارترين شماست|سوره=حجرات|آیه=آیه 13}}، طبق این آیه شریفه هر چه درجه تقوا بالاتر باشد فرد متقی نزد خداوند گرامی‌تر است و این درجات میان [[انبیاء]] و [[معصومین(ع)]] نیز وجود دارد. حال، تشخیص اینکه کدام یک از آن ذوات مقدس بر دیگری برتری دارند بسیار مشکل است، چرا که مقام معنوی یک انسان فقط برای خدای متعال به صورت کامل معلوم است و ما قادر به فهم و درک آن نیستیم، مگر از معصومین(ع) مطلبی رسیده باشد.


امّا در مورد حضرت فاطمه زهرا(س) مقامات و درجات بسیار بالایی ذکر شده است که کمتر کسی دارای آنهاست و ایشان برترینِ بانوان و سیدۀ نساء العالمین هستند.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=کتاب دفع و رفع|جلد=9|صفحه=44 ـ 48}}</ref>
امّا در مورد حضرت [[فاطمه زهرا(س)]] مقامات و درجات بسیار بالایی ذکر شده است که کمتر کسی دارای آنهاست و ایشان برترینِ بانوان و سیدۀ نساء العالمین هستند.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=کتاب دفع و رفع|جلد=9|صفحه=44 ـ 48}}</ref>


== دلایل برتری حضرت زهرا(س) ==
== دلایل برتری حضرت زهرا(س) ==
برای پاسخ به سؤال مذکور ابتدا مقام عصمت و ولایت آن حضرت مورد بحث قرار می‌گیرد و سپس به روایاتی اشاره می‌شود که براساس آنها برتر بودن مقام حضرت زهرا(س) بر ائمه(ع) مشخص می‌شود.
برای پاسخ به سؤال مذکور ابتدا مقام [[عصمت]] و [[ولایت]] آن حضرت مورد بحث قرار می‌گیرد و سپس به روایاتی اشاره می‌شود که براساس آنها برتر بودن مقام حضرت زهرا(س) بر [[ائمه(ع)]] مشخص می‌شود.


=== عصمت حضرت فاطمه زهرا(س)===
=== [[عصمت حضرت زهرا(س)]] ===
دلایل متعدد عقلی و نقلی بر عصمت حضرت زهرا(س) بیان شده است.
دلایل متعدد عقلی و نقلی بر عصمت حضرت زهرا(س) بیان شده است.
==== دلیل عقلی ====
==== دلیل عقلی ====
دلایل عقلی گوناگونی بر [[عصمت حضرت زهرا(س)]] وجود دارد که یکی از آنها عبارت است از اینکه در روایتی [[امام حسن عسکری(ع)]] فرمود: {{عربی|نحن حجج الله علی خلقه وجدتنا فاطمة حجة الله علینا|ترجمه=ما حجت بر مردم و جدة ما فاطمه حجت خداوند بر ماست}}،<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=عوالم العلوم و المعارف والأحوال من الآیات و الأخبار و الأقوال‏|سال=1413|نام=عبدالله بن نورالله‏|نام خانوادگی=بحرانی اصفهانی‏|ناشر=قم، مؤسسه امام مهدی(ع)|جلد=11|صفحه=1030}}</ref> و در روایتی از [[امام عصر(ع)]] نیز نقل شده که فرمود: {{عربی|و فی ابنة رسول‌الله لی اسوة حسنة|ترجمه=دختر رسول خدا برای من سرمشق نیکو است}}.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=الغیبه|سال=1311|نام=محمد بن حسن|نام خانوادگی=طوسی|ناشر=قم، دار المعارف الإسلامیه|صفحه=286}}</ref>با توجه به این دو روایت، دلیل عقلی می‌توان بر عصمت فاطمه زهرا(س) اقامه کرد، بدین بیان که اگر ایشان دارای مقام عصمت نمی‌بود هرگز سرمشق امام عصر(ع) نبود و نیز [[حجت خدا]] بر [[ائمه]] نمی‌شد، در حالی که بر اساس دو روایت یاد شده، حضرت زهرا حجت خدا بر ائمه و سرمشق [[امام زمان(ع)]] محسوب شده است، پس معلوم می‌شود دارای عصمت بوده است و الّا محال است حجت بر معصوم، معصوم نباشد.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=دفع و رفع|جلد=9|صفحه=13 ـ 17}}</ref> همچنین با توجه به اینکه آن حضرت، حجت خدا بر سایر حجت‌ها نامیده شده است می‌توان در اثبات عقلی عصمت ایشان، به برخی ادله عقلی لزوم عصمت حجج الهی اعم از پیامبران و امامان مانند [[قاعده لطف]]؛ برهان امتناع تسلسل؛ برهان نقض غرض و … استناد کرد.
دلایل عقلی گوناگونی بر عصمت حضرت زهرا(س) وجود دارد که یکی از آنها عبارت است از اینکه در روایتی [[امام حسن عسکری(ع)]] فرمود: {{عربی|نحن حجج الله علی خلقه وجدتنا فاطمة حجة الله علینا|ترجمه=ما حجت بر مردم و جدة ما فاطمه حجت خداوند بر ماست}}،<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=عوالم العلوم و المعارف والأحوال من الآیات و الأخبار و الأقوال‏|سال=1413|نام=عبدالله بن نورالله‏|نام خانوادگی=بحرانی اصفهانی‏|ناشر=قم، مؤسسه امام مهدی(ع)|جلد=11|صفحه=1030}}</ref> و در روایتی از [[امام عصر(ع)]] نیز نقل شده که فرمود: {{عربی|و فی ابنة رسول‌الله لی اسوة حسنة|ترجمه=دختر رسول خدا برای من سرمشق نیکو است}}.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=الغیبه|سال=1311|نام=محمد بن حسن|نام خانوادگی=طوسی|ناشر=قم، دار المعارف الإسلامیه|صفحه=286}}</ref>با توجه به این دو روایت، دلیل عقلی می‌توان بر عصمت فاطمه زهرا(س) اقامه کرد، بدین بیان که اگر ایشان دارای مقام عصمت نمی‌بود هرگز سرمشق امام عصر(ع) نبود و نیز [[حجت خدا]] بر [[ائمه]] نمی‌شد، در حالی که بر اساس دو روایت یاد شده، حضرت زهرا حجت خدا بر ائمه و سرمشق [[امام زمان(ع)]] محسوب شده است، پس معلوم می‌شود دارای عصمت بوده است و الّا محال است حجت بر معصوم، معصوم نباشد.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=دفع و رفع|جلد=9|صفحه=13 ـ 17}}</ref> همچنین با توجه به اینکه آن حضرت، حجت خدا بر سایر حجت‌ها نامیده شده است می‌توان در اثبات عقلی عصمت ایشان، به برخی ادله عقلی لزوم عصمت حجج الهی اعم از پیامبران و امامان مانند [[قاعده لطف]]؛ برهان امتناع تسلسل؛ برهان نقض غرض و … استناد کرد.


==== دلایل نقلی در اثبات عصمت حضرت فاطمه ====
==== دلایل نقلی در اثبات عصمت حضرت فاطمه ====
خط ۳۳: خط ۳۳:


=== ولایت حضرت زهرا(س) ===
=== ولایت حضرت زهرا(س) ===
حضرت زهرا(س) دارای ولایت تکوینی (ولایت تکوینی آن است که شخصی بتواند به اذن و مشیت خداوند در جهان آفرینش و تکوین تصرف کند؛ مثلاً بیمار غیرقابل‌علاجی را به اذن خدا شفا دهد یا مردگان را زنده کند)<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=پیام قرآن|سال=1377|نام=ناصر|نام خانوادگی=مکارم شیرازی|ناشر=تهران، دارالکتب الاسلامیه|جلد=9|صفحه=154}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=الفوائد البهية في شرح عقائد الإمامية|سال=1421|نام=محمدرضا|نام خانوادگی=مظفر|ناشر=بیروت، مؤسسة الأعلمي للمطبوعات|جلد=2|صفحه=118}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=إثبات الولایة العامة للنبي و الأئمة|سال=1438|نام=سید علی|نام خانوادگی=حسینی میلانی|ناشر=قم، انتشارات حقایق|صفحه=166}}</ref> بوده‌اند که از آیات و روایات توسط علما برداشت شده است. شهید مطهری می‌فرماید: «آیه تطهیر و حدیث ثقلین ناظر به داشتن ولایت اهل بیت(ع) است»<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=مجموعه آثار|نام=مرتضی|نام خانوادگی=مطهری|ناشر=انتشارات صدرا|جلد=3|صفحه=280}}</ref>. علامه امینی می‌فرماید: «حضرت زهرا(س) در مقام ولایت، شریک امیر المؤمنین علی(ع) و حسنین(ع) است».<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=فاطمة الزهرا|سال=1376|نام=عبدالحسین|نام خانوادگی=امینی|ناشر=تهران، استقلال|صفحه=50}}</ref> علامه سید محمد حسین میر جهان می‌فرماید: «حضرت زهرا(س) در ولایت مطلقه با پدر و شوهر و دو فرزندش شرکت دارد و هم چنین با همه ائمۀ نه گانه دیگر از اولاد خود».<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=جنة العاصمة|سال=1389|نام=سید محمد حسین|نام خانوادگی=میرجهانی طباطبایی|ناشر=تهران، شمس الضحی|صفحه=306}}</ref>
حضرت زهرا(س) دارای [[ولایت تکوینی]] (ولایت تکوینی آن است که شخصی بتواند به اذن و مشیت خداوند در جهان آفرینش و تکوین تصرف کند؛ مثلاً بیمار غیرقابل علاجی را به اذن خدا شفا دهد یا مردگان را زنده کند)<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=پیام قرآن|سال=1377|نام=ناصر|نام خانوادگی=مکارم شیرازی|ناشر=تهران، دارالکتب الاسلامیه|جلد=9|صفحه=154}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=الفوائد البهية في شرح عقائد الإمامية|سال=1421|نام=محمدرضا|نام خانوادگی=مظفر|ناشر=بیروت، مؤسسة الأعلمي للمطبوعات|جلد=2|صفحه=118}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=إثبات الولایة العامة للنبي و الأئمة|سال=1438|نام=سید علی|نام خانوادگی=حسینی میلانی|ناشر=قم، انتشارات حقایق|صفحه=166}}</ref> بوده‌اند که از آیات و روایات توسط علما برداشت شده است. [[شهید مطهری]] می‌گوید: «آیه تطهیر و حدیث ثقلین ناظر به داشتن [[ولایت اهل بیت(ع)]] است»<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=مجموعه آثار|نام=مرتضی|نام خانوادگی=مطهری|ناشر=انتشارات صدرا|جلد=3|صفحه=280}}</ref>. [[علامه امینی]] می‌فرماید: «حضرت زهرا(س) در مقام ولایت، شریک [[امیر المؤمنین علی(ع)]] و حسنین(ع) است».<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=فاطمة الزهرا|سال=1376|نام=عبدالحسین|نام خانوادگی=امینی|ناشر=تهران، استقلال|صفحه=50}}</ref> علامه سید محمد حسین میر جهان می‌فرماید: «حضرت زهرا(س) در ولایت مطلقه با پدر و شوهر و دو فرزندش شرکت دارد و هم چنین با همه ائمۀ نه گانه دیگر از اولاد خود».<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=جنة العاصمة|سال=1389|نام=سید محمد حسین|نام خانوادگی=میرجهانی طباطبایی|ناشر=تهران، شمس الضحی|صفحه=306}}</ref>


بنابراین حضرت زهرا(س) همچون امامان معصوم(ع) دارای عصمت و ولایت است و دو شرط اساسی در برتری اهل بیت(ع)، در حضرت زهرا(س) هم وجود دارد.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=دفع و رفع|جلد=9|صفحه=44 ـ 48}}</ref>
بنابراین حضرت زهرا(س) همچون امامان معصوم(ع) دارای عصمت و ولایت است و دو شرط اساسی در برتری اهل بیت(ع)، در حضرت زهرا(س) هم وجود دارد.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=دفع و رفع|جلد=9|صفحه=44 ـ 48}}</ref>
خط ۳۹: خط ۳۹:
== دلائل برتری حضرت فاطمه زهرا(س) ==
== دلائل برتری حضرت فاطمه زهرا(س) ==
روایاتی دال بر برتری حضرت زهرا(س) بر ائمه(ع) وارد شده است که برخی از آنها عبارت است از:
روایاتی دال بر برتری حضرت زهرا(س) بر ائمه(ع) وارد شده است که برخی از آنها عبارت است از:
# امام حسن عسکری(ع) می‌فرمایند: {{عربی|نحن حجج الله علی الخلق و جدّتنا فاطمه حجة الله علینا|ترجمه=ما حجت خدا هستیم در بین خلق و فاطمه(س) حجت خداست بر ما}}.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=اطيب البيان في تفسير القرآن|سال=1378|نام=سيد عبد الحسين|نام خانوادگی=طیب|ناشر=تهران، انتشارات اسلام|جلد=13|صفحه=255}}</ref> واضح است که حجت بودن حضرت زهرا(س) بر اهل بیت(ع) دلالت بر مقام بالای ایشان نسبت به این بزرگواران است.
# امام حسن عسکری(ع) می‌فرمایند: {{عربی|نحن حجج الله علی الخلق و جدّتنا فاطمه حجة الله علینا|ترجمه=ما حجت خدا هستیم در بین خلق و فاطمه(س) حجت خداست بر ما}}.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=اطيب البيان في تفسير القرآن|سال=1378|نام=سيد عبد الحسين|نام خانوادگی=طیب|ناشر=تهران، انتشارات اسلام|جلد=13|صفحه=255}}</ref>، واضح است که حجت بودن حضرت زهرا(س) بر اهل بیت(ع) دلالت بر مقام بالای ایشان نسبت به این بزرگواران است.
# روایتی که امام صادق(ع) می‌فرمایند: «اگر حضرت علی(ع) نبود که با حضرت زهرا(س) ازدواج نماید از زمان آدم تا روز قیامت هیچ گونه کفو و همتایی برای آن حضرت پیدا نمی‌شد.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=اصول کافی|سال=1407|نام=محمد بن یعقوب|نام خانوادگی=کلینی|ناشر=تهران، دارالکتب الاسلامیه|جلد=1|صفحه=524}}</ref> دلالت روایت بر برتری حضرت فاطمه(س) به این صورت است که کفو و همتایی دلالت می‌کند دو شخص از حیث مقام و برتری نزدیک به یکدیگر هستند و کمالات آنها در رتبه نیز به یکدیگر نزدیک است و الا اگر مقام و رتبه حضرت فاطمه(س) کمتر بود وجود این کلمات لغو می‌شد و نباید کفو و همتایی ذکر می‌شد.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=دفع و رفع|جلد=9|صفحه=44 ـ 48}}</ref>
# در روایتی امام صادق(ع) می‌فرمایند: «اگر [[حضرت علی(ع)]] نبود که با حضرت زهرا(س) [[ازدواج]] نماید از زمان [[آدم(ع)]] تا روز قیامت هیچ گونه کفو و همتایی برای آن حضرت پیدا نمی‌شد.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=اصول کافی|سال=1407|نام=محمد بن یعقوب|نام خانوادگی=کلینی|ناشر=تهران، دارالکتب الاسلامیه|جلد=1|صفحه=524}}</ref> دلالت روایت بر برتری حضرت فاطمه(س) به این صورت است که کفو و همتایی، دلالت می‌کند که دو شخص از حیث مقام و برتری نزدیک به یکدیگر هستند و کمالات آنها در رتبه نیز به یکدیگر نزدیک است و الا اگر مقام و رتبه حضرت فاطمه(س) کمتر بود، وجود این کلمات لغو می‌شد و نباید کفو و همتایی ذکر می‌شد.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=دفع و رفع|جلد=9|صفحه=44 ـ 48}}</ref>
# علامه امینی در ذکر برتری حضرت زهرا(س) بر یازده اختر تابناک می‌فرماید: «در ذکر نام پنج تن آل عبا، پیامبر اکرم(ص) آنها را با تقدم و تأخر مشخص و معین می‌فرمایند گویی می‌خواهد بیان فرماید که امیر المؤمنین علی(ع) از زهرا افضل است و مقام زهرا(س) تالی امیر المؤمنین علی(ع) است و اگر چنین نبود شایسته نبود، بلکه شایسته بود که اول نام حضرت زهرا(س) ذکر شود.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=فاطمة الزهراء|سال=1376|نام=عبدالحسین|نام خانوادگی=امینی|ناشر=تهران، انتشارات استقلال|صفحه=48}}</ref> علامه امینی، در کتاب فاطمة الزهرا بیش از پانزده روایت بر برتری حضرت زهرا(س) به همراه استدلال آورده اند.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=فاطمة الزهراء|سال=1376|نام=عبدالحسین|نام خانوادگی=امینی|ناشر=تهران، انتشارات استقلال|صفحه=50 ـ 89}}</ref>
# علامه امینی در ذکر برتری حضرت زهرا(س) بر یازده اختر تابناک می‌فرماید: «در ذکر نام پنج تن آل عبا، پیامبر اکرم(ص) آنها را با تقدم و تأخر مشخص و معین می‌فرمایند، گویی می‌خواهد بیان فرماید که امیر المؤمنین علی(ع) از زهرا افضل است و مقام زهرا(س) تالی امیر المؤمنین علی(ع) است و اگر چنین نبود شایسته نبود، بلکه شایسته بود اول نام حضرت زهرا(س) ذکر شود.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=فاطمة الزهراء|سال=1376|نام=عبدالحسین|نام خانوادگی=امینی|ناشر=تهران، انتشارات استقلال|صفحه=48}}</ref> علامه امینی، در کتاب فاطمة الزهرا بیش از پانزده روایت بر برتری حضرت زهرا(س) به همراه استدلال آورده اند.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=فاطمة الزهراء|سال=1376|نام=عبدالحسین|نام خانوادگی=امینی|ناشر=تهران، انتشارات استقلال|صفحه=50 ـ 89}}</ref>
 
بنابراین حضرت فاطمه زهرا دارای مقامات بالایی که اهل بیت(ع) دارا می‌باشد هست که مقام عصمت و ولایت است. پس ایشان از حیث رتبه پائین‌تر نیستند امّا دلایلی ذکر شد که با توجه به این دلایل برتری فاطمه زهرا(س) مشخص می‌شود و نشان از این است که جایگاه حضرت فاطمه زهرا(س) با دیگر اهل بیت(ع) فرق دارد.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=دفع و رفع|جلد=9|صفحه=44 ـ 48}}</ref>


{{پایان پاسخ}}
{{پایان پاسخ}}
trustworthy
۲۶۲

ویرایش