پرش به محتوا

استدلال اهل‌بیت(ع) به حدیث غدیر: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
کدام یک از ائمه‌(ع) به حدیث غدیر استدلال کرده‌اند؟ کِی و کجا؟
کدام یک از ائمه‌(ع) برای اثبات امامت، به حدیث یا خطبه غدیر استدلال کرده‌اند؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
{{درگاه|غدیر}}
{{درگاه|غدیر}}
{{خطبه غدیر}}
{{خطبه غدیر}}
امام علی(ع)، [[حضرت فاطمه(س)]]، امام حسن(ع) و امام حسین‌(ع) در برخی احتجاج‌های خود با مخالفان‌شان به خطبه غدیر استدلال کرده‌اند. [[امام علی(ع)]] در موارد زیادی برای خلافت خود بعد از [[رسول‌الله(ص)]] به [[سند حدیث غدیر|حدیث غدیر]] استدلال کرده است. امام علی(ع) به این حدیث در جلسه‌ای با خلیفه اول پس از جریان سقیفه، در جلسه شورای شش نفره برای انتخاب جانشین خلیفه دوم، در ایام خلافت خلیفه سوم و در دوران خلافت خود استدلال کرده است.
[[امام علی(ع)]]، [[حضرت فاطمه(س)]]، [[امام حسن(ع)]] و [[امام حسین‌(ع)]] در برخی احتجاج‌های خود با مخالفان‌شان به [[خطبه غدیر]] استدلال کرده‌اند. امام علی(ع) در موارد زیادی برای [[خلافت]] خود بعد از [[رسول‌الله(ص)]] به [[سند حدیث غدیر|حدیث غدیر]] استدلال کرده است. امام علی(ع) به این حدیث در جلسه‌ای با [[ابوبکر|خلیفه اول]] پس از [[جریان سقیفه]]، در جلسه شورای شش نفره برای انتخاب جانشین [[عمر بن خطاب|خلیفه دوم]]، در ایام خلافت [[عثمان بن عفان|خلیفه سوم]] و در دوران خلافت خود استدلال کرده است.


حضرت زهرا(س) بعد از رحلت پیامبر(ص) در جلسه‌ای با مهاجران و انصار به حدیث غدیر استدلال می‌کند و آنان را به دلیل فراموش کردن آن سرزنش می کند. امام حسن(ع) در جریان صلح با معاویه در اینکه پس از پیامبر(ص) چه کسی شایسته مقام امامت است، به حدیث غدیر استدلال کرد. [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] قبل از مرگ معاویه در سفر [[حج]]، در سخنانی معاویه را غصب‌کننده خلافت دانست و برای اثبات فضیلت امام علی(ع) به حدیث غدیر استناد کرد.
حضرت زهرا(س) بعد از [[رحلت پیامبر(ص)]] در جلسه‌ای با [[مهاجران]] و [[انصار]] به حدیث غدیر استدلال می‌کند و آنان را به دلیل فراموش کردن آن سرزنش می کند. امام حسن(ع) در جریان [[صلح امام حسن(ع)|صلح با معاویه]] در اینکه پس از پیامبر(ص) چه کسی شایسته مقام [[امامت]] است، به حدیث غدیر استدلال کرد. [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] نیز قبل از مرگ [[معاویه]] در سفر [[حج]]، در سخنانی معاویه را غصب‌کننده خلافت دانست و برای اثبات [[فضیلت امام علی(ع)]] به حدیث غدیر استناد کردند.


== امام علی(ع) ==
== امام علی(ع) ==
امام علی(ع) در موارد زیادی برای اثبات حقانیت خویش برخلافت، به حدیث غدیر استدلال کرده است.
امام علی(ع) در موارد زیادی برای اثبات حقانیت خویش برخلافت، به حدیث غدیر استدلال کرده است.


'''استدلال به حدیث غدیرخم در جلسه‌ای با ابوبکر:''' بعد از رحلت رسول‌الله(ص) وقتی ابوبکر دید که علی(ع) با او بیعت نمی‌کند اجازه ملاقات خصوصی خواست و با امیرمومنان(ع) سخنانی گفت. حضرت فضایل خود را برشمرد و فرمود: {{نقل قول|أَنْشُدُکَ بِاللَّهِ أَنَا الْمَوْلَی لَکَ وَ لِکُلِّ مُسْلِمٍ بِحَدِیثِ النَّبِیِّ ص یَوْمَ الْغَدِیرِ أَمْ أَنْتَ قَالَ بَلْ أَنْت<ref>ابن بابویه، محمد بن علی، الخصال، قم، جامعه مدرسین، چاپ اول، ۱۳۶۲ش، ج۲، ص۵۵۰.</ref>تو را به خدا آیا طبق حدیث پیامبر در روز غدیر، من مولای تو و همه مسلمانان هستم یا تو؟ ابوبکر گفت: بلکه تو.}}
* '''استدلال به حدیث غدیرخم در جلسه‌ای با ابوبکر:''' بعد از رحلت رسول‌الله(ص) وقتی ابوبکر دید که علی(ع) با او بیعت نمی‌کند اجازه ملاقات خصوصی خواست و با امیرمومنان(ع) سخنانی گفت. حضرت فضایل خود را برشمرد و فرمود: {{نقل قول|أَنْشُدُکَ بِاللَّهِ أَنَا الْمَوْلَی لَکَ وَ لِکُلِّ مُسْلِمٍ بِحَدِیثِ النَّبِیِّ ص یَوْمَ الْغَدِیرِ أَمْ أَنْتَ قَالَ بَلْ أَنْت<ref>ابن بابویه، محمد بن علی، الخصال، قم، جامعه مدرسین، چاپ اول، ۱۳۶۲ش، ج۲، ص۵۵۰.</ref>تو را به خدا آیا طبق حدیث پیامبر در روز غدیر، من مولای تو و همه مسلمانان هستم یا تو؟ ابوبکر گفت: بلکه تو.}}


'''استدلال به حدیث غدیر در جلسه شورای شش نفره برای تعیین خلیفه بعد از عمر بن خطاب:''' حضرت برای اولویت خود بر دیگران بعد از استدلال‌های فراوانی که با اهل شوری داشتند، فرمود: {{نقل قول|آیا غیر از من کسی هست که رسول‌الله او را در غدیر خم به ولایت نصب کرده باشد؟ همه گفتند: به خدا قسم نه.<ref>ابن مردویه اصفهانی، احمد بن موسی، مناقب علی بن أبی طالب وما نزل من القرآن فی علی، قم، دار الحدیث، چاپ دوم، ۱۴۲۴ق/۱۳۸۲ش، ص۱۳۲.</ref>}}
* '''استدلال به حدیث غدیر در جلسه شورای شش نفره برای تعیین خلیفه بعد از عمر بن خطاب:''' حضرت برای اولویت خود بر دیگران بعد از استدلال‌های فراوانی که با اهل شوری داشتند، فرمود: {{نقل قول|آیا غیر از من کسی هست که رسول‌الله او را در غدیر خم به ولایت نصب کرده باشد؟ همه گفتند: به خدا قسم نه.<ref>ابن مردویه اصفهانی، احمد بن موسی، مناقب علی بن أبی طالب وما نزل من القرآن فی علی، قم، دار الحدیث، چاپ دوم، ۱۴۲۴ق/۱۳۸۲ش، ص۱۳۲.</ref>}}


'''استدلال به حدیث غدیر در ایام خلافت عثمان:''' علی(ع) در جمعی از انصار و قریش در زمان خلافت عثمان، به خطبه رسول الله(ص) در غدیرخم و نزول آیه اکمال<ref>سوره مائده، آیه۳.</ref> و بیعت ابوبکر و عمر و مردم با خود تصریح کرد و آنها گفتند یا علی خوب حفظ کرده‌ای و ما قسمت‌هایی از این خطبه را فراموش کرده بودیم.<ref>قندوزی، سلیمان بن ابراهیم، ینابیع المودة لذوی القربی، دار الأسوة للطباعة والنشر، چاپ اول، ۱۴۱۶ق، ج۱، ص۳۴۷. شیخ صدوق، محمد بن علی، کمال الدین و تمام النعمه، قم، مؤسسة النشر الإسلامی، ۱۴۰۵ق، ص۲۷۷.</ref>
* '''استدلال به حدیث غدیر در ایام خلافت عثمان:''' علی(ع) در جمعی از انصار و قریش در زمان خلافت عثمان، به خطبه رسول الله(ص) در غدیرخم و نزول آیه اکمال<ref>سوره مائده، آیه۳.</ref> و بیعت ابوبکر و عمر و مردم با خود تصریح کرد و آنها گفتند یا علی خوب حفظ کرده‌ای و ما قسمت‌هایی از این خطبه را فراموش کرده بودیم.<ref>قندوزی، سلیمان بن ابراهیم، ینابیع المودة لذوی القربی، دار الأسوة للطباعة والنشر، چاپ اول، ۱۴۱۶ق، ج۱، ص۳۴۷. شیخ صدوق، محمد بن علی، کمال الدین و تمام النعمه، قم، مؤسسة النشر الإسلامی، ۱۴۰۵ق، ص۲۷۷.</ref>


'''استدلال به حدیث غدیر در ایام خلافت خود:''' حضرت علی(ع) در روز «رُحْبَه» در ایام خلافتش مردم را برای یادآوری روز «غدیر» گرد آورد و به آنها فرمود: {{متن عربی|شما را به خدا سوگند می‌دهم، هر مسلمانی از پیامبر شنیده که در روز غدیر چه فرمود، بپا خیزد و آنچه را شنیده شهادت دهد و بجز کسی که در آن روز پیامبر را می‌دیده بپا نخیزد}}؛ عده‌ای از صحابه بپا خاستند و به آنچه در مورد نصّ غدیر شنیده و شاهد بودند شهادت دادند.<ref>ابن حجر، الاصابه، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ اول، ۱۴۱۵ق، ج۷، ص۱۳۶. ابن اثیر، علی بن ابی الکرم، اسد الغابه، بیروت، دار الکتاب العربی، ج۳، ص۳۰۷.</ref> در روایت دیگر آمده است زید بن ارقم شهادت نداد و امام او را نفرین کرد و بیناییش را از دست داد.<ref>ابن ابی الحدید، عبد الحمید بن هبه الله، شرح نهج البلاغه، قم، کتابخانه مرعشی نجفی، ۱۴۰۴ق، ج۴، ص۷۴.</ref>
* '''استدلال به حدیث غدیر در ایام خلافت خود:''' حضرت علی(ع) در روز «رُحْبَه» در ایام خلافتش مردم را برای یادآوری روز «غدیر» گرد آورد و به آنها فرمود: {{متن عربی|شما را به خدا سوگند می‌دهم، هر مسلمانی از پیامبر شنیده که در روز غدیر چه فرمود، بپا خیزد و آنچه را شنیده شهادت دهد و بجز کسی که در آن روز پیامبر را می‌دیده بپا نخیزد}}؛ عده‌ای از صحابه بپا خاستند و به آنچه در مورد نصّ غدیر شنیده و شاهد بودند شهادت دادند.<ref>ابن حجر، الاصابه، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ اول، ۱۴۱۵ق، ج۷، ص۱۳۶. ابن اثیر، علی بن ابی الکرم، اسد الغابه، بیروت، دار الکتاب العربی، ج۳، ص۳۰۷.</ref> در روایت دیگر آمده است زید بن ارقم شهادت نداد و امام او را نفرین کرد و بیناییش را از دست داد.<ref>ابن ابی الحدید، عبد الحمید بن هبه الله، شرح نهج البلاغه، قم، کتابخانه مرعشی نجفی، ۱۴۰۴ق، ج۴، ص۷۴.</ref>


احتجاج امیرمومنان علی(ع) به حدیث غدیر در مقابل گروهی از مهاجر و انصار؛ احتجاج در مقابل جمع مردم کوفه بعد از به خلافت رسیدن؛ احتجاج در [[جنگ جمل]]؛ احتجاج در [[جنگ صفین]] و … از جمله مواردی است که در منابع تاریخی ثبت شده است.<ref>امینی، عبدالحسین، الغدیر فی الکتاب و السنه و الادب، قم، مرکز الغدیر للدراسات الاسلامیه‏، چاپ اول، ۱۴۱۶ق، ج۱، ص۳۳۴. ص۳۳۹. ص۳۷۸ و ص۳۹۴.</ref>
* احتجاج امیرمومنان علی(ع) به حدیث غدیر در مقابل گروهی از مهاجر و انصار؛ احتجاج در مقابل جمع مردم کوفه بعد از به خلافت رسیدن؛ احتجاج در [[جنگ جمل]]؛ احتجاج در [[جنگ صفین]] و … از جمله مواردی است که در منابع تاریخی ثبت شده است.<ref>امینی، عبدالحسین، الغدیر فی الکتاب و السنه و الادب، قم، مرکز الغدیر للدراسات الاسلامیه‏، چاپ اول، ۱۴۱۶ق، ج۱، ص۳۳۴. ص۳۳۹. ص۳۷۸ و ص۳۹۴.</ref> [[علامه امینی]] علاوه بر [[کتاب الغدیر]]، کتاب مستقلی در این موضوع دارند به نام (المناشده و الاحتجاج بحدیث الغدیر). علامه امینی روایات اهل سنّت را با سند در این کتاب ذکر می‌کند که امام علی(ع) برای خلافت خود به حدیث غدیر استناد می‌کرد.


[[علامه امینی]] علاوه بر [[کتاب الغدیر]]، کتاب مستقلی در این موضوع دارند به نام (المناشده و الاحتجاج بحدیث الغدیر). علامه امینی روایات اهل سنّت را با سند در این کتاب ذکر می‌کند که امام علی(ع) برای خلافت خود به حدیث غدیر استناد می‌کرد.
== حضرت زهرا(س) ==
 
== فاطمه زهرا(س) ==
[[پرونده:Man konto molah.jpg|بندانگشتی|«من کنت مولاه فعلی مولاه» به خط معلی]]
[[پرونده:Man konto molah.jpg|بندانگشتی|«من کنت مولاه فعلی مولاه» به خط معلی]]
ابن‌جزری از علمای اهل‌سنت در روایتی آورده است که حضرت زهرا(س) فرمود: {{نقل قول|آیا بیان رسول خدا(ص) را در روز غدیر فراموش کرده‌اید که فرمود هر کس من مولای او هستم، علی مولای اوست و فرمود یا علی نسبت تو به من، به منزله هارون نسبت به موسی(ع) است.<ref>ابن جزری، محمد، أسنی المطالب فی مناقب الإمام علی، بی‌جا، بی‌نا، بی‌تا، ج۱، ص۵۰.</ref>}}
ابن‌جزری از علمای اهل‌سنت در روایتی آورده است که حضرت زهرا(س) فرمود: {{نقل قول|آیا بیان رسول خدا(ص) را در روز غدیر فراموش کرده‌اید که فرمود هر کس من مولای او هستم، علی مولای اوست و فرمود یا علی نسبت تو به من، به منزله هارون نسبت به موسی(ع) است.<ref>ابن جزری، محمد، أسنی المطالب فی مناقب الإمام علی، بی‌جا، بی‌نا، بی‌تا، ج۱، ص۵۰.</ref>}}