پرش به محتوا

شمس تبریزی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{پیش نویس|در دست ویرایش}}
{{شروع متن}}{{سوال}}
{{شروع متن}}{{سوال}}
شمس تبریزی اهل کجا و متولد چه سالی و مذهب و آثار وی چه می‌باشد و چگونه درگذشت؟
شمس تبریزی اهل کجا بوده، در چه سالی متولد شده، مذهب او چه بوده، آثار وی کدام‌اند و سرانجام چگونه از دنیا رفته است؟
{{پایان سوال}}{{پاسخ}}
{{پایان سوال}}{{پاسخ}}


'''محمد بن علی بن ملک‌داد تبریزی''' ملقب به '''شمس تبریزی'''، عارف برجسته‌ای که در سدهٔ هفتم هجری می‌زیست. او اشعاری به زبان فارسی و آذری باستان می‌سروده و در برخی اشعار از عربی و رومی استفاده کرده است. آرامگاه شمس در استان آذربایجان غربی، شهرستان خوی واقع شده‌است. وی در سال ۶۴۵هجری قمری در گذشت و آثار ارزشمندی همچون: «مقالات‌شمس» و «مرغوب‌القلوب» بر جای گذاشت. شمس تبریزی محضر اساتیدی همچو خونجی، پیر سله‌باف و پیر سُجاسی کسب معرفت کرده و سرانجام در تاریخی مبهم و نامعلوم درگذشت و همین امر، موجب ایجاد اختلاف نظر درمورد درگذشت ایشان شد.
'''محمد بن علی بن ملک‌داد تبریزی''' ملقب به '''شمس تبریزی'''، عارف برجسته‌ای که در سدهٔ هفتم هجری می‌زیست. او اشعاری به زبان فارسی و آذری باستان می‌سروده و در برخی اشعار از عربی و رومی استفاده کرده است. [[آرامگاه شمس]] در استان آذربایجان غربی، شهرستان خوی واقع شده‌است. وی در سال ۶۴۵ هجری قمری درگذشت و آثار ارزشمندی همچون: «[[مقالات‌شمس]]» و «[[مرغوب‌القلوب]]» بر جای گذاشت.
 
شمس تبریزی محضر اساتیدی همچو [[خونجی]]، [[پیر سله‌باف]] و [[پیر سجاسی|پیر سُجاسی]] کسب معرفت کرده و سرانجام در تاریخی مبهم و نامعلوم درگذشت و همین امر، موجب ایجاد اختلاف نظر درمورد درگذشت وی شد.


== زندگی‌نامه ==
== زندگی‌نامه ==
خط ۱۳: خط ۱۳:


== اساتید ==
== اساتید ==
شمس تبریزی در محضر استادانی چون شمس خونجی تحصیل می‌کرده‌است. او سپس به سیر و سلوک پرداخت و در نزد کسانی چون پیر سله‌باف<ref group="یادداشت">افلاکی، احمد‏، مناقب العارفین، ج۱، ص۳۰۹، شمس درباره ابوبکر سله باف می‌نویسد: «مرا شیخی بود ابوبکر نام در شهر تبریز و او سله بافی می‌کرد و من بسی ولایت‌ها که از او یافتم.» شمس در جای جای کتاب «مقالات»، به نام و کلمات ابوبکر سله باف اشاره کرده است.</ref> و شیخ رکن الدین محمد سُجاسی معروف به پیر سُجاسی، به کسب معرفت پرداخت. شمس تبریزی چنان‌که از مقالات او بر می‌آید از برخی از بزرگان زمان خودتأثیر بود و از آن میان نام‌های شهاب هریوه (اندیشمند خردگرا)، فخر رازی، اوحدالدین کرمانی و محی‌الدین ابن عربی در مقالات شمس آمده‌است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=مقالات شمس تبریزی|سال=۱۳۹۱|نام=محمد بن علی|نام خانوادگی=شمس تبریزی|ناشر=خوارزمی|صفحه=۱۱۲|سری=چاپ چهارم|مکان=تهران|کوشش=محمد علی موحد}}</ref>{{پایان پاسخ}}
شمس تبریزی در محضر استادانی چون شمس خونجی تحصیل می‌کرده‌است. او سپس به [[سیر و سلوک]] پرداخت و در نزد کسانی چون پیر سله‌باف<ref group="یادداشت">افلاکی، احمد‏، مناقب العارفین، ج۱، ص۳۰۹، شمس درباره ابوبکر سله باف می‌نویسد: «مرا شیخی بود ابوبکر نام در شهر تبریز و او سله بافی می‌کرد و من بسی ولایت‌ها که از او یافتم.» شمس در جای جای کتاب «مقالات»، به نام و کلمات ابوبکر سله باف اشاره کرده است.</ref> و شیخ رکن‌الدین محمد سُجاسی معروف به پیر سُجاسی، به کسب معرفت پرداخت. شمس تبریزی چنان‌که از مقالات او بر می‌آید از برخی از بزرگان زمان خودتأثیر بود و از آن میان نام‌های شهاب هریوه (اندیشمند خردگرا)، [[فخر رازی]]، [[اوحدالدین کرمانی]] و [[ابن‌عربی]] در مقالات شمس آمده‌است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=مقالات شمس تبریزی|سال=۱۳۹۱|نام=محمد بن علی|نام خانوادگی=شمس تبریزی|ناشر=خوارزمی|صفحه=۱۱۲|سری=چاپ چهارم|مکان=تهران|کوشش=محمد علی موحد}}</ref>{{پایان پاسخ}}


== آثار ==
== آثار ==
خط ۲۱: خط ۲۱:


== شمس تبریزی و مولوی ==
== شمس تبریزی و مولوی ==
بر اساس آنچه در کتب تاریخی ذکر شده است، شمس تبریزی عاشق سفر بود و عمر خود را به سیر و سیاحت می‌گذرانید و در یک جا قرار نمی‌گرفت، آن‌چنان‌که به روایت افلاکی «جماعت مسافران صاحب‌دل او را پرنده گفتندی جهت طی زمینی که داشته‌است.»<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=مناقب‌العارفین|نام=شمس الدین احمد|نام خانوادگی=افلاکی عارفی|سال=۱۴۰۱|جلد=۲|ناشر=دوستان|صفحه=۶۱۵|مکان=تهران}}</ref> شمس تبریزی در ۲۶ جمادی‌الثانی ۶۴۲ (معادل ۶ دسامبر ۱۲۴۴ میلادی و ۱۶ آذر ۶۲۳ هجری خورشیدی) به قونیه رسید. با مولانا ملاقات کرد و با شخصیت نیرومند و نفس گرمی که داشت مولانا را دگرگون کرد. تا پیش از دیدار شمس تبریزی، مولانا از عالمان و فقیهان و اهل مدرسه بود. در آن زمان به تدریس علوم دینی مشغول بود، و در چهار مدرسهٔ معتبر تدریس می‌کرد و اکابر علما در رکابش پیاده می‌رفتند.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=مناقب‌العارفین|نام=شمس الدین احمد|نام خانوادگی=افلاکی عارفی|سال=۱۴۰۱|جلد=۲|ناشر=دوستان|صفحه=۶۱۸|مکان=تهران}}</ref>
بر اساس آنچه در کتب تاریخی ذکر شده است، شمس تبریزی عاشق سفر بود و عمر خود را به سیر و سیاحت می‌گذرانید و در یک جا قرار نمی‌گرفت، آن‌چنان‌که به روایت افلاکی «جماعت مسافران صاحب‌دل او را پرنده گفتندی جهت طی زمینی که داشته‌است.»<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=مناقب‌العارفین|نام=شمس الدین احمد|نام خانوادگی=افلاکی عارفی|سال=۱۴۰۱|جلد=۲|ناشر=دوستان|صفحه=۶۱۵|مکان=تهران}}</ref> شمس تبریزی در ۲۶ جمادی‌الثانی ۶۴۲ (معادل ۶ دسامبر ۱۲۴۴ میلادی و ۱۶ آذر ۶۲۳ هجری خورشیدی) به قونیه رسید. با [[مولانا]] ملاقات کرد و با شخصیت نیرومند و نفس گرمی که داشت مولانا را دگرگون کرد. تا پیش از دیدار شمس تبریزی، مولانا از عالمان و فقیهان و اهل مدرسه بود. در آن زمان به تدریس علوم دینی مشغول بود، و در چهار مدرسهٔ معتبر تدریس می‌کرد و اکابر علما در رکابش پیاده می‌رفتند.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=مناقب‌العارفین|نام=شمس الدین احمد|نام خانوادگی=افلاکی عارفی|سال=۱۴۰۱|جلد=۲|ناشر=دوستان|صفحه=۶۱۸|مکان=تهران}}</ref>


با دیدار شمس تبریزی، مولانا لباس عوض کرد، درس و وعظ را یکسو نهاد و اهل وجد و سماع و شاعری شد. برای مردم قونیه مخصوصاً پیروان مولانا تغییر احوال او و رابطهٔ میان او و شمس تبریزی تحمل ناکردنی بود. عوام و خواص به خشم آمدند، مریدان شوریدند، و همگان کمر به کین او بستند. شمس تبریزی بعد از شانزده ماه در ۲۱ شوال ۶۴۳ بی‌خبر قونیه را ترک کرد. اندوه و ملال مولانا در آن ایام بی‌کرانه بود.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=مقالات شمس تبریزی|سال=۱۳۹۱|نام=محمد بن علی|نام خانوادگی=شمس تبریزی|ناشر=خوارزمی|صفحه=۲۶۷|سری=چاپ چهارم|مکان=تهران|کوشش=محمد علی موحد|جلد=۲}}</ref>
با دیدار شمس تبریزی، مولانا لباس عوض کرد، درس و وعظ را یکسو نهاد و اهل وجد و سماع و شاعری شد. برای مردم قونیه مخصوصاً پیروان مولانا تغییر احوال او و رابطهٔ میان او و شمس تبریزی تحمل ناکردنی بود. عوام و خواص به خشم آمدند، مریدان شوریدند، و همگان کمر به کین او بستند. شمس تبریزی بعد از شانزده ماه در ۲۱ شوال ۶۴۳ بی‌خبر قونیه را ترک کرد. اندوه و ملال مولانا در آن ایام بی‌کرانه بود.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=مقالات شمس تبریزی|سال=۱۳۹۱|نام=محمد بن علی|نام خانوادگی=شمس تبریزی|ناشر=خوارزمی|صفحه=۲۶۷|سری=چاپ چهارم|مکان=تهران|کوشش=محمد علی موحد|جلد=۲}}</ref>