حضرت عبدالعظیم حسنی: تفاوت میان نسخه‌ها

== <big>حضرت عبدالعظیم حسنی(ع)</big> ==

== '''منزلت''' ==

'''حضرت عبد العظيم حسني(ع)''' يكي از [[محدثين]] جليل القدر و روات بزرگوار كه شرافت نسب و طهارت مولد را با فضيلت علم و تقوي به هم آميخته است. وي سيدي شريف و بزرگوار، متقي، پارسا، پرهيزگار، از مشايخ حديث و از زهاد و عبّاد زمان خود بود. مرحوم شيخ عباس قمي(ره) در كتاب خود مي فرمايد: «حضرت عبد العظيم(ره) مكني و أبوالقاسم است و قبر شريفش در ري معروف و مشهور است و به علو مقام و جلالت شأن معروف و از أكابر محدثين و أعاظم علما و از زهاد و عباد بوده و از اصحاب حضرت امام جواد و امام هادي(ع)است و محقق داماد(ره) در رواشح فرمود احاديث بسياري در فضيلت و زيارت حضرت عبدالعظيم(ع) روايت شده است كه هر كه قبر او را زيارت كند، بهشت بر او واجب مي شود».<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=منتهي الآمال|عنوان کتاب=منتهي الآمال|سال=1379 شمسی|نام=شیخ عباس|نام خانوادگی=قمی|ناشر=دلیل|جلد=1|صفحه=461|مکان=قم}}</ref>

از مطالعه تاريخ زندگاني حضرت عبد العظيم(ع) اين مطلب روشن مي شود كه او نسبت به ائمه زمان(ع) اخلاص و اعتقاد كاملي داشته و به محضر سه نفر از ائمه معصومين(ع) رسيده و از آن بزرگواران نقل حديث كرده است. از روایات به طور وضوح استفاده مي گردد كه وي مورد علاقه و مورد اطمينان حضرات ائمه اطهار(ع) بوده است. در پيامی که حضرت امام رضا(ع) براي شيعيان فرستاده اند و حديث «عرض دين» که در خدمت امام هادي(ع) بودند و تصديق اعتقادات حضرت عبد العظيم(ع) توسط ایشان، شاهدي روشن بر ايمان و قداست و عقيده ثابت او به ائمه هدي(ع) و مذهب حنيف جعفري مي باشد.

حضرت عبد العظيم(ع) در زمان خود، موقعيتي بس عظيم داشت. وي با بزرگان شيعه و روات درجه اول ارتباط كامل داشته و با عده كثيري از اصحاب حضرت امام صادق و امام كاظم و امام رضا(ع) معاصر و هم نشين بود. هشام بن حكم، ابن أبي عمير، حسن ابن محبوب، كه از مشايخ او هستند، دليل بارزي است كه وي داراي مقام رفيع و ارجمندي بوده، و با اين گونه اشخاص كه از خواص اصحاب حضرت امام صادق و امام موسي بن جعفر(ع) بودند، مجالست داشته است. علماي رجال و فقهاي بزرگ، حضرت عبدالعظيم(ع) را در كتب خود آورده و او را توصيف و تمجيد كرده اند، و همگان او را به خلوص عقيده و صفاي باطن و اعتقاد صحيح و راسخ ستوده و معرفي مي نمايند.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=منتهي الآمال|عنوان کتاب=منتهي الآمال|سال=1379 شمسی|نام=قمی|نام خانوادگی=عباس|ناشر=دلیل|جلد=1|صفحه=461|مکان=قم}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=زندگاني حضرت عبدالعظيم|عنوان کتاب=زندگاني حضرت عبدالعظيم|سال=1373|نام=عزیزالله|نام خانوادگی=عطاردی|ناشر=عطارد|صفحه=24|مکان=تهران}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=زندگانی حضرت عبدالعظیم|عنوان کتاب=زندگانی حضرت عبدالعظیم|نام=محمد|نام خانوادگی=شریف رازی|صفحه=3}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=، ، اختران فروزان ری و طهران، ص15|عنوان کتاب=اختران فروزان ری و طهران|سال=1370|نام=محمد|نام خانوادگی=شریف‌رازی|ناشر=مکتبة الزهراء|صفحه=15|مکان=قم}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=شاگردان مكتب ائمه(ع)، ج3، ص4|عنوان کتاب=شاگردان مكتب ائمه(ع)|سال=1371|نام=محمدعلی|نام خانوادگی=عالمی دامغانی|ناشر=مؤلف|جلد=3|صفحه=4}}</ref>

== نسب شريف حضرت عبد العظيم(ع) ==

نسب آن حضرت با چهار واسطه به امام حسن مجتبي(ع) منتهي مي شود. سلسله نسب ایشان بدين صورت است: عبدالعظيم بن عبدالله بن علي بن حسين الامير بن زيد بن امام حسن مجتبي(ع).<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=تهذیب الأنساب و نهایة الأعقاب|عنوان کتاب=تهذیب الأنساب و نهایة الأعقاب|سال=1413 هجری قمری|نام=محمد بن محمد|نام خانوادگی=شیخ الشرف عبیدلی|ناشر=کتابخانه عمومی حضرت آيت الله العظمی مرعشی نجفی (ره)|صفحه=139|مکان=قم}}</ref> جدة مادري او «لبابه» از بني هاشم و دختر عبدالله بن عباس بن عبدالمطلب است. لبابه در ابتدا همسر حضرت أبوالفضل العباس(ع) بود كه از او عبيد الله به دنيا آمد و پس از شهادت آن حضرت به همسري زيد بن امام حسن(ع) در آمد و از آن جناب حسن الأمير به دنيا آمد. پس معلوم شد كه پدر حضرت عبدالعظيم حسني(ع) عبدالله قافه و مادرش دخترزاده اسماعيل بن ابراهيم و يا به گفته منتقلة الطالبيه ام ولد بوده است. اما ابونصر بخاري نام مادر حضرت عبدالعظيم(ع) را امينة دختر اسماعيل بن ابراهيم مي داند.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=سر السلسلة العلویة في أنساب السادة العلویة|عنوان کتاب=سر السلسلة العلویة في أنساب السادة العلویة|سال=1389 هجری شمسی{{!}}1432 هجری قمری{{!}}2011 میلادی|نام=ابو نصر سهل بن عبدالله|نام خانوادگی=بخاری|ناشر=کتابخانه بزرگ حضرت آیت الله العظمی مرعشی نجفی (ره). گنجینه جهانی مخطوطات اسلامی|صفحه=24|مکان=قم}}</ref>

كنية حضرت عبدالعظيم، ابوالقاسم بود و به آن شهرت داشت. به گفته صاحب بن عباد، ابوالفتح، كنيه و شهرتش بوده است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=سر السلسلة العلویة في أنساب السادة العلویة|عنوان کتاب=سر السلسلة العلویة في أنساب السادة العلویة|نام=ابو نصر سهل بن عبدالله|نام خانوادگی=بخاری|ناشر=کتابخانه بزرگ حضرت آیت الله العظمی مرعشی نجفی (ره). گنجینه جهانی مخطوطات اسلامی|صفحه=24|مکان=قم}}</ref>

== حضرت عبدالعظيم(ع) از نظر علماي رجال ==

سيد جليل القدر حضرت عبدالعظيم حسني(ع) در ميان فرزندان ائمه هدي(ع)، گذشته از چند تن، از همه افضل و اعلا، بلكه از اجلاء الساداة و سادة الأجلاء بوده و شيخ بزرگوار صدوق (عليه الرحمه)<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=من لا يحضره الفقيه|عنوان کتاب=من لا يحضره الفقيه|سال=1363 هجری شمسی{{!}}1404 هجری قمری|نام=ابن بابویه(صدوق)|نام خانوادگی=قمی|ناشر=جماعة المدرسين في الحوزة العلمیة بقم. مؤسسة النشر الإسلامي|جلد=2|صفحه=80|مکان=قم}}</ref> او را چنين ستوده است: «كان عبدالعظيم الحسني عابداً ورعاً مرضياً؛ حضرت عبدالعظيم(ع) شخصي خداپرست، پارسا و پسنديده خدا و رسول خدا(ص) و مردم بوده است». اسماعيل بن عباد معروف به صاحب بن عباد، كه وزير فخر الدوله ديلمي بود، مي گويد:«عبدالعظيم حسني (ع) مردي با ورع، پارسا و پرهيزگار و ديندار و خداپرست، معروف به امانت داري، و داراي صداقت لهجه، و داناي به امور دين، و گوياي توحيد، و عدل بسيار بود و در زمان خودش در علم و ادب و فضل و دانش و تقوا بعد از امام زمانش، بر تمام معاصران خويش برتري داشته و اتكايي كامل و نهايت توسل به معصومين(ع) را دارا بود. هيچ كس را منزلت او نبوده و به تمام معنا تبعيت و تقليد از حضرات ائمه(ع) مي نمود و در اولاد و احفاد حضرت امام حسن مجتبي(ع) كسي به قدر رتبه و مقام او به منصه ظهور نرسيده است»<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=زندگانی حضرت عبدالعظیم|عنوان کتاب=زندگانی حضرت عبدالعظیم|نام=محمد|نام خانوادگی=شریف رازی|صفحه=22}}</ref>

== تاريخ تولد و وفات حضرت عبدالعظيم حسني(ع) ==

از تاريخ تولد حضرت عبدالعظيم(ع) اطلاع درستي در دست نيست. مورخان از سال ورود آن حضرت به ري و اين كه آيا وي به مرگ طبيعي از دنيا رفته و يا به شهادت رسيده است، اخبار دقيقي نقل نكرده اند و هر يك قولي را برگزيده اند و دربارة تاريخ ولادت و وفات يا شهادت او، كمتر سخن به ميان آورده اند، اما دانشمند فرزانه جناب علامه محقق مرحوم [[شيخ آغا بزرگ تهراني(ره)]] با تحقيقات فراوان در كتاب خود<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=الذريعه الي تصانيف الشيعه|عنوان کتاب=الذريعه الي تصانيف الشيعه|نام=آغا بزرگ|نام خانوادگی=تهرانی|ناشر=دار الأضواء|صفحه=169|مکان=بیروت}}</ref> تاريخ تولد و وفات آن حضرت را به دست آورده است. ايشان در كتاب بسيار پر اهميت الذريعه الي تصانيف الشيعه از كتابي به نام الخصائص العظيميه در شرح زندگاني حضرت عبدالعظيم(ع) نام مي برد و نويسنده آن كتاب را شيخ جواد بن مهدي لاريجاني متوفاي سوم جمادي الثاني 1355 هـ . ق معرفي مي كند. او مي گويد: اين نويسنده، كتاب ديگري به نام نورالآفاق لشهاب الأنهار النفاق دارد، كه اين كتاب در سال 1344 هـ . ق به چاپ رسيده است، و در اين كتاب از كتاب الخصائص العظيميه نقل كرده است كه ولادت آن حضرت چهارم ربيع الثاني به سال 173 هجري<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=نورالآفاق|عنوان کتاب=نورالآفاق|سال=1344|نام=جواد بن مهدى|نام خانوادگی=شاه عبدالعظيمى شريف رازى لاريجانى|ناشر=مطبعه حاجى عبدالرحيم|صفحه=15|مکان=تهران}}</ref> در مدينه واقع شده و در روز جمعه پانزدهم شوال 252 هـ .ق، در شهر ري وفات يافته اند.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=الذريعه الي تصانيف الشيعه|عنوان کتاب=الذريعه الي تصانيف الشيعه|سال=1403 هجری قمری{{!}}1983 میلادی|نام=آغا بزرگ|نام خانوادگی=تهرانی|ناشر=دار الأضواء|جلد=7|صفحه=169|مکان=بیروت}}</ref> روي اين حساب، حضرت عبدالعظيم(ع) 79 سال عمر كرد اما كيفيت شهادت يا وفات حضرت عبد العظيم نيز دقيقاً معلوم نيست، و برخي از مورخان او را مسموم مي دانند و بعضي ديگر مي گويند كه حضرت عبدالعظيم را زنده به گور كرده اند. چنانكه در كتاب روح و ريحان<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=روح و ريحان|عنوان کتاب=روح و ريحان|سال=1383|نام=سید علی اکبر|نام خانوادگی=صداقت|ناشر=بکاء|صفحه=399}}</ref> به نقل از فخر الدين طريحي كه در منتخب خود نوشته: «و ممن دفن حيا عبدالعظيم حسني بري...؛ از كساني كه زنده به گور دفن شد، جناب عبدالعظيم حسني(ع) مي باشد كه در شهر ري دفن گرديده است». فخر رازي در كتاب «الشجرة المباركه»<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=الشجرة المبارکة في أنساب الطالبية|عنوان کتاب=الشجرة المبارکة في أنساب الطالبية|نام=فخر الدین|نام خانوادگی=رازی|ناشر=مکتبة آیة الله العظمی المرعشي النجفي (ره)|صفحه=64|مکان=قم}}</ref> مي نويسد: «از فرزندان عبدالله بن علي، دو تن داراي فرزند پسر بودند كه يكي از آنها عبدالعظيم مقتول در شهر ري مي باشد كه مشهد او معروف و مشهور است.» با وجود گفتار طريحي و فخر رازي، مشهور چنين است كه آن حضرت بر اثر بيماري از دنيا رفته است، صاحب بن عباد هم كه رساله اي درباره آن حضرت نوشته، همين قول را اختيار كرده است.

== همسر و فرزندان حضرت عبدالعظيم(ع) ==

علماي انساب و نويسندگان، زوجه و همسر محترمه حضرت عبدالعظيم(ع) را به نام «خديجه بنت قاسم بن حسن الامير»<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=منتهي الآمال|عنوان کتاب=منتهي الآمال|سال=1379 هجری شمسی|نام=عباس|نام خانوادگی=قمی|ناشر=دليل|جلد=1|صفحه=460|مکان=قم}}</ref> كه دختر عموي پدر آن حضرت بود، ثبت نموده اند. در حالات قاسم نوشته اند كه وي به زهد و ترك دنيا معروف بوده و از طرف پدر و مادر به حضرت امام حسن مجتبي(ع) بر مي گردد، زيرا مادرش ام سلمه دختر حسين بن اثرم بن حسن بن علي بن أبي طالب(ع) مي باشد. در رابطه با فرزندان حضرت عبدالعظيم بين مورخين اختلاف نظر وجود دارد. لذا ما به جهت جمع اين اقوال مي گوييم: اولاً: به طور يقين براي حضرت عبدالعظيم(ع) فرزندي به نام محمد بوده، كه به جهت فرزند نداشتن محمد، عده اي از علماي انساب از جمله صاحب كتاب تهذيب الأنساب، خود عبدالعظيم(ع) را بدون فرزند تصور مي نمايد. مي توان این نگاه را چنين توجيه نمود كه چون تنها فرزند حضرت عبدالعظيم(ع) محمد بود و او فرزند نداشت، لذا علماي انساب، خود عبدالعظيم(ع) را بدون فرزند تصور نموده اند. ثانياً: همان طوري كه بيان گرديد، عده اي از مورخان و علماي انساب، نسبت به نام و نسب همسر محترمه حضرت عبدالعظيم(ع) اختلاف كرده و برخي زوجه حضرت عبدالعظيم را خديجه بنت قاسم بن حسن بن زيد و برخي ديگر فاطمه بنت عقبة بن قيس الحميري<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=منتقله الطالبيه|عنوان کتاب=منتقله الطالبيه|سال=1377 شمسی|نام=أبي إسماعيل بن إبراهيم بن ناصر بن طباطبا|ناشر=المکتبة الحيدرية|صفحه=157|مکان=قم}}</ref> مي دانند.بايد گفت كه خديجه دختر قاسم بن حسن بن زيد به اتفاق جميع علماي انساب و مورخان زوجه جناب حضرت عبدالعظيم(ع) بوده و مؤلف كتاب انساب مجدي به آن تصريح كرده، و هيچ جاي ترديد نيست، اما مؤلف كتاب «منتقلة الطالبيه» هم، در كتابش براي آن حضرت زوجه اي به نام فاطمه دختر عقبه ذكر كرده كه احتمال داده ميشود، هر دوي اين بانوان محترمه، با جناب عبدالعظیم(ع) ازدواج کرده اند. اما در اين كه كدام يك از فرزندان، (محمد، خديجه، رقيه، ام سلمه، قاسم، احمد، صفيه و فاطمه) متعلق به اين بانوان باشد، اختلاف است. اما چون اكثر علما اتفاق دارند در اين كه «محمد» و «ام سلمه» از «خديجه بنت قاسم» هستند، مي توان براي آن بانو، اين دو فرزند را قائل شد. ابن طباطبا در «منقلة الطالبيه»، خديجه، رقيه و أحمد را كه اتفاق نظر در آن است، براي فاطمه دختر عقبة بن قيس محسوب نموده است.

== عبادت و سخاوت حضرت عبدالعظيم(ع) ==

در كتاب زندگاني حضرت عبدالعظيم(ع)، تأليف دانشمند محترم جناب آقاي شيخ محمد شريف رازي، بعد از مبحث روش آن حضرت در مدينه و عراق قبل از مهاجرتش به ايران، كه همراه با تقيه و اختفا بوده است، مي نويسد: «در عبادت حضرت عبدالعظيم(ع) رسيده است كه در مدت عمر شريفش بيشتر روزها، بلكه غالب ايام را روزه و شب ها را به عبادت و ستايش خداوند متعال مي گذرانيد».<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=زندگانی حضرت عبدالعظیم|عنوان کتاب=زندگانی حضرت عبدالعظیم|نام=محمد|نام خانوادگی=شریف رازی|صفحه=28}}</ref> اين مطلب را صاحب بن عباد بيان نموده كه مرحوم نوري در آخر كتاب مستدرك الوسائل<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=مستدرك الوسائل و مستنبط المسائل|عنوان کتاب=مستدرك الوسائل و مستنبط المسائل|سال=1408 هجری قمری{{!}}1987 میلادی|نام=میرزا حسین|نام خانوادگی=نوری|ناشر=مؤسسة آل البیت (علیهم السلام) لإحیاء التراث|جلد=3|صفحه=613|مکان=بیروت}}</ref> خود چنين آورده:«حضرت عبدالعظيم حسني(ع) از حكومت زمان خود در هراس و مورد تهديد بود. به همين دليل وطن خود را ترك كرد و به طور ناشناس از اين شهر به آن شهر مي گريخت، تا اين كه وارد «شهر ري» شد و در محله «ساربانان»، در خانه يكي از شيعيان، در «كوي بردگان» ساكن گرديد و به عبادت و راز و نياز با قاضي الحاجات و پروردگار خود مشغول شد. وي روزها را در «سرداب» خانه به سر مي برد و روزه مي گرفت و شب ها را به نماز و مناجات مي پرداخت.» از اين رو علامه نسابه سيد جعفر اعرجي نجفي حسيني متوفاي 1332 هـ. ق مي نويسد؛ «اما عبدالعظيم بن عبدالله بن علي، فهو السيد الجليل الزاهد العابد التقي النقي، سني الفضائل و المناقب»<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=مناهل الضرب في أنساب العرب|عنوان کتاب=مناهل الضرب في أنساب العرب|سال=1377 هجری شمسی{{!}}1419 هجری قمری|نام=جعفر بن محمد|نام خانوادگی=اعرجی|ناشر=کتابخانه عمومی حضرت آيت الله العظمی مرعشی نجفی (ره)|صفحه=162-163|مکان=قم}}</ref> عبدالعظيم حسني(ع) سيدي جليل، پرهيزگار، عابدي متقي و پاك می باشد كه داراي فضايل و مناقب بي شماري است. اما در بذل و بخشش و جود و سخاوت آن بزرگوار وارد شده است كه تنها كسي كه اقتدا و تبعيت از جد بزرگوار خود امام حسن مجتبي(ع) نمود، او بوده است يعني همان طوری كه حضرت امام حسن مجتبي(ع)، سخي ترين مردم در زمان خود بود، به گونه اي كه چند مرتبه تمام اموال خويش را ميان فقرا و بي نوايان تقسيم نموده و چيزي را براي خود نگه نداشت، همين طور فرزند ارجمند و نواده بزرگش حضرت عبدالعظيم(ع) چندين مرتبه اموال خود را ميان فقرا و ضعفا تقسيم نمود و بيچارگان را مدد و ياري كرد.

== ثواب زيارت حضرت عبدالعظيم(ع) ==

بدون شک از سوي امام معصوم(ع) براي اصل زيارت حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) توصيه شده است. در بياني مرحوم محدث قمي(ره) از امام معصوم(ع) پاداش زيارت حضرت عبدالعظيم(ع) را بهشت روايت مي كند.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=سفينة البحار و مدينة الحکم و الآثار|عنوان کتاب=سفينة البحار و مدينة الحکم و الآثار|سال=1388 هجری شمسی{{!}}1430 هجری قمری|نام=عباس|نام خانوادگی=قمی|ناشر=آستان قدس رضوی. بنياد پژوهشهای اسلامى|جلد=2|صفحه=121|مکان=مشهد مقدس}}</ref> و ابن قولويه قمي(ره) در کامل الزیارات با واسطه علي بن حسين بن موسي بن بابويه قمي(ره)، و محمد بن يحيي عطار قمي(ره)، كه همگان از رجال بزرگ علم حديث و از ثقات بوده اند،<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=زندگاني عبدالعظيم(ع)|عنوان کتاب=زندگاني عبدالعظيم(ع)|سال=1380|نام=احمد|نام خانوادگی=صادقی اردستانی|ناشر=حافظ نوین|صفحه=208|مکان=تهران}}</ref> از قول مردي از «ري» روايت كرده اند كه گفته است: من به هنگام بازگشت از كربلاء در شهر سامراء به حضور امام هادي(ع) رسيدم و آن حضرت فرمود: كجا بوده اي؟ گفتم: از زيارت حضرت سيد الشهدا(ع) بر مي گردم.آن حضرت فرمود: اَما انَّكَ لَوْ زُرْتَ قَبْرَ عَبْدُالْعَظيم عنْدَكُمْ، لَكُنْتَ كَمَنْ زارَ الْحُسَيْنَ(ع)<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=كامل الزيارات|عنوان کتاب=كامل الزيارات|سال=1377|نام=جعفر بن محمد قمی(ابن قولویه)|نام خانوادگی=ابوالقاسم|ناشر=المطبعة المبارکة المرتضویة|صفحه=321|مکان=نجف اشرف}}</ref> ؛اما اگر تو قبر حضرت عبدالعظيم(ع) را كه نزد خود‌ شماست زيارت مي كردي، مثل كسي بودي كه حضرت امام حسين(ع) را زيارت كرده باشد.

* این روایت را تجلیلی دانسته‌اند از مقام عبدالعظیم حسنی تا جایگاهش نزد مخاطبان و سایر شیعیان، بالاتر رود.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=تقدیری، «دلیل برابری فضیلت زیارت عبدالعظیم(ع) با زیارت سیدالشهدا(ع)»، خبرگزاری شبستان .|نشانی=https://www.shabestan.news/news/1114692/%D8%AF%D9%84%DB%8C%D9%84-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%DB%8C-%D9%81%D8%B6%DB%8C%D9%84%D8%AA-%D8%B2%DB%8C%D8%A7%D8%B1%D8%AA-%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B8%DB%8C%D9%85-%D8%B9-%D8%A8%D8%A7-%D8%B2%DB%8C%D8%A7%D8%B1%D8%AA-%D8%B3%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%B4%D9%87%D8%AF%D8%A7-%D8%B9|عنوان=«دلیل برابری فضیلت زیارت عبدالعظیم(ع) با زیارت سیدالشهدا(ع)»|تاریخ بازبینی=19/8/1400|سال=1400 شمسی}}</ref>

* این تشبیه را به‌جهت تشکیل پایگاه و مرکز تبلیغ دانسته‌اند؛ ائمه اطهار(ع) خواستار نشر احکام دینی توسط شیعیان بودند و با مهم جلوه دادن عبدالعظیم حسنی، سعی در شکل‌دهی پایگاه و محل تجمعی برای این امر بودند.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=تقدیری|نشانی=https://www.shabestan.news/news/1114692/%D8%AF%D9%84%DB%8C%D9%84-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%DB%8C-%D9%81%D8%B6%DB%8C%D9%84%D8%AA-%D8%B2%DB%8C%D8%A7%D8%B1%D8%AA-%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B8%DB%8C%D9%85-%D8%B9-%D8%A8%D8%A7-%D8%B2%DB%8C%D8%A7%D8%B1%D8%AA-%D8%B3%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%B4%D9%87%D8%AF%D8%A7-%D8%B9|عنوان=«دلیل برابری فضیلت زیارت عبدالعظیم(ع) با زیارت سیدالشهدا(ع)»|تاریخ بازبینی=19/8/1400|سال=1400}}</ref>

{{پانویس}}