پرش به محتوا

انفاق از دیدگاه شهید مطهری: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش|کاربر=A.rezapour}}
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
شهید مطهری چه دیدگاهی نسبت به انفاق دارد؟
شهید مطهری چه دیدگاهی نسبت به انفاق دارد؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}'''انفاق از دیدگاه شهید مطهری''' می‌بایست از روی ایمان به خدا باشد و سبب ازدیاد ثروت اجتماع شود؛ نه اینکه نوعی گداپروری گسترش پیدا کند.
{{پاسخ}}'''انفاق از دیدگاه شهید مطهری''' می‌بایست از روی ایمان به خدا باشد و سبب ازدیاد ثروت اجتماع شود؛ نه اینکه نوعی گداپروری گسترش پیدا کند. به گفته مطهری در انفاق باید جنبه توجه به اثر و رعایت حکمت صدقه ملحوظ باشد، و باید پایه انفاق باید عقل نه عاطفه. مطهری انفاق مالی را بهتر از عبادات بدنی نماینده ایمان می‌داند. به نظر وی انفاق اگر بدون توجه به نتیجه باشد و صرفاً جنبه احساساتی و ترحم داشته باشد زیان‌آور است.


== انفاق از روی ایمان ==
== انفاق از روی ایمان ==
مطهری معتقد است با توجه به آیات ۲۶۴ و ۲۶۵ سوره بقره انفاقات باید از منبع ایمان سرچشمه بگیرد و برای خدا باشد؛ نه به خاطر ریا و تظاهر باشد. ج۱، ص۴۱۵. وی اخلاص در انفاق پنهانی را بهتر و به اخلاص نزدیکتر می‌داند اما انفاق آشکار را نیز موجب تشویق دیگران می داند و فواید اجتماعی آن را زیادتر بیان میکند.ص۴۱۵ و ۴۱۶. در انفاقات باید جنبه توجه به اثر و رعایت حکمت صدقه ملحوظ باشد، پایه انفاقات باید عقل باشد نه عاطفه. ص۴۱۹.
مطهری معتقد است با توجه به آیات ۲۶۴ و ۲۶۵ سوره بقره انفاقات باید از منبع ایمان سرچشمه بگیرد و برای خدا باشد؛ نه به خاطر ریا و تظاهر باشد. وی اخلاص در انفاق پنهانی را بهتر و به اخلاص نزدیکتر می‌داند اما انفاق آشکار را نیز موجب تشویق دیگران می‌داند و فواید اجتماعی آن را زیادتر بیان می‌کند.<ref>مطهری، مرتضی، یادداشت‌های استاد، تهران، صدرا، ۱۳۹۰ش، ج۱، ص۴۱۵ و ۴۱۶.</ref>


مطهری با توجه به آیه ۶۷ سوره فرقان معتقد است در انفاقات نباید زیاده‌روی بشود.ص۴۱۶. و انتهای تحقیر فقیر را این میداند که فقر فقیر را یک نوع خدازدگی تلقی کنند. این منطقِ جبر را پول دوستی به انسان می‌دهد که روی صفت بخل و خسّتِ خود را بپوشد. ص۴۱۷.
مطهری با توجه به آیه ۶۷ سوره فرقان معتقد است در انفاقات نباید زیاده‌روی بشود. و انتهای تحقیر فقیر را این می‌داند که فقر فقیر را یک نوع خدازدگی تلقی کنند.<ref>مطهری، مرتضی، یادداشت‌های استاد، تهران، صدرا، ۱۳۹۰ش، ج۱، ص۴۱۶ و ۴۱۷.</ref>


مطهری انفاق مالی را بهتر از عبادات بدنی نماینده ایمان می‌داند. ص۴۱۹. وی با توجه به قرآن گفته است باید از چیزهای خوب و مورد علاقه انفاق کرد، نه از دور ریختنی‌ها و پس‌مانده‌ها. ص۴۲۰.<ref>مطهری، مرتضی، یادداشت‌های استاد، تهران، صدرا، ۱۳۹۰ش،</ref>
به گفته مطهری در انفاق باید جنبه توجه به اثر و رعایت حکمت صدقه ملحوظ باشد، و باید پایه انفاق باید عقل نه عاطفه. مطهری انفاق مالی را بهتر از عبادات بدنی نماینده ایمان می‌داند. وی با توجه به قرآن گفته است باید از چیزهای خوب و مورد علاقه انفاق کرد، نه از دور ریختنی‌ها و پس‌مانده‌ها.<ref>مطهری، مرتضی، یادداشت‌های استاد، تهران، صدرا، ۱۳۹۰ش، ج۱، ص۴۱۹ و ۴۲۰.</ref>


== آثار انفاق ==
== آثار انفاق ==
شهید مطهری معتقد است اینکه انفاقات باید از چیزهای خوب باشد دو اثر دارد: یکی اینکه حکمت روحی و معنوی انفاقات دورکردن بخل و مال‌پرستی است (خُذْ مِنْ أمْوالِهِمْ صَدَقَةً تُطَهِّرُهُمْ وَ تُزَکیهِمْ بِها)، برای این است که مال در راه عقیده و ایمان فدا بشود و در انسان روح گذشت پیدا شود، انسان را به تعبیر قرآن از اخلاد و تزین حب دنیا و از رضا و اطمینان به دنیا نجات بدهد، و این با انفاق امور دورریختنی حاصل نمی‌شود. دوم اینکه مقصود سدّ احتیاج و از بین بردن فاصله مادی و معنوی بین طبقات است. با انفاق امور دور ریختنی سدّ احتیاجِ کامل نمی‌شود و بعلاوه حس حقارت در طرف که باید ته‌مانده سفره دیگری را بخورد باقی می‌ماند.<ref>مطهری، مرتضی، یادداشت‌های استاد، تهران، صدرا، ۱۳۹۰ش، ج۱، ص۴۲۰.</ref>
شهید مطهری معتقد است اینکه انفاقات باید از چیزهای خوب باشد دو اثر دارد: یکی اینکه حکمت روحی و معنوی انفاقات دورکردن بخل و مال‌پرستی است (خُذْ مِنْ أمْوالِهِمْ صَدَقَةً تُطَهِّرُهُمْ وَ تُزَکیهِمْ بِها)، برای این است که مال در راه عقیده و ایمان فدا بشود و در انسان روح گذشت پیدا شود، انسان را به تعبیر قرآن از حب دنیا و از رضا و اطمینان به دنیا نجات بدهد، و این با انفاق امور دورریختنی حاصل نمی‌شود. دوم اینکه مقصود سدّ احتیاج و از بین بردن فاصله مادی و معنوی بین طبقات است. با انفاق امور دور ریختنی سدّ احتیاجِ کامل نمی‌شود و بعلاوه حس حقارت در طرف که باید ته‌مانده سفره دیگری را بخورد باقی می‌ماند.<ref>مطهری، مرتضی، یادداشت‌های استاد، تهران، صدرا، ۱۳۹۰ش، ج۱، ص۴۲۰.</ref>


شهید مطهری در یادداشت های خود می نویسد «در خلال آیات انفاق آیه معروف حکمت آمده: «یؤْتِی الْحِکمَةَ مَنْ یشاءُ وَ مَنْ یؤْتَ الْحِکمَةَ فَقَدْ اوتِی خَیراً کثیراً (۲۶۹ بقره). البته حکمت در اینجا اختصاص ندارد به آنچه مربوط به انفاقات است ولی بعید نیست که اشاره باشد به اینکه انفاقات باید حکیمانه و منطقی و از روی توجه به اثر و نتیجه باشد؛ تنها حسن نیت و اخلاص کافی نیست، حکمت و منطق و تعقل هم لازم است. انفاقات اگر بدون توجه به نتیجه باشد و صرفاً جنبه احساساتی و ترحم داشته باشد زیان‌آور است. اتفاقاً در آیات انفاق چیزی که دیده نمی‌شود عواطف و احساسات و ترحم است؛ هیچ نمی‌گوید رحم کنید، إرْحَمْ تُرْحَمْ. شاید به خاطر این است که اسلام نمی‌خواهد انفاقات بر پایه عواطف و احساسات باشد. البته عاطفه خوب است اما پایه احسان‌ها اگر تنها بر عواطف باشد آدمی می‌خواهد فایده برساند، ضرر می‌رساند.<ref>مطهری، مرتضی، یادداشت‌های استاد، تهران، صدرا، ۱۳۹۰ش، ج۱، ص۴۱۹.</ref>
شهید مطهری در یادداشت های خود می نویسد «در خلال آیات انفاق آیه معروف حکمت آمده: «یؤْتِی الْحِکمَةَ مَنْ یشاءُ وَ مَنْ یؤْتَ الْحِکمَةَ فَقَدْ اوتِی خَیراً کثیراً (۲۶۹ بقره). البته حکمت در اینجا اختصاص ندارد به آنچه مربوط به انفاقات است ولی بعید نیست که اشاره باشد به اینکه انفاقات باید حکیمانه و منطقی و از روی توجه به اثر و نتیجه باشد؛ تنها حسن نیت و اخلاص کافی نیست، حکمت و منطق و تعقل هم لازم است. انفاق اگر بدون توجه به نتیجه باشد و صرفاً جنبه احساساتی و ترحم داشته باشد زیان‌آور است. اتفاقاً در آیات انفاق چیزی که دیده نمی‌شود عواطف و احساسات و ترحم است؛ هیچ نمی‌گوید رحم کنید، إرْحَمْ تُرْحَمْ. شاید به خاطر این است که اسلام نمی‌خواهد انفاقات بر پایه عواطف و احساسات باشد. البته عاطفه خوب است اما پایه احسان‌ها اگر تنها بر عواطف باشد آدمی می‌خواهد فایده برساند، ضرر می‌رساند.<ref>مطهری، مرتضی، یادداشت‌های استاد، تهران، صدرا، ۱۳۹۰ش، ج۱، ص۴۱۹.</ref>


== انفاق موجب ازدیاد ثروت اجتماع شود ==
== انفاق باید موجب ازدیاد ثروت اجتماع شود ==
مطهری معتقد است انفاق باید به نحوی باشد که مفید و موجب ازدیاد ثروت اجتماع باشد و اجتماع را ترمیم کند. انفاق باید صرف بهبود و سلامت اجتماع شود. انفاق اگر صرف اصلاح و سلامت شود صدچندان برمی‌گردد ولی اگر صرف گداپروری و بلکه انگل پروری بشود نه اینکه ثمری ندارد بلکه بیشتر بر بدبختی و زیان و فقر اجتماع می‌افزاید و بلای اجتماعی می‌گردد. انفاق مشروع همان است که به‌طور مستقیم و غیرمستقیم ثمره و بهره دارد، آن است که ترمیم اجتماع و تعمیر خرابی‌های آن باشد. از این جهت انفاق باید همراه با منطق و حکمت باشد.<ref>مطهری، مرتضی، یادداشت‌های استاد، تهران، صدرا، ۱۳۹۰ش، ج۱، ص۴۲۱.</ref>
مطهری معتقد است انفاق باید به نحوی باشد که مفید و موجب ازدیاد ثروت اجتماع باشد و اجتماع را ترمیم کند. انفاق باید صرف بهبود و سلامت اجتماع شود. انفاق اگر صرف اصلاح و سلامت شود صدچندان برمی‌گردد ولی اگر صرف گداپروری و بلکه انگل پروری بشود نه اینکه ثمری ندارد بلکه بیشتر بر بدبختی و زیان و فقر اجتماع می‌افزاید و بلای اجتماعی می‌گردد. انفاق مشروع همان است که به‌طور مستقیم و غیرمستقیم ثمره و بهره دارد، آن است که ترمیم اجتماع و تعمیر خرابی‌های آن باشد. از این جهت انفاق باید همراه با منطق و حکمت باشد.<ref>مطهری، مرتضی، یادداشت‌های استاد، تهران، صدرا، ۱۳۹۰ش، ج۱، ص۴۲۱.</ref>


automoderated، ناظمان (CommentStreams)، trustworthy
۱۶٬۰۱۱

ویرایش