automoderated، ناظمان (CommentStreams)، trustworthy
۱۶٬۱۰۵
ویرایش
جواهر القرآن (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
A.rezapour (بحث | مشارکتها) (ابرابزار) |
A.rezapour (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳۹: | خط ۳۹: | ||
}} | }} | ||
'''جواهر القرآن''' با نام کامل جواهر القرآن و دُرَرُه اثر ابوحامد محمد غزالی(۴۵۰–۵۰۵ق) است. غزالی این اثر را در اواخر عمر و پس از تحول روحی خود نوشته است. وی در این اثر نگرشی خاص در مواجهه با قرآن کریم را نشان می‌دهد که پس از وی عارفانی مانند ابن | '''جواهر القرآن''' با نام کامل جواهر القرآن و دُرَرُه اثر [[ابوحامد محمد غزالی]](۴۵۰–۵۰۵ق) است. غزالی این اثر را در اواخر عمر و پس از تحول روحی خود نوشته است. وی در این اثر نگرشی خاص در مواجهه با قرآن کریم را نشان می‌دهد که پس از وی عارفانی مانند [[فهرست آثار ابن عربی|ابن عربی]]، [[مولانا]]، [[سهروردی]] و [[ملاصدرا]] از آن اثر پذیرفته‌اند. جواهرالقرآن در میان آثار غزالی از اهمیت خاصی برخوردار است و نوع نگرش او به قرآن را نشان می‌دهد. | ||
از این کتاب سه ترجمه به فارسی انجام شده است. | از این کتاب سه ترجمه به فارسی انجام شده است. | ||
== معرفی و جایگاه == | == معرفی و جایگاه == | ||
جواهر القرآن در چند سال آخر حیات غزالی نوشته شده است. وی در این اثر نگرشی خاص در مواجهه با قرآن کریم را نشان می‌دهد که پیش از نگارش این اثر تنها به صورت پراکنده در آثار و سخنان برخی از اهل عرفان مطرح شده بود و پس از ارائه همواره مورد توجه عارفان و عرفان‌پژوهان قرار گرفت و کمتر عارف، مفسر و حکیمی دیده شده که پس از غزالی از این اثر ـ چه به صورت مستقیم یا غیرمستقیم ـ تأثیر نگرفته باشد. عارفانی چون عین‌القضات، ابن | جواهر القرآن در چند سال آخر حیات غزالی نوشته شده است. وی در این اثر نگرشی خاص در مواجهه با قرآن کریم را نشان می‌دهد که پیش از نگارش این اثر تنها به صورت پراکنده در آثار و سخنان برخی از اهل عرفان مطرح شده بود و پس از ارائه همواره مورد توجه عارفان و عرفان‌پژوهان قرار گرفت و کمتر عارف، مفسر و حکیمی دیده شده که پس از غزالی از این اثر ـ چه به صورت مستقیم یا غیرمستقیم ـ تأثیر نگرفته باشد. عارفانی چون عین‌القضات، [[فهرست آثار ابن عربی|ابن عربی]]، [[مولانا]]، [[سهروردی]] و [[ملاصدرا]] و مفسران بسیاری از این رساله تأثیر پذیرفته و در مواجهه با قرآن همانی راهی را رفته‌اند که غزالی در این نوشته بیان کرده است.<ref>زارع کمپانی، مهدی، ترجمه، تحلیل و نقد جواهر القرآن غزالی به ضمیمه نگرش عین‌القضات همدانی و مولانا جلال‌الدین به قرآن کریم، تهران، نگاه معاصر، ۱۳۹۴ش، ص۹.</ref> | ||
جواهرالقرآن در میان آثار غزالی از اهمیت خاصی برخوردار است؛ زیرا اولا بسیاری از نگرش‌های او در این کتاب آشکار می‌شود و ثانیاً این کتاب با کتب دیگر غزالی خصوصاً کتاب احیاء علوم دین ارتباط مستقیم دارد. به همین دلیل در غزالی‌شناسی حتماً به این کتاب می‌بایست توجه ویژه کرد.<ref>تاج مینوچهر، گوهر، غزالی و جواهر القرآن، تهران، خانه کتاب، ۱۳۹۲ش، ص۸.</ref> | جواهرالقرآن در میان آثار غزالی از اهمیت خاصی برخوردار است؛ زیرا اولا بسیاری از نگرش‌های او در این کتاب آشکار می‌شود و ثانیاً این کتاب با کتب دیگر غزالی خصوصاً کتاب احیاء علوم دین ارتباط مستقیم دارد. به همین دلیل در غزالی‌شناسی حتماً به این کتاب می‌بایست توجه ویژه کرد.<ref>تاج مینوچهر، گوهر، غزالی و جواهر القرآن، تهران، خانه کتاب، ۱۳۹۲ش، ص۸.</ref> | ||
| خط ۵۲: | خط ۵۲: | ||
=== ترجمه فارسی === | === ترجمه فارسی === | ||
از جواهر القرآن غزالی تاکنون سه ترجمه به فارسی انجام شده است: | از جواهر القرآن غزالی تاکنون سه ترجمه به فارسی انجام شده است: | ||
* جواهرالقرآن، ام‍ام محمد غزّالی؛ ترجمه ح‍س‍ی‍ن | * جواهرالقرآن، ام‍ام محمد غزّالی؛ ترجمه [[ح‍س‍ی‍ن خدیوجم]]، تهران، اطلاع‍ات، ۱۳۶۵ش.<ref>«[https://anjom.ir/fa/celebrities/سیدحسین-خدیوجم سیدحسین خدیوجم]»، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، بازدید: ۱ مهر ۱۴۰۳ش.</ref> | ||
* جواهر القرآن (ترجمه تحلیل و نقد)؛ ترجمه مهدی کمپانی زارع، نگاه معاصر؛<ref>«[https://shahreketabonline.com/Products/Details/193105/جواهر-القرآن-ترجمه-تحلیل-و-نقد کتاب جواهر القرآن]»، شهرکتاب آنلاین، بازدید: ۱ مهر ۱۴۰۳.</ref> در این کتاب ترجمه‌ای روان و دقیق از این رساله آورده شده است. در پایان نیز انتقادات درون‌متنی و فرامتنی‌ای که یکی از منتقدان معاصر یعنی نصر حامد ابوزید به این رساله کرده به اختصار بیان شده است.<ref>زارع کمپانی، مهدی، ترجمه، تحلیل و نقد جواهر القرآن غزالی به ضمیمه نگرش عین‌القضات همدانی و مولانا جلال‌الدین به قرآن کریم، تهران، نگاه معاصر، ۱۳۹۴ش، ص۹.</ref> | * جواهر القرآن (ترجمه تحلیل و نقد)؛ ترجمه مهدی کمپانی زارع، نگاه معاصر؛<ref>«[https://shahreketabonline.com/Products/Details/193105/جواهر-القرآن-ترجمه-تحلیل-و-نقد کتاب جواهر القرآن]»، شهرکتاب آنلاین، بازدید: ۱ مهر ۱۴۰۳.</ref> در این کتاب ترجمه‌ای روان و دقیق از این رساله آورده شده است. در پایان نیز انتقادات درون‌متنی و فرامتنی‌ای که یکی از منتقدان معاصر یعنی نصر حامد ابوزید به این رساله کرده به اختصار بیان شده است.<ref>زارع کمپانی، مهدی، ترجمه، تحلیل و نقد جواهر القرآن غزالی به ضمیمه نگرش عین‌القضات همدانی و مولانا جلال‌الدین به قرآن کریم، تهران، نگاه معاصر، ۱۳۹۴ش، ص۹.</ref> | ||
* جواهرالقرآن و دُرهای آن، ترجمه زاهد ویسی، تهران، نشر احسان، بی‌تا.<ref>«[https://ketabehsan.com/product/جواهر-القرآن-و-درهای-آن/ جواهر القرآن و درهای آن]»، کتاب احسان، بازدید:۱ مهر ۱۴۰۳ش.</ref> | * جواهرالقرآن و دُرهای آن، ترجمه زاهد ویسی، تهران، نشر احسان، بی‌تا.<ref>«[https://ketabehsan.com/product/جواهر-القرآن-و-درهای-آن/ جواهر القرآن و درهای آن]»، کتاب احسان، بازدید:۱ مهر ۱۴۰۳ش.</ref> | ||
| خط ۶۲: | خط ۶۲: | ||
عمدهٔ مدعیات غزالی در جواهر القرآن را به این صورت بیان کرده‌اند: | عمدهٔ مدعیات غزالی در جواهر القرآن را به این صورت بیان کرده‌اند: | ||
۱. در مواجهه با قرآن از ظاهرنگری پرهیز کرد و آن را مانند جهانی بی‌کران دانست که افزون بر ظاهر الفاظ و حروف، واجد باطن و مغز نیز هست و کسی که در آن باطن سیر کند، حقایقی را خواهد یافت که به هیچ‌روی از جنس کلمات و حرف نیست و واقعیاتی عینی از ملکوت عالم است. | |||
۲. سرّ و هدف عالی قرآن دعوت بندگان به جانب خدای متعال است و در این سیر صعودی پس از علم به مبدأ و خالق، باید سلوک الی الله را آغاز کرد. در واقع قرآن ریسمانی استوار است که ما را از خاک به افلاک می‌برد و راهی است که ما در آن تا وصول الی الله حرکت می‌کنیم. | |||
۳. همهٔ آیات قرآن را می‌توان به شش نوع تقسیم کرد که همهٔ دانش‌های دینی از همین شش نوع منشعب می‌شوند.<ref>زارع کمپانی، مهدی، ترجمه، تحلیل و نقد جواهر القرآن غزالی به ضمیمه نگرش عین‌القضات همدانی و مولانا جلال‌الدین به قرآن کریم، تهران، نگاه معاصر، ۱۳۹۴ش، ص۱۱.</ref> | ۳. همهٔ آیات قرآن را می‌توان به شش نوع تقسیم کرد که همهٔ دانش‌های دینی از همین شش نوع منشعب می‌شوند.<ref>زارع کمپانی، مهدی، ترجمه، تحلیل و نقد جواهر القرآن غزالی به ضمیمه نگرش عین‌القضات همدانی و مولانا جلال‌الدین به قرآن کریم، تهران، نگاه معاصر، ۱۳۹۴ش، ص۱۱.</ref> | ||
۴. غزالی اهل اسلام را به این توجه می‌دهد که در استفاده از اندیشهٔ متکلمان طریق مبالغه نپیمایند و متذکر این باشند که جایگاه علم را در مقابله با خصم دین و اهل بدعت ببیند و نه بیشتر و از علم کلام به عنوان پاسبان و نگاهبان استفاده کنند و آن را دارو بدانند و نه غذا. | |||
۵. دانش‌های عالی علوم مغز از نظر وی عبارتند از علم به خدا و روز قیامت و علم به صراط مستقیم و سلوک الی الله. او در این باب به ربع منجیات و مهلکات کتاب احیاء علوم الدین اشاره می‌کند و می‌گوید اصل در قرآن همین آیات است و مابقی در حکم مقدماتی برای معرفت و وصول به آنهاست. | |||
۶. از اینکه دیگر دانش‌های بشری از جمله طب و نجوم را برگرفته از حقایق قرآنی بداند، ابایی ندارد و با ذکر نمونه‌هایی از قرآن اهتمام کتاب خدا به علوم مختلف را نشان می‌دهد.<ref>زارع کمپانی، مهدی، ترجمه، تحلیل و نقد جواهر القرآن غزالی به ضمیمه نگرش عین‌القضات همدانی و مولانا جلال‌الدین به قرآن کریم، تهران، نگاه معاصر، ۱۳۹۴ش، ص۱۳.</ref> | ۶. از اینکه دیگر دانش‌های بشری از جمله طب و نجوم را برگرفته از حقایق قرآنی بداند، ابایی ندارد و با ذکر نمونه‌هایی از قرآن اهتمام کتاب خدا به علوم مختلف را نشان می‌دهد.<ref>زارع کمپانی، مهدی، ترجمه، تحلیل و نقد جواهر القرآن غزالی به ضمیمه نگرش عین‌القضات همدانی و مولانا جلال‌الدین به قرآن کریم، تهران، نگاه معاصر، ۱۳۹۴ش، ص۱۳.</ref> | ||
۷. یکی از پرسش‌های مهمی که غزالی در این رساله به آن پاسخ می‌دهد این است که چرا خداوند به جای بیان حقیقی واقعیات از بیان مجازی در تشریح آنها استفاده کرده است؟ و پاسخ مفصلی به این سؤال می‌دهد.<ref>مهدی زارع کمپانی، ترجمه، تحلیل و نقد جواهر القرآن غزالی به ضمیمه نگرش عین‌القضات همدانی و مولانا جلال‌الدین به قرآن کریم، تهران، نگاه معاصر، ۱۳۹۴ش، ص۱۴.</ref> | ۷. یکی از پرسش‌های مهمی که غزالی در این رساله به آن پاسخ می‌دهد این است که چرا خداوند به جای بیان حقیقی واقعیات از بیان مجازی در تشریح آنها استفاده کرده است؟ و پاسخ مفصلی به این سؤال می‌دهد.<ref>مهدی زارع کمپانی، ترجمه، تحلیل و نقد جواهر القرآن غزالی به ضمیمه نگرش عین‌القضات همدانی و مولانا جلال‌الدین به قرآن کریم، تهران، نگاه معاصر، ۱۳۹۴ش، ص۱۴.</ref> | ||
۹. او راه‌یافتگان به معرفت عارفان و سالکان هستند و غیر آنان را اشخاصی گرفتار در قشر و پوست به‌شمار می‌آورد. او در برتر دانستن برخی آیات بر برخی دیگر و نیز گزیده‌ای که در پایان رساله از آیات قرآن فراهم آورده، توجه بیشتر خود را معطوف به آیاتی کرده که صوفیه از دیرباز محل توجه قرار داده‌اند و آن را بن‌مایهٔ آموزه‌های قرآن کریم و اصل مقاصد آن دانسته‌اند. | |||
۱۰. در گزیدهٔ خود به دو دسته آیات توجه نموده است. دسته‌ای که آنها را «جواهر» نامیده، بیانگر چگونگی دریافت انوار معرفت است و دسته‌ای دیگر که «دُرَر» نامیده شده‌اند به استقامت ورزیدن بر راه راست به وسیلهٔ عمل ناظر است. دستهٔ نخست آیات ناظر به دانش عرفانی است و دستهٔ دوم ناظر به کنش عرفانی و چنان‌که خود او گفته اصل ایمان، علم و عمل است.<ref>مهدی زارع کمپانی، ترجمه، تحلیل و نقد جواهر القرآن غزالی به ضمیمه نگرش عین‌القضات همدانی و مولانا جلال‌الدین به قرآن کریم، تهران، نگاه معاصر، ۱۳۹۴ش، ص۱۵.</ref> | ۱۰. در گزیدهٔ خود به دو دسته آیات توجه نموده است. دسته‌ای که آنها را «جواهر» نامیده، بیانگر چگونگی دریافت انوار معرفت است و دسته‌ای دیگر که «دُرَر» نامیده شده‌اند به استقامت ورزیدن بر راه راست به وسیلهٔ عمل ناظر است. دستهٔ نخست آیات ناظر به دانش عرفانی است و دستهٔ دوم ناظر به کنش عرفانی و چنان‌که خود او گفته اصل ایمان، علم و عمل است.<ref>مهدی زارع کمپانی، ترجمه، تحلیل و نقد جواهر القرآن غزالی به ضمیمه نگرش عین‌القضات همدانی و مولانا جلال‌الدین به قرآن کریم، تهران، نگاه معاصر، ۱۳۹۴ش، ص۱۵.</ref> | ||