automoderated، ناظمان (CommentStreams)، trustworthy
۱۵٬۹۹۰
ویرایش
A.rezapour (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
A.rezapour (بحث | مشارکتها) (ابرابزار) |
||
خط ۲۳: | خط ۲۳: | ||
و من یتوکل علی الله فهو حسبه | و من یتوکل علی الله فهو حسبه | ||
هر | هر کس از محرمات الهی به خاطر خدا و ترس از او بپرهیزد، و حدود او را نشکند، و حرمت شرایعش را هتک ننموده، به آن عمل کند «یَجْعَلْ لَهُ مَخْرَجاً» خدای تعالی برایش راه نجاتی از تنگنای مشکلات زندگی فراهم میکند، چون شریعت او فطری است، و خدای تعالی بشر را به وسیله آن شرایع به چیزی دعوت میکند که فطرت خود او اقتضای آن را دارد، و حاجت فطرتش را برمیآورد، و سعادت دنیایی و آخرتیش را تأمین میکند، و از همسر و مال و هر چیز دیگری که مایه خوشی زندگی او و پاکی حیاتش باشد، از راهی که خود او احتمالش را هم ندهد و توقعش را نداشته باشد روزی میفرماید، پس مؤمن این ترس را به خود راه ندهد که اگر از خدا بترسد و حدود او را محترم بشمارد و به این جهت از آن محرمات کام نگیرد، خوشی زندگیش تأمین نشود، و به تنگی معیشت دچار گردد، نه، اینطور نیست، برای اینکه رزق از ناحیه خدای تعالی ضمانت شده و خدا قادر است که از عهده ضمانت خود بر آید.<ref>المیزان فی تفسیر القرآن، ج19، ص: 314</ref> | ||
و کسی که بر خدا توکل کند، از نفس و هواهای آن، و فرمانهایی که میدهد، خود را کنار بکشد و اراده خدای سبحان را بر اراده خود مقدم بدارد، و عملی را که خدا از او میخواهد بر عملی که خودش دوست دارد ترجیح بدهد، و به عبارتی دیگر به دین خدا متدین شود و به احکام او عمل کند." فَهُوَ حَسْبُهُ"- چنین کسی خدا کافی و کفیل او خواهد بود، و آن وقت آنچه را که او آرزو کند، خدای تعالی هم همان را برایش میخواهد، البته آنچه را که او به مقتضای فطرتش مایه خوشی زندگی و سعادت خود تشخیص میدهد، نه آنچه را که واهمه کاذبش سعادت و خوشی میداند.<ref>المیزان فی تفسیر القرآن، ج19، ص: 314</ref> | |||
و | |||
و اینکه فرمود: خدا کافی و کفیل او است، علتش این است که خدای تعالی آخرین سبب است، که تمامی سببها بدو منتهی میشود، در نتیجه وقتی او چیزی را اراده کند بجا میآورد و به خواسته خود میرسد، بدون اینکه ارادهاش دگرگونی پذیرد. اما سایر اسباب که انسانها در رفع حوائج خود متوسل بدانها میشوند، سببیت خود را از ناحیه خدا مالکند، و آن مقدار را مالکند که او به آنها داده، و هر صاحب قدرتی آن مقدار قدرت دارد که به آن داده، در نتیجه در مقام فعل آن مقدار میتواند عمل کند که او اجازهاش داده باشد. پس تنها خدا برای هر کس که بر او توکل کند کافی است، و هیچ سبب دیگر چنین نیست.<ref>طباطبایی، سیدمحمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، ۱۳۹۰ق، ج19، ص: ۳۱۴.</ref> | |||
== بیان آیه == | == بیان آیه == | ||
خط ۴۲: | خط ۳۸: | ||
جمله «قَدْ جَعَلَ اللَّهُ لِکُلِّ شَیْءٍ قَدْراً» اشاره لطیفی است به نظامی که حاکم بر تشریح و تکوین است یعنی این دستورهایی که خداوند در مورد طلاق و غیر آن صادر فرموده همه طبق حساب و اندازهگیری دقیق و حکیمانهای است،<ref>تفسیر نمونه، ج24، ص: 23۵.</ref> همچنین مشکلاتی که در طول زندگی انسان چه در مسئله زناشویی و چه در غیر آن رخ میدهد هر کدام اندازه و حساب و مصلحت و پایانی دارد، نباید به هنگام بروز این حوادث دستپاچه شوند، و زبان به شکوه بگشایند، یا برای حل مشکلات به بیتقوائیها توسل جویند، بلکه باید با نیروی تقوا و خویشتنداری به جنگ آنها بروند و حل نهایی را از خدا بخواهند.<ref>تفسیر نمونه، ج۲۴، ص۲۳۶.</ref> | جمله «قَدْ جَعَلَ اللَّهُ لِکُلِّ شَیْءٍ قَدْراً» اشاره لطیفی است به نظامی که حاکم بر تشریح و تکوین است یعنی این دستورهایی که خداوند در مورد طلاق و غیر آن صادر فرموده همه طبق حساب و اندازهگیری دقیق و حکیمانهای است،<ref>تفسیر نمونه، ج24، ص: 23۵.</ref> همچنین مشکلاتی که در طول زندگی انسان چه در مسئله زناشویی و چه در غیر آن رخ میدهد هر کدام اندازه و حساب و مصلحت و پایانی دارد، نباید به هنگام بروز این حوادث دستپاچه شوند، و زبان به شکوه بگشایند، یا برای حل مشکلات به بیتقوائیها توسل جویند، بلکه باید با نیروی تقوا و خویشتنداری به جنگ آنها بروند و حل نهایی را از خدا بخواهند.<ref>تفسیر نمونه، ج۲۴، ص۲۳۶.</ref> | ||
آیات فوق از امیدبخشترین آیات قرآن مجید است که تلاوت آن دل را صفا و جان را نور و ضیا میبخشد، پردههای یاس و نومیدی را میدرد، شعاعهای حیاتبخش امید را به قلب میتاباند، و به تمام افراد پرهیزگار با تقوا وعده نجات و حل مشکلات میدهد.<ref>تفسیر نمونه، ج۲۴، ص۲۳۶.</ref> | |||
== متن و ترجمه آیه == | == متن و ترجمه آیه == | ||
خط ۵۲: | خط ۴۸: | ||
== تیتر == | == تیتر == | ||
هرگز مفهوم | هرگز مفهوم آیه، این نیست که انسان تلاش و کوشش برای زندگی را به دست فراموشی بسپارد، و بگوید در خانه ص۲۳۷. | ||
</ref> | مینشینم و تقوا پیشه میکنم و ذکر «لا حول و لا قوة الا باللَّه» میگویم تا از آنجا که گمان ندارم به من روزی میرسد، نه هرگز مفهوم آیه چنین نیست، هدف تقوی و پرهیزکاری توأم با تلاش و کوشش است، اگر با این حال درها به روی انسان بسته شد خداوند گشودن آنها را تضمین فرموده است. و لذا در حدیثی میخوانیم که یکی از یاران امام صادق ع «عمر بن مسلم» مدتی خدمتش نیامد، حضرت جویای حال او شد، عرض کردند: او تجارت را ترک گفته، و رو به عبادت آورده، فرمود: وای بر او «آیا نمیداند کسی که تلاش و طلب روزی را ترک گوید دعایش مستجاب نمیشود».<ref>تفسیر نمونه، ج24، ص: 238</ref> | ||
جمعی از یاران رسول خدا ص وقتی آیه وَ مَنْ یَتَّقِ اللَّهَ یَجْعَلْ لَهُ مَخْرَجاً وَ یَرْزُقْهُ مِنْ حَیْثُ لا یَحْتَسِبُ" نازل شد درها را به روی خود بستند، و رو به عبادت آوردند و گفتند:" خداوند روزی ما را عهدهدار شده"! این جریان به گوش پیامبر ص رسید، کسی را نزد آنها فرستاد که چرا چنین کردهاید؟ گفتند: ای رسول خدا! چون خداوند روزی ما را تکفل کرده و ما مشغول عبادت شدیم، پیامبر ص فرمود:" هر کس چنین کند دعایش مستجاب نمیشود، بر شما باد که تلاش و طلب کنید"<ref>تفسیر نمونه، ج24، ص: 238.</ref> | |||
== توکل == | == توکل == | ||
منظور از | منظور از توکل بر خدا، این است که انسان تلاشگر کار خود را به او واگذارد و حل مشکلات خویش را از او بخواهد، خدایی که از تمام نیازهای او آگاه است، خدایی که نسبت به او، رحیم و مهربان است، و خدایی که قدرت. ص۲۳۸. به حل هر مشکلی دارد. | ||
کسی که دارای روح توکل است، هرگز یاس و نومیدی را به خود راه نمیدهد، در برابر مشکلات احساس ضعف و زبونی نمیکند، در برابر حوادث سخت، مقاوم است، و همین فرهنگ و عقیده چنان قدرت روانی به او میدهد که میتواند بر مشکلات پیروز شود، و از سوی دیگر امدادهای غیبی که به متوکلان نوید داده شده است به یاری او میآید، و او را شکست و ناتوانی رهایی میبخشد. در حدیثی از پیامبر گرامی اسلام ص آمده است که فرمود: از پیک وحی خدا، جبرئیل، پرسیدم: توکل چیست؟ گفت: حقیقت توکل این است که انسان بداند: مخلوق، نه زیان میرساند، و نه نفع، و نه عطا میکند و نه منع، چشم امید از خلق برداشتن (و به خالق دوختن) هنگامی که چنین شود، انسان جز برای خدا کار نمیکند، به غیر او امید ندارد، از غیر او نمیترسد، و دل به کسی جز او نمیبندد، این روح توکل است. ص۲۳۹. | |||
" توکل" با این محتوای عمیق، شخصیت تازهای به انسان میبخشد، و در تمام اعمال او اثر میگذارد، لذا در حدیثی میخوانیم که پیغمبر اکرم ص در شب معراج از پیشگاه خداوند سؤال کرد: پروردگارا!" چه عملی از همه اعمال برتر است". خداوند متعال فرمود. ص۲۳۹. | |||
چیزی در نزد من افضل و برتر از توکل بر من، و خشنودی به آنچه قسمت کردهام نیست. ص۲۴۰. | |||
بدیهی است توکل به این معنی همیشه توأم با جهاد و تلاش و کوشش است، نه تنبلی و فرار از مسئولیتها.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الإسلامیة، ۱۳۷۱ش، ج۲۴، ص۲۴۰.</ref> | |||
== منابع == | == منابع == |