پیامدهای حسد: تفاوت میان نسخه‌ها

فرد حسود، خود را در عذاب و شکنجه دیده و همیشه اندوهناک است؛ زیرا همیشه از دیدن کسانی که دارای نعمت هستند و بهره‌ای از زندگی مادی و معنوی دارند، عذاب می‌برد و خود را به غم و احساس محرومیت گرفتار می‌کند.

 

و نیز از آن حضرت می‌خوانیم که: «دروغگو مردانگی ندارد و حسود ناآرام است.»<ref>وقال علی-علیه السلام-: "لامُرّوه لِکَذُوب ولا راحَه لِحَسُود." همان، ص۲۵۶.</ref>

 

در جای دیگر، مضرات روانی آن را گوشزد می‌کند و می‌فرماید: «بترسید از حسد، زیرا روح انسان را معیوب می‌سازد و آن را می‌گدازد.»<ref>قال علی-علیه السلام-: "اِحْذَروُا مِنَ الْحَسَدِ فَاِنَّهُ یُزری النَفْسِ." آمدی، عبدالواحد، غررالحکم و دررالکلم، ص۱۴۱.</ref>

در روایات اسلامی آمده است که سرچشمه بسیاری از مفاسد فردی و اجتماعی حسد است. حسد آثار نامطلوبی روی جسم و سلامت انسان می‌گذارد. افراد حسود معمولاً افرادی رنجور و از نظر اعصاب و دستگاه‌های مختلف بدن، غالباً ناراحت و بیمارند. امروز این حقیقت ثابت شده که بیماری‌های جسمی در بسیاری از موارد، عامل روانی دارند. در طبّ امروز بحث‌های مشروحی تحت عنوان بیماری‌های «روان تنی» دیده می‌شود که به این قسمت از بیماری‌ها اختصاص دارند.

 

علی-علیه السلام- در موارد متعددی به زیان‌های جسمانی حسد اشاره نموده‌اند و فرموده‌اند: «جای شگفت است که حسودان از سلامت تن خود غافلند.»<ref>قال علی-علیه السلام-: "اَلْعَجَبُ لِغَفْلَه الحُسّاد عن سَلامَه الاَجْساد." مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج۷۳، ص۲۵۶.</ref>

و در حدیثی دیگر فرمودند: «تندرستی بدن از کمی حسادت است.»<ref>و قال علی-علیه السلام-: "صِحَه الجَسَدِ مِنْ قِلَه الحسد." همان، ص۲۵۶.</ref>

=== انکار حکمت خدا ===

از نظر معنوی، حسد نشانه کمبود شخصیت، نادانی، کوتاه فکری و نقص ایمان است؛ زیرا حسود در واقع خود را ناتوان‌تر از آن می‌بیند که به مقام محسود و بالاتر از آن برسد؛ لذا سعی می‌کند محسود را به عقب برگرداند، به علاوه، او عملاً نسبت به حکمت خداوند که بخشنده اصلی این نعمت‌ها است معترض است و نسبت به اعطای نعمت به افراد از طرف خداوند ایراد دارد؛ لذا در حدیثی از امام صادق -علیه السلام- می‌خوانیم: «حسد و بدخواهی از تاریکی قلب و کور دلی است و از انکار نعمت‌های خدا به افراد سرچشمه می‌گیرد، و این دو (کور دلی و ایراد بر بخشش خدا) دو بال کفر هستند؛ به سبب حسد بود که فرزند آدم در یک حسرت جاویدانی فرورفت و به هلاکتی افتاد که هرگز از آن رهایی نمی‌یابد.»<ref>قال الصادق -علیه السلام-: "الحَسَدَ اَصْلُهُ مِنْ عمی القَلْبِ والحُجُودُ لِفَضْلِ الله تَعالی وهما جناحان لِلْکُفْرِ وبِالْحَسَدِ وقع بن آدم فی حَسْرَه الاَبَدِ وَهَلَکَ مَهْلَکاً لا ینجو مِنْه ابداً." نوری، حسین، مستدرک الوسائل، ج۲، ص۳۲۷.</ref>

امام خمینی (ره) در این باره می‌فرماید: … آن کس که حسد می‌ورزد و زایل شدن نعمت غیر را آرزو می‌کند و کینه صاحب نعمت را در دل دارد، بداند که ایمان ندارد، چون باید بداند که حق تعالی از روی صلاح تام این نعمت را نصیب او کرده و دست فهم ما از آن کوتاه است و بداند علاوه بر این که ایمان ندارد، عدل الهی را نیز قبول ندارد… چون ایمان به عدل با حسادت منافات دارد. تو اگر او را عادل می دانی، تقسیم او را هم عادلانه بدان. چنانچه در حدیث شریف فرمود که حق تعالی می‌فرماید: «حسود رو گردان است از قسمت‌هایی که بین بندگانم کرده‌ام، و از نعمت‌های من غضبناک است.»<ref>موسوی الخمینی، روح الله، چهل حدیث، ص۱۱۲.</ref>

حسود تمام یا بیشتر نیروها و انرژی‌های بدنی و فکری خود را که باید در راه پیشبرد اهداف اجتماعی به کار ببرد، در مسیر نابودی و ویران کردن آنچه هست صرف می‌کند؛ از این رو، هم سرمایه‌های وجودی خود را از بین می‌برد و هم سرمایه‌های اجتماعی را.

حسد، انگیزه قسمتی از جنایات دنیا است؛ اگر عوامل و علل اصلی قتل‌ها، دزدی‌ها، تجاوزها و مانند آن را بررسی کنیم خواهیم دید که قسمت قابل توجهی از آن‌ها از حسد سرچشمه می‌گیرد، مثلاً قرآن مجید می‌فرماید: «نخستین قتل و کشتاری که در روی زمین واقع شد، به سبب حسد بود.»<ref>قال الله: "فَطَوَّعَتْ لَهُ نَفْسُهُ قَتْلَ اخیهِ فَقَتَلَهُ فَاَصْبَحَ مِنَ الخاسرین" مائده، ۳۰. (نفس اماره او را وادار به کشتن برادرش کرد و او را کشت، و از زیانکاران گردید."</ref>

 

یکی از دانشمندان می‌گوید: «حسد و بدخواهی از خطرناک‌ترین صفات است و باید آن را به منزله موحش‌ترین دشمن سعادت تلقی کرد و در دفع آن کوشید.»